Program zajęć dodatkowych z języka niemieckiego pn. Deutsch ist genial!

Program zajęć dodatkowych
z języka niemieckiego
pt. Deutsch ist genial!

Grażyna Pluta

Robuń 2017r.

Wstęp
Umiejętność porozumiewania się w języku obcym w dzisiejszych czasach stał się koniecznością i niesie za sobą wiele korzyści nie tylko tych długoterminowych, takich jak: możliwość nauki w szkołach i na wyższych uczelniach za granicą, czy zwiększenia swoich możliwości na rynku pracy, ale także tych krótkoterminowych, które pozwalają ułatwić zrozumienie i akceptację innych ludzi, przełamać stereotypy kulturowe. Zajęcia z języka obcego są doskonałą okazją do poznawania przez uczniów kultur innych krajów. W ten sposób można promować w nich postawę szacunku, otwartości i tolerancji, co w przypadku kraju niemieckiego, z jego trudną historią w tle, jest szczególnie ważne. Uczestnictwo w dodatkowych zajęciach z języka niemieckiego daje możliwość nie tylko obcowania z kulturą krajów niemieckojęzycznych, ale także możliwość poszerzenia i utrwalenia wiedzy i sprawności zdobytych podczas tych zajęć. Podstawą realizacji wyznaczonych celów są metody pracy uwzględniające: zabawę, pracę w grupach, prace manualne, plastyczne, taniec, śpiew, pantomima. Program jest realizowany w atmosferze bezpieczeństwa i akceptacji.

Charakterystyka programu
Program powstał w oparciu o następujące akty prawne:
- Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej,
- ustawy z dnia 14 grudnia 2016r. – prawo oświatowe,
- ustawy z dnia 14 grudnia 2016r. – przepisy wprowadzające ustawę – prawo oświatowe i jest zgodny z zapisami Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Przy opracowaniu programu wspomagałam się literaturą metodyczną, a także szeroko dostępnymi programami nauczania języka niemieckiego dla I i II etapu edukacyjnego przygotowanymi przez metodyków przedmiotu i autorów podręczników.

Koncepcja programu
Program opracowałam z myślą o uczniach, którzy zgłosili chęć dalszego pogłębiania nauki języka niemieckiego. Tematyka i zagadnienia związane są ze znaną im otaczającą ich rzeczywistością, a przede wszystkim dotyczą ich życiowych doświadczeń. Moim celem było opracowanie takiego programu, który wspomaga rozwój kompetencji językowych ucznia (mówienie, słuchanie, czytanie i pisanie) wynikających z podstawy programowej dla drugiego etapu edukacyjnego.

Warunki realizacji programu
Program przeznaczony jest do realizacji na zajęciach dodatkowych z języka niemieckiego w klasie IV szkoły podstawowej. Jego realizacja przebiega w wymiarze 30 godzin w całym roku szkolnym. Program nie przewiduje podręczników dla uczniów. Oni sami zobowiązani są prowadzić zeszyty, w których zapisują istotne informacje z zajęć. Dodatkowo otrzymują od nauczyciela karty pracy, kserokopie, itp. Zajęcia prowadzone są metodami aktywizującymi typu: drama, głuchy telefon, pantomima, Memory, śpiew, itp. oraz metodami projektowymi.
Do prowadzenia zajęć można wykorzystać materiały m.in. z pozycji:
- „der, die, das neu dla klasy IV, V” – M. Kozubska, E. Krawczyk, L. Zastąpiło, wyd. Wydawnictwo Szkolne PWN;
- „Gramatyka niemiecka” - M. Kozubska, E. Krawczyk, L. Zastąpiło, wyd. Wydawnictwo Szkolne PWN,
- „Gry i zabawy językowe dla klas IV-VI” – Angela Bajorek, wyd. Wydawnictwo Szkolne PWN,
- „Język niemiecki PUNKT” – A. Potapowicz, wyd. WSiP.

Cele główne programu:
- wprowadzanie uczniów w świat języka niemieckiego, w krąg kulturowy krajów niemieckojęzycznych,
- wzbudzanie w uczniach szacunku dla kultury innych krajów,
- kształcenie podstawowych kompetencji językowych,
- rozwijanie sprawności komunikacji,
- zwiększenie motywacji i aktywności uczniów,
- rozwijanie zainteresowań uczniów oraz umacnianie w nich poczucia własnej wartości i wiary we własne możliwości,
- podniesienie jakości pracy szkoły.

Cele szczegółowe programu:
- uzupełnienie i poszerzenie słownictwa kursu podstawowego,
- utrwalenie zagadnień gramatycznych omawianych na lekcjach,
- poprawne odtwarzanie poznawanych piosenek i dialogów,
- dostrzega różnice i podobieństwa w tradycjach polskich i krajów niemieckojęzycznych,
- kształtowanie technik uczenia się, a przez to wdrażanie do samodzielności,
- rozwijanie umiejętności korzystania z różnego rodzaju źródeł informacji,
- podniesienie umiejętności wykorzystania wiedzy w praktyce,
- zapewnienie uczniom dostępu do materiałów niemieckojęzycznych (książki, czasopisma, strony internetowe),
- rozwijanie umiejętności prowadzenia dialogu oraz efektywnego współdziałania w zespole,
- wspomaganie procesu samooceny.

Zakres tematyczny programu nauczania:
1. Człowiek: stosowanie pozdrowień, przedstawianie się
2. Czas wolny: formy spędzania wolnego czasu, nazwy gier i zabaw, określanie własnych
zainteresowań
3. Rodzina: członkowie rodziny, zawody męskie i żeńskie,
4. Szkoła: przybory szkolne, przedmioty szkolne
5. Świat zwierząt: zwierzęta domowe i egzotyczne
6. Mieszkanie: meble, kolory, nazwy pomieszczeń
7. Elementy wiedzy o krajach niemieckojęzycznych: święta, muzyka, świat bajek, itp.

Zakres gramatyczny programu nauczania:

1. Budowa zdań oznajmujących
2. Czasowniki regularne i nieregularne
3. Tworzenie pytań przez inwersję
4. Przeczenie nein, nicht, kein
5. Zaimki dzierżawcze
6. Przymiotniki określające cechy oraz przymiotnik jako orzecznik
7. Rodzajnik określony i nieokreślony
8. Liczebniki do 100
9. Czasownik modalny
10.Czasownik zwrotny
11. Czas teraźniejszy i przeszły

Metody pracy:
W realizacji programu stosowana jest przede wszystkim metoda komunikatywna, która działa we wszystkich płaszczyznach nauki języka obcego (mowa, rozumienie ze słuchu, czytanie i pisanie). Postawione cele wymagają zastosowania metod aktywizujących, które zwiększają czynny udział uczniów. Uwzględniają emocjonalny aspekt procesu uczenia się. Przez dramę, pantomimę, śpiew, gry dydaktyczne, wywiad, itp. uczniowie są bardziej kreatywni i otwarci na zdobywanie podstawowych kompetencji językowych. Istotną metodą w realizacji programu jest metoda projektu, która rozwija u uczniów umiejętność współpracy w grupie i jednocześnie motywuje ucznia do nauki języka poprzez indywidualne zaangażowanie w projekt.

Formy pracy:
W trakcie zajęć stosowane są następujące formy:
- praca w grupach,
- praca w parach,
- praca indywidualna.

Ocena i kontrola przyrostu wiedzy i umiejętności ucznia:
Nauczyciel na każdych zajęciach dokonuje osiągnięć oceny i kontroli ucznia w formie odpowiedzi ustnych. Po zrealizowaniu danej partii materiału uczniowie piszą krótki test sprawdzający. Ocena z niego jest wyłącznie informacją zwrotną dla ucznia o jego postępach w zdobywaniu wiedzy.

Ewaluacja programu:
Ewaluacja programu zostanie przeprowadzona po zakończeniu cyklu zajęć, który trwa 30 godzin lekcyjnych. Jej przeprowadzenie pozwoli na ewentualną modyfikację programu w niezmienionej formie. Źródłem informacji o programie będą osiągnięcia uczniów – ocena wypowiedzi ustnych i ocena prac pisemnych. Zostanie również przeprowadzona anonimowa ankieta ewaluacyjna wśród uczestników zajęć. Wzbogaci ona informacje o poziomie opanowanego materiału na podstawie opinii uczniów biorących udział w zajęciach.
Metody ewaluacji:
- analiza wypowiedzi ustnych uczniów,
- wnioski płynące z oceny prac pisemnych,
- anonimowa ankieta przeprowadzona wśród uczestników zajęć.