"Śmierć pułkownika" Adama Mickieiwcza. Konspekt na lekcję języka polskiego

KONSPEKT LEKCJI DLA SZKOŁY PODSTAWOWEJ
KLASA VII (45 minut)
Temat: „Śmierć pułkownika” Adama Mickiewicza

Cele lekcji:
Uczeń:
-zna utwór A. Mickiewicza i rozumie jego przekaz
-potrafi umiejscowić utwór w czasie
-potrafi wskazać porównanie

WPROWADZENIE:
1. Dzień przed właściwą lekcją Nauczyciel wysyła Uczniom zakodowaną wiadomość przez e-dziennik. Rozwiązaniem jest tytuł wiersza Adama Mickiewicza „Śmierć Pułkownika”
2. W dniu lekcji zadaniem N. jest umieszczenie kopert z zdaniami dla U. W różnych częściach szkoły. Dla każdej grupy stworzona jest inna ścieżka (w innych miejscach mogą oni znaleźć koperty), zadania są natomiast takie same.

WŁAŚCIWY TOK LEKCJI:
1. Nauczyciel pyta Uczniów o zakodowaną wiadomość. Następnie prosi o zapisanie tematu lekcji: „Śmierć pułkownika” Adama Mickiewicza.
2. N. informuje, że na tę lekcję zaplanowane są podchody związane z utworem. Zadaniem U. Będzie odnaleźć wszystkie cztery ukryte po szkole koperty oraz rozwiązać znajdujące się w nich zadania. Dzieli U. Na dwu-, maksymalnie trzyosobowe grupy. Rozdaje także karty pracy, na które U. Będą nanosić odpowiedzi.
3. N. monitoruje pracę grup.
4. Po skończeniu zadania przez wszystkie grupy i wykonaniu notatki na temat Emilii Plater w zeszycie, N. prosi U. O przeczytanie odpowiedzi z kart pracy oraz ponowne przeczytanie utworu Mickiewicza, tym razem w całości. Czytanie odbywa się dwa razy. Za pierwszym razem U. czytają tekst indywidualnie po cichu, za drugim każdy z U. Jest proszony o przeczytanie jednej strofy, a następnie wyjaśnienie jej.
5. U. Wklejają kartę pracy do zeszytu.
6. N. podaje ciekawostki na temat Emilii Plater oraz w kilku zdaniach opowiada o różnicach między wizerunkiem bohaterki wiersza a rzeczywistością.
7. Zakończenie lekcji.

ZAŁĄCZNIKI:

I KARTA PRACY, KTÓRĄ UCZNIOWIE WYPEŁNIAJĄ W TRAKCIE PODCHODÓW:
KARTA PRACY 7 KLASA

Tytuł wiersza:
Autor:
Epoka: Wiek:

I stacja - odpowiedzi

1. Opis sytuacji:

II stacja – odpowiedzi
1. Wiersz opisuje czasy........................................
1. Narrator:

2. Pożegnanie żołnierza

a)
b)
c).

3. Stacja III
1. Wiersz został napisany w roku...........
2. Cel napisania wiersza:

Stacja IV
1. Kto jest bohaterką wiersza?

2. Wykonaj notatkę o Emilii Plater w zeszycie.

II NOTATKA NA TEMAT E. PLATER

Emilia Plater urodziła się 13 listopada 1806 roku w szlacheckiej rodzinie wywodzącej się z Wilna. W młodości nie wyróżniała się z tłumu innych panien z domów szlacheckich, odbierając domową, ale solidną naukę, podróżując po terenach byłej Rzeczpospolitej i zajmując się różnymi, także uznawanymi za męskie rozrywkami.

Patriotyczne wartości wyniesione przez nią z domu odegrały spory wpływ na dalsze działania Emilii, która na wieść o wybuchu powstania listopadowego (1830-1831) działała na rzecz podjęcia walk na Litwie, wskutek czego uzyskała obietnicę wsparcia jej planów przez adeptów szkoły podchorążych w Dyneburgu. Zaraz potem, Emilia przygotowała plan zdobycia miasta.

Po rozpoczęciu powstania na Litwie, Plater, utworzyła oddział składający się ze strzelców, kawalerzystów i kosynierów i ruszyła na Dyneburg. Nie zdecydowała się jednak na bezpośredni atak na miasto, ze względu na znaczącą przewagę przeciwnika i przyłączyła się do innych oddziałów. Wiosną 1831 r. Plater dołączyła koło Poniewieża do formacji wolnych strzelców wiłkomierskich w oddziale Karola Załuskiego (1794-1845)  i wraz z nimi wkroczyła do Wiłkomierza. Po walkach pod Garbielowem, gen. Dezydery Chłapowski (1788-1879) przyznał jej honorowo stopień kapitana oraz przydzielił jej dowództwo nad 1 kompanią 1 Pułku Piechoty Litewskiej.

Jej oddział walczył m.in. o Kowno, a sama Plater odznaczyła się niezwykłą walecznością broniąc eskortowanych oddziałów zaopatrzenia armii powstańczej. Kiedy dowodzący także jej grupą gen. Chłapowski podjął decyzję o rezygnacji z dalszej walki, Plater zdecydowała się na dołączenie do sił powstańczych w rejonie Warszawy. Przez dziesięć dni w przebraniu chłopskim Platerówna i jej towarzysze szli do Królestwa, ukrywając się po lasach, prowadzeni przez wieśniaka Żmudzina. Trudy wędrówki - zmęczenie, głód, bezsenność - okazały się jednak ponad siły fizyczne Emilii, która zmarła 23 grudnia 1831 roku.
Postać dziewczyny - żołnierza zrobiła wielkie wrażenie na ówczesnych obserwatorach, jak również pisarzach i poetach romantycznych. Stąd też wielkie zainteresowanie jej życiem i czynami, czemu dał wyraz m.in. Adam Mickiewicz, pisząc poświęcony jej utwór.

III ZADANIA

Jesteście dziennikarzami – redaktor gazety, w której pracujecie wysłał was w teren, żebyście porozmawiali ze świadkiem śmierci tajemniczego pułkownika, a następnie napisali o nim wywiad. Czujecie, że na razie średnio moglibyście cokolwiek o nim napisać. Nie znacie nawet jego imienia. Niestety, osoba, z którą jesteście umówieni nie przyszła, ponieważ, jak napisała w smsie, wolała nie przekazywać tego osobiście. Czyżby zbyt się bała? Podążajcie za wskazówkami ukrytymi w kopertach.
I KOPERTA
1. Spójrzcie na datę umieszczoną na liście gończym – z jakim wydarzeniem historycznym ją kojarzycie? Rozszyfrowanie tego pomoże wam ustalić, o jakich czasach opowiada wiersz.

2. Przeczytajcie fragment wiersza – jest to relacja z tamtych czasów.

3. Odpowiedzcie na pytania:

-Jaką rolę mogła odgrywać osoba wspomniana w wierszu?
- Gdzie został położony pułkownik?

II KOPERTA
1. Określcie narratora występującego w wierszu – co wie? Kim może być? Dlaczego tam się znalazł?
2. Przyjrzyjcie się opisowi czynności, które zostały wykonane na prośbę żołnierza.
a). W jaki sposób był żegnany ten żołnierz?
b). Wymieńcie czynności, które zostały wykonane na prośbę żołnierza.
c). Kim jest osoba, do której przyrównany jest żołnierz? Podkreślcie porównanie.

III KOPERTA
Byłem tam tamtej nocy. Po tym spotkaniu została mi pewna pamiątka, którą mogę przekazać. Nie chce jednak pisać wprost, ale jest inaczej niż myślicie – nic więcej nie mogę powiedzieć.

1. Przyjrzyjcie się dacie na liście – określcie, kiedy mógł być napisany wiersz.
2. Określcie cel napisania wiersza.
3. Przyjrzyjcie się materiałowi, który był włożony do koperty – co to sugeruje? Kim naprawdę mógł być tajemniczy pułkownik?

IV KOPERTA
1. Napiszcie, kto jest bohaterką wiersza.
2. Zapiszcie datę jej urodzenia.
3. Wykonajcie krótką notatkę o tej postaci.

WSKAZÓWKI DLA NAUCZYCIELI PRZYGOTOWUJĄCYCH:
1. W każdej kopercie powinna być karteczka odsyłająca do kolejnego miejsca w szkole, gdzie ukryta jest kolejna koperta.
2. Do koperty III powinno się włożyć kawałek materiału sugerujący, że jego właścicielem jest kobieta.
3. Do koperty I należy włożyć stworzony przez Nauczyciela list gończy za E. Plater, natomiast do koperty III spreparowany list A. Mickiewicza do Z. Krasińskiego, w którym autor informuje, że wiersz powstał (list z datą marzec 1832).