Flażoletowy zawrót głowy. Innowacja pedagogiczna dla dzieci w wieku przedszkolnym

PROJEKT INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ

Publiczna Szkoła Podstawowa im. Marii Kownackiej w Płoskach Płoski 4, 56- 210 Wąsosz tel: 655439172

Nazwa innowacji:
,,Flażoletowy zawrót głowy”

Rodzaj programu:
,,Flażoletowy zawrót głowy” jest innowacją programową skierowaną do dzieci w wieku przedszkolnym, 5 - cio i 6 - cio latków z oddziału zerowego PSP im. Marii Kownackiej w Płoskach.

Autor innowacji:
mgr Ewelina Garboś – nauczycielka wychowania przedszkolnego.

Czas realizacji:
Data rozpoczęcia innowacji: 27 luty 2017 rok Data zakończenia innowacji: 12 luty 2018 rok Czas trwania innowacji: 1 rok

I. Wstęp
Pomysł na innowację zrodził się podczas obserwacji dzieci w wieku przedszkolnym, które bardzo chętnie angażują się w zajęcia ruchowo – muzyczne i grę na instrumentach perkusyjnych. Ponadto autorkę innowacji zainspirował cykl spotkań zorganizowanych w PSP im. Marii Kownackiej w Płoskach przez nauczyciela muzyki Pana magistra Andrzeja Kowala, który wraz z uczniami Publicznego Gimnazjum im. Henryka Sienkiewicza w Wąsoszu, w ramach programu autorskiego ,,Muzyczne Przedszkole” wprowadził przedszkolaków w interesujący świat instrumentów muzycznych. To właśnie podczas tych spotkań, szczególną uwagę nauczycielki przyciągnął mały instrument perkusyjny - flażolet, na którym już od wielu lat na lekcjach muzyki i zajęciach zespołu instrumentalnego grali nie tylko starsi uczniowie ( klasy IV – VI), ale również dzieci z klasy młodszych (I – III). Chociaż na pierwszy rzut oka gra na instrumentach kojarzy się wszystkim ze szczególnymi umiejętnościami i doskonałą znajomością nut, to w przypadku flażoletu jest ona łatwa do opanowania. Po wielu rozmowach i konsultacjach z nauczycielem muzyki Panem magistrem Andrzejem Kowalem, nauczycielka doszła do wniosku, że nauka gry na flażolecie przyniosłaby wiele korzyści małym dzieciom. Dzieci w wieku przedszkolnym najlepiej uczą się i rozwijają poprzez działanie, jeżeli chodzi o 5 – cio i 6 – cio latki, potrafią się już one skupić dłużej na danym temacie, a wyższy stopień samodzielności sprzyja powierzaniu im trudniejszych i bardziej wymagających zadań. Ponadto gra na instrumentach rozwija wiele sfer umysłowych i fizycznych takich, jak: sprawność manualna, wyobraźnia, mowa, słuch, koncentracja i skupienie uwagi, koordynacja wzrokowo - ruchowa. Dodatkowo dzieci kształtują swoją wrażliwość emocjonalną, uczą się dokonywania analizy i syntezy, zapamiętują cyfry i litery, wzbogacają słownictwo, ćwiczą pamięć i dyscyplinę rozwijając tym samym umiejętności podporządkowania się zespołowi. Obok takich aktywności, jak śpiew i taniec gra na instrumentach sprawia, że dzieci cieszą się z odkrywania nowych dźwięków, sprawia im to wiele radości przyczyniając się do rozwoju zainteresowań i uzdolnień muzycznych. Plan innowacji ma na celu uatrakcyjnienie zajęć, zaangażowanie przedszkolaków do nauki gry na flażolecie poprzez zabawę, rozwijanie w/w umiejętności, a także otworzenia dzieci na nowe doświadczenia.

II. Opis innowacji pedagogicznej
Działania innowacyjne swoim zasięgiem obejmą dzieci z oddziału zerowego - 5 – cio i 6 – cio latki. Będzie to innowacja programowa prowadzona przez Panią mgr Ewelinę Garboś nauczycielkę wychowania przedszkolnego przy fachowym wsparciu nauczyciela muzyki Pana mgr Andrzeja Kowala. Gra na flażolecie będzie realizowana podczas zajęć dydaktycznych i na spotkaniach zespołu instrumentalnego - raz w tygodniu po 30 minut. Głównym założeniem innowacji jest nauka gry na flażolecie dzieci w wieku przedszkolnym, zapoznanie z jego budową oraz utworzenie przedszkolnej grupy flażoletowej pod nazwą ,,Flażoletki”. Proponowane treści innowacyjne będą dostosowane do możliwości intelektualnych i wieku dzieci, a całość działań bazować będzie na zmodyfikowanych do potrzeb 5 – cio i 6 – cio latków utworach Wojciecha Wietrzyńskiego pt.: ,,Flażolety w szkole”. Główny nacisk zostanie położony na rozwijanie umiejętności percepcyjnych i ekspresyjnych podczas gry na instrumencie. Melodie zapisywane zostaną w postaci tabulatury, graficznego przedstawienia wymaganej do zagrania dźwięku ilości otworów, a także będą przedstawione dzieciom, jako elementy codziennej zabawy. Nauka gry na flażolecie będzie przebiegać etapowo: 1. Wysłuchanie utworu. 2. Wyczuci utworu całym ciałem np. w zabawie ruchowej, pląsie. 3. Nauka słów piosenki bądź w przypadku samej melodii, bez tekstu powtarzanie melodii na sylabach. 4. Wprowadzenie tabulatury wraz ze śpiewaniem bądź wystukiwaniem kolejnych układów na tabulaturze, w celu ułatwienia dzieciom orientacji w strukturze melodii. Dodatkowo przedszkolaki otrzymają również specjalnie przygotowane skoroszyty z tabulaturami, które będą mogły w każdej chwili wykorzystać do gry pomiędzy zajęciami edukacyjnymi oraz zabierać do domu i ćwiczyć w gronie rodzinnym. Nauka gry na flażolecie będzie trwać jeden rok i w tym czasie przedszkolaki poznają utwory charakterystyczne dla danej pory roku, a także repertuar związany z różnymi uroczystościami szkolnymi takimi, jak: ,, Dzień Nauczyciela”, ,, Konkurs kolęd”, ,, Dzień Babci i Dziadka”, ,, Dzień Kobiet”, ,, I Dzień Wiosny”, ,, Wielkanoc”, ,, Dzień Mamy i Taty”, ,, Powitanie wakacji”. Zwieńczeniem każdego bloku muzycznego, będzie prezentacja umiejętności na uroczystościach, apelach szkolnych, spotkaniach z rodzicami, dziadkami, uczniami i nauczycielami PSP w Płoskach, dziećmi z przedszkoli na terenie gminy Wąsosz, a także na konkursach muzycznych. Autorce innowacji zależy na tym, aby dzieci otwarły się na nowe doznania, poczuły się ważne i doceniane, stabilne emocjonalnie, uwierzyły we własne możliwości, nauczyły się, jak można w inny sposób spędzać czas wolny.

III. Cele innowacji pedagogicznej:

Cele ogólne:
1. Nauka gry na fleciku polskim- flażolecie.
2. Poznanie zapisu graficznego - tabulatury.
3. Rozbudzanie i rozwijanie zainteresowań oraz uzdolnień muzycznych.
4. Przygotowanie do pracy w zespole.
5. Rozbudzanie pozytywnego stosunku do muzyki.
6. Rozwijanie wrażliwości artystycznej i emocjonalnej.
7. Rozwijanie umiejętności słuchania muzyki i jej analizowania pod kątem np. tempa, rytmu, melodii, dynamiki.
8. Popularyzowanie gry na flażolecie; przygotowanie do gry w zespole flażoletowym.

Cele szczegółowe:
Dziecko:
1. Opanowało podstawowe umiejętności techniki gry na flażolecie.
2. Odczytuje zapisy tabulatury.
3. Aktywnie włącza się we wszystkie przedsięwzięcia związane z grą na instrumencie.
4. Kształtuje wrażliwość estetyczną, prawidłowy odbiór, zrozumienie i przeżywanie utworów muzycznych.
5. Współpracuje w zespole.
6. Stymuluje procesy wyobraźni i twórczego działania muzycznego.
7. Poznaje nowe utwory.

IV. Metody pracy:
1. Pokaz
2. Praktycznego działania
3. Ćwiczeniowa
4. Zadaniowa
5. Prezentacja
6. Film
7. Ekspozycja

V. Formy pracy:
1. Zespołowa
2. Indywidualna

VI. Przewidywane efekty:
Dziecko:
1. Pozna budowę flażoletu
2. Pozna technikę gry na flażolecie
3. Pozna sposoby konserwacji i przechowywania flażoletu
4. Nauczy się odpowiedzialności za instrument i dbanie o niego
5. Zaznajomi się z:
- tabelą chwytów oraz tabulaturą,
- zagra proste melodie i utwory z towarzyszeniem akompaniamentu i bez niego,
- będzie uczestniczył w życiu kulturalnym szkoły i poza nią,
- pozna różne utwory muzyczne związane z daną porą roku,
- będzie potrafił współpracować w grupie/ zespole,
- będzie udoskonalał swoją technikę gry na flażolecie,
- poszerzy swoją wiedzę muzyczną i nabędzie podstawową wiedzę na temat odbioru dzieła muzycznego,
- poszerzy swoją wiedzę na temat różnych terminów i form muzycznych,
- otworzy się na nowe doświadczenia i możliwości.

VII. Harmonogram innowacji.
Luty 2017 – Inauguracja innowacji: zajęcia organizacyjne, prezentacja flażoletu, poznanie jego budowy i zasad konserwacji. Nauka pierwszych chwytów, a także techniki grania na instrumencie. Wyjaśnienie pojęć potrzebnych do gry na flażolecie, pokaz tabulatury i sposobu jej odczytywania przez dzieci w wieku przedszkolnym. Utworzenie zespołu przedszkolnego i nadanie mu nazwy ,,Flażoletki”. Nauka utworów ,,Marysia ma małego baranka”, ,,Siała baba mak”, ,,Dzień Kobiet”. Utrwalanie zasad prawidłowego trzymania flażoletów. Zaproszenie rodziców na zajęcia otwarte w celu prezentacji instrumentu i jego walorów edukacyjnych w formie prezentacji multimedialnej. Zapoznanie rodziców z techniką i sposobem gry na flażolecie, jego budową i sposobem konserwacji. Prezentacja pierwszych nabytych umiejętności przez dzieci podczas lekcji otwartej dla rodziców.
Marzec 2017 – Przygotowanie skoroszytów dla każdego dziecka z zapisem tabulatorowym poznanych utworów. Ćwiczenia doskonalące sprawność, ruchliwość i elastyczność palów. Utrwalanie prawidłowego wydobywania dźwięków i trzymania instrumentu, dmuchania w ustnik. Nauka melodii wiosennych i związanych z tematyką ,,Wielkanocy” - ,,Kurczątka”, ,,Żabki”, ,,Przyszła Wiosna do niedźwiedzia”, ,,Pisanki”. Prezentacja umiejętności podczas ,,Dnia Kobiet”, ,,I Dnia Wiosny” – koncert wiosenny.
Kwiecień 2017 – Zapoznanie dzieci z gamą C – Dur, pokaz jej zapisu graficznego. Zabawy doskonalące prawidłowe zamykanie otworów palcami. Przygotowania do ,,Dnia Mamy i Taty”. Nauka melodii ,,Najlepiej jest u mamy”, ,,Laurka”, ,,Kocham mojego ojca”.
Maj 2017 – Przygotowanie do uroczystości z okazji ,,Dnia Mamy i Taty”, kontynuacja ćwiczenie w/w utworów. Prezentacja utworów podczas uroczystości z okazji ,,Dnia Mamy i Taty” - ,,Laurka”, Kocham mojego ojca”.
Czerwiec 2017 – Nauka piosenek ,,Tato już lato”, ,,Lato, lato”. Zaproszenie dzieci z przedszkola w Pobielu na koncert flażoletowy. Pokaz umiejętności muzycznych rodzicom podczas zakończenia roku szkolnego 2016/2017. Wręczenie dyplomów dzieciom kończącym edukację przedszkolną za udział w innowacji.
Wrzesień 2017 – Przypomnienie po wakacjach zasad i techniki gry na flażolecie. Poznanie melodii ludowych z różnych regionów Polski. Nauka utworów ,,Hej żeglujże żeglarzu, hej”, ,,Sarna”. Zapoznanie z utworami o tematyce jesiennej oraz na ,,Dzień Nauczyciela”, nauka piosenek ,,Jesień prawdziwa”, ,,Słowa dla Naszej Pani”.
Październik 2017 – Udział w uroczystości ,,Dnia Nauczyciela”, prezentacja dla nauczycieli i pracowników szkoły utworu ,,Słowa dla Naszej Pani”.
Listopad 2017 – Zapoznanie dzieci z utworami o tematyce zimowej ,,Zła zima”, ,,Pada śnieg”. Przygotowanie do ,,Jasełek” przedszkolnych. Nauka kolęd ,,Jezusa Narodzonego”, ,,Mizerna Cicha”, ,,Anioł Pasterzom mówił”, ,,Gdy się Chrystus rodzi”.
Grudzień 2017 – Kontynuacja ćwiczeń kolęd. Występ podczas ,,Jasełek” przedszkolnych z repertuarem kolędowym dla zaproszonych rodziców, dziadków. Prezentacja kolęd podczas szkolnego konkursu kolędowego.
Styczeń 2018 – Wyjazd do Wąsosza – prezentacja kolęd oraz poznanych utworów dla nauczycieli i przedszkolaków z przedszkola im. Marii Konopnickiej w Wąsoszu. Nauka piosenek i melodii na uroczystość ,,Dnia Babci i Dziadka”, ,,Sto lat” – prezentacja utworów podczas spotkania z dziadkami.
Luty 2018 – Podsumowanie innowacji – uroczysty koncert dla rodziców, nauczycieli i uczniów PSP Im. Marii Kownackiej w Płoskach. Wręczenie dyplomów przedszkolakom uczestniczącym w innowacji.

VIII. Ewaluacja.
Ewaluacja będzie dokonywana na bieżąco, w trakcie rozmów z dziećmi, obserwacji zachowania, wykonywania czynności praktycznych gry na flażolecie. Zaangażowanie dzieci, ich aktywność na zajęciach, przejmowanie inicjatywy, również będzie wykładnią słuszności podjętych działań. Ponadto po każdym semestrze przeprowadzona zostanie ankieta wśród rodziców i nauczycieli na temat prowadzonych działań innowacyjnych.
Ocena efektów realizacji podjętych działań oraz autorefleksja odbędą po każdym występie na uroczystościach klasowych, szkolnych i pozaszkolnych, zostaną sformułowane mocne i słabe strony innowacji. Dowodem realizacji działań innowacyjnych będą zdjęcia umieszczane na stronie oddziału zerowego – Facebook. Przedstawienie i analiza wyników odbędzie się na spotkaniach z rodzicami i radzie pedagogicznej.
IX. Zakończenie.
Autorka innowacji ma nadzieję, że działania podjęte w innowacji pomogą przedszkolakom zdobyć podstawowe umiejętności gry na flażolecie. Wyrobią w sobie wrażliwość, nauczą się pracowitości i wytrwałości, otworzą się na nowe doświadczenia, staną się bardziej pewni siebie i uwiężą we własne siły oraz możliwości. Dzieci zdobędą wiele umiejętności niezbędnych do dalszej nauki takich, jak: koordynacja wzrokowo – ruchowa, rozróżnianie stron lewej i prawej, wyćwiczenie odpowiedniego napięcia i nacisku rąk potrzebnych do ćwiczeń grafomotorycznych, szybkie liczenie czy współpraca z innymi dziećmi. Innowacja będzie dla przedszkolaków okazją do podjęcia w późniejszej edukacji decyzji o dalszej kontynuacji gry na tym jakże przyjemnym instrumencie.