Dziecięce eksperymentowanie - innowacja pedagogiczna

Innowacja pedagogiczna w świetlicy szkolnej
„Dziecięce eksperymentowanie”

Artykuł przeznaczony jest dla wychowawców świetlicy szkolnej i nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej. Zawiera opis innowacji pedagogicznej mającej na celu rozbudzanie ciekawości poznawczej i naukowej pasji dzieci z klas I-III, zgodnie z myślą Konfucjusza: „Po¬wiedz mi, a za-pomnę, po¬każ, a za¬pamiętam, pozwól mi zro¬bić, a zro¬zumiem”.

1. Zespół wprowadzający innowację:

Innowacja opracowana została przez mgr Annę Cz- wychowawcę świetlicy szkolnej

2. Termin wprowadzenia i czas trwania innowacji

Innowacja realizowana będzie od IX- VI r. szk. 2017/2018

3. Miejsce realizacji:

Szkoła Podstawowa im. M. Konopnickiej w Garbowie, świetlica szkolna

4. Rodzaj innowacji:

Innowacja programowo- metodyczna

5. Zakres
Innowacja „Dziecięce eksperymentowanie” została opracowana zgodnie z podstawą programową kształcenia ogólnego i obejmuje materiał o treściach związanych z przyrodą.

6. Opis innowacji oraz celowość jej wprowadzenia, spodziewane efekty:
Edukacja wczesnoszkolna to pierwszy etap kształcenia, którego zadaniem jest wszechstronny rozwój osobowości dziecka. Dzieci w wieku wczesnoszkolnym charakteryzuje naturalna ciekawość tego, co je otacza. Najlepszym sposobem zaspokojenia naturalnej ciekawości dziecka są zabawy badawcze i eksperymenty o charakterze badawczym. Zabawy te stanowią podstawę wielokierunkowego rozwoju dziecka. Rozwijając umiejętność krytycznego myślenia, myślenia przyczynowo-skutkowego, porównywania i uogólniania przyczyniają się do rozszerzenia horyzontów myślowych dziecka. I chociaż niektóre eksperymenty wydają się trudne, bo związane z dziedzinami, takimi jak fizyka lub chemia, to dają dziecku okazję do odkrywania i zgłębiania fascynującego świata przyrody i techniki a wiedza i umiejętności zdobywane we wczesnym dzieciństwie staną się inspiracją i pomostem do wiedzy zdobywanej na kolejnych szczeblach edukacji.
Świetlica szkolna jest doskonałym miejscem do realizacji zabaw badawczych i eksperymentów. Przeprowadzona przeze mnie diagnoza wskazywała na duże zainteresowanie dzieci badaniem zjawisk zachodzących w przyrodzie. Proponowana innowacja jest więc wyjściem naprzeciw zdiagnozowanym zainteresowaniom dzieci.
Innowacja skierowana jest do uczniów klasy I-III szkoły podstawowej uczestniczących w zajęciach świetlicowych. Celem innowacji jest rozwijanie zainteresowań dzieci, rozbudzanie w nich naukowej pasji poprzez pokazanie, że nauka to fascynująca przygoda, która może trwać przez całe życie oraz uświadomienie dzieciom, że zdobywanie wiedzy może być świetną zabawą. Proponowane zajęcia mają również na celu rozwijanie umiejętności logicznego, kreatywnego myślenia i wyciągania wniosków. Poprzez innowacyjne formy zajęć rozbudzona zostanie ciekawość świata, potrzeba rozwijania zainteresowań i aktywności życiowej, zdobywania nowej wiedzy i poznawania najbliższej okolicy.
Cele ogólne:
- rozwijanie zainteresowań dzieci
- popularyzacja przedmiotów ścisłych i przyrodniczych
- ukazanie związku nauki z życiem codziennym
- inspirowanie dzieci do zwracania uwagi na otaczający świat
- rozwijanie umiejętności formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych

7. Proponowane działania
Prowadzenie, raz w tygodniu, zajęć badawczych, które będą obejmowały osiem grup tematycznych. Realizację innowacji zacznę od zajęć wprowadzających, na których zapoznam dzieci z zasadami bhp, wspólnie ustalimy zasady obowiązujące podczas zajęć oraz stworzymy kodeks młodego badacza.
1. Świat roślin i zwierząt
2. Niezwykłe tajemnice zwykłej wody
3. Fascynujący świat dźwięków
4. Elektryczność i magnetyzm
5. Powietrze
6. Ciekawa chemia i fizyka
7. Tajemniczy wszechświat
8. Ekorewolucja, czyli „drugie życie śmieci”
Podczas realizacji zajęć będzie miało miejsce m.in.
- wykonywanie doświadczeń i eksperymentów fizyczno- chemicznych
- samodzielne wykonywanie wytworów m.in. mydełek, świeczek, przedmiotów z gliny
- empiryczne poznawanie świata roślin i zwierząt,
- prowadzenie hodowli
- poznawanie sprzętu badawczego m.in. mikroskopów, teleskopu
- projekcja filmów tematycznych
- obserwacje świata roślin i zwierząt
- zorganizowanie warsztatów, podczas których dzieci wystąpią w roli naukowców przeprowadzających doświadczenia dla rodziców (wspólnie z rodzicami).

8. Formy i metody pracy
Podczas realizacji innowacji wykorzystywane będą różnorodne formy i metody pracy, dostosowane do poziomu wiedzy, możliwości i doświadczeń życiowych uczniów. Najbardziej efektywne będą metody oparte na działaniu dziecka, czyli metody oparte na poznaniu wielozmysłowym i przeprowadzaniu badań, doświadczeń i obserwacji. Proste zajęcia badawcze, rozwiązywanie zadań otwartych, to sposoby na nowe spotkania, odkrywanie, penetrowanie, poszukiwanie, co sprawia, że dziecko odkrywa świat, samodzielnie gromadzi doświadczenia. Sposoby te mają niezwykłą wartość poznawczą.
Proponowane metody podzielić można na:
- metody bezpośredniego poznawania przyrody: obserwacja, proste doświadczenia i eksperymenty
- metody pośredniego poznawania przyrody: filmy przyrodnicze, literatura popularno-naukowa, strony www
- metody aktywizacyjne: metoda gier i zabaw, wywiady, dyskusje, ćwiczenia dramowe.
Formy pracy:
Podczas zajęć stosowane będą formy indywidualne, grupowe i zespołowe.
Efekty dla uczniów
Dzięki udziałowi w zajęciach badawczych uczniowie będą mieli możliwość rozwijania zainteresowań oraz rozbudzania ciekawości poznawczej. Nową wiedzę i umiejętności zdobywali będą w sposób empiryczny, zgodnie ze znanym powiedzeniem „ Powiedz mi a zapomnę, pokaż a zapamiętam, pozwól mi zrobić a zrozumiem”. Dzięki proponowanym zajęciom dzieci poprzez zabawę i samodzielne działanie poznają fascynujący świat nauki.
9. Ewaluacja:
Oceny efektywności, skuteczności oddziaływań dokonam na podstawie:
- obserwacji dzieci
- rozmów z uczniami i rodzicami

10. Uwagi do realizacji

Przedstawiony plan innowacji będzie modyfikowany w zależności od potrzeb i zainteresowań dzieci. Zajęcia mają sprawiać dzieciom radość, więc będziemy pracować i bawić się, aby połączyć przyjemne z pożytecznym.