Kaszuby i Gdynia - moja mała ojczyzna. Program autorski

PROGRAM AUTORSKI

„KASZUBY i GDYNIA-
-MOJA MAŁA OJCZYZNA”

Opracowała
Maria Ciesiółka

Wstęp
Edukacja regionalna w szkole koncentruje się na pielęgnowaniu i rozwijaniu dziedzictwa kulturowego w regionie oraz na wydobywaniu w procesie edukacyjnym i wychowawczym wartości jakie tkwią w przyrodniczym, kulturowym i społecznym otoczeniu dziecka. Realizując treści edukacji regionalnej przybliżamy dziecku środowisko, z którym jest emocjonalnie związane. Poprzez zajęcia z edukacji regionalnej dziecko bierze udział w procesie wrastania w przeszłość, tradycje i kulturę swojej ziemi rodzinnej, a tym samym uczy się odpowiedzialności i zaangażowania w życie środowiska lokalnego i rodzinnego .
Inspiracją do napisania programu edukacji regionalnej jest moje przeświadczenie o konieczności zapoznania dzieci z przepiękną przyrodą, bogatą historią, ciekawymi i ważnymi miejscami regionu kaszubskiego i miasta Gdyni. Zamierzeniem programu jest zapoznanie dzieci z zanikającymi tradycjami i obyczajami pochodzącymi z Kaszub oraz przybliżenie im kultury i języka kaszubskiego.
Temat Kaszub jest mi bardzo bliski ponieważ urodziłam się i wychowałam na Kaszubach, w domu z kaszubskimi zwyczajami i tradycjami, a od wielu lat mieszkam w Gdyni.
Opracowany przeze mnie program przeznaczony jest
dla dzieci kl. I-III uczęszczających do świetlicy szkolnej. Realizację programu zaplanowano na 2 lata podczas cyklicznych zajęć.

Cele ogólne
• Poznanie najbliższego środowiska i specyfiki swojego regionu
• Rozwijanie wiedzy o kulturze własnego regionu
• Pogłębianie więzi ze swoim środowiskiem, regionem
• Rozwijanie szacunku wobec innych wspólnot regionalnych
• Kształtowanie tożsamości regionalnej w kontekście wartości narodowych i europejskich
• Rozwijanie wartości rodzinnych
• Rozwijanie twórczego myślenia
• Rozwijanie wyobraźni i zdolności manualnych podczas tworzenia prac plastycznych

Metody pracy
-pogadanka
-rozmowa kierowana
-twórczość plastyczna
-konkursy
-quizy, krzyżówki, układanki
-wycieczki
-spotkania z ciekawymi ludźmi
-warsztaty
-taniec

Formy pracy
-indywidualna
-zespołowa
-grupowa

Środki dydaktyczne
-mapa
-książki
-karty pracy
-filmy edukacyjne
-prezentacje multimedialne
- płyty z muzyką kaszubską
-zdjęcia
-materiały plastyczne

Treści programowe

Treści zawarte w programie podzielone są na dwie części:
- KASZUBY
-GDYNIA

I.KASZUBY
Tematy zajęć:
1. Geografia Kaszub
2. Kaszubskie kolory
3. Kaszubskie symbole
4. Bożonarodzeniowe tradycje na Kaszubach
5. Muzyka i rękodzieło na Kaszubach
6. Tradycje wielkanocne na Kaszubach
7. Z kaszubskiej kuchni
8. Język Kaszubski
9. Kaszubskie muzea
10. Kaszubska droga do wolności
Przewidywane osiągnięcia
Dziecko:
-wie co to jest „Mała ojczyzna”
- potrafi pokazać na mapie gdzie leżą Kaszuby
-wie co to jest legenda
-zna niektóre legendy kaszubskie
-zna cechy charakterystyczne kaszubskiego krajobrazu
-umie opowiedzieć o znanych miejscach na Kaszubach
-potrafi wymienić siedem kaszubskich kolorów i wie, że znalazły one swoje zastosowanie w hafcie kaszubskim, strojach ludowych, ceramice
-wie jak wygląda strój kaszubski i wie, że używany jest obecnie głównie przez zespoły ludowe
-potrafi wymienić kaszubskie symbole
- potrafi wyjaśnić co to jest „Rękodzieło” i wymienić rodzaje rękodzieła kaszubskiego
- zna tradycyjne instrumenty kaszubskie i zna „Kaszubskie nuty”
-wie jakie są tradycje bożonarodzeniowe, sylwestrowe i wielkanocne na Kaszubach
-potrafi wypowiadać się na temat tradycji własnej rodziny
- kojarzy tradycyjne dania kuchni kaszubskiej i kaszubskie nazwy niektórych z nich
- wie co to jest „Agroturystyka”
-wie, że Kaszubi mają swój język i zna kilka słów kaszubskich
- wie, że kaszubska truskawka wpisana jest na listę produktów Unii Europejskiej
-potrafi wymienić najbardziej znane muzea kaszubskie
-zna historię „Gryfa Pomorskiego”
-potrafi wykonać prace plastyczne różnymi technikami
-potrafi współpracować w grupie
Treści rozszerzające:
1. Dzień Kaszubski dla wszystkich uczniów kl. O-III - spotkanie z artystami kaszubskimi i warsztaty z rękodzieła.
2. Warsztaty kaszubskie w Muzeum Miasta Gdyni

II.GDYNIA
Tematy zajęć:
1. Historia Gdyni
2. Symbole Gdyni
3. Dzielnice Gdyni
4. Gdyńskie cmentarze
5. Gdyńskie muzea
Przewidywane osiągnięcia
Dziecko:
-zna krótką historię Gdyni
-potrafi wymienić przynajmniej dwa nazwiska osób zasłużonych dla miasta Gdyni
- potrafi wymienić kilka atrakcyjnych miejsc w Gdyni
-zna symbole Gdyni i potrafi je opisać
-wie co to jest „dzielnica”
-zna swój adres zamieszkania i nazwę dzielnicy, w której mieszka
- potrafi wymienić kilka gdyńskich dzielnic
-zna legendy o niektórych z dzielnic Gdyni
-wie gdzie znajdują się najbliższe cmentarze i potrafi wymienić kilka spoczywających tam osób związanych z Gdynią
-wie jak należy zachować się na cmentarzu
- potrafi wymienić najważniejsze muzea znajdujące się na terenie Gdyni
-potrafi współpracować w grupie
-potrafi wykonać prace plastyczne różnymi technikami
Treści rozszerzające:
1. Wycieczka do Urzędu Miasta Gdyni na spotkanie z Prezydentem Miasta Gdyni i innymi pracownikami Urzędu Miasta.
2. Spotkanie z gdyńską pisarką i dziennikarką M. Sokołowską.
3. Wycieczka do Ośrodka Nurków i Płetwonurków WP.
4. Wycieczka na gdyński cmentarz.
5. Współpraca z Towarzystwem Miłośników Gdyni

LITERATURA
1. „W świetle dnia, anegdoty i bajki z Kaszub, ze słownika Sychty”, Grzegorz J. Schramke, Wydanie I –Gdynia 2006, Copyright by Wydawnictwo „REGION” koedycja Wydawnictwo „ Bernardinum”
2. „Produkty regionalne i tradycyjne”, Andrzej Klasa, 2013r. Stowarzyszenie Turystyczne Kaszuby
3. „Ostatni Port Gdynian” Przewodnik Ilustrowany po Cmentarzu Witomińskim i Cmentarzu Żołnierzy Polskich w Redłowie, Małgorzata Sokołowska. 2013r.Verbi Causa oficyna wydawnicza
4. „Bedeker Kaszubski”, Róża Ostrowska i Izabella Trojanowska, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1978 r.
5. Strony internetowe www.
6. Filmy edukacyjne:
• „Przyroda Kaszub-Droga Kaszubska”
• „A wczora z wieczora”
• „Ceramika Neclów 2013”
• „Historia Gdyni A.Mańkowskiego”
• „Piękna Gdynia”

Ewaluacja
-Ankieta
-Analiza prac dzieci
-Analiza testu