Babciu, dziadku, pobaw się ze mną. Program wspomagania rozwoju więzi społecznych dzieci w wieku przedszkolnym ze swoimi dziadkami

1. Wstęp

„Każdy musi mieć dostęp do dziadków, jak i do wnuków, aby być w pełni człowiekiem”.

Margaret Mead - amerykańska antropolog kultury

Każdy z nas odgrywa w swoim życiu wiele ról. Rola społeczna wg encyklopedii PWN to zespół oczekiwań, funkcji, zachowań i postaw wynikających z zajmowanej pozycji społecznej w różnych grupach społecznych. (Encyklopedia PWN 1999 rok Warszawa s.732)
Najważniejszymi rolami odgrywanymi przez dorosłego człowieka są role rodzinne i zawodowe. Do grupy ról rodzinnych można zaliczyć rolę babci i dziadka. Babcia i dziadek tak dawniej jak i dziś mają do odegrania znaczącą rolę w kształtowaniu młodego człowieka. Mogą dać swoim wnukom: miłość, spokój, ciepło, troskę. Dziadkowie - to prawdziwy skarb, który kształtuje poczucie trwałości rodziny. Zarówno dziadkowie jak i wnukowie są w stanie stworzyć specyficzne więzi, które mogą być korzeniami tolerancji, lojalności, zrozumienia - istoty człowieczeństwa. W obecnych czasach, gdy rodzice są bardzo często zabiegani, zapracowani - dziadkowie obdarzają wnuków zainteresowaniem, akceptacją, uwagą, poświęconym czasem. To dziadkowie znajdą chwilę, aby wysłuchać dzieci, pocieszyć, pożartować, okazać cierpliwość, a także wyciszyć lęki u dzieci. Dzięki temu małe dziecko czuje się zrozumiane, wysłuchane i bezpieczne. Dobra babcia i dobry dziadek są nie do zastąpienia. Dzieci przebywając w ich towarzystwie zbierają doświadczenia, które mogą okazać się najważniejsze w ich życiu. Dzięki starszym dziadkom dzieci uczą się dostrzegać różne potrzeby innych ludzi - potrzebę szacunku, tolerancji. Babcia,dziadek przekazują dzieciom wartości, które w ich życiu były cenne np. legendy, zwyczaje. To oni opowiadają dzieciom o historii narodowej, rodzinnej. Uczą czym jest tradycja, wiara, patriotyzm, starość, śmierć.
Dojrzała miłość babci jest dla wnucząt wychowywanych w świecie pełnym pośpiechu, niepokoju prawdziwym dobrem. Babcia poda ciepły posiłek, obiad, przytuli, na równi traktuje wnuka / wnuczkę, potrafi być uważnym słuchaczem. Opowie jak wyglądał świat, gdy ona była dzieckiem, jak przeżywało się za jej czasów święta. Pokaże album ze zdjęciami, nauczy stosować zwroty grzecznościowe. Babcia przekazuje tradycje rodzinne, wprowadza w historię rodziny, opowiada o krewnych, przekazuje mądrość życiową, uczy pracowitości, gospodarności, przestrzegania zasad moralnych. Daje wnukom poczucie przynależności do wspólnoty jaką jest rodzina.
Dziadek wchodzi w swoją rolę stopniowo, naturalnie. Można z nim porozmawiać na różne tematy, bo jest skarbnica wiedzy. Staje się on dla wnuków nauczycielem, bohaterem, przyjacielem. historykiem.
Program wspomagania rozwoju więzi społecznych dzieci w wieku przedszkolnym ze swoimi dziadkami powstał w celu budowania, utrzymania i wzmocnienia więzi i integracji dzieci przedszkolnych ze swoimi dziadkami, mobilizowania dziadków do podejmowania wspólnej z dziećmi aktywności życiowej. Podejmowania wspólnych działań, zabaw, wartościowego spędzania czasu. Dzięki temu programowi myślę, że pogłębią się wspólne więzi międzypokoleniowe. Dziadkowie, wnuczęta będą miały kontakt ze społeczeństwem, innymi ludźmi. Będą się czuli potrzebni, ważni.

2. Cele Ogólne:

Wzmocnienie więzi emocjonalnej ze starszym pokoleniem.
Uświadomienie roli dziadków w życiu dziecka.
Wyrabianie szacunku dla ludzi starszych.
Rozumienie znaczenia witamin dla zdrowia.
Uświadomienie potrzeby prawidłowego odżywiania.
Doznanie przyjemności, radości z udziału w konkursach i zabawach ruchowych, wspólnym tańczeniu.
Interpretowanie muzyki ruchem.
Rozwijanie współpracy.

3. Cele szczegółowe:

Dziecko i Dziadkowie:
Uczą się spędzania czasu wolnego w sposób twórczy.
Rozwijają zainteresowania i uzdolnienia plastyczne.
Potrafią odgadnąć zagadki.
Potrafią relaksować ciało, wyciszyć organizm.
Ćwiczą motorykę małą i dużą.
Rozumieją konieczność jedzenia warzyw i owoców.
Potrafią współpracować ze sobą.
Potrafią zatańczyć Czaczę, Lambadę, Zumbę.
Potrafią pomalować serca farbą.
Ćwiczą zręczność poprzez celowanie do celu.
Komponują elementy, aby wykonać stroik świąteczny.
Biorą udział w tworzeniu plakatu o zdrowym odżywianiu.
Rozbudzają wyobraźnię tworząc owocowe i warzywne ludziki.
Układają puzzle 5 - elementowe przedstawiające mapę skarbów.
Potrafią odszukać skrzynię ze skarbem.
Potrafią tańczyć na gazecie.
Potrafią zaśpiewać piosenkę zespołowo.

4. Propozycje działań dzieci ze swoimi dziadkami.

Wykonanie szaszłyków owocowych - wspólna degustacja.
Wykonanie ludzików z owoców i warzyw - podziwianie prac.
Rozpoznawanie owoców po smaku, zapachu, węchu, dotyku.
Taniec sałatka owocowa
Udział w tworzeniu plakatu - kolorowego jadłospisu.
Wyciskanie soku marchwiowego – degustacja.
Wykonanie stroika świątecznego.
Zabawy przy piosence: „Nie chcę cie znać”, „Stonoga”, „Mam chusteczkę haftowaną”, „Boogie – Woogie”, „Pingwin”, „Kółko graniaste”, „Dwóm tańczyć się zachciało”, „Muzykanci – konszabelanci”.
Tańce przy muzyce dyskotekowej.
Słuchanie muzyki walentynkowej.
Rozwiązywanie zagadek.
Wspólne wykonanie serduszek z masy solnej, ozdabianie, malowanie, obdarowywanie się nimi.
Relaksowanie ciała. Wykonywanie ćwiczeń fizycznych, oddechowych, gimnastykowanie się.
Wspólne tańczenie: Cza-czy, Zumby, Lambady, Samby, Krakowiaka.
Udział w karaoke.
Wykonywanie ćwiczeń oddechowych dmuchanie baniek mydlanych i zabawa z nimi.
Układanie puzzli 5-elementowych przedstawiających mapę skarbów.
Szukanie skarbu piratów na podwórku przedszkolnym.
Naśladowanie odgłosów zwierząt.
Przechodzenie po gazecie do wyznaczonego celu.
Malowanie twarzy kredkami do twarzy.
Owijanie piłki papierem przy pomocy jednej pary rąk w parze.

Do moich zadań należło:
Zadania nauczyciela:

Zadbanie o dobre, szczere kontakty dziecka z dziadkami.
Wprowadzenie radosnego nastroju.
Rozbudzenie chęci spędzenia razem czasu.
Inspirowanie dziadków poprzez dawanie przykładów jak można spędzać czas razem z wnukami.
Kształtowanie w dziadkach i dzieciach pożądanych cech: wiary w siebie, w swoje możliwości.
Zapewnianie poczucia bezpieczeństwa i nie oceniania innych, a akceptowania takim jakimi są.
Zadbanie o atrakcyjność, różnorodność zajęć proponowanych dziadkom i dzieciom z naszego przedszkola.

W programie uwzględniłam formy metody Starałam się aby były one dostosowane do potrzeb dzieci i ich dziadków.
Formy i metody pracy:

Formy:
Indywidualna,
Zespołowa,
Grupowa.

Metody
Aktywizujące - dziecko żywo uczestniczy w tym co robi i łatwo zapamiętuje przeżyte treści.
Praktyczne - dziecko sprawdza zdobyte wiadomości w praktyce.
Problemowe - dziecko samo rozwiązuje problemy, odkrywa nowe umiejętności.
Podające - dziecko przyswaja sobie wiedzę przekazaną przez nauczyciela, dziadków.

Program był realizowany w formie warsztatów cyklicznych zatytułowanych „Babciu, dziadku pobaw się ze mną”. Zajęcia odbywały się po południu. Trwały od trzydziestu do sześćdziesięciu minut. Na zajęcia przychodzili chętni dziadkowie i dzieci z naszego przedszkola.

W swojej pracy podjęłam się stosowania następujących technik i metod:

Metoda dobrego startu M. Bogdanowicz należy do metod wspomagania psychomotorycznego edukacji i terapii angażujących uczenie się wielozmysłowe: wzrokowe, słuchowe, dotykowo-kinestetyczno - ruchowe oraz funkcje wykonawcze.

Metoda Ruchu Rozwijającego W. Sherborne, jest to program nastawiony na rozwijanie poprzez odpowiednie ćwiczenia, zabawy ruchowe takich cech jak: poczucie własnej wartości, pewności siebie, poczucie bezpieczeństwa, odpowiedzialności, wrażliwości i umiejętności nawiązania kontaktów z druga osobą.

Arteterapia - terapia sztuką .Jest to rodzaj psychoterapii, która wykorzystuje twórczość w zajęciach terapeutycznych. Jest to leczenie sztuką. Cele arteterapii to:
redukowanie stresu,
zmniejszenie poziomu napięcia,
uwolnienie negatywnych emocji,
podnoszenie samooceny,
rozwijanie spontaniczności i lepszej ekspresji siebie.

Muzykoterapia - metoda wielostronnie wykorzystująca wieloraki wpływ muzyki na psychosomatyczny ustrój człowieka. Poprzez różne elementy i rodzaje muzyka wywiera leczniczy wpływ na ludzi. Muzyka leczy, prowadzi do wyciszenia napięć. Świat dźwięków uspokaja, uczy wrażliwości, rozwija zainteresowania, pozwala odkryć nowe umiejętności.

Plastykoterapia - terapia za pomocą sztuki wykorzystuje techniki plastyczne oraz kolory. Pomaga w odkrywaniu swoich uzdolnień, rozwija zainteresowania i predyspozycje. Terapia za pomocą sztuk plastycznych wyrabia pozytywny stosunek do świata, ludzi i samego siebie. Pomaga radzić sobie ze swoimi emocjami. Wychowanie przez sztukę pozwala poznawać świat wszystkimi zmysłami.

Terapia przez gotowanie - terapia polegająca na gotowaniu i wspólnym przygotowywaniu posiłków. Gotując zdobywamy pewność siebie, satysfakcję z wykonanego zadania. Uczymy się samodzielności, otwartości, dzielenia się z innymi.

Choreoterapia - to terapia, która poprzez leczenie i terapeutyczne walory tańca oddziałuje na ciało i sferę emocjonalną człowieka. Ruch i rytm pomagają uzyskać harmonię umysłu. .Ułatwiają poznać własne emocje, a także nawiązywać relacje z innymi ludźmi. Techniki wykorzystywane w choreoterapii polegają na pracy z ciałem i nauce relaksacji.

Relaksacja - to wszelkie metody i sposoby uzyskiwania stanu fizycznego i psychicznego odprężenia czyli stanu relaksu. Jest ona rozluźnieniem wewnętrznego napięcia w wyniku którego zmniejszają się nasze negatywne emocje takie jak: lęk, strach, złość, gniew.
W wyniku rozluźnienia emocje transformują się w życzliwość, radość, spokój. Sprzyja to rozwojowi dojrzałości emocjonalnej.

5. Zajęcia z dziadkami na cały rok.

Wrzesień - Tworzymy ludziki warzywno – owocowe.
Październik - Jemy zdrowe szaszłyki owocowe.
Listopad – Babciu, dziadku ćwicz ze mną.
Grudzień - Wykonywanie stroików świątecznych.
Styczeń - W karnawale same bale – karaoke, wesoła zabawa z dziadkami.
Luty – Spotkanie walentynkowe. Ozdabianie serc z masy solnej.
Marzec - Papieroplastyka dla dziadków i małego smyka.
Kwiecień - Taniec i ruch to jest to co lubimy.
Maj - Weronika Sherborne „Babciu dziadku poćwicz ze mną”.
Czerwiec - Pirackie zabawy na podwórku przedszkolnym.

Uwagi o programie

Program został opracowany z myślą o dzieciach w wieku przedszkolnym i ich dziadkach. Zawiera cykl dziesięciu spotkań w formie warsztatowej. Spotkania z dziadkami mają dać przyjemność i rozwijać inteligencję społeczno – emocjonalną. Dzięki tym zajęciom ma tworzyć się integralna więź pomiędzy dziećmi, a ich dziadkami.

6. Ewaluacja programu.

Poprzez ewaluację programu będzie można uzyskać informację na temat zainteresowania zajęciami i atrakcyjności tych zajęć - czy zajęcia się dziadkom i dzieciom podobały. Ewaluacja będzie prowadzona na koniec każdego warsztatu w formie ustnego przekazu. Dzięki temu będzie można polepszyć jakość prowadzonych zajęć, zwiększyć ich atrakcyjność. Na koniec warsztatów wśród dziadków biorących udział w warsztatach będzie przeprowadzona anonimowa ankieta w celu poznania opinii na temat programu i propozycji zmian.

01.09.2017 rok Anna Pawłowska

Literatura

„Pedagogika przedszkolna” Anna Klim-Klimaszewska, Instytut Wydawniczy Erica 2011 rok.
„Chodźmy się bawić 150 zabaw dla dzieci” Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk2009 rok.
„Przytulaki czyli wierszyki na dziecięce masażyki” Marta Bogdanowicz, Harmonia 2017 rok.
„W co się bawić z dziećmi” Marta Bogdanowicz, Wydawnictwo Harmonia 2015 rok.
„Arteterapia w medycynie i edukacji” Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, Łódź 2008 rok.
”Kreatywność w muzykoterapii”, W. Karolak, B. Kaczorowska (red.), Wydawnictwo Wyższej szkoły humanistyczno – ekonomicznej, Łódź 2008 rok.
„Muzyczna pedagogika zabawy w pracy z grupą”, Bissinger – Ćwierzu, Wydawnictwo Klanza Lublin 2002 rok.
„Świat przedszkolaka” Mariola Sobótka, Aneta Włodarczyk, Wydawnictwo Harmonia 2012 rok.
Encyklopedia PWN 1999 rok Warszawa.
„Jak wychować geniusza poprzez zabawę”, Katarzyna Mitros, Wydawnictwo Publikat 2010 rok.
„Ruch rozwijający dla dzieci” Weronika Sherborne, Wydawnictwo PWN Warszawa 2017 rok.
„Stare i nowe zabawy podwórkowe” Ewa Noga, Anna Wasilak, Wydawnictwo Klanza Lublin 2002 rok.

Szczecin 01.09.2017 r.
Anna Pawłowska