Czy słowa mogą ranić? Scenariusz godziny wychowawczej - zajęć warsztatowych

Scenariusz jest luźną propozycją zajęć w dniu 21 marca, zbiorem zadań, z których możecie Państwo wybrać te, które są odpowiednie dla Waszej klasy. Możecie też Państwo przeprowadzić lekcję według własnego pomysłu. Inspirację czerpałam z forum polonistów i blogów. Niestety po czasie trudno o wskazanie adresów mailowych. Jest to scenariusz inspirowany-a nie skopiowany.

Po przeprowadzeniu zajęć prosimy o wykonanie zadań i przekazanie najciekawszych prac (nie mniej niż 2) opiekunom SU. Wyniki prac zostaną zaprezentowane w formie wystawy promującej życzliwość i stosowanie zasad dobrego zachowania.

Temat: Czy słowa mogą ranić?( 2 jednostki lekcyjne)

Cele lekcji:

Zapoznanie z pojęciami : hejt i mowa nienawiści.
Wywołanie dyskusji i refleksji na temat mowy nienawiści, uświadomienie wagi problemu.
Wypracowanie umiejętności wysłuchania cudzych argumentów, akceptacji innego sposobu myślenia, rzeczowej i kulturalnej dyskusji.
Poznanie procesu powstawania mowy nienawiści.
Zwiększenie kompetencji uczniów w zakresie porozumiewania się i współistnienia w sieci bez przemocy.
Wypracowanie metod radzenia sobie z hejtem i mową nienawiści.

Potrzebne materiały:
kartki szarego papieru do zadań,
flamastry lub markery.
kartki lub koperty z nazwiskami uczniów,
linki do przydatnych stron:
http://uprzedzuprzedzenia.org/czym-mowa-nienawisci/
http://uprzedzuprzedzenia.org/czym-mowa-nienawisci/hejt-w-polsce-diagnoza/ http://uprzedzuprzedzenia.org/czym-mowa-nienawisci/geneza-hejtu/ http://uprzedzuprzedzenia.org/czym-mowa-nienawisci/e-kursy/

Przebieg zajęć:

1. Nauczyciel wita się z uczniami serdecznie, mówi klasie coś miłego, np. wyraża radość, że spędzi z uczniami pierwszy dzień wiosny. Proponujemy, by wszyscy usiedli w kręgu.

2. Zaczynamy od przeprowadzenia eksperymentu. Do tego celu będą nam potrzebne dwa podobne jabłka. Jedno z nich wcześniej obijamy tak, by w środku było ciemne, a na zewnątrz niezniszczone. Dzieci nie wiedzą o naszym zabiegu.
- Prosimy uczniów, by skrytykowały obite jabłko, a do drugiego jabłka zwracały się uprzejmie i mówiły mu miłe rzeczy.
- Zwracamy uwagę uczniów, że wygląd zewnętrzny owoców się nie zmienił. Kroimy obydwa jabłka i prosimy uczniów, by wyjaśnili cel i przenośne znaczenie eksperymentu.
- Prosimy uczniów, by spróbowali określić cel zajęć.

3. Dzielimy klasę na grupy. Przypominamy zasady pracy w grupie. Wszystkie zadania uczniowie wykonują w grupach.

Zadanie 1. Prosimy uczniów o utworzenie słoneczka skojarzeń do słowa :hejt.

Prosimy o zdefiniowanie pojęć : hejt, mowa nienawiści.

Odczytanie uczniom definicji obu pojęć:
Hejt, hejter, hejtować. To spolszczona wersja słowa hate, czyli nienawidzić. Hejtem określa się działania w Internecie, które są przejawem złości, agresji i nienawiści.

Definicja terminu „mowa nienawiści” Komitetu Ministrów Rady Europy (Rekomendacja nr R/97/20):

Mowa nienawiści to wszelkie formy wypowiedzi, które szerzą, podżegają, propagują i usprawiedliwiają nienawiść rasową, ksenofobię, antysemityzm oraz inne formy nietolerancji, wyrażające się w agresywnym nacjonalizmie i etnocentryzmie, dyskryminacji i wrogości wobec mniejszości, migrantów i ludzi o migranckim pochodzeniu, podważające bezpieczeństwo demokratyczne, spoistość kulturową i pluralizm.

4. Rozmowa z uczniami na temat ich doświadczeń: Kiedy i gdzie spotykają się z mową nienawiści? Należy zwrócić uwagę uczniów na relacje z rodzicami, rodzeństwem, kolegami, innymi dorosłymi, a także media. Czym są stereotypy?
Tu można obejrzeć film: „ Historia Asi i Adama” https://youtu.be/oWxrFF8EvQQ i odpowiedzieć na pytanie, dlaczego hejtowanie w sieci przychodzi nam tak łatwo.

Zadanie 2. Prosimy uczniów o narysowanie drzewa z korzeniami. Zadaniem uczniów jest wypisanie na korzeniach przyczyn powstawania i stosowania mowy nienawiści, a na gałęziach skutki tego zjawiska.
Prezentacja efektów pracy grup, dyskusja.

5. Zadanie 3.
Co możemy zrobić, aby zapobiegać mowie nienawiści? Jak powinniśmy reagować, gdy hejt dotyka nas lub naszych bliskich.
- Uczniowie zapisują na tablicy lub szarym papierze swoje pomysły. Opracowują kodeks właściwego zachowania w sieci.

6. Zadanie 4.
Uczniowie tworzą w grupach serce, w którym zapisują pozytywne emocje i działania, które podejmują w klasie.
Napisy – co w naszej klasie jest wyjątkowego.
Wzór z Internetu. Zamiast „W tym domu” należy stworzyć napis „W naszej klasie”

7. Prosimy o uważne wysłuchanie piosenki S. Sojki „Tolerancja” . Zadaniem uczniów jest wyjaśnienie związku utworu z tematem lekcji. Wyjaśnienie tematu lekcji
Link do piosenki ‘Tolerancja’ Stanisława Soyki
https://www.youtube.com/watch?v=FWZNF4F1r7Y

8. Podsumowanie .
Prosimy, aby każdy uczeń powiedział, co było dla niego najważniejszego na zajęciach. Czego się dowiedział, z czego sobie zdał sprawę. Co go zaciekawiło lub zaniepokoiło.

9. Zadanie 5.
Uczniowie losują kartki z nazwiskami kolegów z klasy ( prosimy o ich wcześniejsze przygotowanie gospodarza klasy) – uczniowie mają za zadanie napisanie kilku miłych słów o tej osobie. Kartki zbieramy i rozdajemy adresatom.

Np. Podziwiam Cię za....
Lubię, gdy...
Najbardziej imponujesz mi...
Cenię Cię za....

ZADANIA DO WYKONANIA DLA KLAS

Klasy IV – Zaprojektowanie plakatu Z UŚMIECHEM NAM DO TWARZY
Klasy V - Zaprojektowanie serca W NASZEJ KLASIE
Klasy VI - Zaprojektowanie drzewa DOBRYCH OBYCZAJÓW W INTERNECIE I RELACJACH Z KOLEGAMI
Klasy VII – Zaprojektowanie logo „SIÓDEMKA- MIEJSCE WOLNE OD NIENAWIŚCI”
klasy VIII – Zaprojektowanie kodeksu „INTERNET WOLNY OD HEJTU”