Kształcenie zawodowe osób o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Dobre praktyki z Płocka

Kształcenie zawodowe osób o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Dobre praktyki z Płocka

Nauczanie zawodu uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych to długotrwały i wymagający dużego zaangażowania proces. Może być jednak bardzo efektywny, o czym świadczą osiągnięcia uczniów Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego Nr 2 w Płocku.

Wybór odpowiedniego zawodu ma dla osoby niepełnosprawnej intelektualnie duże znaczenie. Stanowi ważny element kształtujący przyszłość młodego człowieka, często decydując o dobrym starcie w dorosłe życie.
Doskonale zdaje sobie z tego sprawę grono pedagogiczne Specjalnej Branżowej Szkoły I Stopnia nr 6 w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym Nr 2 w Płocku. Placówka umożliwia kształcenie uczniom niepełnosprawnym intelektualnie w następujących, zgodnych z ich zainteresowaniami i możliwościami, zawodach: fryzjer, introligator, kucharz, mechanik pojazdów samochodowych, ogrodnik, monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie, piekarz, pracownik pomocniczy obsługi hotelowej.
Kształcenie zawodowe osób niepełnosprawnych intelektualnie to spore wyzwanie. Szkoła kształci młodzież posiadającą orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego z uwagi na upośledzenie umysłowe w stopniu lekkim, jak i z niepełnosprawnością sprzężoną. Uczniowie ci, mimo swoich ograniczeń, realizują podstawę programową szkół ogólnodostępnych oraz przystępują do takich samych egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie jak ich pełnosprawni rówieśnicy.
Nauka zawodu uczniów niepełnosprawnych intelektualnie to długotrwały proces, którego uwieńczeniem powinno być przygotowanie młodzieży do uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej i do podejmowania pracy zawodowej w miarę ich możliwości. Aby tak się stało, jakość pracy zawodowej szkoły specjalnej w każdym obszarze jej działalności powinna spełniać określone standardy. Dotyczy to zwłaszcza dostosowania kształcenia zawodowego do potrzeb, możliwości i zainteresowań uczniów, tworzenia warunków do praktycznej nauki zawodu, dostosowania kierunków kształcenia zawodowego do potrzeb lokalnego rynku pracy, zainteresowania losami absolwentów oraz pomocy w ich zatrudnianiu. Ważnym aspektem działalności jest również współpraca z rodzicami oraz ze środowiskiem lokalnym w promowaniu osiągnięć uczniów. Sprzyja to tworzeniu stanowisk pracy chronionej oraz zatrudnianiu absolwentów na otwartym rynku pracy. Płocka szkoła współpracuje z 19 zakładami pracy. Wielu uczniów znajduje zatrudnienie u pracodawców, u których odbywali zajęcia praktycznej nauki zawodu. Absolwenci mogą też uczestniczyć w organizowanych przez szkołę płatnych stażach. W ten sposób młodzież z płockiej szkoły ma możliwość zaistnienia na rynku pracy i sprawdzenia się w samodzielnym zawodowym życiu.
Aby poprawić jakość kształcenia, szkoła urządza m.in. konkursy zawodowe. W ramach projektu unijnego odbył się m.in. międzyszkolny konkurs piekarski. Od trzech lat placówka jest też organizatorem konkursu fryzjerskiego. To ważne wydarzenie w życiu społeczności Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 2 w Płocku. W przygotowanie przedsięwzięcia zaangażowani są bowiem uczniowie i nauczyciele szkoły, pracodawcy, mistrzowie fryzjerstwa i lokalne organizacje.
Główne cele konkursu to zachęcanie uczniów do doskonalenia umiejętności zawodowych i podkreślenia swoich mocnych stron, wzmacnianie wiary we własne możliwości, kształtowanie zasad zdrowej rywalizacji, stworzenie uczniom sytuacji umożliwiających przeżycie sukcesu oraz prezentacja oferty kształcenia zawodowego. Konkurs składa się z dwóch etapów: fazy projektów oraz ich realizacji. Jurorami są mistrzowie fryzjerstwa, przedstawiciele lokalnych firm oraz członkowie rady rodziców. Uczniowie do zawodów przygotowują się pod kierunkiem opiekunów zajęć praktycznych i nauczycieli fryzjerstwa.
Przy okazji konkursu fryzjerskiego swoje umiejętności prezentują też uczniowie kształcący się na innych kierunkach w płockiej szkole. Tradycją stały się słodkie wypieki przyszłych piekarzy oraz przekąski uczniów kucharstwa. Uczniowie z kierunku pracownik pomocniczy obsługi hotelowej także przygotowują profesjonalny poczęstunek i tematyczne prezentacje.
Szkoła co roku organizuje również zajęcia promocyjne, podczas których kandydaci do szkoły branżowej mogą poznać tajniki zawodów. Uczniowie biorą natomiast udział w wycieczkach zawodowych – uczestniczą m.in. w Targach Techniki Motoryzacyjnej w Poznaniu, Expo Gastro Arena w Ostródzie, Targach Produktów Tradycyjnych i Ekologicznych Regionalia w Warszawie, Międzynarodowych Targach World Hotel-Wyposażenie Obiektów Noclegowych, Międzynarodowych Targach Invest Hotel, Międzynarodowych Targach Budownictwa i Architektury BUDMA w Poznaniu, Targach Building Solutions, Targach Warsaw Motoshow oraz Międzynarodowych Targach Gastronomicznych EuroGastro w Warszawie.

Katarzyna Rozmanowska, kierownik szkolenia praktycznego
w Branżowej Szkole I Stopnia nr 6 w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym Nr 2 w Płocku