Celem pracy jest analiza życia rodzinnego w wybranym serialu. Poznanie go oraz dokładny opis. Serial jaki został wybrany to "Rodzinka.pl". Jest to popularny polski serial komediowy z 2011 roku. Autorami scenariusza są Karol Klementewicz i Jan Jakub Wecsile. „Rodzinka.pl” to serial komediowy, który żartobliwymi scenkami komentuje i puentuje problemy współczesnej rodziny. Serialowi rodzice pokazują, że rodzicielstwo ma wiele odcieni. Boscy są po trzydziestce i mają trzech synów. Poznali się jeszcze na studiach i od tej pory stanowią zgodne i kochające się małżeństwo. Zakochali się w sobie od pierwszego wejrzenia, a owocem ich miłości był Tomek. Niedługo później przychodzi na świat ich kolejny syn Jakub – zamknięty w sobie nieśmiały nastolatek, który zmienia się w młodego mężczyznę na przestrzeni sezonów. Średni syn to w odróżnieniu od najstarszego typ sportowca i maniak deskorolki. Kuba ma swój styl i jest zbuntowanym nastolatkiem. Najmłodszy, ośmioletni Kacper lubi podkreślać, że z racji wieku wszystko mu się należy. Boscy mieszkają pod Warszawą w przestronnym, kupionym na kredyt domu. Pieczę nad rodziną sprawuje Ludwik, który jest architektem i pracuje w domu. Natalia Boska po kilkuletniej przerwie zawodowej, którą poświęciła na wychowanie dzieci, wraca do pracy. Przed Natalią otwierają nowe perspektywy zawodowe. Rodzina jest bardzo ciekawa, odwiedzają ich przyjaciele- zarówno dzieci, jak i rodziców. Występują tam również rodzice Natalii. Rodzina z tego serialu jest ciekawym przedmiotem analizy.
1. Rodzinka.pl wg Margaret Mead
Wg. Margaret Mead "Rodzinka.pl" wpisuje się w koncepcję kultury prefiguratywnej, tj. skutek szybkich zmian i wielokulturowości. Starsze pokolenie nie nadąża za zmianami, w związku z czym dawne wzorce kulturowe już się nie sprawdzają i zaczyna dominować pokolenie młodych.
Przykładem tutaj może być kiedy wnuk serialowej Janiny uczy babcię korzystania z komunikatora internetowego o nazwie "skype", z kolei ta przeinacza ową nazwę, która wywołała nie lada poruszenie ze strony średniego pokolenia płci żeńskiej.
„Skajpa”, mamo! „Skajpa”! Nie mówi się „skajpaja”, tylko mówi się „skajpa”, rozumiesz?! (Źródło: odcinek 38, Dziadkowie )
Kolejnym przykładem może być rodzaj sklepu, o jakim rozmawia babcia z wnukami.
Matka Natalii: Gdzie można dostać taką kamerkę?
Tomek: Najlepiej w sieci.
Kuba: W Internecie, w sklepie online.
Matka Natalii: Czekaj, czekaj... (Do męża): Zenuś, zdaje się, że ja u nas na Żoliborzu widziałam taki sklep.
(Źródło: odcinek 38, Dziadkowie)
2. Typ rodziny. Tradycyjna czy nowoczesna?
Serial "Rodzinka.pl" pokazuje rodzinę nowoczesną, która łamie stereotypy, kiedyś słowo rodzica było niepodważalne, a kwestionowanie go groziło surowymi sankcjami cielesnymi (i nie tylko), w przeciwieństwie do rodziny przedstawionej w programie "Rodzinka.pl", gdzie to każdą decyzję rodziców dzieci są w stanie podważyć, a nawet zmienić na swoją korzyść, "odpowiednio" argumentując. Rodzina mieszka w odrębnym gospodarstwie domowym. Pracuje ojciec, jak i matka. Składają się na nią dwa pokolenia. Jest brak dystansu między mężem i żoną, zmniejszeniu ulega też dystans między dziećmi i rodzicami. W rodzinie nowoczesnej najważniejsze jest szczęście i spełnienie.
Przykładem nowoczesnego zachowania może być sposób wyrażania swojego zdania, ojciec mówiąc do dzieci wyraża się swobodnie.
"Przepraszam bardzo. To, że myśmy z mamą was spłodzili, ciebie zresztą przypadkowo, to to znaczy, że my mamy robić to, co wy chcecie?"(Źródło: odcinek 28, Urocze nastolatki )
Kolejnym przykładem może być również przykład, jaki ojciec daje dzieciom oraz to, w jaki sposób rozmawiają one przy rodzicach. Dzieci mówią bardzo swobodnie, używają dowolnych słów. Przezywają się przy rodzicach.
Natalia: Nie mam problemu, tylko mam dość obsikanej deski.
Ludwik: Git. Matka ma rację. Zapamiętajcie to i wryjcie sobie z wody mózgu skarmień z serca. A wasze narzeczone będą wam wdzięczne.
Kacperek: A możemy robić, jak tata?
Natalia: Czyli jak?
Kuba: Pacanie, nie dosięgniesz do umywalki!
(Źródło: odcinek 23, Powrót)
3. Style wychowania
W rodzince.pl dominuje liberalny styl wychowania, dzieci mają dużo swobody, rodzice nie stawiają zbyt dużo granic, a kiedy już je stawiają, nie są w tym konsekwentni. Rodzi to w dziecku brak poczucia bezpieczeństwa ze względu na brak stałości w zasadach i normach rodzinnych. Rodzice stosujący ten styl interesują się tym, co się dzieje u dziecka czasami, gdy mają akurat na to ochotę, w większości czasu jest brak kontroli, przyzwalanie na aspołeczne zachowania. Bardzo charakterystyczne dla stylu liberalnego jest pobłażliwość i uległość w stosunku do dziecka, co objawia się w spełnianiu wszelkich zachcianek dziecka, akceptowaniu jego agresywnych lub niegrzecznych zachowań. Czasami w takich rodzinach wydaje się, że to dziecko decyduje o wielu sprawach. Ten styl wychowania również niesie za sobą szereg negatywnych konsekwencji: Dziecko ma kłopoty z nauką, ponieważ nie jest wystarczająco zmotywowane. Tak jak w serialu – wymyśla, aby nie pójść do szkoły, ma problemy z nauką.
Kuba: A co się stanie, jak raz nie pójdę do szkoły?
Natalia: Zostaniesz złomiarzem.
(Źródło: odcinek 12)
Dzieci uczą się manipulować dorosłymi, aby uzyskać to czego chcą, nie są też dobrym przykładem dla dzieci.
Na przykład kiedy banda dzieciaków wpada do kuchni i rozrzuca wszystko, co się da. Rodzice stoją, patrzą na "chlew", jaki zrobił się w kuchni, łapią się za głowę i próbują to przeczekać. Tak nie może być. Powinni ich zawołać i wytłumaczyć, że muszą posprzątać po sobie.
W serialu występuje mieszanka stylów rodzicielskich, w niektórych przypadkach rodzice potrafią zachować demokratyczny styl wychowania. Style mieszają się w życiu rodziny Boskich po równo. Często dziecko staje się częścią rodziny, posiada swoje obowiązki – dzieci wynoszą śmieci, koszą trawnik. Rodzice rozmawiają z chłopcami na różne tematy. Mają oni swoje pasje, wiedzą, kim są i co lubią. Dzieci są pewne siebie, spotykają się ze znajomymi, wychodzą do nich. Posiadają wysokie umiejętności społeczne.
Można zauważyć, że w sytuacjach konfliktowych rodzice rozmawiają z dziećmi. Przykładem jest rozmowa matki Natalii z Kubą i Kacprem na temat homoseksualistów..
"Kacper: On mnie przezywa od pedziów i bab.
Kuba: Nie moja wina, że jesteś ciotą.
Kacper: Sam jesteś ciotą!
Natalia: Uspokójcie się natychmiast! Ja sobie nie życzę, żeby w moim domu ktokolwiek używał takich słów! Czy to jest jasne?
Kacper (do Kuby): Ty jesteś megaciotą!
Kuba (do Natalii): Sama kiedyś powiedziałaś „pedzio”.
Natalia: O, nie, mój drogi! Ja nie powiedziałam tego, żeby kogokolwiek obrazić. Gdybym kogoś takiego spotkała, to bym go nazwała homoseksualistą albo gejem. I to jest naprawdę nic wstydliwego. I takim ludziom się należy taki sam szacunek jak każdym innym.
Kuba (do Kacpra): Ty geju.
Kacper: Mamo, on się znowuś przezywa!
Natalia: Czy ty sobie wyobrażasz, jak jest przykro gejom, kiedy ktoś używa ich orientacji jako wyzwiska?
Kuba: Ale mamo, no to tylko słowa są...
Natalia: Nie, mój drogi. Nie, nie, nie! To nie są tylko słowa! To są obelgi i to są słowa pogardliwe, poniżające i ja sobie nie życzę, żebyście ich używali w moim domu, rozumiecie? Nigdy!
(Źródło: odcinek 11, Normalnie nienormalna rodzinka )
Zależnie od sytuacji któryś ze stylów jest dominujący.
4. Postawy rodzicielskie w rodzinie Boskich
W naszej filmowej rodzinie można zaobserwować następujące postawy rodzicielskie:
- Akceptacja dziecka – rodzice starają się zaspokoić i poznać potrzeby dziecka. Pokazują mu, że jest kochane i cenione. Akceptują jego wady. Rodzice wyrażają swoje zdanie i pokazują emocje w stosunku do dziecka. W rodzince.pl jest to często zauważalne. Rodzice, jeśli trzeba, odrabiają z dziećmi lekcje, pozwalają na realizację pasji i pomagają w tym. Rozmawiają z dziećmi otwarcie na różne tematy. W sytuacji, gdy Tomek ma problemy w związku, przychodzi porozmawiać z matką, ufa jej i wie, że może liczyć na jej wsparcie.
- Współdziałanie z dzieckiem – ta postawa, tak samo, jak poprzednia pokazuje, że rodzic uczestniczy w życiu dziecka, uczy się z nim, chce wiedzieć o jego zainteresowaniach, o tym, czym się bawi i z kim wychodzi. Rodzice dają również prawo do wyrażania swojego zdania. Spędzają czas z nimi w ważnych dla nich chwilach – pierwsza praca, nowe mieszkanie, zawody itp.
- Uznanie praw dziecka – dzieci wiedzą, że są odpowiedzialne za to, co robią. Mogą być samodzielne w działaniu. W tej postawie rodzic chętnie spędza czas z dzieckiem, jest przy nim. Kieruje nim i wyjaśnia potrzebne aspekty.
- Danie dziecku rozumnej swobody- Rodzice ufają dzieciom, dają im swobodę działania oraz wolność w podejmowaniu decyzji.
5. Osobowość rodzinna w rodzince.pl
W tym serialu pokazana jest rodzina związków, która cechuje się tym, że daje dzieciom silne poczucie indywidualnej tożsamości i bezpieczeństwa oraz umiejętność właściwego odnoszenia się do innych. Każde dziecko ma swoje zdanie, ma prawo je wyrażać. Również każdy z chłopców ma własny styl. Kupuje dowolne ubrania, które pokazują jego indywidualność. Taka rodzina zachęca swoich członków do tego, aby w pełni byli sobą. Nie czują się oni zagrożeni innością poszczególnych osób. Rodzice okazują sobie należyty szacunek i wspierają się nawzajem. Pomagają sobie w domowych obowiązkach. W tym serialu oboje rodziców pracują. Obiady przygotowuje zarówno ojciec, jak i matka. Małżonkowie cieszą się sobą, spędzają wspólnie każdą wolną chwilę, a także świetnie radzą sobie w sytuacjach kryzysowych. Dzieci mają poczucie bezpieczeństwa i nie muszą zajmować się problemami dorosłych, które mogą wywierać na nie zły wpływ. Opuszczenie domu rodzinnego przez dziecko z takiej rodziny zwykle jest okropnym, dramatycznym wydarzeniem. Kiedy Tomek się wyprowadza, matka bardzo to przeżywa. Często go odwiedza, zanosi mu obiady. Szczególnie dla niej jest to bardzo wielka rozłąka. Ani rodzice, ani dziecko nie trzymają się siebie kurczowo, nikt też nie wypycha dzieci z domu, a jako dorosłe dzieci z wielką chęcią wracają do rodzinnego domu. W ostatnich odcinkach dzieje się tak też tutaj, Tomek wraca do rodzinnego domu i znów w nim mieszka.
6. Komunikacja w rodzinie wg Koncepcji T. Gordona
Koncepcja T. Gordona mówi o tym, że aby komunikacja była prawidłowa, trzeba odzwierciedlać uczucia – tak też dzieje się w tej rodzinie, każdy ma prawo do wyrażania swoich uczuć i emocji i korzysta z niego. Dzieci mówią, kiedy są złe – a rodzice, kiedy im coś nie odpowiada. Mówią również o pozytywnych emocjach – miłości, radości.
W tej rodzinie występują komunikaty typu Ja, co według tej koncepcji jest ważne. Ja chcę, ja mogę, ja proszę cię o... Takie zwroty są używane podczas rozmów. Niestety występują również zwroty typu TY. Dzieci oskarżają się nawzajem. Mówią, że TY "jesteś głupi" - Kacper (do Kuby): Ty jesteś megaciotą! (Źródło: odcinek 11, Normalnie nienormalna rodzinka )
Komunikaty typu Ty mają charakter oskarżający i atakujący, kładą akcent na drugą osobę, są uogólnione, zawierają pouczenia i oceny. Nie są pozytywne i należy ich unikać w rozmowach.
Według T. Gordona występuje 12 blokad komunikacyjnych. Większość z nich możemy zauważyć w rodzinie Boskich.
1. Rozkazywanie, zarządzanie, komenderowanie.
Natalia (wchodząc do pokoju, w którym wyzywają się Kuba i Kacper): Co tu się dzieje, proszę bardzo? Jak wy się do siebie odzywacie?
Kacper: On mnie przezywa od pedziów i bab.
Kuba: Nie moja wina, że jesteś ciotą.
Kacper: Sam jesteś ciotą!
Natalia: Uspokójcie się natychmiast! Ja sobie nie życzę, żeby w moim domu ktokolwiek używał takich słów! Czy to jest jasne
Kacper (do Kuby): Ty jesteś megaciotą!
Kuba (do Natalii): Sama kiedyś powiedziałaś „pedzio”.
Natalia: O, nie, mój drogi! Ja nie powiedziałam tego, żeby kogokolwiek obrazić. Gdybym kogoś takiego spotkała, to bym go nazwała homoseksualistą albo gejem. I to jest naprawdę nic wstydliwego. I takim ludziom się należy taki sam szacunek jak każdym innym.
Źródło: odcinek 11, Normalnie nienormalna rodzinka
2. Ostrzeganie, upominanie, grożenie
Natalii: Jeżeli za dziesięć sekund nie zobaczę was nad książkami, to kasuję kablówkę, telewizor, internet, wyjścia, kieszonkowe, kolegów. I sama przez dwa tygodnie najbliższe będę was odwoziła do szkoły i każdego 4 razy całowała na pożegnanie przy całej klasie.
Kacper: No oj, mamo !
Natalia: A za każde "oj mamo" dodatkowo na kolację dla każdego brukselka i pyszny szpinaczek na parze bez soli.
Ludwik: Będziecie pierdzieć
Natalia: Pięć, cztery, trzy, dwa, jeden
Kuba: No już !
Natalia: Najlepsze są stare domowe sposoby
Ludwik : To znaczy ?
Natalia: Terror, groźba, przymus, przemoc, polecam się
3. Moralizowanie, głoszenie kazań. "Kiedy ja byłem w waszym wieku" itp.
4. Doradzanie, sugerowanie rozwiązań.
Kacper poznaje smak nieodwzajemnionej miłości do Beaty Janickiej, a rodzice mają dla niego mnóstwo sprzecznych rad. Sugerują mu, jak ma się zachować, co zrobić, by ten problem rozwiązać.
5. Pouczanie, robienie wyrzutów.
6. Osądzanie, krytykowanie, obniżanie poczucia wartości.
Natalia (o stroju Kuby): Taką koszulką to ja bym nawet nie wytarła ptasiej kupy z parapetu.( Źródło: odcinek 2, Opiekunki )
Natalia do Kuby: I zrób coś z włosami, bo wyglądasz, jakbyś miał starą rajstopę na głowie
( Źródło: odcinek 2, Opiekunki )
7. Chwalenie, aprobowanie.
8. Uspokajanie, okazywanie współczucia, pocieszanie.
Nieodwzajemnionej miłości Kacpra do Beaty Janickiej, Natalia stara się go wtedy pocieszyć.
9. Ośmieszanie, zawstydzanie.
10. Interpretowanie, analizowanie, stawianie diagnozy.
Ludwik: Chciałem Ci powiedzieć, że niezależnie, jaką drogę w życiu wybierzesz w życiu, to zawsze możesz na mnie i na...
Tomek: Tato, to, że nie chcę iść grać w hokeja, to nie znaczy, że jestem gejem!
Ludwik: Nie denerwuj się tak, nie krzycz. Ja chce Ci tylko powiedzieć, że jeżeli będziesz chciał porozmawiać ze mną na dowolny temat, dowolny, to zawsze to możesz zrobić synu.
Tomek: Dobrze, dobrze, jak do waszego powrotu zostanę gejem, to Cię o tym poinformuję, dobrze?!
11. Badanie, wypytywanie.
12. Odwracanie uwagi, sarkazm, dowcipkowanie.
Natalia: Może mam jeszcze płukać twoje gacie w strumieniu, śpiewając kujawiaki?!
( Źródło: odcinek 22, Wakacje )