Budowa i funkcje narządu wzroku. Lekcja biologiczno-fizyczna

Temat: Budowa i funkcje narządu wzroku.

1. Cele operacyjne – uczeń:
*wymienia elementy budowy narządu wzroku
*wymienia elementy budowy gałki ocznej, aparatu ruchowego i ochronnego zmysłu wzroku
*na schemacie wskazuje zasadnicze elementy budowy oka
*objaśnia rolę pręcików i czopków
*wymienia wady wzroku, wzbogaca swe wiadomości o chorobach na podstawie różnych źródeł informacji
* wie, co to jest soczewka
* zna rodzaje soczewek ze względu na kształt i sposób rozproszenia światła
* zna zastosowanie soczewek
*określa, jakie soczewki skorygują daną wadę wzroku.

2. Metoda- pogadanka, pokaz multimedialny- plansza interaktywna- multimedialny atlas anatomiczny, pokaz na modelu budowy oka, praca w grupach, praca indywidualna, instrukcja.

3. Środki dydaktyczne – plansza interaktywna – multimedialny atlas anatomiczny, analiza ryciny na tablicy interaktywnej, plansza budowy zmysłu wzroku, model budowy gałki ocznej, plansza interaktywna- budowa i funkcje oka, tekst z lukami, karty pracy, soczewka

4. Strategie – A, O.

5. Przebieg lekcji:

a. sprawy organizacyjne
b. tok lekcji:

faza wstępna – nawiązanie do poprzednich lekcji:

*nauczyciel zadaje pytanie: Co to jest odruch i elementy prostego odruchu? – nawiązanie do pojęcia :receptor i zmysły.

*nauczyciel przedstawia cel lekcji, jakie umiejętności zdobędą;

faza realizacyjna – typowy przebieg lekcji:

*zgromadzenie informacji na temat budowy zmysłu wzroku;
a. aparat ochronny i ruchowy – praca z planszą i modelem oka
b. elementy budowy gałki ocznej – praca z planszą i modelem oka (uczniowie podchodzą do planszy interaktywnej, wskazują element budowy zmysłu wzroku i odczytują informacje, które odkrywają po wskazaniu określonego elementu)

*zapoznanie z pojęciem soczewki, rodzajami soczewek ze względu na kształt- nauczyciel przedstawia na tablicy interaktywnej (zał. D). Następnie uczniowie wykonują ćwiczenie na łączenie w pary: dopasowywanie rodzaju soczewki.
https://learningapps.org/1568566

*zapoznanie z rodzajami soczewek ze względu na sposób załamania światła- (zał. E) pokaz multimedialny: film
*przedstawienie wad wzroku i roli soczewek w korekcji wad- schemat na tablicy (zał. F) + pokaz multimedialny – praca z planszą interaktywną; uczniowie oglądają pokaz multimedialny, podsumowują w ten sposób wiedzę

podsumowanie lekcji:

*zestawienie wiadomości o budowie i funkcjach zmysłu wzroku – wypełnianie tekstu z lukami; uczniowie uzupełniają tekst z lukami (zał. A) (praca indywidualna);

*głośne odczytanie poprawnie uzupełnionego tekstu;

*podsumowanie zdobytych wiadomości o budowie i funkcjach zmysłu – rozwiązanie krzyżówki na tablicy interaktywnej (praca w grupach) https://learningapps.org/999733 ( krzyżówka – wady wzroku).

*propozycja rozwiązania zadania egzaminacyjnego (w celu sprawdzenia swych umiejętności; praca indywidualna) (zał C)

Nauczyciel prosi o wklejenie do zeszytu notatki z lekcji –(zał. B)

zadanie pracy domowej: - (zał G)
Rozwiąż zadanie egzaminacyjne.

Scenariusz opracowała:
mgr Izabella Michta,
mgr Agnieszka Mieszczanek

Załącznik A:
Przyporządkuj nazwę części oka do odpowiednich elementów budowy zmysłu wzroku wstawiając literę w lukę:

a. adaptacja b. akomodacja c. mięśnie c2. powieki, rzęsy, brwi, gruczoł łzowy
d. naczyniówka e. tęczówka f. rogówka g. twardówka h. oczodół
h2. siatkówka i. pręciki i czopki

1. Aparat ochronny oka to.........
2. Aparat ruchowy oka to .........
3. Gałka oczna leży w ........
4. Zewnętrzna warstwa z przodu gałki ocznej to......, a z tyłu gałki ocznej to.......
5. Środkowa warstwa oka to......., która z przodu przechodzi w ........, w jej środku jest źrenica.
6. Najbardziej wewnętrzna warstwa to......, która zawiera fotoreceptory: ........ i .......
7. Przystosowanie oka do widzenia w różnych warunkach świetlnych to....
8. Przystosowanie oka do widzenia przedmiotów w różnej odległości to.......

Załącznik B

1. Zmysł wzroku składa się z:
a. aparat ruchowy – mięśnie poruszające gałką oczną
b. aparat ochronny – rzęsy, brwi, powieki , gruczoł łzowy
c. gałka oczna - * leży w oczodole
*ma kształt nieco spłaszczonej kuli
*duża jej część to ciało szkliste
*otoczona jest 3 warstwami: zewnętrzna – twardówka, która z przodu gałki przechodzi w rogówkę (jest bardzo wrażliwa)
środkowa – naczyniówka, która z przodu przechodzi w tęczówkę, a w jej środku jest źrenica
wewnętrzna – siatkówka, czyli błona światłoczuła, bo zawiera fotoreceptory: pręciki (widzenie czarno- białe) i czopki (widzenie barwne).
2. Adaptacja oka to przystosowanie oka do widzenia w różnych warunkach świetlnych.
3. Akomodacja oka to przystosowanie oka do widzenia przedmiotów w różnej odległości.
4. Wady wzroku: krótkowzroczność, dalekowzroczność = nadwzroczność, zez, daltonizm, astygmatyzm, jaskra, zapalenia spojówek, zaćma.

Załącznik C
Propozycja zadania egzaminacyjnego:

Pacjent ma wadę wzroku, w wyniku której widzi obraz nieostro. Przypisano mu szkła cylindryczne.
Dokończ zdanie. Wybierz odpowiedź A lub B i jej uzasadnienie 1 lub 2.
Wada, która stwierdzono u pacjenta to A krótkowzroczność/B astygmatyzm, ponieważ ostry obraz w oku powstaje 1. za siatkówką/ 2. na części siatkówki.

Załącznik D

Fizyka:
Soczewka to szklana bryła ograniczona dwoma powierzchniami kulistymi albo jedną płaską i jedną kulistą.
Ze względu na kształt dzielimy soczewki na:
a) dwuwypukła
b) płasko – wypukła
c) wklęsło – wypukła
d) dwuwklęsła
e) płasko – wklęsła
f) wypukło - wklęsła

(W tym miejscu są zamieszczone schematy rodzajów soczewek ze względu na kształt)

Załącznik E

Ze względu na sposób załamania światła soczewki dzielimy na skupiające i rozpraszające.

(W tym miejscu są zamieszczone schematy rodzajów soczewek skupiających=wypukłych i rozpraszających=wklęsłych)

Załącznik F

Wady wzroku:
(W tym miejscu są zamieszczone schematy przebiegu promieni świetlnych przez gałkę oka w wadach wzroku: krótkowzroczność i nadwzroczność=dalekowzroczność + zamieszczone są odpowiednie soczewki korygujące te wady.)

Załącznik G
Praca domowa:

Janek ma wadę wzroku. Poniżej na uproszczonym rysunku przedstawiono bieg dwóch promieni świetlnych od przedmiotu do wnętrza jego oka.
(W tym miejscu jest zamieszczony schemat przebiegu dwóch promieni świetlnych przez gałkę oka)
Dokończ zdania: wybierz właściwe odpowiedzi spośród podanych:
Janek jest A dalekowidzem/B krótkowidzem. W celu skorygowania wady wzroku powinien otrzymać soczewki okularowe o kształcie C wklęsła/D wypukła.