Zdrowy przedszkolak. Program wychowania zdrowotnego

„Zdrowy przedszkolak”

Program wychowania zdrowotnego

Anna Cybulska

Inowrocław 2017

I. STRONA TYTUŁOWA

1. Temat: ”Zdrowy przedszkolak”
2. Data rozpoczęcia: wrzesień 2017
3. Miejsce: Przedszkole nr 2 „U Jasia i Małgosi” w Inowrocławiu
4. Autorki:
Anna Cybulska
Jolanta Wicleben
Anita Wysocka

II. PODSTAWY PRAWNE

- Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996r. nr 67,poz.329 z późniejszymi zmianami)

- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 51, poz.458)

- Rozporządzenie Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 5 lutego 2004r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania i podręczników oraz cofania dopuszczenia (Dz. U. Nr 56/02)

III. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE

Dzieciństwo jest okresem w życiu człowieka , w którym kształtuje się podstawy mające wpływ na przeszłe zachowanie dotyczące zdrowia. Wychowanie przedszkolne to czas wspomagania rozwoju, czyli tworzenie optymalnych warunków rozwoju i Czuwania nad kierunkiem zmian. Dziecko zdrowe , bezpieczne i zrelaksowane jest bardziej podatne na działania wychowawcze i łatwiej nawiązuje kontakty ze środowiskiem. Rozważając zdrowy styl życia dziecko w wieku przedszkolnym stwierdziłyśmy ,że profilaktyka zdrowotna w małym stopniu jest rozpowszechniania w środowisku społecznym , a w szczególności rodzinnym. Wpływ na to bezpośrednio na lekceważący stosunek dziecka do dbania o własne zdrowie i rozumienia znaczenia zdrowia dla rozwoju człowieka. Kształtowane podstawowe zasady zdrowego stylu życia w wieku przedszkolnym wpływają na późniejszy styl życia. Dlatego edukację zdrowotną należy rozpocząć jak najwcześniej. W okresie przedszkolnym wzrasta aktywność i świadomość dziecka i jego zaangażowania w sprawy własnego zdrowia. Zdrowie to jedna z ważniejszych wartości w życiu człowieka. Przedszkole jest idealnym miejscem do kształtowania postaw prozdrowotnych. Małe dzieci nie posiadają jeszcze utrwalonych złych nawyków w zakresie zachowań zdrowotnych. Zadaniem przedszkola jest stworzenie właściwej atmosfery i warunków sprzyjających zdrowiu. Wychowanie zdrowotne to nie tylko przekazanie dzieciom odpowiednich wiadomości , ale i wykształtowanie trwałych nawyków kulturalno-higienicznych i odpowiednich postaw wobec zdrowia.
Program „Zdowy przedszkolak” został opracowany na bazie analizy programu wychowania przedszkolnego oraz potrzeb i możliwości dzieci w wieku przedszkolnym.

IV. CELE

CEL GŁÓWNY

Kształtowanie potrzeby zdrowego stylu życia poprzez przestrzeganie higieny osobistej i wypoczynku oraz wykształcenie umiejętności właściwego odżywiania i rozwijania aktywności ruchowej.

CELE SZCZEGÓŁOWE:
- rozwijanie świadomej i czynnej postawy w dążeniu do zachowania zdrowia
- nabywanie właściwych nawyków higienicznych związanych z czynnościami dnia codziennego
- stworzenie klubu dzieci czystych , zdrowych i sprawnych „Klub zdrowego przedszkolaka” – pasowanie gr. II i V
- codzienne przebywanie w ogrodzie przedszkolnym
- dbanie o własny , estetyczny wygląd
- rozumienie konieczności dostosowania ubioru do temperatury czy pory roku
- założenia kącika zdrowej żywności „Spiżarnia przedszkolaka”
- kształtowanie nawyków właściwego odżywiania , które służy zdrowiu
- rozwijanie twórczej aktywności ruchowej
- zapoznanie z nowymi formami i metodami aktywności ruchowej
- wyrobienie przyzwyczajeń i postaw prozdrowotnych
- zapoznanie z zawodami związanymi z profilaktyką zdrowotną, ruchową (sportowcy, lekarz, dietetyk, ratownik medyczny)
- wyrabianie nawyków służących zachowaniu bezpieczeństwa
- przybliżenie zasad pierwszej pomocy przedmedycznej

Procedury osiągania celów
Program wychowania zdrowotnego „Zdrowy przedszkolak” został opracowany z myślą o dzieciach 4 i 5 letnich na okres 2 lat.
Jego realizacja ma na celu nie tylko dostarczenia dzieciom wiedzy, ale przede wszystkim kształcenie umiejętności i nawyków, aby dzieci odczuwały potrzebę zdrowego trybu życia i dbania o swoje zdrowie. Celem jest ukształtowanie czynnej postawy wobec zabiegów zdrowotnych, które pozwalają zdrowie chronić , doskonalić i pomnażać. W tak pojmowanym wychowaniu zdrowotnym dziecko musi być traktowane nie tylko jako przedmiot oddziaływań wychowawczych , ale przede wszystkim jako aktywny podmiot , który umie i chce o zdrowie dbać. Założenie to wymaga od wychowawcy nie tylko odpowiednie doboru treści , ale i umiejętności organizowania sytuacji wychowawczych. Na realizację treści programowych nie przewiduje się dokładnie określonego limitu czasu w ciągu dnia. Należy wykorzystywać każdą codzienną sytuację na kształtowanie postaw prozdrowotnych u dzieci w wieku przedszkolnym, obok planowanych, celowych i systematycznych zajęć.

Proponowane formy pracy z dziećmi:
- pogadanki
- zajęcia dydaktyczne
- zabawy na placu zabaw
- spacery po okolicy
- wycieczki terenowe
- gry dydaktyczne
- spotkania z lekarzem , pielęgniarką , dietetykiem , sportowcem
- zabawy tematyczne
- zajęcia dramowe
- wycieczka do Ośrodka Zdrowia , obiektów sportowych
- rozwiązywanie zagadek
- wykorzystanie codziennych sytuacji
- samodzielne doświadczenia dziecka
- prace plastyczne
- organizowanie rozgrywek sportowych
- korelacja z zajęciami muzycznymi
- inscenizowanie utworów literackich

Program ten będzie realizowany poprzez stosowanie różnorodnych metod:
- podającą: opowiadanie , wiersz , wyjaśnienie
- problemową , aktywizującą , sytuacyjną
- waloryzacyjną: sztukę teatralną
- pokaz i ćwiczenia praktyczne
- opowieść ruchową
- elementy gimnastyki twórczej R. Labana
- ruch rozwijający W. Sherborne
- elementy gimnastyki rytmicznej A. M. Kniessów
- elementy kinezjologii edukacyjnej P. Dennisona
- gimnastyka korekcyjno-kompensacyjna
- zabawy i gry ruchowe
- zabawy i ćwiczenia terenowe

Realizując ten program będziemy ściśle współpracować z rodzicami poprzez:
- organizowanie „Owocowych dni”
- wspólne wykonywanie potraw zdrowej żywności
- wydanie biuletynu „Zdrowym być”
- zaprojektowanie i pomoc w realizacji zdrowego kącika „Spiżarnia przedszkolaka”
- pomoc w zorganizowaniu ścieżki zdrowia – „Zdrowy piknik”

Będziemy również współpracować:
- z kuchnią przedszkolną
* zapoznanie z estetyką kuchni
* pomoc w wykonywaniu sałatki , śniadania
* dostarczenie ze „Spiżarni przedszkolaka” zdrowej żywności dla całej społeczności przedszkolnej

- szkołami średnimi
* wykonywanie zdrowych sałatek , jogurtów , kanapek
* prelekcja dietetyczki na temat „Właściwe odżywianie”
* zapoznanie się z zapleczem gastronomicznym szkoły
* zapoznanie z pracą ratownika medycznego , zasadami pierwszej pomocy przedmedycznej
- współpraca gr. II i V
* zabawy sportowe w grupie II i V
* Pasowanie na „ Zdrowego przedszkolaka” w grupie II i V

V
Materiał edukacyjny (Zamierzone osiągnięcia dzieci)
Treści | Wiadomości | Umiejętności | Postawy
(Tabela - red.)

Dbamy o higienę swojego ciała - wyjaśniają jakie mogą być konsekwencje brudnych rąk

- uzasadniają potrzebę mycia zębów rano , wieczorem oraz po jedzeniu słodyczy
- dostrzegają potrzebę czyszczenia nosa
- znają zasady korzystania z toalety
- wymieniają przedmioty służące pielęgnacji włosów
- wybierają przedmioty służące higienie ciała
-potrafią samodzielnie myć i wycierać ręce

-prawidłowo czyszczą zęby, a przybory utrzymują w należytej czystości

Samodzielnie posługują się chusteczkami do nosa
-samodzielnie korzystają z toalety (każdorazowo spuszczają wodę)
-samodzielnie posługują się grzebieniem
-dbają o czystość paznokci, uszu i szyi
-akceptują konieczność mycia rąk przed jedzeniem, po wyjściu z toalety i po powrocie z dworu
-pamiętają o regularnym myciu zębów

-chętnie korzystają z chusteczek higienicznych
-zachowują czystość w toalecie

-dbają o schludny wygląd włosów
-wyrażają dezaprobatę do „brudasów”
-kontrolują swój wygląd (fryzura, czystość ubrania i ciała)

Treści | Wiadomości | Umiejętności | Postawy
(Tabela - red.)

Bawimy się bezpiecznie
-są świadomi, że nie należy biegać po Sali
-znają zasady bezpiecznego zachowania się w przedszkolu
-znają reguły współżycia w grupie w celu bezpiecznej zabawy
-przewidują skutki ”głupich żartów”(np. odsunięcie komuś krzesła , podstawianie nogi)
-wyliczają zasady zachowania się w trakcie spacerów(chodzenie parami, prawą stroną chodnika, czekanie na opiekuna przy przejściu przez ulicę)
-znają podstawowe zasady ruchu drogowego
-rozpoznają barwy i ich znaczenie na sygnalizatorze świetlnym
-wyjaśniają znaczenie kilku znaków drogowych(np. przejście dla pieszych)
-opowiadają o możliwych skutkach zabaw w pobliżu jezdni
-wyjaśniają dlaczego nie należy bawić się zapałkami
-wyliczają skutki niewłaściwego posługiwania się urządzeniami elektrycznymi
-wyliczają skutki zrywania i spożywania nieznanych roślin
-wyjaśniają, że lekarstwa mogą być szkodliwe dla człowieka
-znają szkodliwe działania niewłaściwie stosowanych środków czystości -ostrożnie poruszają się po pomieszczeniach przedszkola
-bezpiecznie korzystają z zabawek i przyborów
-nie oddzielają się z placu zabaw oraz podczas wycieczek i spacerów
-potrafią bezpiecznie poruszać się poza terenem przedszkola
-przestrzegają zakazu poruszania się po drogach bez opieki dorosłych
-nie bawią się w pobliżu jezdni
-chętnie noszą elementy odblaskowe
-nie zrywają i nie biorą do ust nieznanych roślin
-prawidłowo zachowują się w przypadku spotkania obcego psa(pozycja żółwia)
-zachowują ostrożność w kontaktach z nieznanymi osobami dorosłymi
-nigdy nie spożywają lekarstw bez wiedzy dorosłych
-analizują własne zachowania, czy są ostrożne
-akceptują zasady bezpiecznych zabaw
-planując zabawę przewidują skutki samowolnego oddalana się
-zawsze przestrzegają zasad ruchu drogowego
-okazują dezaprobatę wobec bawiących się blisko jezdni
-potrafią zachować się wobec pożaru
-są świadomi niebezpieczeństwa zabaw w miejscach niedozwolonych
-wyrażają dezaprobatę wobec spożywania nieznanych roślin
-przewidują skutki spotkania z nieznanymi zwierzętami
-potrafią powiedzieć nie osobom obcym
-maja zaufanie do osoby policjanta
-ostrzegają innych przed samowolnym stosowaniem lekarstw
-są ostrożne wobec nieznanych substancji

Treści | Wiadomości | Umiejętności | Postawy
(Tabela - red.)

Wiemy, jak postępować by nie być chorym
-wykazują różne źródła zachorowań
-wiedzą, że należy unikać kontaktów z osobami chorymi na choroby zakaźne
-przewidują konsekwencje ubrania się niestosownie do pory roku(brak parasola, rękawiczek itp.)
-nazywają poszczególne części garderoby
-podkreślają wpływ wietrzenia pomieszczeń na zdrowie i samopoczucie
-wiedzą jak przeciwdziałać zmarznięciu lub przegrzaniu
-zasłaniają usta i nos podczas kaszlu i kichania
-chronią miejsca skaleczone przed zabrudzeniem
-nie jedzą wspólnie z kolegą jednego produktu(lizaka, loda itp.)
-nie korzystają z jednej chusteczki , ręcznika lub grzebienia
-wybierają ubrania stosowne do pogody i aktualnej pory roku
-samodzielnie ubierają się (zapinają guziki, sznurują buty)
- pamiętają o codziennej zmianie bielizny
-pamiętają o wietrzeniu pomieszczeń
-szukają cienia gdy jest upał
-starają się ruszać w czasie mrozu -zachowują ostrożność w kontaktach z osobami chorymi
-akceptują konieczność ubierania się stosownie do pogody
-zwracają uwagę na schludność ubrania
-przewidują skutki złej pogody i starają się im zapobiec

Treści | Wiadomości | Umiejętności | Postawy
(Tabela - red.)

Zdrowo się odżywiamy
-wymieniają produkty , których spożywanie służy zdrowiu(owoce, warzywa, nabiał)
-wyjaśniają jaką role pełnią witaminy, składniki mineralne, wapń
-znają zasady kulturalnego spożywania posiłków
-podkreślają znaczenie higieny podczas przygotowywania i spożywania posiłków
-rozpoznają produkty spożywcze , których nadmierne spożycie nie służy zdrowiu
-dostrzegają niebezpieczeństwa wynikające z picia nieprzegotowanej wody -wykonują potrawy smaczne i zdrowe
-wielorazowo rozpoznają niektóre produkty spożywcze
-chętnie jedzą pokarmy bogate w witaminy, wapń, składniki mineralne
-zakładają hodowlę ziół w przedszkolu
-pamiętają, aby dokładnie gryź pokarmy, nie mówić z pełną buzią itp.
-zawsze myją ręce przed jedzeniem
-nie spożywają niemytych owoców i warzyw
-ograniczają ilość jedzenia słodyczy
-nie piją coca-coli
-nie jedzą chipsów -chętnie wybierają zdrowe produkty
-zachęcają innych do spożywania zdrowych produktów
-angażują się w wykonywanie posiłków bogatych w witaminy itp.
-wyrażają niezadowolenie wobec niekulturalnego zachowania w trakcie posiłku
-dbają o estetykę stołu
-przewidują skutki braku higieny w czasie posiłku
-akceptują konieczność unikania niektórych pokarmów, zachowania umiaru w jedzeniu słodyczy
-ostrzegają innych przed piciem nieprzegotowanej wody

Treści | Wiadomości | Umiejętności | Postawy
(Tabela - red.)

Przez zabawy ruchem jestem coraz sprawniejszy

-dostrzegają znaczenie ruchu dla zdrowia i dobrego samopoczucia
-pamiętają o gimnastyce porannej
-znają różne formy aktywnego wypoczynku
-wymieniają zasady bezpieczeństwa w czasie zajęć ruchowych -potrafią zaproponować zabawę ruchową dla kolegów
-chętnie uczestniczą w ćwiczeniach gimnastycznych
-chętnie uprawiają sporty (pływanie, narty, rower itp.) -czeripą radość z ćwiczeń ruchowych
-w czasie wolnym wybierają zajęcia ruchowe
-zawsze pamiętają o bezpieczeństwie w trakcie zajęć ruchowych – lubią wycieczki i spacery

Treści | Wiadomości | Umiejętności | Postawy
(Tabela - red.)

Lubimy zabawy na świeżym powietrzu

-podkreślają wpływ świeżego powietrza na nasze zdrowie
-wyjaśniają pojęcie hartowania się -samodzielnie podejmują zabawy na placu zabaw
-organizują tor przeszkód w terenie (las lub park)
-chętnie uczestniczą w zabawach ruchowych na powietrzu i spacerują po najbliższej okolicy
-lubią zabawy na śniegu
-czerpią radość z ćwiczeń ruchowych
-zachęcają innych do częstego przebywania na powietrzu w każdej porze roku
-wykorzystują każdą okazję, aby spędzać czas na powietrzu

Treści | Wiadomości | Umiejętności | Postawy
(Tabela - red.)

Szanuję pracę lekarzy, pielęgniarek i ratowników medycznych

-opowiadają na czym polega praca lekarz, pielęgniarki i ratownika medycznego
-wyjaśniają czym zajmują się lekarze różnych specjalizacji
-rozumieją potrzebę szczepień ochronnych
-podkreślają znaczenie badań profilaktycznych
-wiedzą, do kogo należy się zwrócić w przypadku kłopotów ze zdrowiem
-znają budowę własnego ciała i potrafią wyjaśnić rolę niektórych narządów Odpowiednio zachowują się podczas wizyty u lekarza
-dzielnie znoszą szczepienia
-potrafią opanować lęk przed zabiegami leczniczymi
-zgłaszają w odpowiednim czasie iw miarę precyzyjnie swoje problemy ze zdrowiem(złe samopoczucie, skaleczenia, inne dolegliwości)
-wypowiadają się z szacunkiem o pracy lekarza, pielęgniarki i ratownika medycznego
-chętnie wykonują zalecane badania
-przewidują skutki późnego zgłaszania się do lekarza, podjęcia leczenia
-akceptują potrzebę wizyt kontrolnych u lekarza pediatry
-odczuwa chęć niesienia pomocy ludziom chorym

VI .EWALUACJA
W trakcie realizacji programu na bieżąco gromadzone i analizowane będą informacje na temat zaplanowanych efektów.
Ewaluacja proponowanego programu pozwoli na ocenę uzyskanych wyników oraz wyciąganie wniosków.

Planowane sposoby badania realizacji programu:
1. Arkusz obserwacji indywidualnej i zbiorowej bezpośredniej
2. Wiersze i opowiadania o tematyce zdrowotnej
3. Opis słowny
4. Zajęcia wykonywane w „Spiżarni przedszkolaka”
5. Scenariusze zabaw ruchowych i zestawów ruchowych
6. Zorganizowanie spotkań z ratownikiem medycznym, policjantem, dietetykiem, sportowcem
7. Wykonywanie zdrowych posiłków
8. Pasowanie na „Zdrowego przedszkolaka”
9. Samodzielne przygotowanie śniadań

VII. BIBLIOGRAFIA

1. R. Jaworska: Poradnik wychowania zdrowotnego dzieci w wieku 3-6 lat, część I Bezpieczeństwo Zakład Wydawnictw i Reklamy Iwanowski, Płock 1995r.
2. M. Demel: Pedagogika zdrowia, WSiP, Warszawa 1980r.
3. A. Jaczewski (red.): Biologiczne i medyczne podstawy rozwoju i wychowania, cz. II, WSiP, Warszawa 1998r.
S. Owczarek, Gimnastyka prze