Diagnoza w oparciu o "Profil szkoły"

„Profil Szkoły” to bezpośredni sposób zbierania informacji o różnych aspektach pracy szkoły od osób, które wiedzą o niej najwięcej i są najbardziej zainteresowane poprawą jej działania, czyli uczniów, rodziców, nauczycieli i pracowników niepedagogicznych. Pozwala na pogłębione spojrzenie na szkołę z różnych punktów widzenia oraz wyłonienie jej mocnych stron i problemów. Daje możliwość zaplanowania dalszego rozwoju szkoły, które będzie zaakceptowane przez całą społeczność szkolną. Zadaniem uczestników jest dokonanie oceny pracy szkoły w poszczególnych obszarach i zaznaczenie punktu w określonym miejscu schematu. Połączenie punktów tworzy rysunek – profil, stąd pochodzi nazwa tej metody.
Efektem metody „Profil szkoły” jest współpraca między rodzicami a szkołą, większa świadomość rodziców na temat działalności placówki, poczucie wpływu poszczególnych grup społeczności szkolnej na działania podejmowane w szkole, poznanie opinii na temat działalności szkoły w wybranym obszarze i możliwość wyciągnięcia wniosków i nakreślenie wspólnych kierunków działań. Wiedza o szkole uzyskana dzięki zastosowaniu tej techniki jest szersza, bardziej szczegółowa i reprezentatywna niż przy użyciu innych metod samooceny.
Przedmiotem badań może być przykladowo – zgodnie z planem nadzoru pedagogicznego - spełnienie przez szkołę 2 spośród 9 wymagań dla liceum zawartych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (liceum):
Wymaganie nr 6: Rodzice są partnerami szkoły lub placówki.
Wymaganie nr 9: Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi.

Etap I - przygotowanie pytań kluczowych dla poszczególnych grup, a następnie wspólna dyskusja nad tematem ewaluacji. Wyłonienie spośród grona pedagogicznego po 2 moderatorów, którzy przeprowadzą wywiad zogniskowany w grupie rodziców i uczniów. Moderatorami powinny być osoby, które cieszą się ich zaufaniem, ich zadaniem jest stworzenie takich warunków, aby uczestnicy wypowiadali się w sposób otwarty, szczery i konkretny.
Wywiady zogniskowane przeprowadzane zostaną w osobnych grupach – nauczycieli, pracowników niepedagogicznych, uczniów i rodziców. Nastąpi także wyłonienie po 2-3 reprezentantów do etapu drugiego. Narzędziem do wywiadu jest tabela, którą należy uzupełnić, tzn. zaznaczyć odpowiednią – uzgodnioną w grupie – ocenę i podać argumenty przemawiające za taką właśnie oceną. Uczestnicy otrzymują pytania pomocnicze, które pomagają w ustaleniu opinii i ułatwiają porównywanie odpowiedzi uzyskanych od różnych grup.

Pytania kluczowe:
Do wymagania: Rodzice są partnerami szkoły lub placówki.
1. Czy i jak stwarzane są rodzicom warunki do wyrażania opinii na temat pracy szkoły?
2. Czy rodzice wiedzą, w jaki sposób mogą się zaangażować w pracę szkoły? Jakie działania są prowadzone, aby zachęcić rodziców do wychodzenia z inicjatywami na rzecz rozwoju uczniów i szkoły?
3. Czy rodzice mają poczucie współdecydowania o ważnych sprawach szkoły? W jakich sprawach brane są pod uwagę opinie rodziców?
4. Czy planowanie działań w szkole, odbywa się z uwzględnieniem opinii rodziców? Czy rodzice wiedzą, jakie działania zostały podjęte lub zmienione pod wpływem ich opinii?
5. W podejmowaniu jakich decyzji uczestniczą rodzice? Na czym polega udział rodziców w podejmowaniu decyzji?
6. Jakie działania prowadzone są w uzgodnieniu z rodzicami?
7. Jakie działania prowadzone są wspólnie z rodzicami?
8. Jak wielu rodziców wychodzi z inicjatywą? Jakie inicjatywy zgłoszone przez rodziców na rzecz rozwoju uczniów i szkoły zostały zrealizowane? Czy i w jaki sposób rodzice uczestniczyli w realizacji tych inicjatyw? Jakie były efekty tych działań?
9. Jakie korzyści ze współpracy nauczycieli i rodziców mają uczniowie?
Do wymagania: Zarządzanie szkołą lub placówką służy jej rozwojowi.
1. Jak nauczyciele współpracują ze sobą i jakie są efekty tej współpracy?
2. W jaki sposób nauczyciele się doskonalą? W jaki sposób organizowane jest doskonalenie nauczycieli? Czy sposób organizacji pracy szkoły sprzyja uczeniu się nauczycieli od siebie nawzajem?
3.Jaki wpływ na sposób i zakres doskonalenia nauczycieli mają wyniki ewaluacji?
4.Jakie działania są planowane na podstawie wniosków z nadzoru pedagogicznego?
5.Jakie działania nowatorskie podejmowane są w szkole i jakie wsparcie otrzymują nauczyciele, którzy je realizują?
6.Czy w szkole tworzy się program jej rozwoju? Czy jest ona znany uczniom, rodzicom, nauczycielom? Kto może go tworzyć i modyfikować?
7. Czy planowanie programu rozwoju szkoły odbywa się z udziałem Rady Pedagogicznej, Rady Rodziców, Samorządu Szkolnego?
8. Czy informacje z badania jakości pracy szkoły w tym informacje dotyczące stanu, warunków i efektów pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej szkoły są udostępniane?

Etap II - dyskusja fokusowa nad profilem szkoły, w której bierze udział po kilku przedstawicieli każdej grupy. Moderatorzy:
- przedstawiają dyskutantom cel spotkania oraz założenia metody;
- wyjaśniają zasady oceniania szkoły (wstawiamy „kropkę” w wybrane miejsce ze znakiem i tendencją, wypisujemy argumenty na podstawie pomocniczych pytań i własnych refleksji);
- przeprowadzają dyskusję.
Przedstawiciele każdej grupy prezentują własny „profil” i nanoszą go na ostateczną mapę jakości pracy szkoły. Poza prowadzącym dyskusję dyrektor lub wskazana osoba - wyznaczone osoby / 2 sekretarzy / prowadzą notatki i na końcu spotkania przedstawiają je do akceptacji. Nastąpić także powinno wyłonienie po 3 przedstawicieli tych grup na dyskusję panelową.

Etap III - dyskusja panelowa, która pozwala dostrzec mocne oraz słabsze strony funkcjonowania placówki. Przedstawiciele wybrani w II etapie zabierają ze sobą ustalone argumenty oraz opis mocnych stron i problemów szkoły, prezentują wnioski i ewentualne propozycje rozwiązań.
Dyskusja nad profilem szkoły prowadzona przez reprezentantów wszystkich grup, prowadzi do sporządzenia mapy jakości szkoły. Celem dyskusji jest udzielenie odpowiedzi na pytania:
1. Jaka jest sytuacja szkoły w wybranych obszarach?
2. Po czym możemy poznać, że tak jest?
3. Jakie dowody świadczą za dokonaną oceną?

Etap IV - definiowanie i zestawienie mocnych oraz słabych stron szkoły, to zadanie zespołu ds. ewaluacji. Zespół sporządzeni raport – studium profilu szkoły, który będzie zawierał opis szkoły przedstawiony przez wszystkie grupy, ich oceny oraz wnioski wypracowane w czasie dyskusji nad profilem szkoły. Zostanie zaprezentowany wszystkim zainteresowanym w czasie zorganizowanych spotkań. Pełny raport zostanie przedstawiony i dyskutowany na posiedzeniu RP. Dokument będzie dostępny do wglądu u dyrektora szkoły.

Etap V - planowanie zmiany w szkole. Wnioski z raportu posłużą w modyfikowaniu programu rozwoju, programu wychowawczego i planu pracy szkoły.