Ćwiczenia usprawniające narządy mowy

Ćwiczenia usprawniające narządy mowy – są to ćwiczenia, których celem jest podniesienie sprawności ruchomych narządów mowy. Warunkiem prawidłowego wymawiania wszystkich głosek jest między innymi właśnie sprawne działanie narządów mowy. Realizując daną głoskę wykonujemy określone ruchy, określony układ artykulatorów, wykonywana jest odpowiednia praca mięśni. Inna głoska potrzebuje innych ruchów. Dlatego tak ważne są ćwiczenia, które usprawniają narządy mowy, pozwalają wyrobić świadomość i celowość określonych ruchów.
Ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy są kontynuacją ćwiczeń usprawniających ruchy całego ciała, które prowadzone były podczas ćwiczeń logorytmicznych. Do ćwiczeń narządów mowy zaliczamy: ćwiczenia żuchwy, języka, warg oraz podniebienia miękkiego.
Usprawnianie narządów mowy rozpoczyna się od zabaw ruchowych ogólnorozwojowych, a dopiero później przechodzi się do zabaw związanych z gimnastyką: żuchwy, warg, policzków, języka i podniebienia miękkiego. Jest to (według przeprowadzonych badań) związane z tezą, że ogólny rozwój ruchowy dziecka stanowi podstawę sprawności ruchowej narządów mowy.
Początkowo przeprowadza się ćwiczenia pojedynczych narządów, a dopiero, gdy dzieci opanują te umiejętności, można przejść do ćwiczeń koordynujących ruchy dwóch narządów. Wszystkie ćwiczenia należy wykonywać przed lustrem po to, żeby obserwować ruchy poszczególnych narządów mowy i korygować błędne. Ćwiczenia z tej grupy łączyć należy z ćwiczeniami oddechowymi, fonacyjnymi oraz logorytmicznymi.

Przykłady ogólnorozwojowych ćwiczeń ruchowych:

☼ pokazywanie ruchem: wzrastania rośliny, kołysania drzewa na wietrze, rzucania śnieżkami w kolegów, start rakiety, spadających kropli deszczu, tańczących śnieżynek, spadających gwiazd;
☼ ćwiczenia dla dzieci starszych (5 – latków) – pokazywanie ruchem ciała: „Do czego służą te przedmioty?: długopis, kredka, szczotka do włosów, samochód, telefon komórkowy, pędzelek, suszarka do włosów, kosiarka do trawy, rower, rolki, itp.”
☼ pokazywanie mimiką twarzy miny: szczęśliwej, smutnej, przestraszonej, zadowolonej, zdziwionej.

Na podstawie :
Kozłowska K., Zabawy logopedyczne i łatwe ćwiczenia, Kielce 2005