Program zajęć rewalidacji dziecka z autyzmem

I. Cel główny programu:

Celem oddziaływań rewalidacyjnych jest rozwój i aktywizowanie wszystkich sfer rozwoju dziecka, które przyczynią się do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym oraz procesie dydaktyczno - wychowawczym.

Celem też jest kształtowanie właściwych postaw społecznych, funkcjonowania w grupie (w tym w grupie rówieśniczej), rozwijanie samoakceptacji w miarę możliwości dziecka.

II. Cele szczegółowe programu:

Usprawnienie zaburzonych i osłabionych funkcji percepcyjno motorycznych;

Usprawnienie techniki pisania i czytania;

Doskonalenie operatywności myślenia arytmetycznego;

Doskonalenie kompetencji emocjonalno - społecznych;

Kształtowanie obowiązujących reguł i zasad;

Doskonalenie samodzielności i niezależności ucznia;

Uczenie ucznia przyczynowo - skutkowego rozumienia otaczającego go świata i zjawisk w nim występujących.

III. Zasady prowadzenia zajęć:

Akceptowanie dziecka;

Wprowadzenie atmosfery życzliwości i zrozumienia;

Duża cierpliwość;

Powolne, systematyczne przechodzenie od ćwiczeń łatwych do trudniejszych;

Ciągłe pochwały i motywowanie dziecka do działania;

Dostosowanie czasu i rodzaju ćwiczeń do wydolności dziecka w danym dniu;

Pobudzenie go do wysiłku, działania;

Stworzenie możliwości dziecku do pracy indywidualnej i w grupie;

Kształtowanie poczucia obowiązku odrabiania prac domowych, uczenia się i wykonywania innych czynności dnia codziennego.

IV. Ćwiczenia rozwijające i usprawniające zaburzone i osłabione funkcje percepcyjno - motoryczne.

Ćwiczenia rozwijające percepcję słuchową:

Wysłuchiwanie dźwięków z otoczenia, rozpoznawanie ich oraz przeliczanie (dźwięki charakterystyczne, nowe, mało znane);

Rozpoznawanie i nazywanie głosów z przyrody (nowe, rzadko słyszane);

Rozpoznawanie dźwięków charakterystycznych dla pojazdów, zwierząt, instrumentów muzycznych (utrwalanie i rozwijanie wiedzy dotyczącej tematu);

Rysowanie kresek zgodnie z długością usłyszanego dźwięku;

Wystukiwanie rytmu;

Zabawy ruchowe przy muzyce, zabawy z piosenką, zabawy z piłką;

Śpiewanie piosenek;

Słuchanie różnego rodzaju muzyki.

Ćwiczenia rozwijające pamięć słuchową:

Słuchanie czytanych wierszy i opowiadań przez nauczyciela;

Powtarzanie zdań (ćwiczenie wspomagające w rozwijaniu pamięci słuchowej);

Nauka i układanie wyliczanek;

Nauka wierszyków;

Powtarzanie rymowanek;

Śpiewanie piosenek.

Ćwiczenia usprawniające pamięć i percepcję wzrokową:

Obserwowanie i nazywanie przedmiotów z otoczenia (z użyciem odpowiednich określeń);

Obserwacja otoczenia i określenie cech istotnych zauważonych lub wskazanych;

Wyodrębnianie elementów z całości;

Dobieranie par i elementów według wskazanych kryteriów;

Układanie, budowanie według podanego wzoru (klocki, figury geometryczne);

Rozpoznawanie figur geometrycznych i uzupełnianie niepełnych konturów figur;

Ćwiczenia podziału figury na mniejsze i łączenie mniejszych elementów w większe w celu utworzenia danej figury geometrycznej;

Tworzenie zbioru elementów według określonej cechy;

Układanie puzzli;

Układanie pociętych obrazków w całość;

Wyodrębnianie różnic między przedmiotami lub obrazkami pozornie identycznymi;

Ćwiczenia doskonalące pamięć wzrokową - zabawy “czego brakuje?”, “co się zmieniło?”, “co jest nieprawidłowe w obrazie?”;

Uzupełnianie brakujących elementów w rysunkach;

Odtwarzanie z pamięci figur geometrycznych, przedmiotów, liter, znaków graficznych.

Ćwiczenia rozwijające koordynację wzrokowo - ruchową:

Wydrapywanie patyczkiem wzorów (kształtów) na zamalowanej farbą powierzchni;

dopasowywanie klocków o różnych kształatach do szablonów;

Obrysowywanie gotowych szablonów, komponowanie z nich wzorów;

Zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł, wstążek.

Ćwiczenia rozwijające koordynację słuchowo - wzrokową i słuchowo - ruchową:

Łączenie obrazków, wyrazów według określonej zasady;

Czytanie i nadawanie tytułów obrazkom;

Tworzenie nowych wyrazów z ostatnich głosek podanych wyrazów;

Kończenie rozpoczętego zdania;

Segregowanie obrazków, wyrazów według ilości sylab;

Wyszukiwanie z obrazków, wyrazów - wyrazu najdłuższego i najkrótszego;

Uzupełnianie wyrazów, zdań;

Pisanie ze słuchu;

Rozpoznawanie dyktowanych sylab w rozsypance;

Różnicowanie głosek opozycyjnych.

Ćwiczenia spostrzegania wzrokowego:

Odtwarzanie układów przestrzennych według modelu;

Wyliczanie jak największej liczby zapamiętanych przedmiotów, słów znajdujących się w otoczeniu, na obrazku lub w tekście;

Wyszukiwanie liter, sylab i wyrazów w tle, w tekście;

Dobieranie liter wielkich lub małych, drukowanych lub pisanych;

Układanie obrazków, słów i zdań w kolejności w jakiej były pokazywane.

Ćwiczenia rozwijające myślenie analityczne (myślenie logiczne, klasyfikowanie, uogólnianie):

Zagadki, rebusy, zadania z treścią;

Krzyżówki;

Zabawa w rozkazy;

Wyszukiwanie niedorzeczności w pokazywanych obrazkach;

Dobieranie brakujących elementów do całości, eliminowanie zbędnych;

Opowiadanie przyczyn i sposobów zachowania się w różnych sytuacjach;

Rozwiązywanie zagadek;

Nadawanie nazw obrazkom;

Nadawanie tytułów ilustracjom;

Dobieranie obrazków, słów przedstawiających przedmioty o różnym przeznaczeniu do odpowiedniej grupy;

Układanie figur, przedmiotów według wielkości, grubości, koloru i kształtu;

Podawanie jak największej liczby wyrazów związanych z określonymi pojęciami, z daną literą, sylabą;

Wymienianie, odszukiwanie wyrazów oznaczających rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki, zawierających dwuznaki, samogłoskę, spółgłoskę;

Porządkowanie obrazków, wyrazów, zdań w logiczną całość;

Tworzenie klas - grup wyrazów według określonych warunków;

Określanie pojęć - nazywanie grupy słów jednym wyrazem;

Dobieranie przymiotników do rzeczowników;

Dobieranie synonimów, antonimów;

Łączenie rymujących się wyrazów;

Układanie obrazków według kolejności zdarzeń;

Opowiadanie ilustracji;

Odpowiadanie na pytania do ilustracji lub tekstu;

Segregowanie ilustracji, przedmiotów w grupy tematyczne;

Dobieranie par - “gra w Piotrusia”;

Zabawa w dobieranie kart “co do siebie pasuje?”;

Układanie domina - wyszukiwanie klocków do logicznego myślenia według jednej, dwóch lub trzech cech;

Klasyfikacja klocków ze względu na cechy rozłączne;

Układanie klocków w kilku pętlach (zawierania się zbioru w zbiorze);

Segregowanie guzików i innych podobnych przedmiotów;

Grupowanie wyrazów wokół podanego tematu.

Ćwiczenia operatywności myślenia n materiale arytmetycznym i utrwalające pojęcia matematyczne:

Tworzenie wzorów przedmiotów, elementów lub wyodrębnienie z całości według określonego schematu;

Porządkowanie zbiorów według liczebności, innych cech;

Porównywanie liczebności zbiorów;

Ćwiczenia czytania i pisania nowej liczby;

Dodawanie i odejmowanie w zakresie poznanej liczby;

Ćwiczenia wspomagające uczenie się tabliczki mnożenia;

Doskonalenie orientacji w schemacie własnego ciała;

Określenie wielkości i położenia przedmiotów względem siebie;

Ćwiczenia ułatwiające określenie miejsca przedmiotów i kierunków położenia ich.

Ćwiczenia rozwijające mowę i wzbogacające słownik:

Nazywanie przedmiotów, cech, czynności, kolorów;

Opowiadanie treści obrazków i historyjek obrazkowych;

Ćwiczenia słuchania treści opowiadań w celu ich samodzielnego opowiedzenia przez dziecko;

Zabawy fleksyjne;

Zabawy słowne pomagające w tworzeniu właściwych form gramatycznych i konstrukcji składniowych;

Zabawy i ćwiczenia gramatyczne;

Ćwiczenia ortograficzne;

Ćwiczenia prawidłowego czytania z zachowaniem interpunkcji.

Ćwiczenia manualne i grafomotoryczne wspomagające proces nauki pisania i czytania:

Wydzieranie z papieru różnych form;

Malowanie palcem farbami na dużych arkuszach (ćwiczenie o charakterze relaksacyjnym, usprawniające motorykę dużą, przygotowujące do ćwiczeń motoryki małej);

Zamalowywanie małych przestrzeni kredkami, np.. obrazków w książeczkach do malowania lub figur geometrycznych;

Pogrubianie konturu, wodzenie po wzorze;

Prowadzenie linii między dwoma punktami. np.. “wędrówki w labiryncie”;

Łączenie wyznaczonych punktów linią ciągłą lub kilku punktów na tym samym polu z wykorzystaniem kolorowych pisaków;

Rozcinanie papieru po liniach prostych, łamanych, ukośnych i falistych;

Malowanie szlaczków lub ich pogrubianie (ćwiczenie usprawniające właściwe funkcjonowanie chwytu pensetkowego);

Rysowanie znaków graficznych po zakropkowanych wzorach;

Obrysowywanie szablonów od wewnątrz i zewnętrznie;

Zamalowywanie małych pól według oznakowania (ćwiczenie zaawansowane);

Pogłębianie konturu liter, dokańczanie zaczętych liter;

Przygotowanie ucznia do samodzielnego pisania wielkich liter na początku zdania z zachowaniem liniatury oraz utrwalenie pisowni tych liter, które uczeń różnicuje;

Ćwiczenia ułatwiające rozróżnianie liter dużych i małych, pisanych i drukowanych;

Ćwiczenia w czytaniu (czytanie sylabami, całościowe, głośne, ciche, przesadne czytanie ze zwróceniem uwagi na znaki przystankowe i intonację);

Utrwalenie zasad ortografii;

Ćwiczenia słownikowe;

Ćwiczenia w rozumieniu treści.

Ćwiczenia logicznego myślenia pomagające zrozumieć przyczynowo - skutkowe istnienie obserwowanych zjawisk:

Ćwiczenia rozwijające myślenie analityczne (zagadki, rebusy, zadania z treścią, krzyżówki, zabawy w rozkazy, itp..);

Ćwiczenia doskonalące myślenie logiczne (segregowanie ilustracji przedmiotów w grupy tematyczne, odpowiadanie na pytania do tekstu, porządkowanie obrazków, wyrazów, zdań w logiczną całość, dobieranie przymiotników do rzeczowników, dobieranie synonimów, antonimów, łączenie rymujących się wyrazów);

Ćwiczenia w klasyfikowaniu (układanie domina, gra w gry planszowe, pusy, gry dydaktyczne).