Program zajęć rewalidacyjnych: Usprawnianie manualne

PROGRAM ZAJĘĆ REWALIDACYJNYCH:

USPRAWNIANIE MANUALNE
DLA
UCZNIÓW SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Autorzy: Anna Górka, Edyta Czyżyk

Gorzów Wlkp. 2017

Uwagi wstępne:
Program adresowany jest do uczniów klas szkoły podstawowej specjalnej dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną lekką, umiarkowaną i znaczną. Będzie realizowany w ciągu roku szkolnego 2017/2018.Zajęcia będą prowadzone:
- w klasie I a w grupie czteroosobowej jeden raz w tygodniu,
- w klasie I b z dwojgiem uczniów – zajęcia indywidualne, każdy uczeń jeden raz w tygodniu
- w klasie II-III w grupie czteroosobowej jeden raz w tygodniu.

Cele ogólne programu to:
- wzmacnianie w uczniach wiary we własne siły i możliwości
- rozwój małej motoryki (czyli precyzyjnych ruchów dłoni i palców)
- dostarczanie wrażeń dotykowych związanych z czuciem powierzchniowym i różnicowym
- doskonalenie i usprawnianie funkcji percepcyjno–motorycznych niezbędnych przy pisaniu
- zapobieganie powstawaniu wtórnych zaburzeń emocjonalnych.

Cele szczegółowe:
- stosowanie wszechstronnych ćwiczeń podnoszących sprawność manualną ucznia
- stosowanie ćwiczeń usprawniających koordynację wzrokowo–ruchową
- zwracanie uwagi na właściwy sposób trzymania przyborów
- usprawnianie właściwego tonusu mięśni małej motoryki podczas wykonywania zadań

Formy realizacji:
- zajęcia edukacyjne prowadzone w grupach w systemie klasowo-lekcyjnym lub pozaszkolnym
- każde zajęcia zawierają ćwiczenia z modułów I – IV z zachowaniem ich kolejności, ćwiczenia z modułu IV będą najdłuższą seria ćwiczeń

Metody realizacji programu:
Różnorodne techniki plastyczne
Różne techniki techniczne
Elementy „Metody dobrego startu”
Gry i zabawy ruchowe
Ćwiczenia gimnastyczne wzmacniające mięśnie obręczy barkowej

Ramowy plan zajęć:
L.p.
Moduł
Liczba godzin

1 Stymulacja proprioceptywna 2-3 ćwiczenia na każdych zajęciach
2 Ćwiczenia rozmachowe 2-3 ćwiczenia na każdych zajęciach
3 Ćwiczenia manualne 2-3 ćwiczenia na każdych zajęciach
4 Ćwiczenia precyzyjne na każdych zajęciach
5 Dostosowanie ćwiczeń i warunków do korygowania dysfunkcji małej motoryki w razie potrzeb

Moduł I.Stymulacja proprioceptywna
Treści:
1. Utrwalanie orientacji w schemacie ciała
2. Rozwijanie koordynacji obu stron ciała i koordynacji wzrokowo-ruchowej
3. Doskonalenie planowania motorycznego
4. Rozwijanie prawidłowych wzorców motorycznych

Cele operacyjne:
Uczeń:
- poprawi umiejętności samoobsługowe (ubieranie się, jedzenie, zapinanie guzików, odkręcanie kurków)
- sprawniej pokonuje przeszkody (wchodzenie po schodach, poruszanie się po nierównym terenie)
- lepiej koordynuje ruchy swojego ciała

Moduł II.Ćwiczenia rozmachowe
Treści:
1. Ćwiczenia usprawniające pracę obręczy barkowej, zdolność do izolowania ruchu
2. Ćwiczenia usprawniające kończyny górne

Cele operacyjne:
Uczeń:
- kontroluje pracę stawów i mięśni obręczy barkowej i ramienia

Moduł III.Ćwiczenia manualne
Treści:
1.Ćwiczenia usprawniające mięśnie stawu łokciowego i nadgarstka

Cele operacyjne:
Uczeń:
- kontroluje pracę stawów i mięśnistawu łokciowego i nadgarstka

Moduł IV.Ćwiczenia precyzyjne
Treści:
1. Ćwiczenia rozwijające sprawność dłoni
2. Doskonalenie sprawności manipulacyjnych
3. Rozwijanie umiejętności grafomotorycznych

Cele operacyjne:
Uczeń:
- usprawni koordynację wzrokowo-ruchową w obrębie małej motoryki
- poprawi estetykę pisma
- sprawnie posługuje się przyborami pisarskimi, nożyczkami, igłą...itp

Moduł V.Dostosowanie ćwiczeń i warunków do korygowania dysfunkcji małej motoryki
Treści:
1. Wspomaganie kształtowania prawidłowego chwytu narzędzia pisarskiego
2. Ćwiczenia regulujące napięcie mięśniowe dłoni i palców przy obniżonym napięciu mięśniowym
3. Ćwiczenia regulacji napięcia mięśniowego dłoni i palców przy wzmożonym napięciu mięśniowym
4. Dostosowanie warunków w przypadku leworęczności

Cele operacyjne:
Uczeń:
- poprawi estetykę pisma,
- wydłuży czas posługiwania się przyborami pisarskimi (mniejsza męczliwość mięśni)
- będzie kontrolował napięcie mięśni od obręczy barkowej do palców dłoni

Przewidywane osiągnięcia uczniów:
1.Podniesie poziomu sprawności manualnych i w obrębie dużej motoryki
2.Wyćwiczenie właściwego napięcia mięśni dłoni.
3.Podniesienie poziomu koncentracji uwagi, koordynacji wzrokowo-ruchowej, orientacji w przestrzeni i schemacie własnego ciała
4. Poprawa sprawności w czynnościach samoobsługowych.

Literatura:
1.Ayers J. A. (2015) Dziecko a integracja sensoryczna, Harmonia, Warszawa
2.Czajkowska I., Herda K. (1989) Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole, WSiP, Warszawa
3. Bogdanowicz M. (1997) Integracja percepcyjno-motoryczna: teoria – diagnoza – terapia, CMPP-P Warszawa
4. BogdanowiczM. (1989) Metoda dobrego startu,WSiP, Warszawa
5. Gąsowska T., Pietrzak-Sępkowska Z. (1994) Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu, WSiP, Warszawa
6. Olechnowicz H. (1988) U źródeł rozwoju dziecka. O wspomaganiu rozwoju prawidłowego i zakłóconego, Nasza Księgarnia, Warszawa.
7. Sawa B. (1996)Jeżeli dziecko źle czyta i pisze, WSiP, Warszawa
8. Waszkiewicz E. (1991)Stymulacja psychomotoryczna rozwoju dzieci 6-8 letnich,WSiP,Warszawa
8. Zakrzewska B. Trudności w czytaniu i pisaniu. Modele ćwiczeń, WSiP, Warszawa
9. Zakrzewska B. Moje dziecko źle czyta i pisze. WSiP, Warszawa

Akty prawne:

Rozporządzenie MEN z dnia 09.08.2017 w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2017 poz.1591)