Wskazówki do pracy logopedycznej dla rodziców - głoska L

Ćwiczenia logopedyczne głoska [L]
Głoska [L] wymaga pionizacji języka, dlatego by przejść do ćwiczeń, trzeba najpierw zacząć od unoszenia go do góry. Poprawne miejsce artykulacji to górne dziąsła i tam trzeba unieść język. Najczęstszymi deformacjami głosek jest niedostateczne unoszenie języka powodujące „j”, „i”
Poniżej kilka ćwiczeń wprowadzających plus materiał do zabaw z dzieckiem w domu. Proponuję ćwiczyć przed dużym lustrem, by dziecko samo mogło zobaczyć kiedy unosi język. Podczas ćwiczeń głoski buzia powinna być otwarta, szeroko, można nawet przytrzymać dziecku lekko brodę. Język przy maksymalnym otwarciu buzi powinien dochodzić mniej więcej do wysokości górnych zębów. Jeżeli jest krótszy należy rozważyć podcięcie wędzidełka.
Ćwiczenia narządów mowy:
- „rakieta startuje” – język na dole, jak przy głosce [a], rakieta leży i przygotowuje się do lotu; starujemy, unosimy wysoko za górne zęby, rakieta stara się jak najdłużej utrzymać
- „rakieta krąży” – otwórz buzię i dotykaj czubkiem języka do nieba w buzi (podniebienia), policz ile gwiazdek jest na niebie. Można użyć np. rodzynki jako spadającej gwiazdy i przytrzymać ją chwilę czubkiem języka;
- „rakieta leci” – język raz się unosi do góry, raz opada, przy maksymalnym otwarciu buzi
- „kosmiczna kołysanka” – śpiewanie kosmicznej kołysanki „la la la la” na wymyślanie własnej melodii
Przypomnienie prawidłowej realizacji głoski [l]
Najlepiej zaprezentować dziecku przed lustrem wymowę głoski i wymawiać ją kilka razy L L L L (nie jako „el” tylko krótko „L”)
Ćwiczenia artykulacyjne
Jeżeli udaje się głoska izolacji i nie jest podobna do „j” czy „i” ćwiczymy w sylabach.
La, lo, le, lu, ly
Ala olo ele ulu

Propozycje ćwiczeń z wyrazami: lody, lizak, lampion, lew (czytamy: lef), legenda, loch, lotnik, luneta, lufa, antylopa, palec, kalka, lipa, lizak, lipiec, liczba, malina
Uwaga: jeżeli dziecko ma także problemy z innymi głoskami (np. r, sz, ż, cz, dż) nie wymagamy by uczyło się tych wyrazów, czyli je opuszczamy i wymyślamy w zamian inne. Nie ma sensu uczenie, wielokrotnie powtarzanie przez dziecko wyrazu „ser”, gdy wymawia go jako „sel”. Jeżeli nauczy się wymawiać głoskę „s” prawidłowo, to „sel” też się pojawi, a później przyjdzie też czas na „ser” 

Aby poprawna realizacja weszła dziecku w nawyk potrzebne są częste ćwiczenia i samokontrola np. przed lustrem (w przypadku międzyzębowych głosek) lub nagrywanie dziecka i wspólne słuchanie czy dobrze wypowiedziało wyraz (w przypadku głosek o różnym brzmieniu np. sz-s).

Magda Dworakowska