Profilaktyczny program zdrowotny "W zdrowym i bezpiecznym świecie szczęśliwego przedszkolaka znajdziecie"

Profilaktyczny program zdrowotny „W zdrowym i bezpiecznym świecie szczęśliwego przedszkolaka znajdziecie”
Zdrowie jest jedną z najważniejszych wartości w życiu człowieka. Od najwcześniejszych lat należy wdrażać dzieci do przestrzegania zasad bezpieczeństwa, kształtowania ich nawyków higieniczno – kulturalnych, rozwijania nawyków zdrowego odżywiania oraz rozwijania sprawności ruchowej. W kształtowaniu zachowań sprzyjających zdrowiu ważne są działania nauczycieli i środowiska przedszkolnego oraz wsparcie rodziny sprzyjające utrwaleniu właściwych postaw prozdrowotnych u dzieci.

Adresaci programu
Program skierowany jest do dzieci 5- i 6-letnich w Przedszkolu Publicznym Nr 59 w Szczecinie.

Cele programu

Cele ogólne:
- Promowanie zdrowego i bezpiecznego stylu życia
- Stworzenie warunków umożliwiających dzieciom swobodny rozwój, zabawę i odpoczynek w poczuciu bezpieczeństwa

Cele szczegółowe:
Dbam o bezpieczeństwo:
- Wyrabianie postaw i nawyków dotyczących bezpiecznego poruszania się po budynku przedszkolnym i ogrodzie
- Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa podczas zabaw i ćwiczeń ruchowych
- Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających własnemu bezpieczeństwu i innych ludzi
- Kształtowanie postaw i nawyków dotyczących przestrzegania zasad ruchu drogowego
- Uświadomienie dzieciom różnych grożących im niebezpieczeństw związanych z zabawą zapałkami, manipulowaniem urządzeniami elektrycznymi, zbieraniem nieznanych owoców i roślin czy też zabawami lekarstwami i środkami chemicznymi
- Wdrażanie do bezpiecznego posługiwania się przyborami i narzędziami codziennego użytku
- Uświadomienie konsekwencji bawienia się w miejscach niedozwolonych
Dbam o higienę:
- Uświadomienie konieczności przestrzegania zasad higieny osobistej
- Uwrażliwianie na konieczność higieny narządów zmysłów i układu nerwowego
- Rozumienie potrzeby dbania o zęby
- Pomoc w przyswojeniu przeświadczenia o ważnym znaczeniu nabywania odporności na choroby
- Kształtowanie pozytywnego stosunku do lekarza
Zdrowo się odżywiam:
- Poznanie zasad zdrowego żywienia
- Rozumienie konieczności zachowania umiaru w jedzeniu słodyczy
- Uświadomienie konieczności kulturalnego zachowania się przy stole w trakcie spożywania posiłków
- Zachęcanie do samodzielnego przygotowywania posiłków
Uprawiam sport i aktywnie wypoczywam:
- Podniesienie sprawności ruchowej poprzez organizowanie zabaw i ćwiczeń ruchowych
- Zwiększenie aktywności poprzez zachęcanie do samorzutnych zabaw ruchowych
- Wdrażanie do czynnego wypoczynku
- Stworzenie warunków do nabywania umiejętności rekreacyjno-sportowych

Treści programowe
Treści programowe zostały uporządkowane w czterech kręgach tematycznych:
1.Dbam o bezpieczeństwo
2.Dbam o higienę
3.Zdrowo się odżywiam
4.Uprawiam sport i aktywnie wypoczywam

1.Dbam o bezpieczeństwo

1.1. Zapoznanie dzieci z zasadami bezpieczeństwa na terenie przedszkola oraz uświadomienie konieczności przestrzegania zasad bezpieczeństwa poza przedszkolem
- bezpieczne poruszanie się po sali i innych pomieszczeniach w przedszkolu
- właściwe użytkowanie zabawek oraz przyborów codziennego użytku
- bezpieczne korzystanie ze sprzętu rekreacyjnego w ogrodzie
- nauka bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię
- poznanie numerów telefonów instytucji mogących pomóc dziecku w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu
- zapamiętanie własnego adresu zamieszkania oraz numeru telefonu osoby bliskiej
- kształtowanie czynnej postawy wobec zagrożenia bezpieczeństwa własnego i innych ludzi
- właściwe obsługiwanie w obecności dorosłych prostych w obsłudze urządzeń technicznych
- rozumienie potrzeby zachowania ostrożności w kontaktach z osobami nieznanymi
- zdawanie sobie sprawy z niebezpieczeństw wynikających z zabawy zapałkami
- rozumienie zakazu spożywania nieznanych owoców, roślin, pokarmów nieznanego pochodzenia
- rozumienie zakazu zbliżania się do nieznanych zwierząt, np. psów, kotów
- rozumienie zakazu samodzielnego zażywania lekarstw i stosowania środków chemicznych
1.2. Organizowanie spotkań z osobami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo i ratownictwo
- zorganizowanie spotkania ze Strażakami - zapoznanie z pracą strażaka i oglądanie wozu strażackiego
- uczestnictwo w spotkaniu z Ratownikami Medycznymi – zapoznanie z pracą ratownika medycznego i oglądanie karetki pogotowia w ogrodzie przedszkolnym
- spotkania z Policjantami; tematy: zadania Policji, oglądanie radiowozu policyjnego, ruch drogowy, zasady bezpiecznej zabawy w przedszkolu i poza przedszkolem
- zorganizowanie spotkań ze Strażnikami Miejskimi dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa

2.Dbam o higienę

2.1. Kształtowanie nawyków prozdrowotnych związanych z higieną
- rozumienie konieczności dbania o czystość osobistą
- prawidłowe korzystanie z przyborów do mycia oraz rozumienie konieczności utrzymywania tych przyborów w czystości
- prawidłowe korzystanie z grzebienia i szczotki do włosów
- opanowanie przez dzieci umiejętności prawidłowego samodzielnego wycierania nosa
- dbanie o własne zmysły i higienę układu nerwowego
- rozumienie konieczności dbania o higienę postawy ciała
- zorganizowanie Balu Zdrowego, Bezpiecznego i Uśmiechniętego Przedszkolaka
2.2. Wpajanie dzieciom potrzeby kontrolowania i leczenia zębów
- poznanie przyczyn próchnicy
- rozumienie konieczności częstego mycia zębów w ciągu dnia w przedszkolu i w domu
- pokaz prawidłowego sposobu mycia zębów i czyszczenia ich nicią dentystyczną
- rozumienie potrzeby stałego kontrolowania i leczenia zębów
- opanowanie lęku przed wizytami kontrolnymi u lekarza stomatologa
- wizyta w gabinecie stomatologicznym
- spotkanie z lekarzem stomatologiem w przedszkolu – pogadanka na temat jak dbać o zęby
2.3. Uświadomienie dzieciom ważności znaczenia nabywania odporności na choroby
- poznanie przyczyn chorób zakaźnych i możliwości uchronienia się przed zakażeniem
- rozumienie konieczności przestrzegania zaleceń lekarza w przypadku zachorowania
- rozumienie konieczności opatrywania skaleczeń chroniąc je przed zarazkami
- rozumienie potrzeby stosowania profilaktyki zdrowotnej
- spotkanie z pielęgniarką – pogadanka na temat roli szczepień ochronnych
- spotkanie z lekarzem w przedszkolu – pogadanka na temat dbałości o zdrowie
- zorganizowanie wyjścia do apteki

3.Zdrowo się odżywiam

3.1. Dostarczenie dzieciom wiadomości na temat produktów spożywczych wpływających pozytywnie lub negatywnie na zdrowie
- poznanie zasad zdrowego odżywiania i jego znaczenia dla zdrowia
- rozumienie potrzeby powstrzymywania się od picia czy jedzenia niezdrowych produktów
- przestrzeganie zakazu próbowania produktów niewiadomego pochodzenia
- założenie Kącika Przyrody - prowadzenie hodowli warzyw (np. szczypior, rzeżucha) i wykorzystywanie ich do posiłków
- wizyta w sklepie owocowo – warzywnym
- wizyta w kuchni przedszkolnej – zwiedzanie kuchni, rozmowa na temat przygotowywanych posiłków dla dzieci
- spotkanie z dietetykiem, doradcą żywieniowym, intendentką - pogadanki na temat zdrowego i racjonalnego odżywiania
- nauka piosenek i wierszy związanych ze zdrowym odżywianiem
3.2. Opanowanie umiejętności kulturalnego spożywania posiłków. Uwrażliwienie na dbałość i estetykę podczas jedzenia
- świadome stosowanie zasad związanych z kulturalnym jedzeniem i zachowaniem podczas posiłków
- rozumienie konieczności zachowania czystości podczas spożywania pokarmów
- kształtowanie nawyku właściwego posługiwania się sztućcami
- wycieranie stolików po jedzeniu
- rozumienie konieczności mycia warzyw i owoców
- uświadomienie konieczności jedzenia posiłków o określonych porach
- posługiwanie się zwrotami grzecznościowymi: smacznego, dziękuję, proszę, przepraszam
- wykorzystywanie zdobytych w przedszkolu umiejętności podczas pobytu, np. w stołówce na wczasach, w barze, kawiarni
3.3. Przezwyciężanie uprzedzeń do niektórych potraw oraz urozmaicanie posiłków
- pokonywanie uprzedzeń do niektórych potraw poprzez ich próbowanie
- „Śniadania środowe” – samodzielne komponowanie i spożywanie kanapek
- Cykl warsztatów kulinarnych „Kuchcikowo” – przygotowywanie i konsumowanie zdrowych pokarmów, np. sałatek owocowych i warzywnych, soków
- rozwiązywanie zagadek smakowych, zapachowych i dotykowych
- układanie zdrowego jadłospisu przez dzieci

4.Uprawiam sport i aktywnie wypoczywam

4.1. Wyrabianie zamiłowania do aktywności ruchowej
- uczestnictwo pod kierunkiem nauczyciela w zabawach ruchowych i ćwiczeniach gimnastycznych
- udział w zabawach i ćwiczeniach organizowanych przez nauczyciela w terenie
- uczestniczenie w wycieczkach
- udział w zabawach i ćwiczeniach kształtujących postawę pod kierunkiem nauczyciela
- samodzielne podejmowanie działalności ruchowej w sali z wykorzystaniem różnych przyborów i na świeżym powietrzu
- rozgrywanie meczów piłki nożnej na boisku przedszkolnym
- spotkania z absolwentami przedszkola w ramach cyklu „Starszy uczy młodszego” – wspólne ćwiczenia gimnastyczne
- zorganizowanie w przedszkolu zawodów sportowych dla dzieci
- udział w ćwiczeniach i zabawach ruchowych prowadzonych metodami innowacyjnymi
4.2. Organizowanie spotkań z ciekawymi osobami związanymi ze sportem
- zorganizowanie spotkań ze sportowcami
- zorganizowanie spotkań z trenerem personalnym
- wyjście do gabinetu rehabilitacyjnego – ćwiczenia na ścieżce zdrowia
- zorganizowanie konkursu plastycznego „Moja ulubiona dyscyplina sportowa”
- zajęcia ruchowe z cyklu „Ruch to zdrowie”- wspólne ćwiczenia gimnastyczne z osobami związanymi ze sportem

Formy i metody pracy
Formy pracy: indywidualna, zespołowa, zbiorowa
Metody pracy: słowne, oglądowe, czynne; metody odnoszące się do działań dziecka: podające, problemowe, aktywizujące, praktyczne; metody innowacyjne: Pedagogika Zabawy, Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne, Metoda aktywnego słuchania muzyki Batii Strauss, Muzykoterapia, Relaksacja - metoda masażyków według Marty Bogdanowicz, Edukacja przez ruch Doroty Dziamskiej

Przewidywane osiągnięcia:
- Dzieci przestrzegają zasad bezpieczeństwa w przedszkolu i w ogrodzie
- Znają i przestrzegają podstawowe zasady ruchu drogowego
- Wiedzą jak zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc oraz umieją o nią poprosić
- Rozumieją potrzebę zachowania ostrożności w kontaktach z osobami nieznanymi
- Rozumieją zakaz zbliżania się do nieznanych zwierząt, np. psów, kotów
- Wiedzą, że nie mogą samodzielnie zażywać lekarstw
- Rozumieją konieczność dbania o higienę osobistą
- Wiedzą jak chronić organizm przed chorobą, rozumieją potrzebę stosowania szczepień ochronnych
- Wiedzą, że w razie kłopotów ze zdrowiem należy zgłosić się do lekarza
- Rozumieją konieczność opanowania lęku przed wizytą kontrolną u lekarza stomatologa
- Znają zasady zdrowego odżywiania i jego znaczenia dla zdrowia
- Kulturalnie zachowują się przy stole w trakcie spożywania posiłków oraz dbają o estetykę stołu w czasie jedzenia
- Spożywają produkty, których wcześniej unikały
- Potrafią przygotować zdrowe pokarmy z pomocą dorosłego, np. sałatkę owocową, soki
- Są sprawne fizyczne
- Aktywnie uczestniczą w zabawach ruchowych, ćwiczeniach porannych, ćwiczeniach gimnastycznych oraz w spacerach i wycieczkach
- Z zaangażowaniem biorą udział w zawodach sportowych
- Z przyjemnością uczestniczą w spotkaniach ze sportowcami i trenerami

Ewaluacja zrealizowanego przeze mnie programu obejmowała:
- obserwację postaw i zachowań dzieci w różnych sytuacjach i wnioski z obserwacji
- analizę osiągnięć dzieci, np. ankieta obrazkowa
- analizę kart pracy dzieci
- gromadzenie i analizę wytworów dzieci w postaci prac plastycznych,
- rozmowy i wywiady z dziećmi
- aktywne uczestnictwo w konkursach, quizach, zawodach sportowych
- analizę ankiet skierowanych do rodziców
- rozmowy i wywiady z rodzicami

Literatura:
1. Aleksandrowicz J., Gumowska I., Kuchnia i medycyna, Warszawa, Oficyna Wydawnicza Vatra
2. Bogdanowicz M., Okrzesik D., Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne, Gdańsk 2011, Wydawnictwo HARMONIA
3. Klim-Klimaszewska A., Pedagogika przedszkolna. Nowa podstawa programowa, Warszawa 2012, Instytut Wydawniczy ERICA
4. Kołodziejski B., Utulanki czyli piosenki na dziecięce masażyki, Gdańsk 2009, Wydawnictwo HARMONIA
5. Korczak C. W. (red.), Higiena. Ochrona zdrowia. Podręcznik dla szkół medycznych, Warszawa 1994, Wydawnictwo Lekarskie PZWL
6. Łada-Grodzicka A., ABC... Program wychowania przedszkolnego XXI wieku, Warszawa 2000, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
7. Wlaźnik K., Wychowanie fizyczne w przedszkolu, Warszawa 1988, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne