U uczniów w wieku wczesnoszkolnym najczęstszą wadą wymowy jest nieprawidłowe wymawianie wyrazów z głoskami sz, cz, ż,s,c,z.
Podstawą poprawnej artykulacji głosek szumiących jest:
- pionizacja języka.
- zbliżanie do siebie zębów, ale unikanie zaciskania,
- lekkie wysuwanie do siebie warg.
Dobrym sposobem poprawnej wymowy głosek syczących jest:
- rozciąganie zaciśniętych ust,
- dotykanie językiem zębów.
Bardzo często bywa tak, że po wielu ćwiczeniach dzieci wiedzą jak układać narządy artykulacyjne, aby prawidłowo powtórzyć za prowadzącym, ale gdy mają powtórzyć kilka wyrazów to mylą się i albo zamieniają głoski szumiące w syczące, albo odwrotnie. szczególnie widać to w mowie spontanicznej.
Aby uniknąć tego typu błędów spróbowałam podpowiadać dzieciom za pomocą położenia dłoni.
Kiedy trzeba wypowiadać głoski szumiące podnoszę dłoń do góry, a gdy syczące - opuszczam dłoń.
Dzieci obserwując położenie mojej dłoni kojarzą sygnał i w skupieniu prawidłowo układają narządy artykulacyjne poprawnie wypowiadając wyrazy.
Podczas ćwiczeń z dziećmi, które mają problem z wypowiadaniem głosek syczących zastosowałam ruch dłoni z rozciągniętymi palcami.
Po pewnym czasie w grupie zaawansowanej wystarczy delikatny ruch głową w górę i w dół, aby uczniowie wiedzieli jak układać narządy artykulacyjne podczas wypowiadania poszczególnych głosek.
Tego typu ćwiczenia stosuję już od dłuższego czasu z dużym powodzeniem. Po pewnym czasie dzieci naśladują ruchy mojej dłoni, co dodatkowo pomaga im w pokonywaniu trudności.
Przykłady:
- koszyk sałaty - dłoń w górę, dłoń w dół,
- pusta szklanka - dłoń w dół, dłoń w górę,
- wysuszone skarpet - dłoń w dół, dłoń w górę, dłoń w dół,
- pasażerski samolot - dłoń w dół, dłoń w górę, dłoń w dół
Podczas ćwiczeń z dziećmi,które mają problem w wymową głosek syczących dodatkowo pokazuję dłoń z rozciągniętymi palcami.
Zachęcam do spróbowania tego typu ćwiczeń, ponieważ dzieci traktują je jako wspaniałą zabawę, a efekty są naprawdę zaskakujące.