Program czytelniczo-historyczny "Śladami przeszłości"

Program autorski „Śladami przeszłości” kierowany do uczniów świetlicy.
Opracowała Anna Dąbrowska.

1. Wstęp
Program „Śladami przeszłości” został stworzony w ramach propagowania czytelnictwa, które jest prowadzone w świetlicy szkolnej od dłuższego czasu. Program wprowadza nową formę tej działalności. Oparty jest przede wszystkim na wiedzy o minionych okresach dziejów ludzkości. Każda miniona epoka charakteryzowała się pewnymi osiągnięciami w różnych dziedzinach, rozwojem. Powstawały charakterystyczne dla danego czasu dzieła literackie, legendy, bajki. Celem programu jest zarysowanie epok, przedstawienie dzieciom tego, co ciekawe i ważne. Pokazanie zmienności dziejów człowieka oraz osiągnięć i myśli (maksym), które są aktualne do dzisiejszych czasów. Skłonienie dzieci do refleksji nad docenieniem nauki, edukowania się i czytania książek.
Poziom zawartych w programie informacji i formy planowanych zajęć dostosowane są do wieku dzieci, tak aby podopieczni świetlicy mogli „bawić się” i cieszyć nową wiedzą, by zajęcia interesowały jak największą grupę dzieci.
Zajęcia związane z programem będą odbywać się w sposób cykliczny, tzn. 2-3 kolejne dni raz w miesiącu. W planie jest współpraca z biblioteką szkolną i innymi nauczycielami oraz organizacja konkursów, quizów wiedzy, jak również wycieczek.

„Całe życie ludzkości osiadło w książce:
ginęły państwa, społeczeństwa, plemiona i narody, a książka pozostawała.
Rosła ona i rozwijała się razem z postępem ludzkości.”
Aleksander Herc

„Czytanie książek to najpiękniejsza zabawa, jaką sobie ludzkość wymyśliła.”
Wisława Szymborska

2. Etapy programu:
- Przygotowanie zadań do realizacji.
- Opracowanie harmonogramu tematów.
- Realizacja zaplanowanych etapów programu.
- ewaluacja i sprawozdanie.

3. Cele programu:

- zdobycie przez dzieci wiedzy, o tym że nauka i cywilizacja rozwija się od tysięcy lat;
- zdobycie wiedzy jak dawnej żyli ludzie;
- zdobycie podstawowej wiedzy o wybranych osiągnięciach człowieka;
- posiadanie świadomości, że współcześnie korzystamy z wielu dawnych „mądrości”;
- zdobycie świadomości o tym, że poprzez czytanie książek uczymy się;
- uświadomienie, iż czytanie książek może dawać wiele przyjemności;
- czytanie rozwija umysł i wyobraźnię oraz język;
- przedstawienie dzieciom czytania, jako sposobu spędzania wolnego czasu;
- integrowanie grupy w zabawach wspomagających współdziałanie;
- wyzwalanie pozytywnych emocji takich jak radość, zadowolenie, poczucie
bezpieczeństwa;
- zwiększanie poczucie własnej wartości;
- rozwijanie koncentracji uwagi;
- rozwijanie twórczego myślenia, wyobraźni i fantazji;
- wyrażanie swoich przeżyć w pracach plastycznych;
- doskonalenie sprawności manualnych.

4. Treści programowe
I. Czytelnictwo
- co to jest książka i jakie są jej rodzaje;
- gdzie i w jaki sposób można zdobyć książki;
- jakie są zalety czytania;
- jak powstaje książka;
II. Informacje o epokach
- co to jest epoka;
- Czym charakteryzowały się kolejno występujące epoki;
- Jakie są największe osiągnięcia, dokonane w różnych okresach dziejów ludzkości w dziedzinie nauki i kultury;
- ciekawostki
III. Literatura
- poznanie wybranych legend i mitów;
- Baśnie tysiąca i jednej nocy;
- baśnie Andersena i braci Grimm;
- wykorzystanie współczesnych bajek i opowiadań;
- przedstawienie książek popularno- naukowych o historii dla dzieci;
- zaznajomienie z dawnymi, lecz aktualnymi porzekadłami i maksymami.

5. Metody pracy

- pogadanka
- rozmowa kierowana
- twórczość plastyczna
- burza mózgów
- konkursy
- gry i zabawy
- drama

6. Formy pracy

- indywidualna
- zespołowa
- grupowa

7. Środki dydaktyczne

- literatura dziecięca
- encyklopedie
- książki popularno-naukowe dla dzieci
- mapy
- filmy edukacyjne
- pokazy multimedialne
- puzzle
- gry logiczne
- malowanki
- karty pracy
- materiały plastyczne
- sprzęt sportowy

8. Przewidywane osiągnięcia

- Uczeń zna podstawowe osiągnięcia okresów historycznych;
- uczeń zna kolejność występowania epok;
- zna słynne legendy;
- uczeń zna bajki i baśnie znanych pisarzy;
- zna i potrafi zastosować w odpowiedniej sytuacji znane „maksymy”;
- uczeń prawidłowo komunikuje się z grupą;
- wyraża własne zdanie i słucha zdania innych;
- przestrzega reguł w grach i zabawach;
- potrafi współdziałać w grupie w czasie zabawach ruchowych;
- wykonuje prace plastyczne różnymi technikami;
- potrafi z uwagą słuchać wierszy, baśni, opowiadań;
prezentowanych przez nauczyciela lub ucznia podczas zajęć;
- Szanuje książki;
- zna zalety czytania;
- wie jak powstaje książka;

9. Ewaluacja programu

Ewaluacja programu dotyczyła będzie realizacji założonych celów, atrakcyjności zajęć, atmosfery panującej na zajęciach. Prowadzona będzie poprzez obserwację zachowań uczniów, ich zaangażowanie na zajęciach, rozmowy z uczniami. Po każdym cyklu zajęć przeprowadzona będzie krótka ankieta obrazkowa, sprawdzająca zainteresowanie i zadowolenie dzieci z przeprowadzonych zajęć. Na zakończenie przeprowadzone będą zajęcia podsumowujące i sprawdzające wiedzę uczniów na temat treści zawartych w programie.

10. Harmonogram tematów i zaplanowanych zajęć

- Zalety czytania i rodzaje książek. Wprowadzenie do programu
Ziemskie potwory - dinozaury
- Prehistoria – pierwsi ludzie i ich osiągnięcia
- Wynalezienie pisma
- Starożytność – wierzenia dawnych ludów – mity greckie (konkurs plastyczny)
- Mądrości starożytności (quiz)
- Historia zegara
- Średniowieczni rycerze
- Życie mnichów w średniowieczu i legenda „O wilku z Gubbio”.
- Renesans i wielkie odkrycia geograficzne
- Wynalezienie druku
- Jak powstaje książka
- W świecie baśni
- Baśnie tysiąca i jednej nocy (quiz)
- wynalazki i globalizacja
- Dziecięce problemy w opowiadaniach (konkurs literacki – „Moja przygoda”)
- Podsumowanie informacji i test wiedzy/
- Mini teatrzyki kukiełkowe przedstawiające krótkie scenki z życia ludzi w różnych okresach ludzkości.
- Wycieczka do Grodziska Sopot
- Wycieczka do Gdańska - zwiedzanie zabytków z przewodnikiem.