W obecnym czasie bardzo dużo mówi się o uczniu zdolnym. Placówki oświatowe zgodnie z właściwymi ustawami i rozporządzeniami mają obowiązek zapewnić opiekę nad tymi uczniami. Wszystkie dzieci przychodząc do szkoły, przynoszą ze sobą bagaż możliwości, umiejętności. Niektóre z nich przynoszą coś jeszcze, wielki dar – szczególne uzdolnienia. Praca nauczyciela polega między innymi na tym, aby dostrzec jak najwcześniej ten dar i podjąć maksymalne starania, wykorzystując i rozwijając drzemiący w dziecku potencjał. Rozwój tych zdolności zależeć będzie od sposobu pracy w szkole jak i w domu. Od zaangażowania dziecka, chęci robienia czegoś więcej. Prawidłowo realizowane działania powinny w efekcie doprowadzić do jak najbardziej optymalnego rozkwitu talentu.
Dzieci uzdolnione plastycznie bardzo szybko dają się zauważyć. Są aktywne i chętne do pracy. Mają wiele ciekawych pomysłów i potrzebę tworzenia. Nie lubią pracować schematycznie. Ich dzieła ujawniają rozwiniętą wyobraźnię oraz sprawność manualną. Na zajęciach plastycznych należy podejmować takie działania, aby w maksymalny sposób wykorzystać ich możliwości, co spowoduje systematyczny przyrost wiedzy, udoskonali i wzbogaci warsztat artystyczny o nowe techniki i środki wyrazu plastycznego. Rozwinie abstrakcyjne rozumowanie, umiejętność obserwacji i twórczej działalności.
Pracując z dzieckiem zdolnym, należy tak przygotować i indywidualizować zajęcia, aby były ciekawe, wpływały na emocje i stały się dla niego inspiracją twórczą. Należy też oddziaływać na różne zmysły, prezentując przykłady wielkich dzieł malarskich, rzeźbiarskich, ale także dzieł muzycznych. W swojej pracy zauważyłam, że słuchanie przez uczniów muzyki podczas tworzenia kompozycji plastycznych ma bardzo pozytywny wpływ.
Pracy z dzieckiem zdolnym często nie sprzyja system klasowo – lekcyjny. Wspaniałym rozwiązaniem są prowadzone przeze mnie zajęcia rozwijające uzdolnienia plastyczne, gdzie nie ma ograniczeń czasowych. Jeden projekt można realizować przez kilka godzin. Na zajęciach uczniowie mogą stosować różne ciekawe techniki, eksperymentować i jeśli nawet coś się nie uda, będzie to nowym doświadczeniem i nauką na przyszłość. Na prowadzonych przeze mnie spotkaniach dzieci realizują ciekawe zadania, które opracowałam w formie programu edukacyjnego pod nazwą ,,Upominek”. Skąd taka nazwa? Po pierwsze, zaplanowałam w programie treści edukacyjne, zgodnie z którymi uczniowie będą wykonywać prace, które świetnie nadają się do tego, aby podarować je komuś w prezencie np. rodzicom, dziadkom czy ukochanej cioci. Będą to małe obrazki, skrzyneczki ozdabiane techniką decoupage, dekoracyjne bombki, butelki, ozdoby wykonane w technice papierowej wikliny itp. Po drugie, bardzo chciałam, aby wiedza i umiejętności, które przekażę dzieciom, stały się dla nich swoistym ,,upominkiem” pokazującym im ich ogromne możliwości i potencjał twórczy. Pragnę również, aby dzieci, pomimo tego że można pójść do sklepu i kupić gotową rzecz, miały świadomość, że czas i wysiłek, który włożą w wykonanie czegoś samodzielnie dla drugiego człowieka, jest czymś bardzo cennym, pozwalającym budować silne więzi emocjonalne. Swoją działalnością artystyczną będziemy także aktywnie włączać się w życie szkoły i środowiska lokalnego. Przygotowywać elementy scenografii na imprezy i uroczystości, realizować prace na konkursy plastyczne.
Uczestniczenie w konkursach jest ważnym elementem pracy z dzieckiem zdolnym. Buduje poczucie własnej wartości, świadomość, że jest się w jakiejś dziedzinie bardzo dobrym. Sukcesy dają zadowolenie dziecku, rodzicom, nauczycielowi. Wzmacniają pozycję ucznia w środowisku rówieśników. Uczniowie uczestniczący w moich zajęciach są już laureatami konkursów na różnych szczeblach w tym wojewódzkich i ogólnopolskich. Widzę, jak te osiągnięcia zdopingowały ich do dalszej pracy. Pozwoliły w pełni uwierzyć w swoje możliwości. Informacje o ich sukcesach były przekazywane podczas ogólnoszkolnych apeli i zamieszczone na stronie internetowej szkoły.
Ważnym elementem realizowanych działań plastycznych jest kształtowanie kompetencji kluczowych, dających umiejętność praktycznego stosowania wiedzy oraz nawyk nieustannego uczenia się. Dzieci podczas wspólnej pracy rozwijają komunikatywność; samodzielność w podejmowaniu decyzji; entuzjazm, jaki towarzyszy tworzeniu czegoś własnymi rękami. Kształtowanie inicjatywności i przedsiębiorczości da uczniom odwagę do realizacji swoich pomysłów.
We współczesnej szkole należy dołożyć wszelkich starań, aby dzieci zdolne stały się celem szczególnych wysiłków nauczycieli i wychowawców. Dzięki temu zostaną wdrożone do twórczego myślenia, nabierania samodzielnej aktywności w różnych dziedzinach, na dalszych szczeblach kształcenia. Staną się świadomymi odbiorcami i twórcami sztuki. Praca z uczniem zdolnym nie jest zadaniem łatwym. Wymaga doświadczenia i zaangażowania. Jest to jednak praca przynosząca ogromną satysfakcję, motywująca do ciągłego podnoszenia kwalifikacji i samokształcenia. Cieszy niezmiernie, gdy działania nauczyciela wspierają rozwój naturalnych zdolności dziecka.
Opracowała Małgorzata Pingot
Nauczycielka plastyki w Szkole Podstawowej nr 1 im. Noblistów Polskich w Olsztynku