Budowa i rola układu pokarmowego. Scenariusz lekcji biologii

Scenariusz lekcji z biologii
Temat: Budowa i rola układu pokarmowego.
klasa VII
Podstawa programowa:
uczeń:
- rozpoznaje (na schemacie, rysunku, modelu, według opisu itd.) elementy układu pokarmowego; przedstawia ich funkcje oraz określa związek budowy tych elementów z pełnioną funkcją;
- rozpoznaje (na schemacie, rysunku, modelu, według opisu itd.) rodzaje zębów oraz określa ich znaczenie w mechanicznej obróbce pokarmu; przedstawia przyczyny próchnicy i zasady jej profilaktyki.
Cel ogólny:
1. Poznanie budowy i roli układu pokarmowego.
Cele szczegółowe: uczeń:
1. wymienia odcinki układu pokarmowego,
2. rozpoznaje (na schemacie, rysunku, modelu, według opisu itd.) odcinki układu pokarmowego,
3. określa rolę układu pokarmowego,
4. określa związek budowy narządów z pełnioną rolą,
5. wymienia rodzaje zębów,
6. wie, co to jest próchnica, zna jej objawy i zasady profilaktyki.
Czas trwania lekcji 45 min.
Formy pracy:
indywidualna, grupowa, zbiorowa.
Metody:
pogadanka, modelowanie, pokaz, burza mózgów.
Środki dydaktyczne: prezentacja multimedialna „Budowa i rola układu pokarmowego” (opracowanie wydawnictwa Nowa Era), preparat mikroskopowy – jelito cienkie, model uzębienia człowieka, 3 kartki techniczne A3, plastelina, klej, wstążki, kolorowy papier, folia itp., kartki z poleceniami dla ucznia, atlasy anatomiczne, podręcznik, przygotowane zagadki o narządach układu pokarmowego:
Ma kształt długiej rury, elastyczne ściany,
dzięki niemu pokarm, już w żołądku mamy? ........................................
Jest to narząd o wielu funkcjach:
miesza, rozdrabnia i trawi,
zabija też drobnoustroje.
Tym zdrowie Twoje poprawi. ........................................
Mieści się tuż za żołądkiem,
w nim pokarm do końca się trawi.
Dzięki swoim kosmkom
ważne składniki do krwi odprawi? ........................................
W nim wchłaniana jest woda,
powstają też witaminy B i K;
usuwa niestrawione resztki pożywienia,
długość ok. czterech metrów ma? ........................................
Jest dużym gruczołem trawiennym
i mieści się w podżebrzu prawym,
bez niej tłuszcz zawarty w pożywieniu
trudniej ulegałby trawieniu? ........................................
Wydziela soki trawienne z licznymi enzymami
i hormony regulujące cukru poziom.
Ze swoimi alfa i beta wysepkami,
dobrze ukryta jest za innymi narządami? ........................................
Przebieg lekcji:
1. Faza wprowadzająca:
 czynności organizacyjne,
 podział uczniów na 3 grupy (kryterium podziału stanowi losowanie karteczek oznaczonych odpowiednio: gruczoły trawienne, przewód pokarmowy, uzębienie),
 nauczyciel odczytuje zagadki na temat narządów układu pokarmowego, uczniowie podają rozwiązanie zagadek,
 Nauczyciel wyjaśnia, że rozszyfrowane narządy tworzą układ pokarmowy i podaje cele lekcji.
2. Faza realizacyjna:
 każda grupa otrzymuje materiały pomocnicze zgodnie z wylosowanym tematem (arkusz A3 z nakreśloną sylwetką człowieka, jamą ustną (również model uzębienia człowieka), kartki z nazwami elementów układu pokarmowego oraz polecenia, materiały papiernicze),
 zadaniem zespołów jest modelowe przedstawienie swoich zagadnień oraz opracowanie odpowiedzi do pytań,
 prezentacja prac i zdobytych wiadomości (przy omawianiu jelita cienkiego – preparat mikroskopowy).
3. Faza podsumowująca:
 prezentacja multimedialna podsumowująca zdobyte wiadomości – pokaz i odpowiedzi na pytania zawarte w prezentacji.
4. Praca domowa:
 Przygotuj ulotkę informacyjną na temat próchnicy- co to jest, przyczyny, profilaktyka. Wykorzystaj różne źródła informacji.

Kartki do losowania:

Gruczoły trawienne

Przewód pokarmowy
Uzębienie
Gruczoły trawienne

Przewód pokarmowy Uzębienie
Gruczoły trawienne

Przewód pokarmowy Uzębienie
Gruczoły trawienne

Przewód pokarmowy Uzębienie
Gruczoły trawienne

Przewód pokarmowy Uzębienie
Gruczoły trawienne

Przewód pokarmowy Uzębienie
Gruczoły trawienne

Przewód pokarmowy Uzębienie

Gruczoły trawienne
Przewód pokarmowy Uzębienie

Pytania dla ucznia:

W jaki sposób pokarm jest rozdrabniany?

Jaka jest rola języka?

Skąd bierze się ślina?

W jaki sposób pokarm trafia do żołądka?

Jakie przewody uchodzą do dwunastnicy?
Jakie procesy zachodzą w tym odcinku?

Gdzie położone są kosmki jelitowe i jaką pełnią rolę?

Jaki gruczoł wytwarza żółć? W którym odcinku ona działa i jaka jest jej rola?

Jaką funkcję pełni jelito grube?

W których odcinkach przewodu pokarmowego zachodzi proces trawienia?

Opracowała:
mgr Joanna Kluczek-Szpadelewska