Obszary polarne na Ziemi - scenariusz lekcji w II klasie gimnazjum

Scenariusz lekcji w klasie II gimnazjum do hasła programowego: Kontynenty i wybrane kraje świata.

Temat: Obszary polarne na Ziemi.

Cel ogólny lekcji: Poznanie rejonów polarnych występujących na Ziemi oraz cechy środowiska, które wyróżniają te obszary.

Cel szczegółowy:
umiejętność rozróżniania przez uczniów obszarów polarnych na Ziemi
poznanie warunków tworzenia się lądolodu
wyjaśnienie genezy tworzenia się lodowców szelfowych i gór lodowych
poznanie cech wyróżniających kontynent lodowy

Typ lekcji: przeznaczona na realizację nowego materiału
Formy organizacyjne: praca zespołowa i indywidualna
Metody:
opisowa – występowanie obszarów polarnych i wynikające z tego położenia różnice
pogadanka – wyszukiwanie cech krajobrazu Antarktydy
medialna – wykorzystanie fragmentów filmu ukazującego tworzenie się gór lodowych
praca samodzielna ucznia – zebranie informacji o cechach wyróżniających Antarktydę

1.Określenie terminu: POLARNY
- strefy oświetleniowe
- obszary okołobiegunowe

2.Występowanie obszarów polarnych:
ARKTYKA – tereny położone wokół Bieguna Północnego, obejmują Morze Arktyczne, północne obszary Europy, Azji, Ameryki Północnej (Grenlandia i Archipelag Arktyczny). Obszary te nie są kontynentem; granicą jest koło podbiegunowe północne. Zajmują powierzchnię 21 mln km².
ANTARKTYKA – obejmuje Antarktydę, fragmenty Oceanu Spokojnego, Atlantyckiego, Indyjskiego oraz wyspy: Szetlandy Południowe, Orkady Południowe. Granicą jest linia topnienia gór lodowych przebiegająca między 50° a 55° szerokości geograficznej południowej. Powierzchnia około 54 mln km².

3.Warunki klimatyczne obszarów polarnych – praca z podręcznikiem
Arktyka – klimat cieplejszy określany mianem polarny – przyczyny:
- Prąd Zatokowy
- ciepłe wody Atlantyku
- wymiana ciepła między wodą morską , powietrzem – niewielka ilość lodu, bardzo popękanego
Antarktyka – klimat antarktyczny o bardzo surowych warunkach – przyczyny:
- grubość lodu 4000 m
- najniższe temperatury powietrza zanotowane w stacji Wostok (-89,2°C)
- silne huraganowe wiatry
- Dryf Wiatrów Zachodnich – zimny prąd oceaniczny

4.Antarktyda – jedyny lodowy kontynent na Ziemi:
- jedyna ziemia niczyja
- bez przynależności państwowej
- największy magazyn słodkiej wody
- surowe piękno
- czystość środowiska
- powierzchnia około 14 mln km²
- brak stałych skupisk ludności – jedynie pracownicy naukowi: latem – około 4000 osób, zimą około 1000 osób.
- rejon turystyczny

5.Wyróżniające się cechy krajobrazu Antarktydy:
- alpejskie szczyty – Masyw Vinsona
- czynny wulkan Erebus
- lodowce i wieczne śniegi – 98% powierzchni
- nunataki – skały wystające ponad powierzchnię lądolodu
- pod lądem odkryto zbiornik słodkiej wody o grubości około 3200 m – nazwano go Wostok
- lodowce dochodzą bezpośrednio do oceanów
* Morze Rossa i Weddella, lodowce szelfowe
- góry lodowe, które pod naporem wiatru i prądów morskich przenoszone są na wielką odległość, a niektóre opływają cały kontynent
- objętość lodu – 30 mln km³ ( 70 m, zatopienie 10% obszarów – po stopieniu lądolodu)
- ubogi świat roślin i zwierząt

6.Fragment filmu obrazującego cielenie się lodowca na Grenlandii i niebezpieczeństwo gór lodowych.

7.Praca samodzielna uczniów:
- zebranie jak najwięcej cech Antarktydy zaczynających się od naj...........
np. (największy obszar chroniony, najbardziej suchy kontynent, najtrudniej dostępny, itp.)


Opracowała:
Barbara Gojżewska
nauczyciel geografii w Gimnazjum nr 5 Słupsk