Autorski program koła teatralnego

Autorski program koła teatralnego
realizowany w ramach zajęć pozalekcyjnych
w Zespole Szkół nr 1
im. Anny Wazówny w Golubiu-Dobrzyniu

Autor
mgr Justyna Pietrzak

Wstęp
Niniejszy program koła teatralnego przeznaczony jest do realizacji przede wszystkim w liceum.
Młodzież licealna nie zawsze uświadamia sobie jak ważny w życiu każdego człowieka jest teatr. Na co dzień mamy do czynienia z wchodzeniem w rolę. W życiu realnym są to role społeczne (rola dziecka, rodzica, ucznia, nauczyciela, pracownika, męża itp.). Uczeń liceum nadal kształtuje swoją osobowość. Próbuje odnaleźć siebie i swoje miejsce w świecie. Inni są dla niego lustrem, w którym może się niejako przejrzeć i dookreślić kim jest, kim chciałby być.
Teatr, a zwłaszcza wchodzenie w rolę podczas ćwiczeń praktycznych, podczas prób i przedstawień, pozwala młodemu aktorowi zrozumieć innych, wczuć się w ich sytuację, zrozumieć ich racje i zachowania. To wszystko pozwala lepiej pojąć świat i ludzi, a tym samym umożliwia lepsze funkcjonowanie w świecie i poznanie samego siebie.
Koło teatralne rozbudza wyobraźnię młodego człowiek. Pozwala mu marzyć. Rozwija zdolność obserwacji. Uczeń dzięki ćwiczeniom, próbom i pracy w grupie staje się empatyczny, wrażliwy. Przyjmuje właściwe postawy w różnych niejednokrotnie trudnych sytuacjach życiowych. Radzi sobie z sytuacjami kryzysowymi, problemami, z podejmowaniem decyzji. Zarządza emocjami, potrafi je wyrażać i panować nad nimi.
Zajęcia mają uczyć poprzez zabawę. Poza tym mają wspomagać rodziców w wychowaniu odpowiedzialnych, sumiennych, ale także wrażliwych ludzi. Mają pomóc uczniom w przezwyciężaniu ich i wzmocnić ich pozytywne postawy oraz cechy.
Program będzie realizowany w systemie pozalekcyjnym raz w tygodniu, a w trakcie przygotowań do spektakli i konkursów spotkania będą odbywać się częściej.

Cele ogólne
1. Rozwój uczniów uzdolnionych aktorsko i zainteresowanych teatrem.
2. Wzbogacenie wiedzy młodzieży na temat teatru.
3. Wzbogacenie umiejętności teatralnych uczniów.
3. Kształtowanie osobowości uczniów.

Szczegółowe cele edukacyjne i wychowawcze
1. Przygotowanie do świadomego odbioru kultury, świadomego uczestnictwa w kulturze i do współtworzenia kultury.
2. Przygotowanie do krytycznej recepcji tworów kultury (zwłaszcza spektakli teatralnych).
3. Rozbudzenie zainteresowań teatrem i innymi dziedzinami sztuki (zwłaszcza literaturą, tańcem, muzyką itp.).
4. Wzbogacenie wiedzy ucznia na temat historii i teorii teatru.
5. Zapoznanie ucznia z różnymi gatunkami i formami teatralnymi oraz parateatralnymi.
6. Wyposażenie ucznia w umiejętność analizy i interpretacji sztuk teatralnych.
7. Rozwijanie umiejętności analizy tekstu literackiego (w tym scenariusza).
8. Rozwijanie umiejętności pisarskich.
9. Rozwijanie umiejętności odgrywania ról, wchodzenia w rolę.
10. Rozwijanie wyobraźni.
11. Rozwijanie empatii.
12. Kształtowanie właściwych postaw społecznych, odpowiednich zachowań.
13. Radzenie sobie ze stresem związanym z publicznymi występami.
14. Pozbycie się nieśmiałości.
15. Integracja zespołu teatralnego.
16. Udział w życiu szkoły i środowiska lokalnego (współpraca z Domem Kultury w Golubiu-Dobrzyniu).

Treści nauczania

W zakresie wiedzy:
1. Poznanie lub przypomnienie niektórych elementów historii teatru (np. teatr antyczny, średniowieczny, szekspirowski, komedia dell’arte, romantyczny, współczesny)
2. Znajomość podstawowej terminologii teatralnej (np. scena pudełkowa, kulisy, zapadnia itp.)
3. Znajomość zadań i obowiązków twórców teatru (np. producent, scenarzysta, dyrektor artystyczny, reżyser, aktor, dramatopisarz, dramaturg, scenograf, choreograf, charakteryzator, sufler, dubler, inspicjent itp.)
4. Poznanie języka teatru.
5. Poznanie zasad analizy i interpretacji przestawienia teatralnego.
6. Znajomość teatralnych środków wyrazu (np. słowo, mimika, gest, ruch sceniczny itp.)
7. Znajomość różnych odmian teatru współczesnego (np. teatr ciała, teatr tańca, teatr cieni itp.)
8. Znajomość form parateatralnych (happening, teatr uliczny, performance itp.)
9. Znajomość zasad poprawnego czytania i interpretowania tekstu (dykcja, intonacja, akcent zdaniowy, logiczny)
10. Znajomość technik obserwacji.
11. Znajomość technik relaksacji, walki z tremą i stresem.
12. Znajomość technik zapamiętywania.
W zakresie umiejętności:
1. Kształtowanie umiejętności aktorskiej interpretacji tekstu (intonacja, akcent, natężenie głosu, tembr głosu itp.)
2. Kształtowanie poprawnej dykcji.
3. Rozwijanie umiejętności poprawnego wygłaszania i recytowania tekstu.
4. Rozwijanie umiejętności zapamiętywania,.
5. Kształtowanie umiejętności stosowania teatralnych środków wyrazu (mimika, gest, ruch sceniczny itp.)
6. Kształtowanie umiejętności wybierania odpowiedniego tekstu lub fragmentu tekstu do realizacji scenicznej.
7. Kształtowanie umiejętności adaptacji tekstu kultury (np. tekstu literackiego) na spektakl teatralny.
8. Kształtowanie umiejętności tworzenia scenografii, choreografii, kostiumów, podkładu muzycznego, charakteryzacji itp.
9. Kształtowanie umiejętności tańca (zwłaszcza standardowego i latynoamerykańskiego).
10. Kształtowanie umiejętności pracy w grupie, pracy metodą projektów i innymi metodami aktywizującymi.
11. Kształtowanie umiejętności wchodzenia w rolę
12. Kształtowanie umiejętności wyrażania emocji i panowania nad nimi.
13. Kształtowanie umiejętności obserwacji, relaksacji, empatii itp.

Procedury osiągania celów (metody i formy pracy):
1. Praca z tekstem kultury
2. Pogadanka heurystyczna
3. Dyskusja
4. Burza mózgów
5. Metoda projektu
6. Drama
7. Pantomima
8. Ćwiczenia (m. in. ruchowe, dykcyjne, literackie)
9. Praca w grupach

Opis założonych osiągnięć ucznia
W zakresie wiedzy:
1. Uczeń zna elementy historii teatru (np. teatr antyczny, średniowieczny, szekspirowski, komedia dell’arte, romantyczny, współczesny)
2. Uczeń posługuje się terminologią teatralną (np. scena pudełkowa, kulisty, zapadnia itd.)
3. Uczeń zna specyfikę pracy twórców teatru (np. producent, scenarzysta, dyrektor artystyczny, reżyser, aktor, dramatopisarz, dramaturg, scenograf, choreograf, charakteryzator, sufler, dubler, inspicjent itp.)
4. Uczeń zna elementy języka teatru.
5. Uczeń wymienia teatralne środki wyrazu.
6. Uczeń zna zasady analizy i interpretacji dzieła teatralnego.
7. Uczeń zna formy parateatralne (happening, teatr uliczny, performance itp.)
8. Uczeń zna odmiany teatru współczesnego (np. teatr tańca, teatr ciała, teatr cieni).
9. Uczeń wie, jakie są zasady poprawnego wygłaszania i interpretowania tekstu (intonacja, akcent zdaniowy, logiczny)
10. Uczeń zna techniki obserwacji,
11. Uczeń zna techniki relaksacji i walki ze stresem.
12. Uczeń zna techniki zapamiętywania.

W zakresie umiejętności:
1. Uczeń umie tworzyć dzieło teatralne i grać w danej konwencji teatralnej.
2. Uczeń potrafi poprawnie wygłaszać i recytować tekst.
3. Uczeń potrafi opanować rolę na pamięć.
4. Uczeń umie aktorsko interpretować tekst (intonacja, akcent, natężenie głosu, tembr głosu itp.)
5. Uczeń umie radzić sobie z problemami dykcyjnymi.
6. Uczeń potrafi właściwie stosować teatralne środki wyrazu (mimika, gest, ruch sceniczny itp.)
7. Uczeń dokonuje wyboru tekstu do realizacji scenicznej.
8. Uczeń potrafi zaadaptować tekst kultury.
9. Uczeń potrafi pisać lub współtworzyć autorski scenariusz przedstawienia.
10. Uczeń przygotowuje scenografię, choreografię, kostiumy, podkład muzyczny, rekwizyty itp.
11. Uczeń potrafi tańczyć (walc wiedeński, angielski, tańce latynoamerkańskie)
12. Uczeń potrafi poruszać się na scenie.
13. Uczeń potrafi pracować w grupie.
14. Uczeń pracuje metodą projektów i innymi metodami aktywizującymi.
15. Uczeń wchodzi w rolę.
16. Uczeń potrafi przygotować wraz z innymi przedstawienie teatralne.
17. Uczeń wyraża emocje.
18. Uczeń potrafi obserwować, relaksować się.
19. Uczeń panuje nad stresem i tremą.

W zakresie wychowawczym:

1. Uczeń staje się odpowiedzialny.
2. Uczeń rozumie potrzeby innych, staje się empatyczny.
3. Uczeń dookreśla siebie w kontaktach międzyludzkich, odnajduje się w grupie.
4. Uczeń pracuje nad złymi nawykami, stara się zwalczyć swoje wady.
5. Uczeń potrafi organizować sobie czas.
6. Uczeń panuje nad swoimi emocjami.
7. Uczeń wie jak się zachować w kontaktach w rówieśnikami i starszymi.
8. Uczeń potrafi przyjąć konstruktywną krytykę.
9. Uczeń potrafi znieść ewentualną porażkę (np. podczas konkursu lub w czasie rywalizacji pomiędzy członkami koła.

Główne zadania koła teatralnego

1. Uświetnianie szkolnych uroczystości (w miarę możliwości).
2. Współpraca z Domem Kultury w Golubiu-Dobrzyniu i innymi instytucjami lokalnymi (w miarę możliwości).
3. Przygotowywanie przedstawień, imprez dla społeczności lokalnej.
4. Udział w konkursach i przeglądach (w miarę możliwości).
5. Propagowanie aktywnego odbioru kultury w społeczności szkolnej i lokalnej.
6. Współtworzenie życia kulturalnego Golubia-Dobrzynia i okolic.
7. Promocja szkoły.

Sposoby i metody oceniania osiągnięć uczniów
1. Ocena ustna opiekuna koła (wskazówki nauczyciela mające na celu wzmocnienie motywacji uczniów i poprawę jakości pracy uczniów).
2. Samoocena uczestników koła teatralnego.
3. Ocena koleżeńska (wskazanie plusów i minusów przez pozostałych członków koła).
4. Ocena widzów i obserwatorów spektakli (np. reakcje widzów, recenzje widzów).
5. Ewentualna ocena znawców teatru podczas przeglądów i konkursów teatralnych, a także recytatorskich.
6. Ewentualne dyplomy, podziękowania itp.

Projekt ewaluacji zajęć
Ankieta przeprowadzona wśród członków koła teatralnego.
Przykładowa ankieta (ocena w skali od 1 do 6)
Czy zajęcia były interesujące?
Czy podczas zajęć odkryłeś w sobie jakiś talent lub go rozwinąłeś?
Czy zajęcia pomogły nawiązać Ci nowe przyjaźnie?
Czy zajęcia pomogły Ci zrozumieć otaczający Cię świat?
Czy zajęcia pomogły zrozumieć Ci samego siebie?
Czy na zajęciach zyskałeś umiejętności, które przydadzą ci się w dalszej edukacji?

Ankieta przeprowadzona w społeczności szkolnej (zwłaszcza wśród uczniów szkoły)
Przykładowa ankieta (tak, częściowo, nie oraz pytania otwarte)
Czy działania członków koła teatralnego wzbogacają życie szkoły?
Czy występy i działania członków koła teatralnego wzbogacają życie kulturowe środowiska lokalnego?
Czy przedstawienia przygotowane przez koło teatralne zainteresowały Cię teatrem?
Czy warto Twoim zdaniem oglądać przedstawienia koła teatralnego?
Czy chciałbyś należeć do koła teatralnego?
Czy podobają Ci się przedstawienia według autorskiego scenariusza uczniów i opiekuna koła teatralnego?
Jaka tematyka przedstawień najbardziej Cię interesuje?
Na ilu przedstawieniach byłeś/byłaś?
Które przedstawienie najbardziej Ci się podobało i dlaczego?
Które przedstawienie podobało Ci się najmniej i dlaczego?