Zdania rozwinięte i nierozwinięte. Konspekt lekcji w klasie IV

KONSPEKT LEKCJI Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE IV.

Temat: Zdania pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte.

Cele lekcji:
Uczeń:
- analizuje przykłady zdań, wskazuje różnice,
- odróżnia zdanie rozwinięte od nierozwiniętego,
- zdania nierozwinięte przekształca w rozwinięte i odwrotnie,
- utrwala pojęcia: podmiot, orzeczenie i określenie,
- ćwiczy rozpoznawanie i nazywanie podstawowych części zdania,
- zna definicję zdania pojedynczego i potrafi je wskazać

Środki dydaktyczne:
- zestawy ćwiczeń
- notatka
- paski ze zdaniami rozwiniętymi i nierozwiniętymi
- kolorowe pudełko

Formy pracy:
- praca indywidualna
- praca zbiorowa

Metody:
- poszukująca
- poglądowa
- podająca
- pogadanka
- praktyczna (ćwiczenia)

Przebieg lekcji:
1. Czynności organizacyjne- sprawdzenie listy obecności pracy domowej.
2. Przypomnienie głównych części zdania – definicje

Podmiot- wyraz nazywający wykonawcę czynności
Orzeczenie – czasownik, który informuje o czynności. Bez orzeczenia nie ma zdania.

3. Zapisanie na tablicy zdania:

Chłopiec pisze.
Mały chłopiec pisze list.

4. Nauczyciel pyta czym różnią się te zdania.
5. Wprowadzenie pojęcia określenie- wyrazy, które uzupełniają informacje na temat podmiotu i orzeczenia.
6. Podanie tematu lekcji.
7. Na podanym przykładnie wprowadzenie pojęć: zdanie pojedyncze, zdanie nierozwinięte, zdanie rozwinięte.

Zdanie pojedyncze – zdanie, które zawiera jedno orzeczenie.
Zdanie pojedyncze nierozwinięte- składa się tylko z podmiotu i orzeczenia, np. Uczniowie idą
Zdanie pojedyncze rozwinięte- składa się z podmiotu, orzeczenia i określeń.

Podmiot+ orzeczenie= zdanie nierozwinięte
Podmiot+ określenie+ orzeczenie+ określenie= zdanie rozwinięte

8. Uczniowie przepisują notatkę zapisaną na tablicy.
9. Pogadanka- porównanie rodziny do zdania.

Mama i tata (podmiot i orzeczenie) są podstawą istnienia rodziny (zdania). Mama i tata (podmiot i orzeczenie) tworzą rodzinę nierozwiniętą (zdanie nierozwinięte). Gdy pojawią się dzieci (określenia), mamy do czynienia z rodziną rozwiniętą (zdaniem rozwiniętym).
10. Ćwiczenia

1. W podanych zdaniach jedną linią podkreśl podmioty a dwiema orzeczenia.
a. Dzieci oglądają film.
b. Czerwona poduszka leży na kanapie.
c. Kudłaty piesek biegł ulicą.
d. Torba w paski stała w rogu pokoju.
e. W ogródku zakwitły róże.
2. W podanych zdaniach wskaż podmiot i jego określenia.
a. Wełniany koc leży na tapczanie.
b. Wesoły kundelek merda ogonem.
c. Małe dzieci bawią się w piaskownicy.
3. Wskaż w podanych zdaniach orzeczenia i jego określenia.
a. Ciocia Beatki przyniosła tort.
b. Brat Janka lubi tort.
c. Kot Mruczek śpi na fotelu.
4. „Łańcuszek zdaniowy” – uczniowie losują z kolorowego pudełka pasek ze zdaniem. Jeśli jest to zdanie nierozwinięte, wzbogacają je o dowolne określenia, jeśli zaś wylosują zdanie rozwinięte, przekształcają je w nierozwinięte.
11. Nagrodzenie najbardziej aktywnych uczniów plusami i zadanie pracy domowej.

Podane wyrazy ułóż w poprawne zdania rozwinięte w odpowiednim czasie.
a. Stworzenie/zwinne/rude/skakać/drzewach/po – czas teraźniejszy
b. Wybrać się/parku/Muminek/po/spacer/na – czas przeszły
c. Siostra/kolonię/wyjechać/starsza/moja/na- czas przyszły
d. Chomiki/grube/Moniki/trzy/szal/zjeść- czas przeszły
Do poniższych schematów zdań dopasowuj odpowiednie wypowiedzenie.

• .................. ..................... ..................... ........................
(kto?) (co zrobiła?) (gdzie?) (po co?)

• .................. ........................ ............... ...........................
(jaki?) (kto?) (jak?) (w jakim był stanie?)

• .................. ..................... ..................... ........................
(kto?) (co zrobił?) (gdzie?) (po kogo?)

Mały Ernest ciężko zachorował.
Ojciec poszedł do przychodni po lekarza.
Justyna pobiegła do apteki po lekarstwo.