I. Budujemy dom rodzinny na skalę miłości wzajemnej
Temat: Wartości w mojej rodzinie.
Cel główny: Hierarchizowanie wartości związanych z rodziną.
Cele operacyjne:
Uczeń sortuje poszczególne hasła o treści rodzinnej według ich znaczenia w budowaniu wspólnoty rodzinnej.
Uczeń uzasadnia dokonywany przez siebie wybór.
Uczeń wyraża jaką hierarchią wartości kieruje się w życiu.
Uczeń poznaje jakie wartości są najistotniejsze w tworzeniu wspólnoty rodzinnej.
Opis wykorzystania pomocy:
Uczniowie otrzymują kartki z wypisanymi hasłami o tematyce rodzinnej. Mogą również opracować własne hasła. Ich zadanie polega na zaczepieniu otrzymanego hasła na makiecie domu odpowiednio w okolicy: fundamentu, ścian, dachu, okien, drzwi w zależności od tego jakie znaczenie ich zdaniem ma owe hasło dla budowania wspólnoty rodzinnej. Uczniowie uzasadniają swój wybór. Po zakończeniu ćwiczenia nauczyciel kieruje podsumowaniem otrzymanych wyników, uczniowie wyciągają wnioski co jest najistotniejsze w budowaniu wspólnoty rodzinnej.
Ćwiczenie można przeprowadzić też w grupach, wymagana jest wtedy odpowiednia ilość makiet domów i kartek z hasłami.
Propozycje wykorzystania pomocy przy realizacji innych tematów:
budujemy wspólnotę klasową,
przyjaźń - jej podstawy,
jestem cegiełką w społeczności lokalnej „Ja i My”.
(Przygotowujemy kartki z hasłami dostosowane do tematu).
II. Wybór należy do Ciebie
Temat: Dokonujemy wyborów.
Cel główny: Wdrażanie uczniów do dokonywania wyborów i ponoszenia odpowiedzialności za nie.
Cele operacyjne:
Uczeń ocenia przedstawione wzory zachowania i postępowania.
Uczeń wybiera jemu najbliższe zachowanie.
Uczeń formułuje uzasadnienie dokonanego wyboru.
Uczeń wskazuje konsekwencje swojego wyboru.
Uczeń przedstawia własne pomysły na rozwiązanie zaistniałej sytuacji.
Opis wykorzystania pomocy:
Pomoc zawiera zestaw kart do trzech przykładowych tematów. Każdy temat rozpisany jest na dwóch kartach. Na jednej opisana jest sytuacja, a na drugiej możliwe rozwiązania zaistniałej sytuacji. Trzecią kartę z dokonanym wyborem oraz uzasadnieniem opracowują uczniowie. Mogą też podawać własne sposoby rozwiązania. Uczniowie pracują w grupach, a przed przystąpieniem do pracy nauczyciel wyjaśnia tematykę ćwiczenia.
Propozycje wykorzystania pomocy:
wspólne spędzanie wolnego czasu, jak zaplanować wspólny wyjazd rodzinny,
niesłuszne posądzenie,
„Kto ma wyjść z psem” - poczucie obowiązkowości.
III. Plus - Minus
Temat: Wartości istotne dla zdrowego funkcjonowania rodziny.
Cel główny: Odnajdywanie wartości budujących i rujnujących jedność życia rodzinnego.
Cele operacyjne:
Uczeń dokonuje weryfikacji wartości budujących i burzących harmonię życia rodzinnego.
Uczeń uzasadnia dokonany przez siebie wybór.
Uczeń porównuje wynik klasowy ze swoją sytuacją rodzinną.
Uczeń wnioskuje jakie wartości w jego życiu rodzinnym procentują, nad którymi trzeba popracować, a które eliminować.
Uczeń dostrzega wartość wynikającą z pracy nad sobą dla dobra rodziny i pragnie ustawicznego umacniania więzi rodzinnych.
Opis wykorzystania pomocy:
Pomoc obejmuje dwie tablice z naniesionymi tabelami wartości pozytywnych i negatywnych. Uczniowie otrzymują po jednej plakietce „Plus” i „Minus”. Zadaniem uczniów jest przyznać plusa wartości, która ich zdaniem jest najważniejsza w budowaniu jedności w rodzinie oraz minusa tej wartości, która ją burzy. Każdy powinien uzasadnić swój wybór. Na zakończenie dokonujemy wspólnej analizy. Uczniowie w swoim wnętrzu analizują sytuację własnej rodziny i nie zmuszamy ich do wypowiadania się na forum klasy.
Propozycje wykorzystania pomocy przy realizacji innych tematów:
na drodze poszukiwania przyjaciela,
aby dobrze czuć się w klasie,
trudna sztuka porozumiewania się,
blaski i cienie mojego „ja”.
IV. Oto jestem
Temat: Rodzi się nowe życie.
Cel główny: Uzmysławianie uczniom wartości życia od momentu poczęcia.
Cele operacyjne:
Uczeń poznaje rozwój dziecka w okresie życia płodowego.
Uczeń rozumie jaką wartość stanowi życie ludzkie.
Uczeń identyfikuję się z prezentowanymi ilustracjami obrazującymi rozwój dziecka.
Uczeń odczuwa wdzięczność do rodziców za dar życia.
Opis wykorzystania pomocy:
Pomoc w formie „memory” obejmującego zestaw ilustracji i ich opisów. Uczniowie otrzymują po jednej karcie - ilustracji bądź opisu. Uczniowie posiadający kartę opisu odczytują opis na głos, a uczeń z ilustracją odpowiadającą opisowi zgłasza się. Obie karty zostają umocowane na tablicy. Pierwszą kartę opisu odczytuje nauczyciel, uczniowie starają się odczytywać swoje karty we właściwej kolejności. Sprawdzanie i porządkowanie odbywa się na tablicy.
Pomoc została opracowana w oparciu o pozycję „Życie człowieka: największą tajemnicą !” wydaną przez Centro Documentazione e Solidarieta.
V. Zestaw kukiełek
Temat: Tradycje rodzinne w naszym domu.
Cel główny: Odgrywanie scenek rodzajowych ukazujących przekaz i podtrzymywanie tradycji w rodzinie.
Cele operacyjne:
Uczeń współpracuje w grupie nad opracowaniem scenariusza scenki.
Uczeń wciela się w przydzieloną rolę.
Uczeń wyraża swój stosunek do przekazu tradycji.
Uczeń dostrzega znaczenie przekazu tradycji dla utrzymania więzi rodzinnych.
Opis wykorzystania pomocy:
Uczniowie otrzymują zadanie napisania scenariusza do podanego tematu, a następnie odgrywają scenki na forum klasy przy użyciu kukiełek. Po odegraniu scenek następuje debata dotycząca przekazanych treści.
Propozycje wykorzystania pomocy przy realizacji innych tematów.
Kukiełki można wykorzystać w metodzie dramy, którą można zastosować niemal do każdej tematyki lekcji. Dlatego możemy ich użyć w tematach związanych z przyjaźnią, rozwiązywaniem konfliktów, sztuką porozumiewania się, itp.
Bibliografia
1.„Życie człowieka: największą tajemnicą !” Centro Documentazione e Solidarieta.
2.„Lekcje wychowawcze” Nora Grochowska, Ewa Sadowska, Wydawnictwo Seventh Sea, Warszawa 2000.
3.„Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej” Jadwiga Krzyżewska, AU Omega, Suwałki 1998.
4.„Aktywizujące metody i techniki w edukacji” Jadwiga Krzyżewska, Zakład Wydawniczy Letter Quality, Suwałki 2000.
5.„Wychowanie do życia w rodzinie. Program dla klasy V-VI szkoły podstawowej” T. Król, K. Maśnik, G. Węglarczyk, Wydawnictwo Rubikon, Kraków 1999.