Z geometrią na Ty - innowacja pedagogiczna

Program innowacji pedagogicznej do realizacji w kl.IV

Nazwa innowacji- Z geometrią na ty

Uzasadnienie i cele innowacji
Bieżąca analiza wyników nauczania, wyników sprawdzianu, który pisali uczniowie na zakończenie nauki w klasie VI oraz wyników egzaminów gimnazjalnych z matematyki wskazują na trudności w opanowaniu niektórych wiadomości i umiejętności z geometrii płaskiej i przestrzennej.
Trudności te związane są ze słabo rozwiniętą intuicją geometryczną oraz długotrwałym i trudnym procesem kształtowania pojęć geometrycznych zapoczątkowanym na etapie nauczania wczesnoszkolnego. W pierwszych latach nauki szkolnej treści geometryczne traktowane są bardzo wąsko, przez co często dzieci mimo ciekawości i ogromnych możliwości nie mają szans na tworzenie własnego świata geometrii. Ponadto treści geometryczne są najczęściej realizowane w oderwaniu od działań praktycznych, co powoduje trudności w przyswajaniu bardzo dużej ilości nowych pojęć i treści geometrycznych w klasach starszych.
Konieczne jest zatem zwrócenie szczególnej uwagi na przebieg procesu nauczania związanego z zagadnieniami geometrycznymi.
Celem innowacji jest przede wszystkim doskonalenie intuicji i wyobraźni geometrycznej oraz kształtowanie wybranych pojęć geometrycznych poprzez tworzenie sytuacji dydaktycznych przy użyciu pomocy dydaktycznych takich jak systemy: Polydron, Zome Tool, Reko) oraz tradycyjnych zestawów figur płaskich przygotowanych przez nauczyciela, tangramów i modeli brył dostępnych w środowisku ucznia. Uczniowie w trakcie realizacji programu innowacji będą mieli możliwość rozwiązywania różnorodnych zadań będących dla nich wyzwaniem oraz będą mogli przedyskutować rozwiązania problemów z kolegami i nauczycielem.

Rodzaj innowacji:
-innowacja przedmiotowo- metodyczna prowadzona w trakcie lekcji matematyki

Treści innowacji:
-figury geometryczne płaskie,
-bryły ze szczególnym uwzględnieniem prostopadłościanów.

Oczekiwane efekty:
-zmotywowanie uczniów do swobodnego eksperymentowania, pobudzenie do działania i poszukiwania odpowiedzi na postawione pytania i problemy geometryczne,
-stymulowania procesu uczenia się, koncentracji na działaniu,
-przygotowanie do swobodnego wypowiadania się z użyciem języka matematycznego i do dyskusji,
-lepsze zrozumienie treści geometrycznych, rozwijanie umiejętności porządkowania, dostrzegania zależności, definiowania pojęć,
-kształtowanie intuicji geometrycznej i wyobraźni przestrzennej,
-rozbudzenie wiary we własne siły i możliwości,
-podejmowanie pracy samodzielnej i w parze/ grupie,
-rozwijanie zdolności i zainteresowań,
-uatrakcyjnienie lekcji o tematyce geometrycznej.

Sposoby sprawdzania, czy cele innowacji zostały osiągnięte
Przed wprowadzeniem innowacji uczniowie wypełnią ankietę dotyczącą ich zainteresowania geometrią oraz trudności, na jakie napotkali w nauczaniu początkowym. Po zakończeniu innowacji uczniowie wypełnią ankietę podsumowującą. Wyniki ankiet dla uczniów zostaną porównane w zbieżnych pytaniach. Nauczyciel będzie prowadzić bieżące obserwacje wpływu stosowanych pomocy pod kątem założonych celów. Wyniki ewaluacji oraz oceny innowacji zostaną opracowane i udostępnione uczniom, nauczycielom i rodzicom.

Plan realizacji innowacji
1.Bryły i figury płaskie w naszym otoczeniu-uczniowie w grupach z dostępnych opakowań o różnych kształtach tworzą budowle według własnych pomysłów. Próbują opowiedzieć o swoich wytworach. Grupują użyte obiekty uwzględniając zaobserwowane cechy. Indywidualnie obrysowują na papierze ściany wybranej przez siebie bryły, wycinają i przyklejają na kartkę tworząc z nich kompozycje. Chętni uczniowie prezentują swoje prace na forum klasy. W czasie prezentacji opowiadają o swoich kompozycjach uwzględniając nazwy figur, z których została wykonana praca.
2.Figury płaskie- uczniowie budują figury, które można utworzyć z trójkątów, patyczków tej samej oraz różnej długości. Rysują wybrane figury na siatce kwadratowej lub trójkątnej, podejmują próby nazywania figur (wykorzystanie systemów Polydron, Zome Tool).
3.Proste, odcinki, łamane- uczniowie z elementów Zome Tool, patyczków układają proste, odcinki, łamane otwarte i zamknięte; dokonują podziału kartki na części przy pomocy kilku prostych obrazowanych przy pomocy elementów systemu, rysują na papierze efekty swojej pracy.
4.Wzajemne położenie prostych i odcinków- uczniowie określają położenie prostych i odcinków budowanych z elementów systemu Zome Tool, rysują proste i odcinki w oparciu o przeprowadzone obserwacje, szukają sposobów dokładnego przedstawienia równoległości i prostopadłości przy użyciu przyrządów.
5.Kąty- uczniowie budują modele kątów, porównują kąty wykorzystując system Zome Tool , wyszukują i porównują kąty w wielokątach.
6.Wielokąty – uczniowie otrzymują zestawy figur płaskich i grupują je pod względem wybranej przez siebie własności (np. wielokąty i te, które nie są wielokątami; trójkąty, czworokąty, pięciokąty, itp.). Podają cechy, którą uwzględnili przy wyborze i omawiają poszczególne grupy figur. Rysują lub obrysowują poszczególne figury z danej grupy i je nazywają. Podejmują próby definiowania wielokątów.
7.Budowanie wielokątów spełniających określone warunki-uczniowie wykorzystują system Zome Tool, rysują wielokąty przy pomocy przyrządów i je opisują.
8.Obwód wielokąta- uczniowie budują różne wielokąty z tej samej ilości takich samych elementów Zome Tool. Określają wspólną własność tych wielokątów. Definiują obwód.
9.Prostokąty i kwadraty – uczniowie budują z elementów Zome Tool prostokąty i kwadraty. Rysują na papierze w kratkę prostokąty i kwadraty i je przyklejają do zeszytów. Porównują obie figury. Omawiają ich własności. Podają wspólne cechy. Podejmują próby definiowania prostokąta i kwadratu.
10.Pole figury- uczniowie budują figury płaskie z takich samych wielokątów w oparciu o system Zome Tool, Polydron, Reko oraz przygotowane jednakowe papierowe elementy; określają powierzchnie figur przy pomocy użytego wielokąta, rysują figury na siatce trójkątnej i kwadratowej oraz określają pola w użytej jednostce na siatce. Podejmują próby definiowania pola figury.
11.Bryły- uczniowie budują modele prostopadłościanów i sześcianów z użyciem systemu Polydron oraz modele szkieletowe prostopadłościanów i sześcianów przy pomocy systemu Zome Tool. Opisują bryły, porównują i definiują je.
12.Siatki prostopadłościanów i sześcianów- uczniowie budują prostopadłościany i sześciany z wykorzystaniem systemu Polydron, rozkładają je na różne siatki, rysują siatki w oparciu o otrzymane modele; sprawdzają, czy dane na rysunku figury mogą być siatkami prostopadłościanów ; wykorzystują bryły i ich siatki do znalezienia sposobu obliczenia pola powierzchni.
13.Uczniowie budują bryły z jednakowych prostopadłościanów na podstawie trzech widoków, rysują widoki brył zbudowanych z jednakowych prostopadłościanów- wykorzystanie pudełek, systemu Zome Tool, Polydron.
14.Zabawy geometryczne – uczniowie budują figury płaskie i przestrzenne o określonych, zadanych kształtach oraz parkietaże -tangram, systemy: Polydron, Zome Tool, Reko.

Ankieta dla ucznia przeprowadzana przed rozpoczęciem realizacji innowacji Z GEOMETRIĄ NA TY
Odpowiedz na poniższe pytania. Zaznacz kółeczkiem wybraną odpowiedź: TAK lub NIE
1.Czy chętnie uczestniczyłaś/eś w lekcjach matematyki, na których uczyłeś się o figurach geometrycznych? TAK NIE
2.Czy wiadomości o figurach geometrycznych były dla Ciebie zawsze zrozumiałe? TAK NIE
3.Czy aktywnie uczestniczyłaś/eś w lekcjach, na których uczyłaś/eś się o figurach geometrycznych? TAK NIE
4.Czy w czasie lekcji o figurach geometrycznych mogłaś/eś samodzielnie zdobywać wiedzę? TAK NIE
5.Czy mogłaś/eś w czasie zajęć o figurach geometrycznych pracować w parach/ grupie? TAK NIE
6.Czy w czasie lekcji o figurach geometrycznych korzystałaś/eś z dodatkowych pomocy ułatwiających zrozumienie wiadomości? TAK NIE
Dokończ zdanie.
7. Na lekcjach o figurach geometrycznych najbardziej zainteresowało mnie ........................................
ponieważ ........................................
Udziel krótkiej odpowiedzi
8. Napisz, co było dla Ciebie najtrudniejsze na lekcjach o figurach geometrycznych.
........................................

Dziękuję za odpowiedzi

Ankieta ewaluacyjna dla ucznia przeprowadzana po zakończeniu innowacji Z GEOMETRIĄ NA TY
Odpowiedz na poniższe pytania dotyczące lekcji geometrii w klasie IV. Zaznacz kółeczkiem wybraną odpowiedź: TAK lub NIE
1.Czy chętnie uczestniczyłaś/eś w lekcjach geometrii?
TAK NIE
2.Czy treści nauczania na lekcjach geometrii były dla ciebie przedstawiane w sposób zrozumiały i interesujący? TAK NIE
3.Czy sposób prowadzenia lekcji z geometrii pozwolił Ci aktywnie uczestniczyć w zajęciach? TAK NIE
4.Czy w czasie tych zajęć mogłaś/eś samodzielnie zdobywać wiedzę? TAK NIE
5.Czy mogłaś/eś pracować w parach/ grupie? TAK NIE
6.Czy mogłaś/eś w czasie zajęć samodzielnie podejmować decyzje dotyczące sposobu realizacji zadań? TAK NIE
7.Czy na lekcjach geometrii były wykorzystywane pomoce ułatwiające zrozumienie tematów? TAK NIE
8.Czy stosowane pomoce ułatwiły Ci naukę?
TAK NIE
Udziel krótkiej odpowiedzi:
Wymień temat (tematy) z geometrii, którego realizacja podobała Ci się najbardziej i uzasadnij dlaczego?
........................................
9. Wymień te zagadnienia z geometrii, które sprawiły Ci najwięcej trudności.
........................................

Dziękuję za odpowiedzi

Arkusz obserwacji dla nauczyciela

Arkusz uwzględnia założone cele i efekty oraz stopień ich realizacji (wysoki, duży, średni, niski).