Przemiany energii mechanicznej. Scenariusz zajęć z fizyki

Scenariusz lekcji fizyki w klasie 7
Temat: Przemiany energii mechanicznej.
Treści nauczania w podstawie programowej (E2 III.4 ; E2 III.5 )
Cel ogólny zajęć:
• poznanie przemian energii zgodnie z zasadą zachowania energii mechanicznej.
Cele szczegółowe w postaci zoperacjonalizowanej:
Uczeń:
• Nazywa energie mechaniczne posiadane przez ciało
w określonej chwili.
• Wyjaśnia, jak zmieniają się energie Ek i Ep ciała podczas wznoszenia i opadania.
• Analizuje przemiany energetyczne zachodzące w różnych sytuacjach.
• Przewiduje kiedy określona energia Ek i Ep osiąga wartości maksymalne, a kiedy minimalne.
• Wskazuje przykłady z otoczenia zachodzących przemian energii potencjalnej w kinetyczną i odwrotnie.
• Stosuje zdobyte wiadomości przy rozwiązywaniu zadań.

W czasie lekcji będą kształtowane następujące umiejętności ponadprzedmiotowe:
• Efektywnego współdziałania w zespole.
• Wykorzystywania posiadanej wiedzy do rozwiązywania problemów.
Metody:
ekspnująca – prezentacja, pokaz, film
praktycznego działania- doświadczenia (w grupach)
podająca – objaśnienia
problemowa- rozwiązywanie zadań
Formy pracy:
praca w zespołach- zróżnicowana i jednolita
praca indywidualna
Środki dydaktyczne:
• prezentacja multimedialna
• pomoce do doświadczeń: tory ruchu, piłeczki, krążek, huśtawka, wahadło z jabłka
• instrukcje do doświadczeń , zadania
• film
• Karta ewaluacji

Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1.Czynności organizacyjne, sprawdzenie pracy domowej (przykłady ciał posiadających energię kinetyczną, obliczenie energii kinetycznej zająca).
2.Wprowadzenie do tematu zajęć- przypomnienie od czego zależy Ek
i Ep.
3. Zapisanie tematu lekcji, uświadomienie uczniom celu zajęć.
Faza główna
1. Prezentacja multimedialna- zasada zachowania energii mechanicznej.
2. Nauczyciel na przykładzie analizuje przemiany energii podczas rzutu ciała pionowo w górę.
3. Film przedstawiający przemiany energii podczas opadania ciała
- wyjaśnienie zasady zachowania energii mechanicznej.
4. Praca w grupach ( Załącznik )
– wykonanie doświadczeń, analiza przemian energetycznych, rozwiązywanie zadań.
5. Prezentacja wykonanych zadań, omówienie, sformułowanie wniosków.
Rozwiązane zadań z * zbiera nauczyciel a przedstawia tylko grupa, która wykonała zadanie jako pierwsza (poprawnie).
* film analiza energetyczna skoku sportowca. (w zależności od możliwości czasowych)
Faza kończąca:
1. Podsumowanie i utrwalenie wiadomości - karty do gry " Prawda", "Fałsz" (uczeń wyciąga jedną kartę, odczytuje treść dla grupy
i wspólnie udzielają odpowiedzi).
2. Podziękowanie i zadanie pracy domowej: Zadanie 2 str. 129, *Doświadczenie str. 129 Podręcznik("To jest fizyka")
3. Ewaluacja: na podstawie kart ewaluacji, oraz analizy pracy domowej na następnych zajęciach.

KARTA EWALUACJI
Wpisz literę P przy zdaniach prawdziwych, a literę F przy zdaniach fałszywych:
1.Przy wznoszeniu się piłeczki energia kinetyczna maleje i energia potencjalna maleje.
2.Przy spadaniu piłeczki Em (energia mechaniczna) nie ulega zmianie, zmienia się tylko rodzaj energii.

opracowała Anna Majchrzak-Barabasz

Załącznik (Praca w grupach)

GRUPA 1 czas pracy 8 minut

1. Wykonajcie doświadczenie:
Podnieście kulkę na wysokość około 20 cm. Następnie puśćcie swobodnie nad pudełkiem wypełnionym ryżem.
2. Odpowiedzcie na pytania:
a) Jak nazwiecie energię, którą posiadała kulka na wysokości
h=20 cm?
b) Co się działo z tą energią, gdy kulka spadała ( zwiększała się, czy zmniejszała?)
c) Jak nazwiecie energię, która posiadała kulka w momencie upadku ?
d) Zapiszcie jakie przemiany energii zaszły pamiętając o zasadzie zachowania energii.
(E...= E...)
3*Obliczcie z jakiej wysokości należy upuścić kulkę aby osiągnęła
w momencie upadku prędkość 1 m/s. Opory powietrza pomijamy.

GRUPA 2 czas pracy 8 minut

1. Wykonajcie doświadczenie:
Wychylcie od pionu na wysokość około 10 cm krzesełko huśtawki. Następnie puśćcie swobodnie.
2. Odpowiedzcie na pytania:
a) Jak nazwiecie energię, którą posiadała krzesełko na wysokości h=10 cm?
b) Co się działo z tą energią, gdy krzesełko obniżało się ruchem wahadłowym ( zwiększała się, czy zmniejszała?)
c) Jak nazwiecie energię, która posiadało krzesełko w najniższym punkcie?
d) Zapisz jakie przemiany energii zaszły pamiętając o zasadzie zachowania energii.
( E...= E...)
3*Obliczcie z jakiej wysokości należy upuścić kamień, aby osiągnął
w momencie upadku prędkość 2 m/s. Opory powietrza pomijamy.

GRUPA 3 czas pracy 8 minut

1. Wykonajcie doświadczenie:
Ustawcie tor, podpierając pudełkiem, tak aby powstała równia pochyła. Ustawcie krążek
w najwyższym położeniu i chwilę przytrzymajcie, a następnie puśćcie swobodnie .
2. Odpowiedzcie na pytania:
a) Jak nazwiecie energię, którą posiadał krążek na wysokości
h=15 cm?
b) Co się działo z tą energią, gdy krążek zjeżdżał? ( zwiększała się, czy zmniejszała?)
c) Jak nazwiecie energię, która posiadał krążek w momencie upadku na ławkę ?
d)Zapisz jakie przemiany energii zaszły pamiętając o zasadzie zachowania energii.
( E...= E...)
3*Obliczcie z jakiej wysokości należy upuścić kulkę, aby osiągnęła
w momencie upadku prędkość 4 m/s. Opory powietrza pomijamy.

GRUPA 4 czas pracy 8 minut

1. Wykonajcie doświadczenie:
Odchylcie od pionu na wysokość około 25 cm jabłko zawieszone
na nici i chwilę przytrzymajcie. Następnie puśćcie swobodnie.
2. Odpowiedzcie na pytania:
a) Jak nazwiecie energię, którą posiadało jabłko na wysokości h=25 cm?
b) Co się działo z tą energią, gdy jabłko obniżało się ruchem wahadłowym? ( zwiększała się, czy zmniejszała?)
c) Jak nazwiecie energię, która posiadało jabłko w najniższym punkcie?
d) Zapisz jakie przemiany energii zaszły pamiętając o zasadzie zachowania energii.
(E...= E... )
3*Obliczcie z jakiej wysokości należy upuścić kamień, aby osiągnął
w momencie upadku prędkość 20 m/s. Opory powietrza pomijamy.

GRUPA 5 czas pracy 8 minut

1. Wykonajcie doświadczenie:
Rzućcie piłeczkę pionowo w górę na wysokość około 30 cm. Zwróćcie uwagę, że piłeczka
w górze na chwilę zatrzymuje się.
2. Odpowiedzcie na pytania:
a) Jak nazwiecie energię, którą posiadała piłeczka w momencie wyrzutu?
b) Co się działo z tą energią, gdy kulka zwiększała wysokość? (zwiększała się, czy zmniejszała?)
c) Jak nazwiecie energię, która posiadała kulka w najwyższym punkcie?
d) Zapisz jakie przemiany energii zaszły pamiętając o zasadzie zachowania energii.
(E...= E...)
3*Obliczcie z jakiej wysokości należy upuścić kulkę, aby osiągnęła
w momencie upadku prędkość 10 m/s. Opory powietrza pomijamy.

GRUPA 6 czas pracy 8 minut

1. Wykonajcie doświadczenie:
Ustawcie tor, podpierając pudełkiem, tak aby powstała równia pochyła. Ustawcie kulkę na dole toru, a następnie pchnijcie ją
w górę. (Zwróćcie uwagę, że kulka w górze na chwilę zatrzymuje się).
2. Odpowiedzcie na pytania:
a) Jak nazwiecie energię, którą posiadała kulka na dole toru?
b) Co się działo z tą energią, gdy kulka toczyła się do góry? (zwiększała się, czy zmniejszała?)
c) Jak nazwiecie energię, która posiadała kulka w najwyższym punkcie ?
d) Zapiszcie jakie przemiany energii zaszły pamiętając o zasadzie zachowania energii.
(E...= E...)
3*Obliczcie z jakiej wysokości należy upuścić kulkę, aby osiągnęła
w momencie upadku prędkość 4m /s. Opory powietrza pomijamy.

opracowała Anna Majchrzak-Barabasz