Trudna sztuka porozumiewania się

Temat: Trudna sztuka porozumiewania się
Cele główne: uczeń zna pojęcia: komunikacja, parafraza, komunikacja werbalna i niewerbalna, czynniki sprzyjające i utrudniające porozumiewanie się
Cele operacyjne:kształcenie umiejętności prawidłowej komunikacji, wdrażanie uczniów do aktywnego słuchania, wyrabianie nawyku koncentracji uwagi, refleksja nad moja relacją z innymi ludźmi
Formy pracy: indywidualna i zbiorowa
Metody pracy: gry dydaktyczne, drama, praca ze słownikiem, pogadanka

Tok lekcji:

Wprowadzenie
1.Powitanie uczniów, informacja o celu i tematyce zajęć.
2.Zabawa w grupach - wytypowany uczeń losuje karteczkę z przysłowiem; zespół na podstawie jego gestów i mimiki musi odgadnąć hasło.
3.Jakie znacie inne metody, dzięki którym ludzie porozumiewają się ze sobą? ( pismo, znaki plastyczne, język migowy, alfabet Morse’a, itp.)
4.Jaki jest najprostszy sposób porozumiewania się? ( słowa)

Lekcja właściwa:
1.Wprowadzenie pojęcia komunikacja- wyjaśnienie dwóch znaczeń tego słowa – korzystamy ze Słownika języka polskiego
2.Poznajemy schemat komunikacji słownej: ( komunikat- nadawca, odbiorca, zakłócenia)
3.Omówienie schematu: Jakie warunki muszą być spełnione, by komunikat został dobrze zrozumiany? ( nadawca musi wiedzieć, co i jak mówić, odbiorca musi słuchać)
a)analiza złego komunikatu nadawcy. Czy wiesz, co powiedziała Kasia?
„ Powiedziała mi taka jedna Kasia z mojej klasy, co była ze swoją mamą w Niemczech, jak ona, ta jej mama wyjechała, bo ją jej firma wysłała, bo oni często wyjeżdżają...”
4.Dzisiaj zajmiemy się przede wszystkim odbiorcą, bo w jego roli najczęściej występujecie. Nauczyciel mówi, wy słuchacie, nie słuchacie lub udajecie, że słuchacie.
a)Scenka pierwsza - na podstawie własnych doświadczeń proszę zademonstrować, na czym polega niesłuchanie.
Jeden uczeń mówi lub czyta tekst, drugi uczeń demonstruje swym zachowaniem, że nie słucha jego wypowiedzi. Klasa przygląda się scence, po czym notujemy na tablicy spostrzeżenia.
Niesłuchanie:
-odwracanie twarzy i wzroku,
- zajmowanie się własnym ciałem,
- patrzenie w sufit, za okno,
- odwrócenie się tyłem,
- bawienie się czymś, itp.
Jaki jest skutek takiego zachowania? Komunikat nie został odebrany, niczego się nie dowiedziałeś lub dowiedziałeś się niewiele. Co czuje w takiej sytuacji nadawca?
b) scenka druga- rozmówca wykazuje zainteresowanie tym, co mówi partner, okazuje to swoim zachowaniem. Po przekazaniu komunikatu udowodni, ze wszystko zapamiętał, parafrazując wypowiedź nadawcy.
Wyjaśniamy pojęcie parafrazy – powtórzenie własnymi słowami sensu wypowiedzi, możemy używać słów: jeśli dobrze zrozumiałem, chciałeś powiedzieć, że...
Na podstawie tej scenki uczniowie dochodzą do wniosku, że aktywne słuchanie polega na:
- utrzymywaniu kontaktu wzrokowego,
-pochyleniu ciała w stronę rozmówcy,
- parafrazowaniu i zadawaniu pytań,
Jakie korzyści odniósł odbiorca dzięki aktywnemu słuchaniu?

Podsumowanie:
1.Na czym polega poprawne komunikowanie się?
Nadawca- musi umiejętnie przekazać myśli w jasny i logiczny sposób, towarzyszy temu odpowiednia mimika, gesty, ton głosu.
Odbiorca- musi aktywnie słuchać, a to wymaga:
a)kontaktu wzrokowego
b)odpowiedniej postawy ciała
c)podtrzymywania rozmowy
d)koncentracji uwagi
2.Jaką postawę przyjmujesz najczęściej jako odbiorca?
3.Jakie są skutki takiej postawy?- swobodna wymiana spostrzeżeń i refleksji uczniów.