Krześlin - nasza mała Ojczyzna

Krześlin- nasza mała Ojczyzna

Wieś w pow. siedleckim, gm. Krześlin, parafia Suchożebry. Jest tu kościół murowany po klasztorze Bernardynów, zbudowany w 1737r. przez Wiktora Kuczyńskiego- dziedzica Krześlina. Początkowo byli tu Dominikanie, od 1743r. Bernardyni. Jest tu szkoła początkowa, sąd gminny okręgu I-ego i urząd gminny. W 1827r. było 41 domów, obecnie 54 domów. Według Towarzystwa Ziemskiego Kredytowego dobra Krześlin składają się z folwarków: Krześlin, Brzozów, Rzeszotków i Przygody, wsi: Krześlin, Kownaciska, Borki, Brzozów, Rzeszotków, Przygody. Podług wiadomości z roku 1866 rozległość wynosi 3772 morgi. Jest młyn wodny i cegielnia. Do gminy Krześlin należą: Borki, Brzozów, Hołubla, Kopcie, Kownaciska, Krześlin, Malacin, Nakory, Paprotnia, Przygody, Suchożebry, Suchożebrska Wola, Trojanki, Rzeszotków.

Właściciele Krześlina

Położony jest nad Starą Rzeką. W połowie XV w. miejscowość stanowiła własność Jana Łysowskiego, dziedzica także dóbr łysowskich. Od początków XVI w. właścicielami Krześlina był ród Wodyńskich. Około 1630 r. dobra krześlińskie nabył Gotard Wilhelm Butler, kupując je od matki i rodzeństwa swej żony Konstancji Wodyńskiej. Około 1719 r. dobra stały się własnością rodu Kuczyńskich h. Ślepowron, zapewne poprzez małżeństwo Józefy z Butlerów z Walentym Kuczyńskim. W tym czasie wzniesiono ważne dla dziejów miejscowości obiekty: barokowy kościół i klasztor. Ostatnim z rodu Kuczyńskich był zmarły bezpotomnie Ignacy, po którym dobra przeszły w 1803 r. na własność jego siostry Konstancji Matuszewiczowej. Po niej właścicielkami włości były kolejno: od 1819 r. Tekla Szczytowa (siostra Tadeusza Matuszewicza) i od następnego roku Zofii z Matuszewiczów Kickiej (żona Ludwika). Po 1827 r. dobra krześlińskie przeszły w ręce rodu Iżyckich. W 1888 r. właścicielem dóbr złożonych z Krześlina, Brzozowa, Hołubli, Przygód i Rzeszotkowa był Henryk Iżycki. Ostatni z tego rodu rozpoczął parcelację folwarku w 1909 r. i zakończył ją w 1913 r. W 1827 r. w Krześlinie było 41 domów zamieszkałych przez 271 osób.

Kościół w Krześlinie pod wezwaniem św. Mikołaja Biskupa to perła baroku na skalę europejską. Obecny kościół został pobudowany w latach 1710-1713 lub 1735-1740 z przeznaczeniem na klasztor. Pierwotnie Dominikanie, później Bernardyni zajmowali klasztor do połowy XIX wieku. Dzisiejszą formę otrzymał po przebudowie w 1940 roku. Wiele tajemnic kryje też znajdująca się tu krypta z długimi podziemnymi korytarzami.
 Parafia Krześlin powstała w znacznej części z parafii Suchożebry. Krześlin jest ujęty w spisie inwentarzowym parafii Suchożebry z 15 czerwca 1882 r. Mimo to wiadomo, że w Krześlinie był kościół już w XVI w. Istniejący do dzisiaj barokowy kościół pw. Św. Mikołaja został wzniesiony w latach 1730−1740 z fundacji kasztelana podlaskiego Wiktoryna Kuczyńskiego (właściciela Korczewa) i Marka Antoniego Butlera h. własnego. Kościół orientowany budowano dla zakonu Dominikanów, których sprowadzono z Warszawy w 1737 r. Po 10 latach klasztor przejęli ojcowie Bernardyni i przebywali tu do kasaty zakonu -2 października 1865 r. za udział w powstaniu styczniowym. Szaty i naczynia liturgiczne przekazano parafiom w Mokobodach, Zbuczynie, Seroczynie, Domanicach i Suchożebrach. Podjęto próby utworzenia parafii przy byłym kościele bernardyńskim. Na utworzenie parafii filialnej wyrażono zgodę 22 grudnia 1906 r. Właściwą parafię powołał dekretem nr 2611 z 18 marca 1910 r. bp Franciszek Jaczewski. Pierwszym proboszczem został dotychczasowy zarządca ks. Marian Godlewski. Do parafii włączono Krześlin wieś, Krześlin folwark, Kownaciska, Rzeszotków, Strusy. Kilka miesięcy później tego samego roku dołączono folwark Brzozów na prośbę jego właściciela. W 1910 r. parafia liczyła 1466 dusz. Księgi metryk parafialnych zaczynają się od 1907 r. Na uwagę zasługuje znajdujący się w bocznym, lewym ołtarzu kościoła XVIII-wieczny obraz św. Antoniego Padewskiego, uważany za cudowny. Tercjarz Łukasz Kowalczyk sprowadził z Rzymu do kościoła w Krześlinie obraz Matki Boskiej „Nieustającej Pomocy”.

Cmentarz przykościelny

 Na cmentarzu przykościelnym znajdują się mogiły poległych 11 września 1939 r. żołnierzy polskich, pochowano tu kpr. AK Kazimierza Sikorskiego ps. Orkan, poległego 23 lipca 1944 r. i ks. Antoniego Mioduszewskiego. Obok nagrobków jest pomnik POLEGŁYM W WALCE O WOLNOŚĆ POLSKI 1914−1920 ufundowany przez Koło Młodzieży Wiejskiej w sierpniu 1922 r.

Szkoła w Krześlinie

 Szkoła, jako instytucja istnieje od 1821 r. Grunty, na których znajdował się budynek zostały ofiarowane przez ówczesną właścicielkę dóbr w Krześlinie p. Zofię Kicką. Najprawdopodobniej jednoizbowy budynek, który był klasą i mieszkaniem nauczyciela znajdował się naprzeciw obecnego wejścia do Kościoła po stronie południowej. Około 1860 r. szkołę przeniesiono do klasztoru w tutejszym Kościele. W ramach represji po upadku Powstania Styczniowego zamknięto klasztor. Przestała również działać szkoła. Po odzyskaniu niepodległości szkoła mieściła się w budynku Urzędu Gminy Krześlin( dzisiaj jest to miejsce , gdzie znajduje się Ośrodek Zdrowia), celach poklasztornych naszego Kościoła oraz domach prywatnych. Jesienią 1933r. zawiązało się Towarzystwo Poparcia Budowy Publicznej Szkoły Powszechnej. W maju 1935r. do użytku został oddany nowy drewniany budynek, w którym uczymy się do dziś. Okres II wojny jest słabo znany, ponieważ nie prowadzono kroniki szkolnej i zachowało się mało dokumentów. W latach sześćdziesiątych i na początku siedemdziesiątych XX wieku była to szkoła siedmioklasowa i działała w budynku szkoły Szkoła Przysposobienia Rolniczego. W 1999 r. zawiązano Społeczny Komitet Rozbudowy Szkoły. Efektem pracy tego komitetu była budowa łącznika, gdzie mieszczą się łazienki, sala komputerowa i dwie klasy. Łącznik jest użytkowany od 1 września 2002 r. Ważnym momentem w historii szkoły było oddanie do użytku od 1 września 2009 r.( uroczyste otwarcie miało miejsce 31 października) sali gimnastycznej. Od 1 września 2017 r. nasza szkoła jest szkołą ośmioklasową. Obecnie do obwodu szkoły należą: Borki Siedleckie, Brzozów, Krześlinek, Krześlin , Kownaciska . Patron szkoły w Krześlinie.
Na podstawie dostępnych źródeł: kronik, świadectw, protokołów, metryk szkolnych trudno jest dokładnie określić imię szkoły. Pewne jest, że patronami szkoły byli Juliusz Słowacki i Józef Piłsudski. Prawdopodobnie od 1921 r. do końca roku szkolnego 1934/35 nasza szkoła nosiła imię Juliusza Słowackiego. 12 maja 1935 r. w dniu śmierci Marszałka Piłsudskiego ,,Kierownictwo szkoły zgłosiło wniosek do Rady Gminy Krześlin o nadanie nowemu budynkowi imienia Józefa Piłsudskiego”. Brak jest informacji na temat stanowiska Rady Gminy Krześlin w tej sprawie. Natomiast na większości dokumentów szkolnych od drugiej połowy 1935 r. Marszałek Józef Piłsudski jest patronem placówki. Odnaleziono jeszcze to imię na świadectwach z 1948 r. W późniejszym czasie szkoła nie miała imienia.

Kapliczka Św. Jana Nepomucena

 Na granicy wsi Kownacisk i Krześlina lecz po krześlińskiej stronie potoku jest piękna kapliczka oparta na sześciu kolumnach kryta gontem. Wybudowano ją w I połowie XIX wieku, była restaurowana w 1934 r. Klasycystyczna, murowana z cegły, tynkowana. Wewnątrz polichromowana figura Św. Jana Nepomucena pochodząca z 1728 r. z widocznymi śladami niefachowej naprawy.

Opracowano na podstawie:
- Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T.IV s. 786. Nakład Filipa Sulmierskiego i Władysława Walewskiego, 1880-1914
-Byczyński Stanisław ,,Zarys historii parafii Krześlin”, Siedlce 1998
-dokumenty: świadectwa szkolne, księgi protokołów i kroniki Szkoły Podstawowej w Krześlinie -,,Nepomuki na Podlasiu i Polesiu”- Nepomuki.pl