Jakie znaczenia kryją się w utworze J. Kulmowej "Kwitną gawrony"? Konspekt do lekcji języka polskiego w klasie V

TEMAT: Jakie znaczenia kryją się w utworze J. Kulmowej "Kwitną gawrony"?

OGÓLNY CEL LEKCJI: wprowadzenie pojęcia „przenośnia”

CELE OPERACYJNE, UCZEŃ:
- zapoznaje się z utworem J. Kulmowej "Kwitną gawrony",
- układa pytania do tekstu,
- wyszukuje zaskakujące zestawienia wyrazowe w wierszu,
- charakteryzuje podmiot liryczny,
- poznaje pojęcie przenośni,
- potrafi wskazać metaforę w przykładowych fragmentach.

METODY KSZTAŁCENIA:
- metoda problemowa,
- metoda zadawania pytań do tekstu,
- metoda przekładu intersemiotycznego.

FORMY ORGANIZACYJNE:
- praca indywidualna,
- praca zbiorowa.

ŚRODKI I MATERIAŁY DYDAKTYCZNE:
- zdjęcia zimowych drzew i krajobrazów.

PRZEBIEG ZAJĘĆ
• Zaprowadzenie ładu zewnętrznego i wewnętrznego
Przywitanie. Sprawdzenie obecności.
• Ilustracje zimowych drzew wyświetlone na tablicy interaktywnej.
Uczniowie omawiają przedstawione zdjęcia.

• Zapisanie tematu lekcji.

• Zapoznanie z utworem J. Kulmowej "Kwitną gawrony".

Analiza i interpretacja
Uczniowie układają w zeszycie po 2 – 3 pytania do treści wiersza. (Ustne udzielanie odpowiedzi na postawione pytania).

W jaki sposób poetka opisała drzewa?
Uczniowie szukają zaskakujących zestawień wyrazów i zapisują je w zeszycie.
"drzewa kwitną wróblami"
"kawkami kwitną"
"gilami płoną"
"sikorką kwitną żółto – błękitną"
"ćwierkają"
"kraczą, a nie szeleszczą"

Analiza tytułu: Jak rozumiecie tytuł utworu Kwitną gawrony?

Notatka: Zimowe drzewa są pozbawione liści, zamiast nich na gałęziach siedzą ptaki: czarne gawrony i kawki, czerwone gile, żółto – błękitne sikorki. Dlatego też osoba mówiąca w wierszu stwierdza, że drzewa kwitną ptakami.

Charakterystyka podmiotu lirycznego
"Nie lubimy gawronich drzew.
Ale wiosną [...] znów powróci szum bardzo zielony."
Podmiot liryczny to prawdopodobnie dzieci, które otwarcie mówią, że nie lubią patrzeć na smutne drzewa zimą. Z niecierpliwością oczekują na wiosnę.

• Wprowadzenie pojęcia przenośni.
Przenośnia (metafora) – to nietypowe połączenie wyrazów, które jako całość uzyskuje nowe, przenośne znaczenie. Metafory nie można rozumieć dosłownie.
przykład morze głów ---> tłum
manna z nieba ---> oczekiwanie na cud

PODSUMOWANIE
Czego dowiedzieliśmy się na dzisiejszych zajęciach?
Czym jest przenośnia?

Zadanie domowe
Ilustracja do wiersza "Kwitną gawrony" J. Kulmowej.
Narysuj drzewo, opisz je wyłącznie cytatami z wiersza. Zatytułuj swoją pracę.