Program innowacji pedagogicznej - Matematyka dla każdego

Program innowacji pedagogicznej: Matematyka dla każdego
zajęcia dla dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
z klasy piątej integracyjnej(innowacja programowo – metodyczna)

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 poz. 59 ze zm.)

I. Założenia programowe oraz cele innowacji

Obowiązkiem szkoły jest wspomagać rozwój każdego dziecka zgodnie z jego potencjałem i możliwościami rozwojowym. Dotyczy to każdego dziecka bez względu na poziom tego rozwoju oraz możliwości.
Do szczególnych zadań szkoły należy objęcie opieką dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. U pewnej ich grupy występują specyficzne zaburzenia, które szczególnie wpływają na opanowanie materiału w zakresie matematyki. U dzieci tych występują zaburzenia funkcji percepcyjno – motorycznych. Mogą one dotyczyć analizy i syntezy wzrokowej i słuchowej, funkcji językowych, motoryki, pamięci wzrokowej, słuchowej i ruchowej, lateralizacji, orientacji w schemacie ciała, kierunkach i przestrzeni oraz koordynacji między tymi procesami. Często wiąże się to ze specyficznymi trudnościami w nauce matematyki – u dzieci występują cechy dyskalkulii.
W klasie piątej integracyjnej występuje duża grupa uczniów z trudnościami w nauce matematyki wynikającymi z różnego rodzaju dysfunkcji uczniów z orzeczeniami o potrzebie kształcenia specjalnego, a także z opiniami z Poradni psychologiczno – pedagogicznej.
W związku z tym pojawiła się potrzeba opracowania i realizacji programu innowacji, który uwzględni trudności dzieci i nastawiony będzie na ich pokonywanie.
Program będzie realizowany od lutego do maja 2019 roku i obejmie cykl 8 spotkań realizowanych raz w tygodniu.
Po tym okresie zostanie przeprowadzona ewaluacja programu w oparciu o narzędzia opracowane przez jego autorki.

Celem ogólnym programu jest:
Pomoc uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi z klasy piątej integracyjnej w ogólnym rozwoju oraz eliminowaniu trudności w nauce matematyki poprzez kształtowanie dyspozycji i funkcji psychofizycznych mających na nie wpływ z wykorzystaniem lapbooków opracowywanych z użyciem pojęć w języku polskim i angielskim.

Cele szczegółowe programu obejmują:
- rozwijanie i usprawnianie:
 sprawności motorycznej
 koordynacji wzrokowo – ruchowej
 pamięci i spostrzegawczości wzrokowej
 operacji myślowych
 pamięci i uwagi
 wyobraźni przestrzennej
 umiejętności posługiwania się przyrządami geometrycznymi
- likwidacja lub pomniejszanie ujemnych odchyleń rozwojowych i ich konsekwencji utrudniających rozwój
- kompensowanie stwierdzonych niedoborów rozwojowych
- wyrównywanie braków w wiadomościach i umiejętnościach szkolnych w zakresie matematyki
- poznanie podstawowych pojęć matematycznych w języku angielskim
- przewartościowywanie postaw wobec napotykanych trudności i niepowodzeń szkolnych
- stymulowanie procesów umysłowych poprzez poznanie i zapamiętywanie pojęć z zakresu matematyki w języku polskim i angielskim

Celem programu jest, aby uczeń:
- posiadał motywację do pracy i wysiłku
- wykonywał operacje myślowe
- umiał skupić uwagę na wykonywanym zadaniu
- potrafił korzystać z pamięci mimowolnej i dowolnej
- spostrzegał i zapamiętywał obrazy
- rozwinął motorykę dużą i małą
- rozwinął koordynację wzrokowo-ruchową
- umiał posługiwać się przyrządami geometrycznymi
- rozwijał wyobraźnię przestrzenną
- orientował się w schemacie ciała i przestrzeni
- posiadał co najmniej podstawowe wiadomości i umiejętności z matematyki w zakresie realizowanego programu klasy piątej
- rozwijał kompetencje niezbędne do nauki matematyki
- potrafił nazwać działania matematyczne, liczby i figury geometryczne w języku angielskim.

II. Organizacja i realizacja zajęć

1. Do udziału w programie zostaną wyłonieni uczniowie z klasy 5 integracyjnej na podstawie opinii i orzeczeń z poradni pp oraz wskazówek nauczyciela matematyki i nauczyciela specjalisty współorganizującego kształcenie w oddziale integracyjnym
2. Rodzice zostaną poinformowani o zaproponowanych zajęciach, a udział dziecka będzie wymagał ich pisemnej zgody
3. Uczniowie będą uczestniczyli w zajęciach raz w tygodniu
4. Jednostka zajęć będzie trwała jedną godzinę lekcyjną
5. Zajęcia będą odbywały się w grupie 5-8 osobowej w Sali lekcyjnej na terenie Szkoły Podstawowej Nr 10 w Toruniu
6. Zajęcia będą realizowane społecznie przez autorki programu

III. Ogniwa jednostki zajęć

1. Rozwijanie i stymulowanie funkcji psychofizycznych:
a) ćwiczenia rozwijające pamięć, uwagę i myślenie
b) ćwiczenia rozwijające percepcję wzrokową, percepcję słuchową, koordynację wzrokowo – ruchową i sprawność manualną.
2. Ćwiczenia rozwijające wyobraźnię przestrzenną, motorykę dużą i małą podczas wykonywania lapbooków.
Lapbook to obrazkowa mapa myśli, na której umieszcza się materiały na dany temat. Lapbook jest czymś w rodzaju teczki tematycznej, w której możemy umieścić wiadomości na wybrany temat. Informacje te jednak nie są gromadzone niczym wycinki z gazet. Taka teczka pełni raczej funkcję interaktywnej przestrzeni na rysunki, opowiadania, wykresy, słówka, terminy czy też zdjęcia. To wszystko umieszczone jest w kieszonkach, książeczkach o przeróżnych kształtach i na karteczkach. Lapbook swoim wyglądem przypomina książkę z mnóstwem sekretów i mobilnych elementów. Interaktywne elementy zostaną wykonane przez dzieci poprzez wykorzystanie figur geometrycznych i ich siatek. Podczas ich wykonywania uczniowie będą rozwijać swoją wiedzę z zakresu matematyki, a także elementów języka angielskiego. Lapbooki rozwijają różne umiejętności takie jak pisanie, czytanie, logiczne myślenie, kreatywność, sprawność grafomotoryczną, uczą jak organizować sobie pracę i jak wykorzystać wiedzę już zdobytą lub jak skutecznie po nią sięgać. Będą służyć do powtórki materiału, jak również do jego pogłębienia.
3. Część zintensyfikowanej i efektywnej pracy w sferze aktualnego i najbliższego rozwoju w zakresie edukacji matematycznej.
(ćwiczenia w zakresie opanowania materiału z klasy piątej z matematyki).
4. Część podsumowująco – sprawdzająca.

IV. Metody, formy realizacji, zastosowane pomoce

1. Metody: poglądowa, słowna, praktycznego działania, problemowa.
2. Formy: praca indywidualna i grupowa.
3. Pomoce: materiały papiernicze i przyrządy potrzebne do wykonania lapbooków.

V. Materiał edukacyjny - treści programowe

1. Rozwijanie sprawności grafomotorycznej:
- ćwiczenia płynności i precyzji ruchu (motoryczne i grafomotoryczne).
2. Usprawnianie i korekta w sferze percepcji wzrokowej:
- rozwijanie spostrzegawczości
- zapamiętywanie kształtów i położenia przedmiotów
- różnicowanie figur
- spostrzeganie figury i tła.
3. Orientacja w schemacie ciała i przestrzeni. Rozwijanie koordynacji wzrokowo - ruchowej i sprawności manualnej.
4. Terapia matematyczna:
- kształtowanie rozumnego zachowania w sytuacjach trudnych
- rozwijanie procesów poznawczych - pamięci, uwagi, wyobraźni i myślenia
- trening rozumowania w grach, zabawach i zadaniach
- kształtowanie umiejętności stosowania wiedzy i sprawności matematycznych w sytuacjach codziennych
- utrwalanie, rozwijanie i zdobywanie wiadomości i umiejętności matematycznych w zakresie realizacji programu
- figury geometryczne – siatki, budowa, sposób rysowania z użyciem przyrządów
- działania na ułamkach zwykłych i dziesiętnych.
5. Rozwijanie kompetencji językowych: poznawanie i utrwalanie pojęć z zakresu edukacji matematycznej w języku polskim i angielskim – nazwy figur geometrycznych i działań matematycznych.
6. Rozwijanie motywacji do pracy i wysiłku.
- wydłużanie czasu skupiania uwagi na zadaniu.
- mobilizowanie do samodzielnego uczenia się i rozwiązywania zadań, twórczego myślenia i ciekawości poznawczej.
- zachęcanie do nawiązywania bliskich relacji z rówieśnikami.

VI. Ocenianie postępów dzieci

Ocenianie postępów dzieci odbywać się będzie w formie ustnej – na każdych zajęciach nauczyciel stara się dostrzec każdy, nawet najmniejszy sukces osiągnięty przez dziecko, ocenia jego wysiłek i zaangażowanie w pracę.
Ocenianie postępów uczniów ma na celu przede wszystkim zachęcanie i mobilizowanie ich do wysiłku oraz uświadomienie uczniom, że są w stanie osiągać sukcesy w nauce, choćby te najmniejsze.

VII. Ocena realizacji programu

Pod koniec realizacji programu zajęcia zostaną przedstawione nauczycielom i rodzicom. Po wdrożeniu programu autorki przeprowadzą badania ankietowe wśród rodziców i uczniów oraz dokonają oceny postępów uczniów.
Po przeprowadzeniu ewaluacji zostaną sformułowane wnioski.

VIII. Wykaz literatury

1. Bogdanowicz M.: Integracja percepcyjno - motoryczna, W-wa 1997 r.
2. Gruszczyk – Kolczyńska E.: Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Przyczyny, diagnoza, zajęcia korekcyjno-wyrównawcze WSiP 1992
3. Kopeć A.: Lapbook a edukacja czytelnicza, – czyli jak zachęcić dzieci do czytania,
Artykuł z numeru 3-4/2014 czasopisma internetowego TRENDY, ORE, 2014
http://www.bc.ore.edu.pl/dlibra/docmetadata?id=694&from=publication