Rola przedmiotu - Fortepian dodatkowy

W trakcie prowadzenia przedmiotu fortepian dodatkowy ujawnia się bardzo istotny aspekt powodzenia w nauce. Zarówno uczeń, jak też nauczyciel potrzebuje wewnętrznej motywacji i zapału do realizacji przedmiotu. Należy pamiętać, że każdy uczeń, który został przyjęty do szkoły i który wykazuje chęci do nauki, jest w stanie w sposób swobodny rozwinąć swoje umiejętności gry na fortepianie. Umiejętności te stanowić będą dla niego kompendium wiedzy, podstawową bazą do rozszerzania dróg poszukiwań muzycznych.
Przedmiot fortepian dodatkowy ma na celu zdobywanie i poszerzanie wiedzy o muzyce, a w korelacji z przedmiotem głównym pomaga w słyszeniu muzyki jako jedności harmonicznej, wielogłosowości i wielowymiarowości. Ma na celu usprawnienie samodzielnego odczytywania nut i oznaczeń muzycznych. Wspiera przedmioty teoretyczny o praktyczne, żywe stosowanie zasad muzycznych. Rozwija przede wszystkim sprawność manualną, a dzięki temu wyzwala potrzebę ekspresji twórczej ucznia i kształtuje wyobraźnię artystyczną. Sięgając po utwory będące akompaniamentem utworów solowych zyskuje umiejętność scalania linii melodycznej z harmonią akompaniamentu. Percepcja owa stanowi drogocenne dążenie do jedności artystycznej i dialogu muzycznego.
Zadaniem nauczyciela jest :
1. wspierać uczniów w rozwoju
2. zainteresować grą na instrumencie do stopnia niezależności ucznia od nauczyciela po skończeniu nauki
3. czerpać z programu wykorzystywanego na lekcjach instrumentu głównego- podsuwać utwory będące akompaniamentem utworów solowych w celu objaśnienia zależności partii
4. przypominać o celowości nauki jako wsparciu w systematyzowaniu wiedzy o muzyce
5. przygotowywać do samodzielnego rozumienia i opracowywania repertuaru
Powinniśmy skupiać się na małych sukcesach ucznia, by zyskał mocne fundamenty pewności gry- uszczegółowienie celów i zadań stanowi cenny kierunek w procesie nauki. Nie otrzymujemy spektakularnych efektów, ale zyskujemy równie wielką satysfakcję z postępów ucznia i jego zainteresowania przedmiotem jako uzupełnienie całości nauki.
Nauka przedmiotu odbywa się w III i IV klasie cyklu 4- letniego oraz V i VI klasie cyklu 6- letniego. Uczniowie nie zostali wdrożeni do nauki gry w wieku przedszkolnym, zatem jest trudniej podjąć specyfikę pracy i zrozumieć sposoby dochodzenia do swobody gry. Wobec tej sytuacji, wciągajmy uwagę ucznia w elementy utworu i rozumienie jego treści. Jeśli z chęcią przyjdzie na lekcję Muzyki i w tej godzinie będzie uczestniczył w oderwaniu od wszelkich spraw- będzie to nasz pierwszy sukces. Na poziomie aplikatury nut spotykamy pewne opory do stosowania palcowania pięciopalcowego ( w odróżnieniu palcowania z lekcji gitary, skrzypiec, wiolonczeli bądź fletu ) Winniśmy być wrażliwi na tego rodzaju trudności ucznia. Często stawianie wymagań i zadań domowych, nie przynosi zakładanego postępu. Uczeń obciążony zobowiązaniami na innych przedmiotach i innych szkołach nie jest w stanie poświęcić czasu potrzebnego do utrwalenia wiedzy. Praca na lekcji jest największą skarbnicą tego, co uczeń może odkryć w muzyce, a dla nauczyciela - tego, co może odkryć w uczniu. Jest to zatem czas do maksymalnego, różnorodnego wykorzystania. Fraza po frazie- budowanie w uczniu pewności, że jest w stanie w sposób swobodny i piękny wykonać początkowo fragment utworu. Ta satysfakcja i duma z wykonanego zadania jest motywacją do dalszej pracy i ćwiczenia pozalekcyjnego. Uczeń zyskuje wówczas wiedzę jak ćwiczyć i na tym aspekcie należy skupić się w dużej mierze.
Warto pochylić się nad przedmiotem, który towarzyszy instrumentalistom na każdym etapie nauki, również na uczelniach wyższych. Do tej pory zauważalny jest bardzo zróżnicowany poziom, który w wielu przypadkach odbiega nawet od podstawowego. Już na poziomie nauki I stopnia, uczeń nie może pozostać bezradnym i nieporadnym w kwestii przedmiotu, który stanowi wsparcie w słyszeniu harmonicznym i przestrzennym. Przedmiot towarzyszy przyszłym kompozytorom, rytmikom, dyrygentom, instrumentalistom, i który okazuje się potrzebny w całości nauki. Przedmiot wnosi wielką wartość w rozwój ogólnomuzyczny ucznia, stanowi kompletność wykształcenia i kształtuje umiejętności przyszłych studentów oraz zawodowych muzyków.
Do wydobycia chęci ucznia do przedmiotu ważna jest atmosfera pracy w klasie. Naturalna komunikacja pomaga niwelować niepewności i opory ucznia, budować swobodną postawę gry. Od początku należy zwracać uwagę na poprawny układ ręki, gdyż często zauważamy tzw. "spadający kciuk ". Uczniowie instrumentaliści poprzez grę na innych instrumentach, nie uaktywniają wszystkich palców do gry. Zaprzyjaźniając się z klawiaturą i wykonując ćwiczenia na klawiaturze całą dłonią możemy ukierunkować do myślenia pianistycznego. Wsunięty kciuk nad klawiaturę daje możliwość nadgarstkom plastyczną pracę przy rozpoczynaniu fraz i ich kończeniu, przy realizacji artykulacji tak istotnej w wyrażaniu muzyki. Często przy fortepianie - praktycznych zastosowaniu wiedzy teoretycznej, rozwiewają się niekiedy banalne niejasności, które stanowią spore przeszkody w rozwoju ogólnomuzycznym.
Pozytywne skutki stanowi także gra na cztery ręce z pedagogiem. Wyrównuje poczucie rytmu, otwiera na słyszenie harmoniczne, mobilizuje do odpowiedzialności w dialogu, determinuje do wyćwiczenia swojej partii. Najczęściej jest doskonałą wciągającą zabawą.
Uczeń ma prawa otrzymać pełną, rzetelną i szczegółową wiedzę merytoryczną, na miarę możliwości pojęcia w danym etapie nauki. Dzięki temu budowana jest w nim pewność, że krok po kroku uzyska umiejętności gry na fortepianie i że jest to przedmiot ubogacający naukę. Dla każdego ucznia należy przygotować plan pracy i przekrój programu, dzięki któremu zyska niezbędne umiejętności. Zaplanować utwory, które uczeń sam proponuje oraz znaleźć odpowiednie opracowania. Określić należy przybliżony czas realizacji utworu, by uczeń kontrolował swoje dążenia do osiągania celów. W międzyczasie natomiast chwalić za poprawne wykonania, dawać informację zwrotną jako nawigację w procesie nauki. Warto podkreślić- należy uczyć jak ćwiczyć, by ćwiczenie było naturalnym sposobem do osiągania celów.
Do lekcji fortepianu dodatkowego podchodźmy z entuzjazmem i mobilizacją. Nastawienie nasze z pewnością przejmie niejeden uczeń, który doceni rolę biegłego poruszania się w repertuarze muzyki fortepianowej. Z przyjaźnią i troską miejmy na względzie nie tylko zdolności ucznia, ale jego sferę emocjonalną, tak istotną do przekazywania muzyki swobodnej i zrozumiałej. Wciągajmy ucznia swoim doświadczeniem i wiedzą w pozawerbalne znaczenia pojmowania muzyki. Nauka na fortepianie pozwoli mu na spojrzenie z szerszej perspektywy i pokierowanie swojej zawodowej drogi z większą pewnością swoich umiejętności.