Sześciolatek mówi poprawnie

Sześciolatki, jak się powszechnie przyjmuje, powinny mieć już opanowaną wymowę, tj. artykulacja dzieci osiągających dojrzałość szkolną w zakresie wszystkich głosek języka polskiego powinna być ukształtowana i poprawna. Nie potwierdzają jednak tego faktu wyniki badań T. Bartkowskiej, która sygnalizuje zdarzające się trudności w wymowie głosek [ sz, ż, cz,dż,r]. Poprawna artykulacja tych głosek wymaga bardzo precyzyjnych ruchów języka, tzn. uniesienia czubka języka do wałka dziąsłowego ( część górnych dziąseł , z których wyrastają siekacze).Przy głosce [r] dodatkowo potrzebne jest uzyskanie wibracji czubka języka( dokładnie 2 razy-mniej lub więcej jest nieprawidłowością).Tak więc wymowa tych głosek, nazwanych przedniojęzykowo-dziąsłowymi, wymaga dużej sprawności narządów mowy, zwłaszcza języka, a z tą u dzieci nawet sześcioletnich w praktyce jest różnie. Niska sprawność języka często jest spowodowana np. długotrwałym ssaniem smoczka lub spożywania pokarmów przez smoczek nawet do okresu żłobkowego lub co gorsza przedszkolnego .Rodzice przedłużając okres ssania u swoich pociech uniemożliwiają im w ten sposób spionizowanie języka, czyli nabycie umiejętności poruszania językiem ku górze, co jak wspominałam jest niezbędne do prawidłowej artykulacji wielu głosek-oprócz wymienionych wcześniej , także głoski [ l]-zamiast niej dzieci z niespionizowanym językiem mówią np. głoskę [j].

Jak powinny wyglądać kompetencje językowe dziecka sześcioletniego?
-Prawidłowo wymawia wszystkie głoski
-Różnicuje i tworzy wyrazy ze względu na brzmienie pierwszej głoski.
-Wyróżnia słuchowo dźwięki na początku i na końcu słów.
-Dzieli słowa na sylaby.
-Potrafi głoskować wyrazy o prostej budowie fonetycznej.
-Rozumie wypowiedzi na podstawie rozróżniania struktur gramatycznych.
-Buduje poprawne zdania proste i złożone.
-Stosuje części mowy.
-Potrafi względnie odmieniać części mowy w wypowiedzeniu.
-Buduje prawidłowo wypowiedzi na temat wysłuchanych bajek, opowiadań.
-Rozumie treść pytań, polecenia.

Opracowanie: Magdalena Grajnert-Łukawska

Literatura;
1.E.M Minczakiewicz –„ Mowa-rozwój-zaburzenia-terapia”
2.L. Kaczmarek –„ Kształtowanie się mowy dziecka”
3.E. Sachajska-„ Uczymy poprawnej wymowy”
4.A. Melon-„ Mowa sześciolatka”.