Wewnątrzszkolny program laboratorium chemicznego

WSTĘP

Proponowany przeze mnie program „Laboratorium chemicznego” mogę zaliczyć do działań z zakresu poprawy efektów nauczania chemii.
Jako podstawę opracowania programu, przyjęłam zapisane w „Podstawy programowej kształcenia ogólnego”, cele nauczania – odniesione do ucznia, zadania – stawiane przed nauczycielem do realizacji w obrębie treści nauczania chemii, które mają doprowadzić do osiągnięcia konkretnych celów.
Program przeznaczony jest dla uczniów gimnazjum. Pozwoli uczniom zapoznać się z procedurami przeprowadzania doświadczeń chemicznych, wykonać szereg doświadczeń, wykształci umiejętność obserwacji, analizowania i wyciągania wniosków. Zajęcia poszerzą i ugruntują wiedzę chemiczną zdobywaną podczas lekcji.
Program przewiduje realizację zajęć w grupach nie większych niż 16 osób co drugi tydzień w ciągu dwóch semestrów zajęć.

CELE PROGRAMU

Przez program laboratorium chemicznego pragnę osiągnąć następujące cele:
- nabycie przez ucznia umiejętności obserwacji i opisu zjawisk chemicznych,
- nabycie umiejętności i nawyku postępowania zgodnego z zasadami prowadzenia doświadczeń i dbałość o własne zdrowie,
- poznanie uczniów z różnorodnymi substancjami i ich właściwościami,
- rozwijanie umiejętności wykonywania doświadczeń,
- rozwijanie intuicji ucznia, weryfikacja wniosków, interpretacja obserwacji,
- wykształcenie pozytywnego nastawienia względem chemii,
- rozwijanie aktywności poznawczej ucznia,
- ukształtowanie myślenia prowadzącego do zrozumienia poznanej wiedzy chemicznej i posługiwania się nią w różnych sytuacjach życiowych.

METODY.

W programie przewiduje się zastosowanie następujących metod:
- metoda laboratoryjna,
- burza mózgów,
- dyskusje,
- gry dydaktyczne.
Pragnę przez stosowanie doświadczeń laboratoryjnych zainteresować uczniów chemią co ułatwi im naukę i poprawi wynik podczas testu kompetencji.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE.

W zajęciach będą wykorzystane materiały z programu „Chemia” A. Kandia, Z. Kluz, M. Poźniczek oraz doświadczenia z „Doświadczenia chemiczne w liceum” A. Burewicz
ROZWIJANE UMIEJĘTNOŚCI I TREŚCI ZAJĘĆ

Wykonywane doświadczenia
1. Rozdzielanie mieszaniny siarki i soli kamiennej
2. Rozdzielanie różnorodnych składników tuszu
3. Badanie właściwości wstążki magnezowej
4. Badanie składu powietrza Otrzymywanie tlenu
5. Spalanie łuczywka lub magnezu w tlenie
6. Otrzymywanie tlenku węgla (IV)
7. Identyfikacja dwutlenku węgla
8. Otrzymywanie i identyfikacja wodoru
9. Spalanie wodoru w bańkach mydlanych
10. Badanie zanieczyszczenia powietrza.
11. Kwaśny opad. Wpływ rozdrobnienia substancji na szybkość rozpuszczania
12. Wpływ temperatury na szybkość rozpuszczania się substancji
13. Wpływ mieszania na szybkość rozpuszczania się substancji
14. Filtrowanie zawiesin
15. Badanie rozpuszczalności soli kamiennej i cukru w wodzie
16. Otrzymywanie kryształków
17. Roztwory o określonym stężeniu
18. adanie właściwości kwasu solnego
19. Reakcja kwasu solnego z magnezem
20. Badanie żrących właściwości kwasu siarkowego (VI)
21. Reakcja kwasu azotowego z białkiem
22. Badanie przewodnictwa elektrycznego kwasów i zasad. wodorotlenków sodu i potasu
23. Porównanie barwy wskaźników w roztworach kwasów i zasad
24. Zobojętnianie kwasu zasadą
25. Badanie przewodnictwa elektrycznego roztworów zasad Reakcja kwasu siarkowego (VI) z magnezem
26. Badanie przewodnictwa elektrycznego roztworów soli
27. Reakcja kwasu solnego z zasadą sodową
28. Reakcja tlenku wapnia z kwasem solnym
29. Badanie rozpuszczalności soli Porównanie właściwości fizycznych i chemicznych skał wapiennych
30. Prażenie węglanu wapnia
31. Gaszenie wapna
32. Prażenie gipsu
33. Badanie właściwości metali Wykrywanie węgla
34. Badanie właściwości ropy naftowej
35. Modelowanie cząsteczek węglowodorów
36. Otrzymywanie etenu i badanie jego palności
37. Wykrywanie wiązania podwójnego w cząsteczkach węglowodorów Modelowanie cząsteczek alkoholu
38. Badanie właściwości fizycznych alkoholu
39. Modelowanie cząsteczek kwasów organicznych
40. Właściwości mydeł i detergentów
41. Reakcja alkoholu etylowego z kwasem octowym Zachowanie się tłuszczy wobec wody i benzyny
42. Odróżnianie olei mineralnych od tłuszczy
43. Wykrywanie tłuszczu w nasionach orzecha włoskiego Badanie właściwości białek
44. Reakcja charakterystyczna – ksanoproteinowa
45. Reakcja charakterystyczna – biuretowa
46. 4. Wykrywanie węgla w białku Badanie składu pierwiastkowego cukru
47. Spalanie cukru
48. Badanie właściwości glukozy, sacharozy i skrobi
49. Reakcja charakterystyczna Spalanie celulozy
50. Wykrywanie białka we włóknach wełny i jedwabiu naturalnego
51. Otrzymanie triazotanu celulozy
52. Spalanie polietylenu Zimny płomień
53. Spalanie zanieczyszczonej siarki
54. Reakcje rozkładu prowadzące do powstawania gazów
55. Znikająca barwa Zjawisko sorpcji
56. Badanie odczynu gleby
57. Identyfikacja skał wapiennych

PRZEWIDYWANE EFEKTY.
1. Uczeń potrafi określać właściwości różnorodnych substancji
2. Uczeń potrafi wyjaśniać przebiegu prostych procesów chemicznych, wyciągać wnioski i zapisywać obserwacje.
3. Uczeń umie projektować i przeprowadzać doświadczenia chemiczne.
4. Uczeń bezpieczne posługuje się prostym sprzętem laboratoryjnym, substancjami i wyrobami o poznanym składzie chemicznym.
5. Uczeń posługuje się poznaną wiedzą chemiczną w różnych sytuacjach życiowych.

CZAS TRWANIA.

Program realizowany będzie w roku szkolnym 2006/2007 oraz 2007/2008
Przewidywane zakończenie 15 czerwca.

DOKUMENTACJA PROGRAMU EWALUACJA.
- sprawozdanie z realizacji programu: prezentacja w Powerpoint, wykaz oświadczeń,
- konspekty zajęć,
- adnotacje w dziennikach lekcyjnych klas III.

BIBLIOGRAFIA
o Arends R. I., „Uczymy się nauczać” Warszawa 1998,
o Burewicz A., Gulińska H., „Dydaktyka Chemii”, Wydawnictwo naukowe UAM, Poznań 1993,
o Kluz Z., Łopata K., „Chemia” WSiP Warszawa 1999,
o ŁopataK., Warchoł A., „Chemia w gimnazjum” WSiP, Warszawa 2001,
o Podstawa programowa kształcenia ogólnego Dz.U nr 14, Warszawa 23. 02. 1999
o Burewicz A., „Doświadczenia chemiczne w liceum”