Program socjoterapeutyczny "Pięć kręgów"

PROGRAM AUTORSKI
ZAJĘĆ SOCJOTERAPEUTYCZNYCH
„5 KRĘGÓW”
dla uczniów klas IV-VIII szkoły podstawowej

Opracowanie :
mgr Małgorzata Mischke

I. WSTĘP

Dziecko i młodzież we współczesnym świecie doświadcza często takich zjawisk jak: kryzys autorytetów, wartości i rodziny, dominująca postawa konsumpcjonizmu oraz zagrożenia, wynikające z powszechnego dostępu do technologii komunikacyjnych oraz środków odurzających. Czynniki te prowadzą do różnych zaburzeń w prawidłowym funkcjonowaniu młodego człowieka w środowisku rodzinnym, szkolnym, rówieśniczym oraz problemów wychowawczych i edukacyjnych.
Prezentowany program jest skierowany do uczniów klas IV-VIII szkoły podstawowej ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, zwłaszcza zagrożonych niedostosowaniem społecznym, mającym zaburzenia w relacjach: dziecko-dorośli, dziecko-rówieśnicy, dziecko-zadanie lub dziecko- wobec samego siebie.
Program jest zgodny z misją szkoły, opiera się na celach zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego oraz programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły. Proponowane zajęcia socjoterapeutyczne mają charakter psychokorekcyjny i są ukierunkowane na eliminowanie lub na zmniejszanie poziomu zaburzeń u dzieci i młodzieży, zwłaszcza zaburzeń zachowania, nadpobudliwości i zahamowania oraz niektórych zaburzeń emocjonalnych.
Ich ideą przewodnią jest wsparcie dziecka w odnalezieniu własnej drogi rozwoju osobistego i społecznego.

II. CELE OGÓLNE:

1. Konstruktywna socjalizacja ucznia.
2. Wyeliminowanie postaw aspołecznych.

III. CELE SZCZEGÓŁOWE:

CELE EDUKACYJNE:

•Znajomość i przyswojenie wartości uznanych społecznie( miłość, prawda, uczciwość, dyscyplina, odpowiedzialność, nauka, patriotyzm, godność, tolerancja, przyjaźń, empatia);
•Zdobycie umiejętności porozumiewania się i konstruktywnego rozwiązywania konfliktów z dorosłymi i rówieśnikami;
•Umiejętność rozwiązywania konfliktów między ludźmi
• Znajomość różnych sposobów odreagowywania negatywnych emocji;
•Zdobycie umiejętności rozpoznawania, nazywania i wyrażania emocji;
•Znajomość zachowań asertywnych;
•Poznanie mechanizmów uzależnień;
•Znajomość istoty pełnienia określonych ról społecznych w rodzinie i w środowisku rówieśniczym;
•Znajomość zasad kulturalnego zachowania.

CELE TERAPEUTYCZNE:

•Dostarczanie uczestnikom zajęć doświadczeń korekcyjnych przeciwstawnych doznanym urazom oraz doświadczeń kompensujących doświadczenia deprywacyjne, hamujące rozwój emocjonalny i społeczny;
•Stwarzanie sytuacji sprzyjających odreagowaniu napięć emocjonalnych i służących uczeniu się nowych umiejętności psychologicznych;
•Nabycie umiejętności asymilacji , akomodacji oraz identyfikacji z celami i wartościami uznanymi społecznie.
•Pozytywny stosunek do norm społecznych i uznanych społecznie wartości.
•Kształtowanie pozytywnego obrazu siebie i zwiększenie poczucia własnej wartości;
•Zaspokojenie potrzeby bycia ważnym i docenianym;
•Wzbudzanie i zaspokajanie potrzeby akceptacji ;
•Zaspokojenie potrzeby przynależności i bezpieczeństwa w grupie;
•Kształtowanie postaw empatycznych;
•Nawiązywanie prawidłowych, nieagresywnych kontaktów z otoczeniem.
•Nabycie nowych umiejętności, zwłaszcza interpersonalnych takich jak: asertywność, podejmowanie decyzji, szukanie wsparcia i pomocy;

CELE ROZWOJOWE:

• Zaspokojenie potrzeby przynależności do grupy rówieśniczej oraz jej aprobaty;
• Zaspokojenie potrzeby nawiązania bliskiego kontaktu z osobą dorosłą;
• Zaspokojenie potrzeb wyrażania siebie;
• Zaspokojenie potrzeby aktywności społecznej;

IV. OCZEKIWANE EFEKTY.

W trakcie zajęć programowych oczekuje się następujących zmian
w funkcjonowaniu ucznia :

•Zmianę sądów poznawczych;
•Postępowanie zgodnie z przyjętymi zasadami i normami społecznymi.
•Utożsamianie się i rozumienie społecznie wyznawanych wartości (miłość, prawda, uczciwość, dyscyplina, odpowiedzialność, nauka, patriotyzm, godność, tolerancja, przyjaźń, empatia);
•Zmianę nieprawidłowych wzorów zachowań.
•Umiejętności nawiązywania nieagresywnych kontaktów
•Umiejętności konstruktywnego rozwiązywania konfliktów.
•Odreagowania emocjonalnego.
•Umiejętności rozpoznawania emocji.
•Umiejętności radzenia sobie z nieprzyjemnymi uczuciami i emocjami
•Umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
•Nabycie postawy asertywnej.
•Wzrostu poczucia własnej wartości.
•Wzrostu zachowań empatycznych.
•Umiejętności autorefleksji, głębszego wglądu w siebie i swoje postępowanie.
•Umiejętności rozpoznawania zagrożeń, wynikających ze stosowania środków odurzających.
•Znajomość mechanizmów uzależnień.
•Umiejętność bezpiecznego korzystania z technologii informacyjnych.
•Znajomość i stosowanie zasad kulturalnego zachowania się.

IV. Metody i formy pracy.

Zajęcia prowadzone są w formie ustrukturalizowanych spotkań, realizujących cele terapeutyczne, edukacyjne i rozwojowe.
W realizacji zajęć socjoterapeutycznych wykorzystywane są następujące metody pracy:

•technika kręgu, która rozpoczyna i kończy zajęcia najczęściej połączona z tzw. rundką, pomagającą uczestnikom zwerbalizować własne uczucia i odczucia;
•dialog terapeutyczny
•terapia zabawą
•psychodrama dziecięca
•rysunek terapeutyczny,
•arteterapia zawierająca: muzykoterapię, biblioterapię, działania terapeutyczne
z wykorzystaniem teatru, filmu oraz sztuk plastycznych;
•burza mózgów, aktywizująca i wyzwalająca potencjał twórczy uczniów;

Podczas realizacji zajęć socjoterapeutycznych bardzo ważne jest stworzenie przez nauczyciela przyjaznej atmosfery i poczucia bezpieczeństwa wśród uczniów.

V. Treści tematyczne.
Treści programu zawarte są w następujących blokach tematycznych:

1. W KRĘGU WARTOŚCI.
Temat 1: Wartości – fundamenty życia.
Temat 2: Dobro i zło w naszym życiu.
Temat 3: Jaką wybrać drogę ?- konsekwencje dokonywanych wyborów.

2. W KRĘGU EMOCJI.
Temat 1: Alfabet emocji.
Temat 2: Sztuka kontrolowania emocji.
Temat 3: Uczucia nasze i cudze.

3. W KRĘGU KOMUNIKACJI.
Temat 1: Mowa ciała i mowa słów.
Temat 2: Od słowa do słowa – przyczyny konfliktów.
Temat 3: Techniki dobrej komunikacji interpersonalnej.

4. W KRĘGU ZAGROZEŃ .
Temat 1: Zagrożenia z cyberprzestrzeni.
Temat 2: Uzależnienia – więź na całe życie.
Temat 3: Przemoc – ofiara i sprawca.

5. W KRĘGU DOBRYCH MANIER.
Temat 1: Zwroty grzecznościowe – podstawą kulturalnych kontaktów.
Temat 2: Dobre maniery wokół stołu.
Temat 3: Zachowanie w miejscach publicznych.