Konspekt zajęć dla ucznia z autyzmem wraz z charakterystyką i diagnozą ucznia

I.Informacje dotyczące ucznia, dla którego proponuję przykładowe zajęcia

Imię ucznia: Szymon
Wiek 14.lat
Klasa : 1 Gimnazjum
Diagnoza medyczna: autyzm wysokofunkcjonujący
Diagnoza psychologiczno-pedagogiczna: wyniki aktualnego badania psychologiczno-pedagogicznego wykazują przeciętny poziom rozwoju funkcji intelektualnych. Rozwój poszczególnych funkcji intelektualnych nieharmonijny ze znaczną przewagą sfery inteligencji słowno pojęciowej nad wykonawczą. Uczeń ma bogaty zasób wiedzy ogólnej i słownictwa. Bardzo dobra operatywność w stosowaniu i wykorzystaniu wiedzy. Wysoko rozwinięta umiejętność logicznego myślenia, uogólniania i systematyzowania wiedzy. Prawidłowo rozwinięta umiejętność rozumowania arytmetycznego. Bardzo dobre rozumienie norm społecznych i kulturowych. Obserwuje się zróżnicowanie funkcji w sferze czynnościowej, m.in.:
-prawidłowo rozwinięta umiejętność analizy i syntezy wzrokowej,
-bardzo dobrze rozwinięta zdolność logicznej organizacji materiału spostrzeżeniowego,
-dobre tempo uczenia się wzrokowo-ruchowego,
-utrzymujące się znaczne zakłócenia percepcji wzrokowej,
-prawidłowo rozwinięta sprawność pamięci wzrokowej i słuchowej bezpośredniej

Zalecenia dla ucznia:
-zajęcia rewalidacyjne prowadzone przez psychologa mające na celu kształtowanie umiejętności społecznych (zwiększanie możliwości poprawnego porozumiewania się w sytuacjach społecznych, współdziałania w grupie, zdobycie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych, budowanie pozytywnego obrazu samego siebie, kształtowanie poczucia własnej wartości, wdrażanie do wyrażania siebie w różnych formach aktywności, rozbudzanie ciekawości aktywnością słowną, zdobywanie umiejętności dostrzegania i wyrażania emocji swoich i rówieśników, zdobywanie umiejętności zrównoważonego reagowania w sytuacjach trudnych, uczenie sposobów odreagowywania napięć emocjonalnych,
-zapewniać dużą liczbę wzmocnień pozytywnych, chwalić za współdziałanie i rozwiazywanie sytuacji trudnych,
-pobudzać zainteresowania chłopca,
-ułatwiać mu integracje z grupą,
-zachęcać do rozmów, dzielenia się swoimi przeżyciami,
-w miarę możliwości przygotować ucznia na potencjalne zmiany,
-uczyć odreagowywania intensywnych emocji,
-uczyć zwrotów inicjujących rozmowę,
-wdrażać do konwersacji w małych grupach.

Szymon jest uczniem z którym pracuję od września 2016 roku, jako nauczyciel wspomagający oraz rewalidacji. Ponadto uczeń jedna godzinę tygodniowo pracuje z psychologiem a także jedną godzinę tygodniowo z doradcą zawodowym.

Szymon osiąga dobre i bardzo dobre wyniki w nauce. Wykazuje nieprawidłowości w zakresie:
1.Relacji społecznych:
-nie patrzy na ale „przez” nauczyciela,
-niedostateczne wykorzystanie kontaktu wzrokowego, wyrazu twarzy, postawy ciała i gestów,
-ograniczenia w zakresie inicjowania i podtrzymywania relacji społecznych,
-niedostateczny rozwój związków rówieśniczych,
-brak odwzajemnienia emocjonalnego i dostosowania swoich zachowań do kontekstu społecznego.
2. Komunikowania się:
-trudności w zakresie rozumienia przekazów innych osób,
-ekspresją siebie (przekazywaniem komunikatów i zadawaniem pytań),
- inicjowaniem i prowadzeniem dialogu.
3. Osłabienie w zakresie centralnej koherencji:
-skupianie się na detalach.
-Osłabiona umiejętność scalania części składających się na całość i nadawania im znaczenia.
4. Zaburzenia w teorii umysłu:
-ograniczona umiejętność rozpoznawania i rozumienia myśli i przekonań oraz intencji innych osób, czyli tzw. „czytania w umyśle”,
-dosłownie interpretuje wypowiedzi.
5. Sprawności ruchowej (niewielkie):
- obniżona sprawność manualna,
- zaburzenia rytmu,
- sztywny sposób poruszania się,
- proste tiki: mruganie, grymasy twarzy, miny.
6. Nadwrażliwości zmysłowej:
-dotyk,
-zapach.
Z uwagi na krótki okres pracy z uczniem nie możliwe jest ocenienie postępów ucznia.

II. Konspekt zajęć przeprowadzonych z Szymonem

Osoba prowadząca: Gizela Żmijewska-Stec
Temat zajęć: "Rozpoznaję emocje"
Czas trwania zajęć: 60minut
Miejsce zajęć: sala do rewalidacji

Cele główne:
- kształtowanie umiejętności rozpoznawania i nazywania doświadczanych emocji oraz odczytywania emocji przeżywanych przez innych,
- wprowadzenie w stan odprężenia i dobrego samopoczucia fizycznego oraz psychicznego.

Cele szczegółowe:
- rozwijanie umiejętności nazywania i rozpoznawania uczuć
-nauczenie budowania pozytywnych relacji społecznych
-ukazanie związku emocji z przeżywaniem określonych sytuacjach
- wzmacnianie koncentracji uwagi, rozwijanie wyobraźni, poprawa relacji z rówieśnikami
-
Forma: zajęcia indywidualne

Metody: rozmowa, bajka, praktycznej działalności, słowna, pokaz, trening relaksacyjny Schulza, rozmowy komiksowe, historyjka społeczna

Pomoce: -fotografie przedstawiające wyrazy mimiczne sześciu głównych emocji, papier, lusterko, pudełko, bajka, historyjka komiksowa z dymkami, historyjka społeczna związana z emocjami
,

Przebieg zajęć:

I.Część wstępna

Powitanie
Zajęcia rozpoczynamy od określenia nastroju Szymona. Nauczyciel zawiesza arkusz papieru z rysunkiem sześciu słoneczek. Na nich widoczne są nazwy emocji i uczuć, np.
Pierwsze słonko– smutek
Drugie słonko – szczęście
Trzecie słonko– strach
Czwarte słonko– złość
Piąte słonko – spokój
Szóste słoneczko - radość
Szymon zapisuje na karteczce swoje imię i przyczepiają ją do odpowiedniego słoneczka, zgodnie ze swoim nastrojem.

II.Część zasadnicza
.
1. „Pudełko z emocjami.”
Szymon losuje kartoniki z wypisanymi emocjami. Jego zadaniem jest przyporządkować wylosowaną emocję do pudełka czarnego (uczucia przykre) lub białego (uczucia przyjemne). Decyzję musi uzasadnić.

2. Rozpoznawanie emocji na podstawie fotografii ludzkich twarzy
Nauczyciel pokazuje Szymonowi fotografie sześciu osób ujawniających poprzez mimikę twarzy różne emocje. Chłopiec odgaduje nazwy emocji (gniew, szczęście, zaskoczenie, strach smutek, niesmak).
Prowadzący pyta czy chłopiec potrafi w inny sposób za pomocą mimiki twarzy przedstawić te emocje. Chłopiec patrzy w lusterko. Nauczyciel następnie wyjaśnia, że jest to sześć podstawowych emocji, które są tak samo wyrażane i odczytywane w różnych krajach i kulturach.
3„Kostka uczuć”
Razem z Szymonem terapeuta rzuca „kostką uczuć” (duża kostka z kartonu lub tworzywa z wypisanymi na każdej ściance słowami określającymi stany uczuciowe: smutny, radosny, zaciekawiony, zawstydzony, zły, spokojny), a następnie opisuje chwile, kiedy doznaje uczucia, które wypadło na kostce.
4. „Co się stało?”
Szymon otrzymuje obrazeki, które przedstawiają następujące sytuacje:
- dziecko biegnie ulicą,
- chłopiec siedzi na ławce w parku i płacze,
- matka daje dziecku klapsa,
- gromadka dzieci siedzi przy ognisku i śpiewa,
- dziewczynka śmieje się na widok małego pieska, którego trzyma policjant.
Szymon wymienia jak najwięcej możliwych przyczyn, które spowodowały określone zachowania bohaterów sytuacji. Próbuje znaleźć odpowiedzi na pytanie: Co czują osoby przedstawione na obrazkach?

5.„Historia o króliku” – fragment książki „Kubuś Puchatek”
Wysłuchanie historii o króliku, czytanej przez nauczyciela i rozmowa kierowana na temat: co się wydarzyło w tym opowiadaniu? np.
- Kto występuje w bajce?
- Co przytrafiło się Prosiaczkowi?
- Jaki miał kłopot?
- Jak się czuł?
- Kto był winien?

6. Przeprowadzenie treningu autogennego Schulza przy muzyce

PŁATKI ŚNIEGU

Idziesz do lasu na spacer. Jest zima. Drzewa liściaste są ogołocone. Możesz dostrzec jedynie zieleń jodeł. Idziesz przez chwilę, aż odczujesz na nosie płatki śniegu. Spoglądasz w niebo i zauważasz, że ku ziemi szybują białe płatki śniegu. Nasłuchujesz, o czym opowiadają. One chcą ci powiedzieć, że pragną pokryć ziemię delikatną warstwą śniegu. Pod tym śnieżnym przykryciem może ona odpoczywać w ciszy i obudzić się na wiosnę do nowego życia. Zamykasz oczy i przysłuchujesz się płatkom śniegu. Cicho, zupełnie cicho spadają one na ziemię. Robisz wdech i wydech, wdech i wydech. Oddychasz bardzo regularnie i samodzielnie. Od czasu do czasu możesz usłyszeć wycie zimnego wiatru. Ale wiesz, że ogrzewa cię twój wełniany szal i zrobiona na drutach czapka. Twoje ubranie chroni cię od zimna i opadów. W rękawiczkach i w butach zimowych jest ci bardzo ciepło. Idziesz więc dalej i przysłuchujesz się płatkom śniegu. Wgłębi duszy odczuwasz ciszę i czerpiesz z niej nową siłę. Robisz wdech i wydech. Obserwujesz, jak płatki śniegu pokrywają powoli drzewa, krzaki i trawę. Słyszysz, jak opowiadają o dzieciach na wsiach i w miastach, które cieszą się z białego przepychu i lepią bałwany. Mówią o jeżach i świstakach, które ułożyły się do snu w swoich kryjówkach przypudrowanych bielą mrozu. Opowiadają też o lisie, który z powodu nagłej burzy śnieżnej uciekł do jaskini niedźwiedzia. Uważnie przysłuchujesz się płatkom śniegu. Każdy z nich, który spada na ziemię, pozwala ci odczuć spokój. Robisz wdech i wydech, wdech i wydech. Powoli idziesz dalej. Na końcu lasu możesz rozpoznać pobielone śniegiem dachy domów. Wszystko jest spokojne i spokój jest także w tobie. A ponieważ jesteś całkiem wyciszony, możesz też odczuć w sobie nową silę. Jesteś znowu w swoim pokoju, otwierasz oczy. Powoli się podnosisz. Zaciskasz pięści i wyciągasz się. Teraz jesteś świeży i rześki!
7. Rozmowy komiksowe wg. Carol Gray
8. Czytanie historyjki społecznej.

III. Część końcowa

Pożegnanie z Szymonem. Podziękowanie za pracę. Zadanie zadania domowego.