Program "Kocham czytać". Zastosowanie metody sylabowej wczesnej nauki czytania profesor Jagody Cieszyńskiej w pracy z grupą - jako przygotowanie do nauki czytania i pisania oraz zapobieganie dysleksji

PROGRAM AUTORSKI

„KOCHAM CZYTAĆ”

– zastosowanie metody sylabowej wczesnej nauki czytania profesor Jagody Cieszyńskiej w pracy z grupą - jako przygotowanie do nauki czytania i pisania oraz zapobieganie dysleksji.

Opracowała: mag. Elżbieta Rozwalka

SPIS TREŚCI:

I.WIADOMOŚCI WSTĘPNE........................................3-5
1.1 Wstęp........................................ 3
1.2 Opis metody symultaniczno-sekwencyjnej wczesnej nauki czytania prof. Jagody
Cieszyńskiej ........................................4
II. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU „KOCHAM CZYTAĆ”........................6 - 14
2.1.Główni adresaci oraz miejsce realizacji programu........................................6
2.2. Cele programu........................................6
2.3. Sposoby osiągania celów (metody, formy)........................................7
2.4. Warunki realizacji........................................8
2.5.Treści programu „KOCHAM CZYTAĆ”........................................10
2.6. Propozycje zabaw i wyrazów do globalnego czytania...................................12
2.7. Oczekiwane efekty........................................14
2.8. Ewaluacja........................................14
III. Wykazy literatury potrzebnej do realizowania programu......................................14

I. WIADOMOŚCI WSTĘPNE

1.1 WSTĘP
Nauka czytania jest jednym z największych wyzwań z jakim musi zmierzyć się dziecko na początku swojej drogi edukacyjnej. Opanowywanie płynnego czytania jest procesem długotrwałym, a umiejętność czytania ze zrozumieniem ma ogromnym stopniu wpływ na sukcesy szkolne dziecka. Dlatego jak najwcześniej powinniśmy zachęcać dzieci do podejmowania prób czytania i zaznajamiania ich z tą umiejętnością.
Niniejszy program jest utworzony w oparciu o metodę opracowaną przez Panią prof. Jagodę Cieszyńską. Moje pierwsze spotkanie z metodą sylabową miało miejsce podczas warsztatów, na których zdobyłam wiedzę dotyczącą założeń metodycznych. Podczas warsztatów nabrałam przekonania, że nauka czytania wcale nie musi posiadać nudnego i monotonnego charakteru. Uwierzyłam, iż nauka może stać się dla dziecka przyjemną, radosną zabawą, jak również możliwością zdobywania poczucia sukcesu, tak przecież istotnego, zwłaszcza na elementarnym szczeblu edukacyjnym. Jako nauczyciel, nabrałam przeświadczenia o niezwykle szerokim wachlarzu możliwości w organizowaniu sytuacji edukacyjnych, pozwalających dzieciom na odkrywanie świata sylab, wyrazów, zdań, tekstu pisanego. Wprowadzenie elementów metody Jagody Cieszyńskiej do własnej praktyki pedagogicznej wzmocniło mój entuzjazm, jak również wiarę w to, iż nauka może być jednocześnie radosną przygodą, co potwierdzało zaangażowanie uczestniczących w zajęciach dzieci. Elementy metody opracowanej przez Panią profesor zaczęłam wprowadzać w grupie dzieci 4,5-letnich, które nie posiadały się z radości wypływającej z faktu, iż samodzielnie „czytają”. Część dzieci pięknie zaczęła czytać poznane sylaby. Spotkałam się również z dużą aprobatą rodziców do naszych zabaw z sylabami. Po dwóch latach zabawy sylabami większość dzieci sprawnie czytała nawet nowe teksty.
Pani profesor Jagoda Cieszyńska podkreśla, iż nowa rzeczywistość wymaga skonstruowania odmiennej metody dla nowego pokolenia. Współczesne dzieci inaczej uczą się języka mówionego i pisanego. Przewaga stymulacji obrazem (telewizor, komputer, billboardy, reklamy, emotikony) uniemożliwia całkowicie stosowanie metod analitycznych (głoskowanie). Dla tych dzieci pojedyncze litery tworzą wzory bez znaczeń.
Sześciolatek w XXI wieku ma:
• znacząco krótszy czas rozmów z dorosłymi,
• zaburzony język mediów (postaci z kreskówek z wadami wymowy),
• opóźniony rozwój mowy z powodu przedłużającej się oburęczności, braku pionizacji języka, minimalnych uszkodzeń słuchu (alergie, katary, zapalenie ucha, hałas), obniżenia ogólnej sprawności ruchowej.
Także zagrożenie dysleksją nie jest jedynie mitem, a jak się okazało dotyczy nie tylko niewielkiej grupy dzieci obciążonej czynnikami dziedzicznymi, ale całej populacji współczesnych dzieci uczących się języka mówionego według innych, nowych, ale nieskutecznych strategii. Z powodu ogromnej ilości informacji zgromadzonej na różnorodnych nośnikach danych, jak nigdy dotąd, potrzebna jest umiejętność szybkiego czytania ze zrozumieniem. Oznacza to konieczność bardzo wczesnych stymulacji dzieci zagrożonych wszelkimi zaburzeniami rozwojowymi oraz stosowanie metody systemowej, całościowej i skutecznej wobec wszystkich użytkowników języka.
1.2 OPIS METODY SYMULTANICZNO-SEKWENCYJNEJ NAUKI CZYTANIA PROF. JAGODY CIESZYŃSKIEJ
Symultaniczno – sekwencyjna metoda nauki czytania, jest oparta na nauce czytania sylabami. Autorka jest psychologiem, logopedą, terapeutką dzieci niesłyszących, autystycznych, dyslektycznych. Jest kierownikiem Pracowni Logopedycznej w Katedrze Logopedii i Lingwistyki Edukacyjnej IFP Akademii Pedagogicznej w Krakowie oraz autorką znanej i lubianej przez dzieci serii książeczek do nauki czytania „Kocham czytać”, opartej na założeniach metody symultaniczno-sekwencyjnej.
Wg prof. Jagody Cieszyńskiej najlepszy czas na poznawanie kodu pisanego przypada na sam początek wieku przedszkolnego. Jednym z głównych założeń metody jest przygotowanie dzieci do aktywnego czytania z pełnym zrozumieniem treści. Wczesna nauka czytania daje ogromne możliwości stymulowania rozwoju dziecka. Poprzez czytanie kształtuje się wyobraźnia, która jest niezbędna do kreatywnego myślenia. Metoda symultaniczno-sekwencyjna wczesnej nauki czytania oparta jest na najnowszych badaniach neuropsychologicznych i wieloletnich doświadczeniach terapeutycznych i logopedycznych prof. Cieszyńskiej. Wykorzystując wiedzę o sekwencyjnych zdolnościach lewej półkuli mózgowej przy równoczesnym korzystaniu z symultanicznych sposobów przetwarzania bodźców językowych półkuli prawej, jest skutecznym sposobem nabywania umiejętności czytania ze zrozumieniem.
Wszystkie zadania opierające się na pracy półkuli prawej, czyli globalne rozpoznawanie samogłosek, wyrażeń dźwiękonaśladowczych, rzeczowników w mianowniku, mają na celu wzbudzanie motywacji dziecka do nauki czytania oraz przeprowadzane są w taki sposób, aby jak najszybciej przejść do czytania analityczno-sekwencyjnego, lewopółkulowego.
Kolejność wprowadzania poszczególnych głosek oraz stopniowania trudności zadań i pojawiania się paradygmatów sylab są w metodzie prof. Cieszyńskiej dokładnie określone:
Etap I – Od samogłosek prymarnych do sylab otwartych
Etap II – Od sylaby otwartej do pierwszych wyrazów
Etap III – Czytanie sylab zamkniętych
Etap IV – Czytanie nowych sylab otwartych i zamkniętych
Etap V – Samodzielne czytanie tekstów
Ćwiczenia na każdym z pięciu etapów czytania realizowane są wg reguły: powtarzanie – rozumienie – nazywanie:
POWTARZANIE – nauczyciel odczytuje samogloski (sylaby), a dziecko je powtarza. Dla ułatwienia zapamiętywania należy zwrócić uwagę dziecka na układ ust podczas wymawiania poszczególnych samogłosek. Należy również pamiętać o wizualizacji (np. Y – uniesione ręce, I – palec na nosie obrazujący kropkę nad i).
ROZUMIENIE (ROZPOZNAWANIE) – dorosły wskazuje samogłoskę (sylabę) a dziecko ją odczytuje lub odwrotnie – dorosły wymawia samogłoskę (sylabę), a dziecko ja wskazuje.
NAZYWANIE (CZYTANIE) – samodzielne czytanie przez dziecko.
Powtarzanie, rozumienie i nazywanie to także kolejne etapy nabywania mowy przez dziecko. Naśladowanie tej drogi ma głębokie uzasadnienie rozwojowe. Sylaby są powtarzane, rozpoznawane i odczytywane w opozycjach wg porządku: od sylab otwartych do zamkniętych, od prymarnych do sekundarnych, od najbardziej skontrastowanych do najmniej zróżnicowanych.
NAJWAŻNIEJSZE ZASADY PRACY METODĄ SYMULTANICZNO-SEKWENCYJNĄ
- Zajęcia zawsze rozpoczynamy od ćwiczeń łatwych, z których wykonaniem dziecko nie będzie miało trudności
- Dziecko rozpoczyna kolejny etap czytania pod warunkiem opanowania poprzedniego
- Należy pamiętać o przechodzeniu od prawopółkulowego czytania (globalnego, symultanicznego – samogłoski, onomatopeje, całe wyrazy) do lewopółkulowego (sekwencje-sylaby). Dążymy do tego aby dziecko sprawnie wykonywało ćwiczenia odczytywania sylab i układania z nich wyrazów
- Ważne jest aby przeplatać zadania z zeszytów ćwiczeniami ogólnorozwojowymi, zwłaszcza ćwiczeniami pamięci sekwencyjnej i symultanicznej, ćwiczeniami analizy i syntezy wzrokowej oraz ćwiczeniami układania szeregów i sekwencji tematycznych i atematycznych
- Poszczególne głoski wprowadzane są w sylabach, a nie w izolacji – nie uczymy głoskowania
- Pracujemy wg trzech zasad: 1. Powtarzanie, 2. Rozumienie (rozpoznawanie), 3. Nazywanie (odczytywanie)
- Podczas układania, czytania, zawsze zachowujemy kierunek od strony lewej do prawej, zgodnie z obowiązującą zasadą podczas czytania i pisania w języku polskim
- Stosujemy technikę odwracania ról: najpierw my uczymy dziecko, potem dziecko uczy nas
- Pamiętamy aby zwracać się do dziecka prostym językiem oraz sprawdzać czy rozumie polecenie
- Ten sam materiał powtarzamy wielokrotnie, aż do dobrego opanowania
- Dla emocjonalnego wzmocnienia nauki czytania wprowadza się też całościowe rozpoznawanie wyrazów, które później zastępowane jest przez czytanie sylabami - Używamy tylko liter dużych drukowanych.
Autorka metody podaje także najczęstsze błędy popełniane podczas nauki czytania:
1. Podawanie dzieciom nazw liter
2. Głoskowanie wyrazów
3. Głoskowanie z literowaniem
Do nauki czytania z dziećmi w wieku przedszkolnym stosuje się alfabet drukowany (tylko wielkie litery). Wielkie litery drukowane są łatwiejsze do różnicowania, brak połączeń pomiędzy nimi ułatwia dziecku przeprowadzenie analizy i syntezy wzrokowej.
Podczas nauki czytania koniecznie należy uwzględnić stopniowanie udzielanej dziecku pomocy. Taka pomoc, która pozwoli dziecku na podejmowanie samodzielnych prób, działa stymulująco na rozwój ćwiczonych sprawności. Dziecko najskuteczniej uczy się i rozwija, działając.
.

II.CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
„KOCHAM CZYT AĆ”

Program „KOCHAM CZYTAĆ” został stworzony w oparciu o „Podstawę programową wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego”. Dotyczy w szczególności celu dziesiątego - „zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej oraz celu jedenastego – „kształtowanie u dzieci umiejętności czytania.”
Program ten będzie wykorzystywany także z obowiązującymi w placówce programami wychowania przedszkolnego.

2.1. GŁÓWNI ADRESACI PROGRAMU „KOCHAM CZYTAĆ”.

Głównymi adresatami programu „KOCHAM CZYTAĆ” są dzieci 3,4,5,6 letnie uczęszczające do Publicznego Przedszkola w Krzemieniewie..
Program autorski „ KOCHAM CZYTAĆ” w tym roku szkolnym zostanie wdrożony do realizacji od września. Realizowany w czasie zajęć dydaktycznych, w rankach i zajęciach popołudniowych oraz w pracy indywidualnej.
Każda grupa wiekowa realizuje program według poziomu już nabytych umiejętności dzieci.
Do końca czerwca 2017 opracowane zostaną wnioski z realizacji programu, które będą w nim umieszczone jako załącznik i staną się podstawą do jego modyfikacji.

2.2. CELE PROGRAMU
CELE OGÓLNE:
• Nabywanie umiejętności czytania
• Stymulacja ogólnego rozwoju dziecka
• Aktywizacja obszarów warunkujących proces czytania:
- percepcja wzrokowa
- percepcja słuchowa
- motoryka
- operacje umysłowe
• Rozwijanie mowy
• Zapobieganie dysleksji
• Doskonalenie pamięci i uwagi
• Rozbudzanie zainteresowań czytelniczych
• Rozwijanie aktywnej postawy podczas zajęć
• Budowanie pozytywnej motywacji dziecka

CELE SZCZEGÓŁOWE:
Dziecko:
• Odczytuje zapis graficzny samogłosek, sylab oraz wyrazy i proste teksty
• Dokonuje analizy i syntezy wzrokowej obrazków i zapisów graficznych
• Dokonuje analizy i syntezy słuchowej wyrazów i tekstów
• Stara się prawidłowo wymawiać wyrazy
• Stara się samodzielnie wykonywać powierzone zadania
• Interesuje się czytaniem (także uważnie słucha czytanych bajek)
• Ma możliwość w sposób naturalny rozbudzać pozytywną motywację do czytania.
• Potrafi przez dłuższy czas skupić uwagę
• Prezentuje nabyte umiejętności podczas zabaw z innymi dziećmi oraz w trakcie zajęć pokazowych dla rodziców
• Kształtuje poczucie własnej wartości i samodzielności.
• Bezstresowo wkracza w świat pisma.
• Manipuluje, przekształca, odkrywa, eksperymentuje.

2.3 . SPOSOBY OSIĄGANIA CELÓW.

• METODY PRACY
W programie „KOCHAM CZYTAĆ” wykorzystywane będą w szczególności metody aktywizujące. Zajęcia właściwe oparte na książeczkach z serii „Kocham czytać” łączone będą z aktywnościami twórczości plastycznej, technicznej, muzycznej i literackiej, zabawy ruchowe, co jeszcze bardziej uatrakcyjni zajęcia i pozwoli w znacznie lepszym stopniu osiągnąć założone cele.

• FORMY PRACY
W realizacji programu wykorzystywać będę formę pracy indywidualnej, grupowej i zbiorowej.

2.4. WARUNKI REALIZACJI
Dzieci: Program przeznaczony jest dla dzieci we wszystkich grupach wiekowych, w zależności od poziomu rozwojowego grupy, może być realizowany przez okres od roku do czterech lat. Realizowanie celów programu jest wplecione w codzienne zajęcia z grupą powiązane z tematami kompleksowymi. Są to propozycje zabaw i sytuacji edukacyjnych pozwalających na stymulowanie takich sfer funkcjonowania dziecka przedszkolnego jak: percepcja wzrokowa, percepcja słuchowa, motoryka mała i duża, pamięć, uwaga. Należy zwrócić uwagę na doniosłą rolę ćwiczeń ogólnorozwojowych, które powinny być stałym elementem w codziennej pracy z dziećmi.
NAUCZYCIELE:
 powinni odbyć kursy przygotowujące do pracy tą metodą oraz wzbogacać swoje wiadomości z tej dziedziny z licznych stron edukacyjnych mówiących o pracy metodą sylabową.
 przygotować i wręczyć rodzicom ulotki informacyjne odnośnie programu oraz przeprowadzić prelekcje lub warsztaty dotyczące metody prof. Jagody Cieszyńskiej
 informowanie rodziców o funkcjonowaniu dzieci, w odniesieniu do programu „KOCHAM CZYTAĆ”,
POMOCE DYDAKTYCZNE: książeczki „Kocham czytać” J. Cieszyńskiej, tablice demonstracyjne, publikacje „Moje sylabki”, pomoce wykonywane przez nauczyciela do zabaw edukacyjnych utrwalających dany materiał .Stymulacja prawej i lewej półkuli – zestaw zeszytów ćwiczeń ogólnorozwojowych A. Bali
RODZICE – należy przekazać rodzicom założenia programu, aby mogli stymulować rozwój dziecka także w domu. Szczególnie rodzicom dzieci zagrożonych dysleksją należy udzielić wsparcia w prowadzeniu ćwiczeń tą metodą.
Aby nauka czytania przebiegała sprawnie, umysł dziecka musi być odpowiednio do tego przygotowany. Zapoznawanie się z literami, pierwszymi sylabami musi być poprzedzone odpowiednim treningiem umysłowym. Ową gimnastykę mózgu zapewniają rozmaite ćwiczenia ogólnorozwojowe. Ćwiczenia ogólnorozwojowe dzieli się na kilka kategorii, w zależności od rodzaju stymulacji i typu kształtowanych umiejętności. Są to zatem:
1) Analiza i synteza wzrokowa
Wszelkie działania dziecka odbywają się pod kontrolą wzroku. Poziom analizy i syntezy wzrokowej wyznacza szybkość uczenia się czytania i pisania. Jeżeli dziecko nie jest przygotowane do szybkiego przeprowadzania analizy bodźców wzrokowych, nie będzie w stanie uczyć się czytać.
Jak rozwijać te umiejętności u dziecka? Od czego zacząć? Najpierw wykonujemy ćwiczenia na materiale tematycznym, a potem na atematycznym. Zadania polegają na:
• wyszukiwaniu wśród kilku obrazków tematycznych jednego, różniącego się szczegółem (tematyczne, atematyczne);
• identyfikowaniu w zestawie obrazków jednego pokazywanego na obrazku (tematyczne, atematyczne);
• odnalezieniu na dużej ilustracji sytuacyjnej przedmiotu pokazanego na pojedynczym obrazku (tematyczne, atematyczne);
• dopasowaniu brakujących części na obrazku tematycznym;
• składaniu obrazka z części;
• układaniu wzorów tematycznych z figur geometrycznych;
• układaniu wzorów atematycznych według podanych przykładów.
2) Ćwiczenia operacji myślowych
Umiejętność posługiwania się symbolami jest ściśle skorelowana z procesami opanowania języka. Wszelkie zadania, które ćwiczą myślenie przez analogię są pomocne w odkrywaniu reguł językowych.
Można wyróżnić cztery rodzaje treningu w zakresie operacji myślowych: sekwencje, pamięć symultaniczna i sekwencyjna, myślenie przyczynowo-skutkowe, klasyfikowanie:
– SEKWENCJE
Szeregowanie i odtwarzanie sekwencji to umiejętność, która warunkuje posługiwanie się językiem mówionym i pisanym ponieważ właśnie mówienie i pisanie polega na odtwarzaniu dźwięków w określonej kolejności. Ćwiczenia sekwencji ćwiczymy wg zasady naśladowanie, kontynuowanie, uzupełnianie. Najpierw dziecko odtwarza narysowaną sekwencję, potem kontynuuje wzór i uzupełnia. Stopień trudności zależy od liczby elementów i cechy różnicującej. Później sekwencje sylab są prototypem służącym do odczytywania nowych wyrazów.
– PAMIĘĆ SYMULTANICZNA I SEKWENCYJNA
Pamięć symultaniczna dotyczy zapamiętywania całościowego (globalnego). Informacje, które są przechowywane w ten sposób rozpoznaje dziecko prawopółkulowo na zasadzie podobieństwa (materiał tematyczny i atematyczny, różna ilość elementów i różne cechy elementów). Pamięć sekwencyjna dotyczy linearnego sposobu zapamiętywania i przechowywania informacji, lewopółkulowo czyli jest to ujmowanie relacji między elementami. Ten rodzaj pamięci warunkuje uczenie się języka (materiał tematyczny i atematyczny, różna ilość elementów i różne cechy elementów). W ćwiczeniach pamięci materiał znika z pola widzenia.
– MYŚLENIE PRZYCZYNOWO-SKUTKOWE
Ćwiczenia kształtujące tę umiejętność opierają się zazwyczaj na historyjkach obrazkowych. Dziecko wskazuje przyczynę, skutek, porządkuje wydarzenia w czasie.
– UMIEJĘTNOŚĆ PRZEPROWADZANIA KLASYFIKACJI
Trening zdolności przyporządkowywania do określonej grupy – materiał tematyczny i atematyczny.
3) Grafomotoryka; koordynacja wzrokowo-ruchowa
Są to ćwiczenia przygotowujące dziecko do nauki pisania, np. rysowanie po śladzie, kolorowanie, szlaczki, itp.
4) Lateralizacja – warunkuje spostrzeganie rzeczywistości Układanie od lewej do prawej.
2.5. TREŚCI I ROZKŁAD MATERIAŁU

Kolejność wprowadzania poszczególnych głosek oraz stopniowania trudności zadań i pojawiania się paradygmatów sylab są w metodzie prof. Cieszyńskiej dokładnie określone:
Etap I – Od samogłosek prymarnych do sylab otwartych

Nauka odczytywania samogłosek czyli liter A, E, I, O, U, Y – oparta jest
o prawopółkulowy, symultaniczny sposób przetwarzania informacji. Wprowadzamy również samogłoskę „ó”.
Sposób ten polega na całościowym ujmowaniu obrazu znaku graficznego. Niezwykle ważne i przydatne podczas nauki odczytywania samogłosek są wizualizacje – czyli ruchy dłoni lub rąk, np. uniesienie rak do góry, naśladujące obraz litery Y i wydanie dźwięku. Integracja ruchu i dźwięku jest łatwa do zapamiętania gdyż opiera się na schematach wzrokowo-słuchowych kształtowanych już w wieku niemowlęcym.(Kocham czytać – zeszyt 1) Jeśli dziecko opanowało już znajomość samogłosek wprowadzamy sylaby otwarte, świetnie sprawdzają się tu wyrazy dźwiękonaśladowcze (MU, BE, UHU, KU KU, itp.). Autorka metody zwraca uwagę, że onomatopeje świetnie sprawdzają się jako przygotowanie do późniejszego etapu czytania wyrazów. (Kocham czytać – zeszyt 2)
Po opanowaniu onomatopei (wyrażeń dźwiękonaśladowczych) stopniowo wprowadzamy nowe spółgłoski: P, M, B, L, F, W, T, D. (Kocham czytać zeszyty od 3 – 6)
Spółgłoski wprowadzamy zawsze w sylabach (np. PA, BE, LU) – nigdy
w izolacji.
Zapoznajemy dziecko również z prostymi wyrazami odczytywanymi globalnie np. MAMA, TATA, LALA, OKO, STOI, JE, PIJE.
Gdy dziecko, zna już samogłoski, prymarne sylaby otwarte, wyrażenia dźwiękonaśladowcze i słowa odczytywane globalnie – przechodzimy do etapu drugiego.

Etap II – Od sylaby otwartej do pierwszych wyrazów

W tym etapie zapoznajemy dziecko z kolejnymi spółgłoskami S, Z, K, G, J, N, (Kocham czytać zeszyty od 7-9) i tak jak poprzednio tworzymy z nich sylaby np. SA, ZE, KI, GU, JE, NO. Ćwiczenia wykonujemy stosując zasadę naśladowanie - rozumienie - nazywanie.
Czytamy z dzieckiem również zestaw samogłoska plus sylaba np. ASA, ANO, ENE itd.
Budujemy słowa z nowopoznanych sylab np. KASA, GUMA oraz pseudowyrazy – składające się z dwóch sylab np. PABO, MALA, FAWA.
Jeśli dziecko opanowało materiał z pierwszego i drugiego etapu rozszerzamy materiał o zdania i proste teksty, które tworzymy w oparciu o poznane sylaby i słowa.
Kolejnym krokiem jest nauka czytania sylab zamkniętych.

Etap III – Czytanie sylab zamkniętych
W tym etapie pracujemy na sylabach otwartych i zamkniętych utworzonych
z wszystkich dotychczas poznanych spółgłosek:
P, M, B, L, F, W, T, D, S, Z, K, G, J, N.
Sylaby zamknięte będą czymś nowym dla dziecka np. LOL, NYK, MUK – dlatego są świetnym treningiem w utrwalaniu sylab zamkniętych jest tworzenie pseudowyrazów np. ASOT, KITUME, NOT – są one dla dziecka abstrakcyjne, uniemożliwiają mu zgadywanie czytanych słów.
Ilość poznanych sylab pozwala już na czytanie dłuższych zdań i tekstów. Ćwicząc nadal stosujemy zasadę naśladowanie – rozumienie - nazywanie.

Etap IV – Czytanie nowych sylab otwartych i zamkniętych

Na tym etapie dziecko poznaje dwuznaki SZ, RZ, CZ, DŻ, CH, DZ oraz spółgłoskę Ł (Kocham czytać zeszyty od 10- 13).
Dwuznaki i spółgłoskę Ł uczymy w sylabach otwartych i zamkniętych.
Ostatni etap to samodzielne czytanie tekstów.

Etap V – Samodzielne czytanie tekstów

Ostatnią grupę materiału sylabowego stanowią spółgłoski miękkie SI, ZI, CI, DZI, NI oraz samogłoski nosowe Ą, Ę (Kocham czytać zeszyty 14-18).
Naukę czytania kończymy doskonaleniem umiejętności samodzielnego czytania tekstów

Kolejność wprowadzania sylab powinna być realizowana zgodnie z propozycją zawartą w serii książeczek „Kocham czytać” (cz. 1 – cz. 18). Należy zwrócić uwagę na konieczność dostosowania zabaw do indywidualnych umiejętności dzieci – indywidualizację i wielopoziomowość oddziaływań nauczyciela. W grupie najmłodszej zaczynamy od samogłosek i sylab dźwiękonaśladowczych.
Zabawy utrwalające poszczególne sylaby powinny być zintegrowane z tematyką kompleksową. Zgodnie z tematyką kompleksową wprowadzamy także wyrazy do czytania globalnego. Wybór i ilość w zależności od wieku i możliwości rozwojowych dzieci.
Bardzo ważne jest prowadzenie ćwiczeń ogólnorozwojowych dostosowanych do możliwości dzieci. Szczególnie dzieci zagrożone dysleksją oraz mające kłopoty z zapamiętywaniem sylab powinny wykonywać dużo takich ćwiczeń.

2.6. PROPOZYCJE ZABAW I WYRAZÓW DO GLOBALNEGO CZYTANIA.
Zabawy z wizytówkami:
• Codzienne wręczanie wizytówek przy powitaniu
• Oznaczenie krzesełek, samodzielne szukanie swojego krzesełka
• Obdarowywanie wizytówką podczas sprawdzania obecności
• Samodzielne wyszukiwanie swojego imienia wśród innych wizytówek przy różnych okazjach
• Wymiana wizytówek – rozdawanie na chybił trafił, wymienianie się
• Zaznaczanie prac plastycznych swoją wizytówką
• Projektowanie i wykonanie swojej wizytówki
• Wykorzystanie wizytówek w zabawach ruchowych i tematycznych, np. karuzela imion
Zabawy z samogłoskami i sylabami
• „Zgadnij, o jakiej literce myślę” - określanie położenia względem innej litery lub przedmiotu
• „Rozpoznaj, jaka to literka” - rozpoznawanie za pomocą dotyku
• „Ułóż to, co mówię” – układanie liter pod dyktando
• Pisanie, lepienie, wyklejanie konturu liter
• „Kto ma literkę A, ma wstać ma wstać...” – zabawa na powitanie
• Gry planszowe wymyślane przez dzieci – symboliczne znaczenia przypisywane literkom
• „Znajdź parę” – rozdanie literek i ustawianie się w pary takich samych liter
• Nadawanie imion składających się z samogłosek i sylab
• Granie na instrumentach wg kodu ułożonego z liter – A to bębenki, E to drewienka itp.
• Wyszukiwanie liter w mozaice literowej
• Kolorowanie wg kodu – A to czerwony, E to niebieski itp.
• Literowy labirynt – prowadzenie drogi po wybranej literze
• Rysowanie od punktu do punktu wg podanego kodu z liter (pod dyktando)
• Odkrywanie litery po kawałku – zabawa z całą grupą
• Układanie puzzli – można indywidualnie
• Kostka z samogłoskami lub sylabami wykorzystywana do różnych gier dydaktycznych
• Szlaczki literowe z pieczątek, wyklejanek oraz odczytywanie ich
• Co pisze – zabawa piłeczkami z napisanymi sylabami, dziecko musi odczytać daną sylabę
• Imiona – układanie imion z poznanych sylab np. zwierzętom
• Domino sylabowe
• Kręgle sylabowe
• Znajdź słowo – nauczycielka etykietuje kilkanaście przedmiotów, mebli, zabawek w sali. Dzieci losują duplikaty tych słów szukają ich wśród rozwieszonych napisów i porównują.
• Bingo wyrazowe – każde dziecko otrzymuje jeden ze znanych im wyrazów. Nauczycielka czyta i pokazuje wybrane słowo głośno, a dziecko patrzy i porównuje, czy posiada taki wyraz.
• Zabawy z kostką – na poszczególnych ścianach kostki: kolory lub obrazki. Dzieci siedzą w kręgu, wybrane dziecko rzuca kostką, mówi głośno słowo, które oznacza ściana kostki i odszukuje wśród zestawu poszczególnych wyrazów przygotowanych do zabawy.
• Co robię? – nauczycielka mówi na ucho dziecku nazwę czynności, np. czyta, śmieje się, rysuje, płaczę, sprząta, biega itp. Ono ruchem pokazuje daną czynność pozostałe dzieci odgadują. Kto pierwszy zgadnie podchodzi do zestawu wyrazów i wybiera odpowiednie określenia.
• Pory roku – zabawa wzbogacają słownictwo. Dzieci dzielą się spontanicznie na cztery grupy lub dzieli nauczyciel.. Każda z nich wybiera jedną porę roku. Potem wyszukują planszę, na której została umieszczona nazwa pory roku. Każda grupa ze zbioru wyrazów wybiera określenia pasujące do danej pory roku, np. zima, mróz, lód, śnieg, bałwan, sanki, łyżwy, narty, choinka, itp.
• Słoneczko wyrazowe – każde dziecko otrzymuje kartkę z narysowanym słoneczkiem. W środku słoneczka znajduje się sylaba pisana przez nauczycielkę. Spośród kartoników z dowolnymi sylabami, dzieci wyszukują te, które z sylabą ze słoneczka mogą utworzyć nowy wyraz.

Proponowane wyrazy do globalnego czytania uwzględniające tematykę kompleksową.

TEMTYKA KOMPLEKSOWA - WYRAZY
1. Ja w grupie rówieśniczej Wszystkie imiona dzieci w grupie np. Anna, Laura...
2. Moje przedszkole - przedmioty: okno, drzwi, krzesło, ściana, stolik
3.Zabawki: lalka, miś, wózek, klocki, kredki, plastelina, farby, piłka
3. Moja rodzina: mama, tata, babcia, dziadek, siostra, brat
4. Bezpieczeństwo na drodze: znak, policjant, przejście dla pieszych, lizak, rower, samochód
5. Moje ciało: głowa, włosy, oko, nos, usta, język, ucho, brzuch, noga, ręka
6. Co jemy? – chleb, mleko, jajko, masło WARZYWA: marchew, pietruszka, seler, papryka, ziemniak, szczypiorek, kalafior
OWOCE: jabłko, gruszka, śliwka, wiśnia, pomarańcza, banan, cytryna, mandarynka, kiwi 7. Zwierzęta: LEŚNE: wiewiórka, zająć, lis, wilk, dzik, sarna
GOSPODARSTWA DOMOWEGO: pies, kot, mysz, owca, kura, świnia, koń, krowa EGZOTYCZNE: lew, żyrafa, zebra, słoń, tygrys
8. Ptaki: jaskółka, bocian, kos, kukułka, skowronek, dzięcioł
9. Odzież: sweter, bluzka, spodnie, spódnica, sukienka, kapcie, rajstopy, skarpety, buty
10. Tradycje świąteczne: BOŻE NARODZENIE: gwiazda, choinka, bombka, mikołaj, prezent, lampki, ozdoby
WIELKANOC: zając, koszyk, jajko, szynka, baba, palma
11. Czas: rok, pory roku, wiosna, lato, jesień, zima, minuta, sekunda, zegar
12. Kwiaty: tulipan, bez, konwalia, przebiśnieg, krokus
13. Zawody: piekarz, kucharz, adwokat, nauczyciel, stomatolog, lekarz, krawiec, fryzjer,
14. Łąka: bocian, żaba, trawa, kwiaty, motyl, gąsienica
15. Drzewa: dąb, kasztanowiec, klon, brzoza, lipa
16. Kolory: czerwony, zielony, żółty, niebieski, różowy, czarny biały, fioletowy
17. Higiena: mydło, szczotka, pasta, ręcznik, gąbka, szampon, ręcznik

2.7 OCZEKIWANE EFEKTY

Dziecko:
1. Nabędzie umiejętność rozróżniania samogłosek, sylab
2. Wzbogaci swój słownik, będzie budować dłuższe wypowiedzi
3. Z radością, zaciekawieniem będzie poszukiwało nowych wyrazów
4. Będzie dążyło do samodzielnego czytania, w efekcie będzie czytać samodzielnie ze zrozumieniem.

2.8. EWALUACJA
To działanie zmierzające do stwierdzenia, w jakim stopniu zamierzone cele są osiągnięte. W tym celu dokonam:
- Obserwacji dzieci podczas zajęć:
Dzieci z chęcią uczestniczą w zajęciach?
Dzieci próbują samodzielnie czytać? - ankiety ewaluacyjne nauczycieli i rodziców

III.WYKAZ LITERATURY POTRZEBNEJ DO REALIZACJI PROGRAMU:

1. Bala A, Od samogłoski do sylaby otwartej. Scenariusze zajęć przedszkolnych . Wydawnictwo Edukacyjne. Kraków 2013.
2. Bala A., Przedszkolak kocha czytać. Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2014.
3. Bala A., Sylaby w świecie zwierząt. Ćwiczenia utrwalające naukę czytania sylabami. Wydawnictwo ARSON, Kraków
4. Cieszyńska J., Plansze Kocham Czytać. Przygotowanie do nauki czytania w grupie przedszkolnej . Wydawnictwo Edukacyjne.
5. Cieszyńska J., Seria logopedyczna „Kocham czytać”. Pakiet zeszytów 1-18. Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2016.
6. Co to jest metoda sylabowa?w: http://www.sylaba.info/co-to-jest-metoda-sylabowa/
7. Etapy nauki czytania w: http://www.sylaba.info/etapy-nauki-czytania/
8. Jagoda Cieszyńska – zagrożenie dysleksją: https:// www.centrummetodykrakowskiej
9. Guzowska B., Akademia przedszkolaka. Sylaby. Wydawnictwo Literat, Toruń.
10. Handzel Z., Loteryjki obrazkowo sylabowe Pomoc do ćwiczeń w nauce czytania i pisania Wydawnictwo Harmonia
11. Jak zacząć naukę czytania? W: http://www.sylaba.info/jak-zaczac-nauke-czytania/