Specyfika pracy z uczniem trudnym - metoda pracy "Budowanie strategii"

Uczeń trudny, ma kłopoty z przystosowaniem się do wymagań rodziców, nauczycieli i opiekunów (wg W. Okonia). To uczeń, który ze względu na swoje trudności przeżywa niepowodzenia szkolne, nie może sprostać wymaganiom szkolnym, nie czyni postępów w nauce, nie przeżywa sukcesów szkolnych itp. Szkoła musi podjąć takie działania wychowawcze, które będą eliminowały trudności edukacyjne i wychowawcze. Trudności ucznia mogą mieć podłoże środowiskowe (rodzina, placówka), biologiczne (dysfunkcje układu nerwowego, zdrowotne, zanurzenia psychiczne itp.). Zachowania trudne mogą występować sporadycznie i być uwarunkowane konkretnymi przyczynami (np. złe samopoczucie dziecka, trudna dla niego sytuacja itp.) lub w przypadku zaburzeń zachowania: mogą być utrwalonym wzorcem zachowania, pojawiającym się często, nieadekwatnym do sytuacji i destrukcyjnym i wtedy nie wystarczą spontaniczne działania wychowawcze, potrzebna jest przemyślana strategia działania, według ustalonego planu dla ucznia. Działania nauczycieli i wychowawców muszą być zintegrowane, powinni podejmować działania w celu korygowania zachowania dziecka. W pracy z uczniem trudnym dobór właściwych metod (czyli strategii, sposobem rozwiązywania problemów) ma ogromne znaczenie. Nie można kurczowo trzymać się jednych metod, trzeba je dostosować do potrzeb i możliwości ucznia, dostosować je. Pomocne mogą się okazać takie metody jak: metoda indywidualnego przypadku, pracy grupowej, środowiskowa; metody aktywizujące uczniów (uczniowie stają się współtwórcami procesu dydaktyczno – wychowawczego) np.: giełda pomysłów, burza mózgów, gry dydaktyczne (symulacyjne, inscenizacje), dramy, metody sytuacyjne, metody laboratoryjne, metody problemowe; metody bezpośrednie – wpływu osobistego, pośrednie - oddziaływania sytuacyjnego; trening behawioralny. Inny podział: metoda: modelowania, zadaniowa, perswazji, nagradzania i karania, oddziaływań grupowych http (za://www.kde.edu.pl/ftp/Metody_pracymaterialy_dydaktyczne.pdf)
Zastanawiając się nad metodami w pracy z dzieckiem trudnym, zapoznałam się dokładniej z metodą „Budowanie strategii”. Pracując w taki sposób z dzieckiem w szkole możemy zwiększyć swoje szanse mądrego rozwiązania problemów „trudnych uczniów” i „trudnych klas”, które czasami wydają nam się niemożliwe do nieopanowania. Bardzo przydatną techniką w budowaniu strategii pracy z uczniami przejawiającymi zaburzenia zachowania jest graficzna analiza przypadku. 1. Zaczyna się od opisu trudnych zachowań dziecka. 2 Wypisani przyczyn zachowania dziecka. 3. Poszukiwanie przyczyn prowadzi nas do głębszego zrozumienia wewnętrznych przeżyć dziecka: jego uczuć i potrzeb. 4. Określenie mocnych stron dziecka, jego zasobów, 5. Analiza skuteczności działań - sukcesów i porażek w pracy z uczniem. Pracując metodą burzy mózgów zespół tworzy listę pomysłów działań, które mogą być pomocne w zmianie destrukcyjnych wzorców zachowań dziecka.
Korzyści jakie wynikają z zastosowania metody:
• Zebranie wszystkich istotnych informacji pokazuje pełny obrazu funkcjonowania dziecka lub klasy i daje podstawy do dobrej diagnozy problemu.
• Zaangażowanie wielu nauczycieli uczących dziecko stwarza szansę na dobrze ukierunkowane i intensywne działania.
• Przełamanie stereotypów myślenia o dziecku, otwiera nauczycieli na jego potrzeby i trudności.
• Uporządkowanie pracy zespołu, dobre wykorzystanie czasu umożliwia przeżycie satysfakcji z efektywnej współpracy, wymianę doświadczeń, wzrost nadziei na przezwyciężenie trudności wychowawczych.
• Większa świadomość problemów zwiększa szanse, że nauczyciele będą szybciej je dostrzegali reagowali na nie, co przeciwdziała ich narastaniu.
Metoda budowania strategii jest formą współpracy nauczycieli i specjalistów (pedagoga lub psychologa szkolnego, pracownika poradni, socjoterapeuty itp.) dla dobra dziecka (za: Aleksandra Krasowska, Uczeń z zaburzeniami zachowania. Budowanie strategii pracy w środowisku szkolnym, ORE).