Mechanizm wymiany gazowej. Scenariusz lekcji biologii dla kl. VII

Scenariusz lekcji biologii dla kl. VII

Temat: Mechanizm wymiany gazowej.

Cel główny – poznanie mechanizmu wymiany gazowej w pęcherzykach płucnych i naczyniach włosowatych krwiobiegu dużego.

Cele szczegółowe – uczeń:
- wymienia narządy biorące udział w procesie wentylacji płuc;
- wskazuje różnice w ruchach klatki piersiowej i przepony podczas wdechu i wydechu;
- opisuje proces wymiany gazowej w płucach i tkankach;
- porównuje skład powietrza wdychanego i wydychanego;
- wyjaśnia zależność między wysiłkiem fizycznym a częstością oddechów.
Metody pracy: pogadanka, praca z podręcznikiem i kartą pracy, analiza diagramów, pokaz animacji.
Formy pracy: indywidualna, grupowa, zbiorowa.
Środki dydaktyczne: podręcznik, karta pracy, Multiteka – Puls życia 7, stopery.

Tok lekcji:
Faza wprowadzająca

1.N- l wykonuje czynności organizacyjne.
2. Sprawdzenie stopnia przygotowania się uczniów do lekcji:
• Jaką rolę pełni układ oddechowy?
• Jakie odcinki wchodzą w skład dróg oddechowych?
• Budowa płuc.
• Jakie znaczenie ma pęcherzykowa budowa płuc (nawiązanie do tematu).
3. N- l podaje temat lekcji i określa jej cele – rozdanie kart pracy.

Faza realizacyjna

1.N-l zadaje uczniom pytanie:
Dzięki czemu możliwe jest dostarczenie do organizmu tlenu i usuwanie z niego dwutlenku węgla?
Określa, że wdech i wydech umożliwiają tzw. wentylację płuc.

2.Uczniowie badają na własnym organizmie różnice w ruchach klatki piersiowej podczas wdechu i wydechu.
Następnie oglądają animację dotyczącą wentylacji płuc – Multiteka – Puls życia 7.
Na podstawie własnych obserwacji i animacji uzupełniają tabelę w karcie pracy (zadanie 1) dotyczącą wdechu i wydechu.
Cechy porównawcze :
• Objętość klatki piersiowej.
• Praca przepony i mięśni międzyżebrowych
• Położenie żeber i przepony
• Ciśnienie powietrza w pęcherzykach płucnych
3.N-l omawia kontrolę wentylacji płuc. Zwraca uwagę, że podczas wysiłku fizycznego tlen jest szybciej zużywany.
4.Uczniowie przeprowadzają doświadczenie – Wpływ wysiłku fizycznego na częstość oddechów (zadanie 2 w karcie pracy)
Problem badawczy - ........................................
Hipoteza - ........................................
Przebieg doświadczenia:
Klasę należy podzielić na dwie grupy. Każda wykonuje swoje doświadczenie.
Przygotuj stoper. Do wykonania doświadczenia będziesz potrzebować pomocy kilku osób tej samej płci.
Próba badawcza Osoby, które wykonywały przysiady
Próba kontrolna Osoby, które nie wykonywały przysiadów.
• Poproś osoby uczestniczące w badaniu o zmierzenie częstości oddechów. W tym celu powinny swobodnie oddychać przez 30 sekund. Po pomnożeniu uzyskanego przez nie wyniku przez dwa, otrzymasz częstość ich oddechów w ciągu minuty.
• Zapisz wyniki . Następnie podziel osoby uczestniczące w badaniu na dwie grupy. Grupa pierwsza powinna wykonać 30 przysiadów, natomiast grupa druga powinna w tym czasie odpoczywać
• Po wykonaniu przysiadów przez grupę pierwszą poproś ponownie o zbadanie częstości oddechów (w czasie minuty) wszystkie osoby uczestniczące w doświadczeniu Oddzielnie zapisz wyniki tych osób, które robiły przysiady i tych , które odpoczywały

Wyniki zapisują w tabeli.
Wniosek: ........................................
5.N-l zwraca uwagę, że wymiana gazowa zachodzi dzięki współpracy układu oddechowego i krwionośnego.
Uczniowie analizują schemat wymiany gazowej w płucach i tkankach (podręcznik –Puls życia 7 – wyd. Nowa Era , strona 141), a następnie omawiają te procesy.
Uzupełnienie zadania w karcie pracy – zadanie 3.
Wpisz we właściwe miejsca podane nazwy gazów, które zastąpiono w tekście literami A i B. dwutlenek węgla, tlen
W pęcherzykach płucnych zachodzi wymiana gazowa między krwią a środowiskiem. Duże stężenie A w pęcherzykach płucnych, a małe we krwi dopływającej do płuc powoduje, że gaz ten przenika z pęcherzyków płucnych do krwi i jest transportowany do komórek. Z kolei duże stężenie B we krwi, a małe w pęcherzykach płucnych powoduje, że gaz ten przenika z krwi do pęcherzyków płucnych.
A – B –
6.Porównanie składu powietrza wdychanego i wydychanego. Analizują diagramy kołowe i określają, który przedstawia skład powietrza wdychanego, a który wydychanego. Uzasadniają swoje odpowiedzi. (zadanie 4 w karcie pracy)

Faza podsumowująca

1.Nauczyciel wraz z uczniami podsumowuje i powtarza materiał poznany prze nich na lekcji.
2.Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji.
3.Zadanie pracy domowej – wykonaj w zeszycie ćwiczeń zadania dotyczące mechanizmu wentylacji płuc.

Opracowała: Aneta Augustyniak