Sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego nauczyciela kontraktowego ubiegającego się o stopień nauczyciela mianowanego

Jestem nauczycielem religii. Na podstawie analizy dokumentów prawnych i publikacji dotyczących awansu zawodowego nauczyciela złożyłam wniosek o rozpoczęcie stażu na nauczyciela mianowanego. Dyrektor szkoły pozytywnie rozpatrzył mój wniosek.
W miesiącu wrześniu przygotowałam plan rozwoju zawodowego, który uwzględniał działania mające na celu doskonalenie własnego warsztatu, metod pracy nauczyciela, współpracy z rodzicami, instytucjami poza szkolnymi, środowiskiem lokalnym, studentami kierunków pedagogicznych oraz zadań służących podniesieniu jakości pracy szkoły. Przez okres stażu starannie prowadziłam dokumentację realizacji zadań wynikających z plany rozwoju.
Po zakończeniu okresu odbywania stażu dokonałam podsumowania swojej pracy, które zawarłam w sprawozdaniu.

W okresie 1.09.2010 r. – 30.09.2013 r. odbywałam staż zawodowy na nauczyciela mianowanego w Zespole Szkół im. C. Kamińskiego w Dąbrowie Chełmińskiej. Moja praca dydaktyczna obejmowała zarówno uczniów klas zerowych, podstawowych i gimnazjalnych. Na początku ciężko było przygotowywać się na trzech różnych poziomach. Mimo trudności mój plan obejmował doskonalenie warsztatu pracy, rozwijanie umiejętności i podjęcie działań służących podniesieniu jakości pracy szkoły, w której byłam zatrudniona.
Plan rozwoju zawodowego sporządziłam z myślą o kontynuacji realizowanych wcześniej przedsięwzięć dydaktyczno – wychowawczych i katechetycznych, a zarazem o nowych zadaniach w ramach obowiązków zawodowych. Tworząc swój plan rozwoju zawodowego, opierałam swoje działania na Rozporządzeniu MENiS z dnia 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopnia awansu zawodowego przez nauczycieli, dokumentach szkolnych, diagnozie własnych umiejętności oraz na priorytetach szkoły i Kościoła. W okresie stażu trwającego 2 lata i 9 miesięcy podejmowałam działania zmierzające nie tylko do wypełnienia i realizacji celów, ale szukania satysfakcji z pracy nauczyciela, jako wychowawcy i pedagoga. Staż na stopień nauczyciela mianowanego stał się dla mnie szansą nie tylko, aby przekroczyć kolejny próg awansu w karierze nauczycielskiej, ale pomógł mi dostrzec obszary moich sukcesów i porażek.
Z chwilą rozpoczęcia stażu na samym początku zadbałam o właściwą jego organizację. Zapoznałam się z procedurą awansu zawodowego. Podjęłam współpracę z opiekunem stażu panią mgr Teresą Muchewicz. W porozumieniu z opiekunem stażu przygotowałam plan rozwoju zawodowego, który został zatwierdzony przez dyrektora szkoły panią Elżbietę Galant. Z chwilą ukończenia stażu przygotowywałam sprawozdanie, które obejmuje zgromadzoną dokumentacje potwierdzającą realizację założeń planu oraz analizę i samoocenę własnych działań.
Realizując zadania brałam pod uwagę wszystkie wymogi kwalifikacyjne konieczne do zrealizowania przez nauczyciela ubiegającego się o stopień nauczyciela mianowanego. Plan rozwoju był podzielony na pięć części. Każda z nich miała na celu ukazać formy aktywności w różnych obszarach szkoły. W trakcie trwania stażu uległam wypadkowi w szkole. Moja absencja w pracy wynosiła ponad 2 miesiące. Uraz kolana oraz długotrwała rekonwalescencja uniemożliwiła mi w pełni zrealizować niektóre moje działania. Mimo trwającej jeszcze rehabilitacji, starałam się realizować założenia zgodnie z planem awansu zawodowego. Część elementów z zaistniałej sytuacji została przeniesiona na miesiąc wrzesień.

Umiejętność organizacji i doskonalenia własnego warsztatu pracy, dokonywania ewaluacji własnych działań, a także oceniania ich skuteczności i dokonywania zmian w tych działaniach (Rozporządzenie MEN 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli § 7, ust. 2, pkt.1)

Po zapoznaniu się procedurami awansu zawodowego podjęłam współpracę z opiekunem stażu, który pomógł mi w prawidłowym realizowaniu działań oraz udoskonalaniu mojego warsztatu pracy. Zaproponował mi pomoc w opracowaniu planu rozwoju i sprawozdania kończącego staż. Ustaliłyśmy, że będziemy wzajemnie hospitować lekcje, a następnie przystąpimy do omawiania ich. Korzystałam z praktycznych wskazówek dotyczących organizacji i prowadzenia lekcji oraz realizacji założonych celów. Obserwując katechezy, większość uwagi poświęciłam na metody aktywizujące, wykorzystanie czasu lekcji, zaangażowanie ucznia oraz kryteria i sposób oceniania. Wielkie wrażenie zrobiła na mnie indywidualizacja procesu nauczania. Przez ten czas zgromadziłam bibliotekę materiałów dydaktycznych: testów, plansz własnoręcznie wykonanych, prezentacji multimedialnych, filmów edukacyjnych.
W dalszej części mojego stażu uczestniczyłam w radach pedagogicznych, które ukazywały problemy, z jakimi zmagali się inni nauczyciele. Podczas posiedzeń rad pedagogicznych odbywały się różnego typu szkolenia, które miały wpływ na kształtowanie się mojej pracy pedagogicznej. Tematyka rad szkoleniowych dotyczyła między innymi:
- zasad tworzenia i przeprowadzania projektów edukacyjnych w II klasach
gimnazjum
- zmian w statucie szkoły
- edukacyjnej wartości dodanej
- umiejętności interpersonalnych
- pierwszej pomocy z udziałem ratowników medycznych i straży pożarnej
- pomocy psychologiczno – pedagogicznej dla uczniów naszej szkoły
- odpowiedzialności prawnej nauczycieli
- spotkania z psychologiem sądowym p. Urszulą Majewską
- przepisów prawa oświatowego
Doskonaliłam umiejętności prowadzenia zajęć dydaktycznych między innymi realizacja planów wynikowych, tworzenie konspektów lekcji, tworzenie planów pracy z uczniami zdolnymi i słabymi oraz wdrażanie nowych metod nauczania zgodnych z nową podstawą programową. Samodzielnie opracowałam różnego rodzaju pomoce naukowe, plansze, prezentacje, sprawdziany i testy. W zależności od potrzeb uczniów tworzyłam przedmiotowy system nauczania zachowując zgodność z Wewnątrzszkolnym Systemem Nauczania. Wyniki z prac kontrolnych pozwoliły mi sprawdzić możliwości uczniów i dobrać odpowiednie metody pracy, aby jeszcze jaśniej przekazać im wiedzę z nauczanego przedmiotu.
Swój warsztat pracy wzbogacałam o nowe metody aktywizujące, głównie z obserwacji potrzeb edukacyjnych uczniów, opinii z Poradni Pedagogiczno Psychologicznej, spotkań z rodzicami czy rozmów z innymi nauczycielami.
Wspólnie z zespołem katechetycznym, którego jestem liderem, opracowywałam plan pracy na bieżący rok szkolny i katechetyczny. Uczestniczyłam także w zebraniach nauczycieli uczących na poszczególnych poziomach oraz w zebraniach z pedagogiem szkolnym mających na celu ustalenie indywidualnych potrzeb edukacyjno - terapeutycznych uczniów na kolejny rok szkolny. Ukończyłam kurs na wychowawcę i kierownika kolonii, aby sprostać nowym wymogom prawa oświatowego dotyczącym wyjazdów i wycieczek.
Podejmowałam dodatkowe wewnątrzszkolne działania przy współpracy z innymi nauczycielami takie jak:
- organizacja uroczystości szkolnych (św. Patrona Szkoły),
- kiermasz Bożonarodzeniowy i wielkanocny (przygotowanie ozdób świątecznych ich sprzedaż),
- dyskoteki szkolne
- dzień dziecka
- sprzątanie świata
- dzień wiosny
Przy współpracy z innymi katechetami przygotowywałam:
- scenariusze rekolekcji wielkopostnych,
- peregrynację obrazu Matki Boskiej Jasnogórskiej w naszej parafii,
- uczniów do konkursu diecezjalnego o Św. Elżbiecie Węgierskiej, którego
laureatką została Marta Piotrowska, za swoją pracę zdobyła ona wyróżnienie,
- wyjazdy na Msze św. z modlitwą o uzdrowienie do sanktuarium Miłosierdzia
Bożego w Toruniu,
- wyjazdy na Inaugurację Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom do Torunia
- scenariusze drogi krzyżowej z udziałem młodzieży w czasie Wielkiego Postu
- wyjazdy do fordońskiej Doliny Śmierci na Misterium Męki Pańskiej
- dzień powołań – spotkanie młodzieży gimnazjalnej z klerykami Wyższego
Seminarium Duchownego w Toruniu
- wyjazdy na spotkania w Lednicy na Uroczystość Zesłania Ducha Świętego,
- wyjazdy na Festyn Rodzinny z okazji Dnia Dziecka do Torunia
- wyjazdy na letni wypoczynek dzieci i młodzieży do Jastrzębiej Góry
i Ustronia Morskiego

Służyłam pomocą także w czasie trwania ferii zimowych czy weekendów pełniąc opiekę nad uczniami podczas wyjazdów na poranki muzyczne, basen, lodowisko, do teatru. Wspólnie i innymi nauczycielami wymalowałam świetlicę i przedszkole, aby naszym najmłodszym uczniom chętniej się pracowało i bawiło. Razem z uczennicami gimnazjum pomagałyśmy w przygotowaniu ozdób świątecznych na kiermasz Bożonarodzeniowy i Wielkanocny. Pieniądze ze sprzedaży zostały przeznaczone na zakup gier i artykułów papierniczych do szkolnej świetlicy.
Dzięki pełnieniu funkcji członka komisji egzaminacyjnej podczas trwania egzaminów w szkole podstawowej i gimnazjum nauczyłam się prawidłowego przeprowadzania takich egzaminów. Swój warsztat pracy doskonaliłam poprzez udział w rekolekcjach, spotkaniach i warsztatach dla katechetów. Skorzystałam z uwag i porad dotyczących prowadzenia katechezy od bardziej doświadczonych katechetów. Prócz wewnątrzszkolnego doskonalenia w szkole uczestniczyłam także w warsztatach szkoleniowych organizowanych przez metodyków katechetycznych w Toruniu.

Umiejętność uwzględniania w pracy potrzeb rozwojowych uczniów, problematyki środowiska lokalnego oraz współczesnych problemów społecznych i cywilizacyjnych (Rozporządzenie MEN 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli § 7, ust. 2, pkt.2)

W realizacji tego zadania szczególną uwagę przywiązałam do indywidualnych potrzeb uczniów. Opracowałam plany pracy z uczniami zdolnymi oraz potrzebującymi większej uwagi (słabymi), dostosowywałam materiały do ich zdolności oraz braków. Poprzez metody aktywizujące starałam się zachęcić do czynnego udziału w katechezie.
W miarę potrzeb spotykałam się z rodzicami uczniów podczas drzwi otwartych lub zebraniach ogólnoklasowych. Spotkania te dotyczyły głównie uczniów sprawiających kłopoty wychowawcze. Razem z rodzicami zastanawialiśmy się, co może być przyczyną takich zachowań i jak temu zaradzić. Poznając sytuację rodzinną uczniów łatwiej mi było do nich trafić i z nimi pracować.
Jako katecheta starałam się poprzez swoją pracę przekazywać wiarę włączając uczniów w czynny udział we mszy świętej, przygotowując ich do bierzmowania czy
I Komunii Świętej. Poprzez dobry kontakt z uczniami bywałam gościem na wigiliach klasowych. Organizowałam wyjazdy do sanktuarium Miłosierdzia Bożego na Msze św. z ks. Józefem Kiełpińskim (diecezjalnym egzorcystą), co zaowocowało rozwojem duchowym moich uczniów. Ks. Józef był także gościem w naszej szkole podczas rekolekcji wielkopostnych, gdzie opowiadał o współczesnych zagrożeniach czyhających na młodzież. Uczniowie gimnazjum otrzymali wyczerpujące odpowiedzi na nurtujące ich pytania. Właśnie to spotkanie było iskierką do comiesięcznych spotkań w sanktuarium Miłosierdzia Bożego, która rozbudziła w nich chęć głębszego poznania swojej wiary i ograniczała się początkowo tylko do rodzinnej parafii.
Jako opiekun szkolnego koła Caritas, które bardzo prężnie działało na rzecz uczniów potrzebujących z naszej diecezji, organizowałam zbiórki odzieży, nakrętek, słodyczy, wyjazdy na Inaugurację Wigilijnego dzieła pomocy dzieciom, festyny rodzinne, które odbywały się w Toruniu. Praca w tym kole pomogła moim uczniom w dostrzeżeniu potrzeb innych i niesieniu im bezinteresownej pomocy.

Umiejętność wykorzystywania w pracy technologii informacyjnej
i komunikacyjnej (Rozporządzenie MEN 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli § 7, ust. 2, pkt.3)

Szkoła wyposażona jest w internet, tablice interaktywne. Od niedawna w każdej Sali lekcyjnej znajdują się rzutniki, które bardzo ułatwiają mi pracę. Mogę bez żadnych komplikacji urozmaicać katechezę poprzez prezentacje multimedialne, krótkie filmy edukacyjne. Technologia informacyjna służy mi głównie do opracowań dokumentów szkolnych, scenariuszy zajęć, testów sprawdzających, tworzenia prezentacji multimedialnych, kontaktu z moimi uczniami poprzez serwisy społecznościowe.
W czasie odbywania stażu na nauczyciela mianowanego technologię informacyjną i komunikacyjną wykorzystałam w następujący sposób:
- uzyskanie niezbędnych informacji na temat procedur awansu zawodowego poprzez strony Wydziału katechetycznego
- poznanie przepisów i aktów prawa oświatowego oraz ich aktualizacje przez internet
- uzyskanie informacji o szkoleniach, rekolekcjach, spotkaniach katechetycznych
- dokumentowałam czynności, które odbywały się podczas stażu,
- przygotowywałam dyplomy w programach komputerowych Word, Clipart, Corel
- poszukiwania ciekawych metod aktywizujących, prezentacji, stron godnych polecenia uczniom jak np.: deon.pl, opoka.pl, adonai.pl, sanctus.pl, list.media.pl, niedziela.pl, rachuneksumienia.org.pl, zsdabrawa.pl, miłujciesię.org.pl, youtube.pl.
W swojej pracy miałam do czynienia również z pracą na tablicy interaktywnej w oddziałach „0” i szkole podstawowej. Ponieważ chętnie korzystam z nowinek technicznych, tablica była dla mnie nowym wyzwaniem. Sprawiało mi radość pomaganie starszym nauczycielom, którzy trochę się obawiali nowego sprzętu w szkole. Wielokrotnie pomagałam innym w obsłudze tablicy, zwłaszcza podczas kalibracji. Zajęcia z wykorzystaniem tablicy sprawiały uczniom ogromną radość, gdy mogły aktywnie włączyć się w katechezę, a nie tylko siedzieć i słuchać. Wykorzystywałam ją wielokrotnie, podkreślając, zbliżając, wyświetlając obrazy oraz prezentując różnego typu prezentacje.

Umiejętność zastosowania wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki oraz ogólnych zagadnień z zakresu oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich w rozwiązywaniu problemów związanych z zakresem realizowanych przez nauczyciela zadań (Rozporządzenie MEN 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli §7, ust. 2, pkt. 4).

W czasie trwania studiów teologicznych zdobyłam wiedzę i umiejętności z zakresu pracy w szkole. Mimo to staram się ciągle pogłębiać swoją wiedzę. W czasie trwania stażu brałem udział w radach szkoleniowych dotyczących pedagogiki, psychologii rozwoju człowieka oraz dydaktyki nauczania. Wiedza, którą aktualizuję, pozwala mi na poznanie sytuacji rodzinnych moich uczniów. Szerokie spectrum doświadczeń oraz zróżnicowanie podejścia do uczniów miało duży wpływ na kształcenie i wzbudzanie określonych postaw wśród uczniów. Dzięki zdobytej wiedzy możliwe było rozwiązywanie wielu kryzysów, z którymi borykają się uczniowie. W trakcie trwania stażu zastosowałam wiele metod psychologicznych związanych z ukierunkowaniem postaw wśród młodzieży, wskazywaniem celów w życiu czy walką z nałogami oraz patologią zachowań wśród uczniów.
Podczas stażu zaistniało wiele zachowań, z którymi musiałem sobie poradzić. Zły nastrój ucznia, trzaskanie drzwiami, rozmowy, czasem pojawiające się przekleństwa, drwiny czy prowokujące pytania. W takich sytuacjach wiedza przydawała się wielokrotnie. Kolejnym obszarem zastosowania wiedzy były spotkania z rodzicami. W ten sposób przeprowadzałam pedagogizację rodziców. Ostatnim elementem było rozwiązywanie problemów dydaktycznych. Swój warsztat katechety budowałam na programie nauczania i podręczniku metodycznym oraz innych pozycjach, które przekładałam na odpowiedni język, bardziej komunikatywny i przystępny dla uczniów. Obserwowałam konkretne potrzeby edukacyjne ucznia. Poprzez ankietę oraz dialog modyfikowałam mój warsztat pracy oraz metody aktywizujące. Zaspokajanie potrzeb polegało na wdrażaniu właściwych metod pracy z uczniem.

Umiejętność posługiwania się przepisami dotyczącymi systemu oświaty, pomocy społecznej lub postępowaniu w sprawach nieletnich, w zakresie funkcjonowania szkoły, w której nauczyciel odbywał staż (Rozporządzenie MEN 1 grudnia 2004 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli §7, ust. 2, pkt. 5)

Poznałam zasady organizacji, zadania i zasady funkcjonowania szkoły przez analizę i zapoznanie się z przepisami, dokumentami wynikających z działalności szkoły. Realizacja tego zadania przyjmowała następujące formy:
- zapoznałam się z dwiema ustawami (Ustawa o systemie Oświaty i Karta
Nauczyciela);
- analizowałam najważniejsze akty prawne dotyczące oświaty i dokumentów szkolnych: Rozporządzenie w sprawie uzyskania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli, Rozporządzenie dotyczące oceniania i promowania uczniów, Konwencję Praw Dziecka, rozporządzenie w sprawie BHP, dokumenty kościelne w sprawie podstawy programowej;
- przeanalizowałam Statut Szkoły, Plan rozwoju szkoły, szkolny zestaw programów nauczania, WSO, PSO, Program wychowawczy szkoły oraz Program profilaktyczny szkoły,
- organizowałam wyjścia i wyjazdy w roku szkolnym oraz na letnie kolonie
z uwzględnieniem obowiązujących przepisów,
- aktualizowałam swoją wiedzę dotyczącą aktualnych aktów prawa oświatowego, uczestniczyłam w radach szkoleniowych, klasyfikacyjnych i podsumowujących.

Wnioski
Realizacja wyżej wymienionych zadań pozwoliła mi rozwinąć umiejętności pedagogiczne i wychowawcze. Przez okres 2 lat i 9 miesięcy uczyłam się systematyczności, organizacji czasu, rozwiązywania konfliktów, cierpliwości, współpracy, obiektywności, planowania i projektowania, podnoszenia swoich umiejętności oraz przyznawania się do błędów i refleksji. Uczyłam się, jak być lepszym nauczycielem. Dokonywało się to poprzez różnorodne formy kształcenia, organizację uczniom zajęć oraz czytanie fachowej literatury. Przez ten okres uczyłam się słuchać, obserwować uczniów i rodziców. Odbywając staż, nauczyłam się traktować szkołę, jako miejsce nie tylko pracy, ale jako żywy organizm, który nie tylko uczy, ale żyje i daje życie. Odbywając staż zauważyłam, że życie szkoły nie milknie wraz z dźwiękiem dzwonka kończącego zajęcia. Szkoła to nie tylko instytucja, ale to rodzące się przyjaźnie, budowanie wzajemnego szacunku i zaufania, poznawanie nowych ludzi, wymiana myśli, poglądów oraz odkrywanie bogactwa, jakie nosi w sobie drugi człowiek. Dzięki wprowadzaniu nowych pomocy naukowych religia stała się przedmiotem, który śmiało konkuruje z innymi przedmiotami obowiązkowymi.
Najbardziej trafną wg mnie metodą aktywizującą były prezentacje pobudzające do dyskusji, które przygotowywali sami uczniowie. Technologia informacyjna daje wiele możliwości wykazania się uczniom. Prezentacje nie były żywcem ściągnięte z Internetu, ale widać było znajomość merytoryczną tematu i biegłość informatyczną uczniów. Mogę stwierdzić, że dzięki udanej współpracy z opiekunem stażu oraz bogatej bazie informatycznej lekcje religii stają się coraz ciekawsze i zmuszają uczniów do refleksji. Przez okres stażu, a może już wcześniej wypracowałam sobie bardzo dobry kontakt z uczniami. Obdarzyli mnie oni zaufaniem, czego dowodem jest stały kontakt z nimi także po zajęciach czy po zakończeniu szkoły. Zawsze chętnie służę im pomocą i dobrą radą.
Kursy oraz formy szkoleniowe dobierałam w ten sposób, abym miała możliwość wykorzystania nabytych umiejętności na lekcjach i w kontaktach z uczniami oraz poszerzenia umiejętności dydaktyczno–opiekuńczych.
Każde podjęte działanie, zakup pomocy lub jej wykonanie, przeprowadzony sprawdzian, wyjazdy czy konkursy zmuszały mnie do refleksji i głębokiej analizy, w końcu do korekty mojej pracy dydaktyczno–wychowawczej.
Mam świadomość, że w trakcie trwania stażu popełniłam wiele błędów. Wiele z pewnością jeszcze przed mną. Kończąc moje sprawozdanie, wiem jedno – że bycie nauczycielem nie jest łatwe i ciągle należy dbać o swój warsztat pracy, ponieważ człowiek uczy się całe życie.