Bezpieczeństwo młodzieży w kontekście współczesnej cywilizacji i zagrożeń z niej wynikających

Współczesna cywilizacja wyznacza człowiekowi specyficzny system wartości, niosący ze sobą wiele zagrożeń. Jednym z owych zagrożeń jest przestępczość zorganizowana. Przestępczość towarzyszy człowiekowi od czasów starożytnych, a pierwsze wzmianki na jej temat kreuje mitologia grecka. Starożytne cywilizacje przestępczość postrzegały w specyficzny często sposób, który kreował pewien system wartości, dostarczał rozrywki, czy w końcu decydował o przynależności do hierarchii społecznej. Pierwsze kryminologiczne hipotezy ujawniają nam „zbrodnie, jako, chorobę duszy, na którą jedynym lekarstwem był system konkretnych kar, często subiektywnych i nieadekwatnych do popełnionego czynu” .Zastanawiamy się, co to znaczy przestępczość a tym bardziej zorganizowana. Współczesny człowiek w swoim pędzie bardzo często wypacza system wartości i pewne zjawiska definiuje w sposób subiektywny. Łatwiej jest kreować świat dostosowując go do własnych potrzeb. Przestępczość jednak ma swoje jasne definicje i w „ kryminologii określana jest, jako, zbiór czynów zabronionych przez ustawę pod groźbą kary, które to czyny zostały popełnione na obszarze jednostki terytorialnej w danym czasie’’ . Każdy z nas żyje we własnym świecie, tworzy własny system wartości, w którym bardzo ważne miejsce stanowi świat materialny. To właśnie materializm często lansuje człowieka w konkretnym miejscu hierarchii społecznej. Naturalną ludzką potrzebą jest rozwój każdej płaszczyzny życia, także tej materialnej. Każdy chce żyć wygodniej i łatwiej. Te przyziemne potrzeby często wypaczają ludzkie zachowanie tworząc zagrożenia prowadzące do zachowania niezgodnego z prawem karnym czy moralnym. Tacy już jesteśmy, a rozwój naszej cywilizacji powoduje, że nabieramy coraz większej prędkości w dążeniu do lepszego jutra.

Współczesna cywilizacja sprawia, że świat postrzegamy, jako globalną wioskę. Ma to z pewnością swoje pozytywne strony, ale też niesie ze sobą wiele niebezpieczeństw. Żyjemy w dobie komputera, który zawładnął naszym życiem. Dzisiaj nie jesteśmy w stanie funkcjonować bez gadżetów elektronicznych. Daje nam to ogromne poczucie bezpieczeństwa, ale z drugiej strony wypacza naszą psychikę, stajemy się antyspołeczni. Wówczas o niewłaściwe zachowanie jest bardzo łatwo. Często dopuszczamy się przestępstw nie zdając sobie do końca z tego sprawy. Współczesna globalizacja oddziałuje na wszystkie sfery naszego życia. Dzięki temu nawiązujemy różne relacje w obszarze jednostkowym, społecznym czy państwowym.
Globalizacja powoduje efekt domina, to znaczy wydarzenia dziejące się w jednej części świata powodują konsekwencje innej części globu. Jest to proces, dzięki któremu świat stał się globalną wioską, która ułatwia nawiązywanie współpracy między państwami, często odległymi, eliminując problem odległości.
Współczesna cywilizacja określana mianem globalnej wioski niesie jednak ze sobą szereg negatywnych konsekwencji w postaci: zaburzenia systemu wartości współczesnych państw, przewartościowania dążeń, wyznaczania właściwych priorytetów, materializmu, konsumpcji, dominacji militarnej społeczeństw, narzucanie jednokierunkowej polityki często ograniczającej rozwój słabszych jednostek państwowych. Rodzi to ogromne różnice w rozwoju społeczeństw i powoduje narastanie ogromnych nierówności społecznych. „Od wielu lat następuje również eskalacja innego niebezpiecznego zjawiska, jakim jest bez wątpienia przestępczość zorganizowana” .
Zjawisko przestępczości zorganizowanej jest obszarem wielu badan i wnikliwych obserwacji naukowych. Zajmują się nim takie nauki jak historia, socjologia, kryminologia a wielce cennym źródłem jest prawo karne. Ten rodzaj działalności kryminalnej postrzegamy, jako handel narkotykami, żywym towarem, przemytem broni. Są to też często przestępstwa natury gospodarczej czy korupcyjnej. Problematyka przestępczości zorganizowanej stanowi problem dotykający całego świata, dlatego też w tym obszarze jest on wnikliwie badany. Jest to zjawisko dotykające wszystkie państwa, dlatego też stanowi przedmiot ożywionych rozmów, analiz, badań i działań podejmowanych wspólnie przez całą cywilizację. Trudno jest jednoznacznie zdefiniować zjawisko przestępczości zorganizowanej, ponieważ dostrzega się różne jej formy i struktury.
Poza tym przestępczość zorganizowana, doskonale przystosowuje się do wszelkich zmian struktury gospodarczej, politycznej, społecznej i szybko na nie reaguje (...) jednocześnie problemy tkwią zarówno w samym pojęciu przestępczości, jak i w pojęciu organizacji. W rzeczywistości, bowiem niezwykle trudno ustalić stopień nielegalności i legalności oraz zakres i poziom zorganizowania’’ .
Obserwując współczesny świat, dostrzegamy różne formy przestępczości zorganizowanej. Ich różnorodność wynika z oddziaływania na to zjawisko specyficznych czynników: ekonomicznych, politycznych czy społecznych charakterystycznych dla danego obszaru. Dodatkowo stosowana jest odmienna terminologia, z uwagi na fakt, że „poszczególne pojęcia powstawały, jako próba generalizacji i systematyzacji cech zauważonych w wyniku analizy istniejących przejawów przestępczości zorganizowanej” .
Zdaniem W. Zubrzyckiego przestępczość zorganizowana to „trzon przestępczości, wokół niego powstają inne rodzaje, które jej towarzyszą i z nią współpracują. Społeczność kryminalna powstaje w celach świadczenia nielegalnych usług, produkcji, transportu i dystrybucji nielegalnych towarów ‘’ .
W ocenie M. Cichomskiego i A. Frej –Mielczarskiej przestępczość zorganizowana stanowi „wspólnotę interesów o wzajemnej zależności, współdziałającą dla wspólnego zysku i pomocy. Dąży do osiągania ekonomicznego zysku, władzy oraz statusu i jest zespołem z poczuciem przynależności, zagrożeniem przemocą i jej stosowaniem. Posługuje się instrumentami w celu utrzymania dyscypliny wewnątrz grup oraz środkami wykorzystywanymi do walki pomiędzy konkurencyjnymi ugrupowaniami przestępczymi” .
Z kolei jak podkreśla A. Marek przestępczość zorganizowana jest „trwałym sprzężeniem o wielopoziomowej strukturze, mającym na celu planową, długofalową działalność, obejmującą zarówno naruszenie prawa, jak też osiąganie legalnych celów za pomocą nielegalnych środków. Organizacje przestępcze nie cofają się przed użyciem najbardziej drastycznych środków, aby osiągnąć swoje cele, włączając w to bezpośrednio przemoc i zastraszenia ‘’ .
Należy również wskazać, że analizując poglądy dotyczące przestępczości zorganizowanej zauważamy dwa pojęcia. Pierwsze kreuje się z uwagi na przestępczość, jako zjawisko społeczne i analizowana jest przy wykorzystaniu narzędzi charakterystycznych dla kryminologii. Drugą formą przestępczości jest konkretna zorganizowana grupa przestępcza, określana w kontekście prawnym, jako „podmiot czynów zabronionych ‘’ .
W miarę nabywania doświadczenia i większej świadomości społecznej potrafimy rozróżnić, co jest świadomą przestępczością zorganizowaną, a jakie postępowanie nie zaliczymy do owej definicji. Takie podejście stanowi konsekwencję faktu, że „przestępczość zorganizowana nie może być postrzegana, jako monolityczne zjawisko. Nie ma, bowiem jednego dominującego typu organizacji przestępczych, czy jednej sfery działalności zorganizowanych grup przestępczych, ani jednej najlepszej i najbardziej skutecznej formy ich działania ‘‘ .

Bibliografia

W. Mądrzejowski, Przestępczość zorganizowana
L. Kardaszyński, M.Rycerski. Przestępczość zorganizowana w Polsce na tle tendencji europejskich. Analiza funkcjonowania instytucji świadka koronnego jako instrumentu zwalczania przestępczości zorganizowanej. Kraków 2005
W. Filipkowski. Fenomen zjawiska. Kraków 2002
E. W Pływaczewski. Przestępczość zorganizowana. Warszawa 2001
Z. Rau. Przestępczość zorganizowana w Polsce i jej zwalczanie. Kraków 2002