Przedszkolaki z dobrym wychowaniem za pan brat - program autorski. Program zajęć dla dzieci 6-letnich

Wstęp
Ludzie żyjąc we wspólnocie i mając różne charaktery, temperamenty i ambicje, wypracowali sobie szereg zasad, które pomagają im funkcjonować zgodnie w społeczeństwie. Zbiór tych zasad określamy francuskim zwrotem „savoir-vivre” co dosłownie oznacza „sztukę życia”, na którą składa się umiejętność postępowania i radzenia sobie w różnych sytuacjach, znajomość form towarzyskich i reguł grzecznościowych. Człowieka, który przestrzega zasad savoir-vivre`u uważamy za dobrze wychowanego i o wysokiej kulturze osobistej. Niestety dobre wychowanie nie jest wrodzone, ale nabywa się go w wyniku pracy nad sobą i pomocy najbliższych.
Wdrażanie zasad dobrego wychowania powinno się odbywać od najmłodszych lat. Dziecko uczy się przez naśladowanie i widząc sposób zachowania swoich rodziców, zarówno właściwy jak i niewłaściwy, szybko przejmuje te zachowania. Dlatego nie powinno się odkładać edukacji w tym zakresie na późniejsze lata, ale należy zacząć jak najwcześniej, najlepiej przez swój dobry przykład. Ważne jest także, aby w parze ze znajomością reguł współżycia szła życzliwość i szacunek dla innych. Dziecko przychodząc do przedszkola posiada już pewne umiejętności, które niestety często odbiegają od zasad kulturalnego zachowania. Rodzice często myślą, że jest czas na uczenie dziecka kultury i że nauczy się tego samow przedszkolu czy szkole. Oczywiście nauczyciel zawsze stara się wpoić dziecku prawidłowe zachowania, ale jeśli nie będą one utrwalane w codziennym życiu, to nie wrosną w dziecko i będą dla niego w jakimś sensie dziwactwem.
Zauważając, że dzieci przedszkolne często nie przestrzegają zasad dobrego wychowania, postanowiłam napisać i wdrożyć niniejszy program zająć, mając nadzieję, że pomogę im w ten sposób odnaleźć się i odpowiednio zachować w różnych sytuacjach.

Założenia programu
Program będzie realizowany w grupie dzieci 6-letnich w roku szkolnym 2017/2018, ale może być także realizowany w grupach dzieci 5-letnich. Realizatorką programu będzie mgr Ewa Wawer (nauczyciel wychowania przedszkolnego, logopeda). Realizacja programu ma pomóc dzieciom w poznaniu i przyswojeniu sobie zasad dobrego wychowania oraz zachęcić je do stosowania ich w codziennym życiu.
Na realizację programu przewidziano dziewięć zajęć w ciągu jednego roku szkolnego. Sześć zajęć będzie realizowanych w sali przedszkolnej:
- Powitanie, pożegnanie
- Czystość i elegancja
- Trzy magiczne słowa
- Dobre maniery przy stole
- Kulturalna rozmowa
- Uprzejmość przez telefon.
Trzy zajęcia z cyklu: „Dobre maniery w miejscach publicznych” to działania praktyczne w postaci wyjazdu do kina, muzeum i teatru.
Treści zostały dostosowane do potrzeb, zainteresowań i możliwości dzieci
5 i 6-letnich. W programie są prezentowane wiersze Grażyny Herbst i Agnieszki Nożyńskiej-Damieniuk oraz piosenki innych autorów.
Układ treści programowych ma charakter otwarty, a zaprezentowane scenariusze zajęć są propozycjami, które można poszerzać i modyfikować według własnego uznania i potrzeb grupy.
Program „Przedszkolaki z dobrym wychowaniem za pan brat” zawiera szczegółowe zagadnienia i sposoby ich realizacji. Zawiera również informacje o preferowanych metodach i formach pracy, sprzyjających osiąganiu zamierzonych celów, przewidywane osiągnięcia dzieci, a także sposoby ewaluacji.

Cel ogólny programu:
Celem ogólnym programu „Przedszkolaki z dobrym wychowaniem za pan brat” jest poznanie zasad dobrego wychowania oraz kształtowanie u dzieci umiejętności kulturalnego zachowania się w różnych sytuacjach.
Cele szczegółowe:
- Kształtowanie umiejętności kulturalnego witania się i pożegnania.
- Kształtowanie umiejętności przestrzeganie zasad higieny i dbania o wygląd zewnętrzny.
- Wdrażanie do używania zwrotów grzecznościowych.
- Kształtowanie umiejętności kulturalnego zachowania się przy stole.
- Kształtowanie umiejętności kulturalnego komunikowania się z innymi.
- Kształtowanie umiejętności kulturalnego komunikowania się przez telefon.
- Kształtowanie umiejętności przestrzeganie norm społecznych i zasad kultury.
- Kształtowanie umiejętności kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych.
- Wzbudzanie potrzeby bycia miłym dla innych.
- Uwrażliwienie na kulturalny sposób bycia.
- Integracja grupy.
- Zmniejszenie ilości konfliktów w grupie.
Metody i formy pracy
Program zakłada wykorzystywanie następujących metod:
- słowne: głośne czytanie, rozmowa kierowana, objaśnienie, instruktaż, opis, pogadanka,
- poglądowe: obserwacja polisensoryczna (wzrok, słuch, dotyk),
- praktyczne: warsztatowe, naśladownictwo, inscenizacje,
- aktywizujące: burza mózgów, pedagogika zabawy.

Na zajęciach stosowane będą następujące formy pracy:
- praca indywidualna,
- praca w parach,
- praca w grupie
Środki dydaktyczne
Do prawidłowej realizacji przedstawionego programu przydatne będą następujące środki dydaktyczne: teksty wierszy, piosenek, materiały plastyczne, odtwarzacz CD, płyty CD z muzyką z repertuaru dziecięcego, kolorowanki tematyczne, ilustracje, kukiełki, rekwizyty.
Przewidywane osiągnięcia dzieci:
Dziecko:
- zna i stosuje zasady dobrego wychowania w każdej sytuacji i miejscu,
- wita i żegna się z różnymi osobami używając odpowiednich zwrotów i gestów,
- dba o higienę osobistą i schludny, elegancki wygląd na co dzień,
- często używa zwrotów „proszę, dziękuję, przepraszam”,
- przestrzega dobrych manier przy stole,
- rozmawia w sposób uprzejmy, patrząc w oczy i nie przerywając rozmówcy,
- przestrzega zasad dobrego wychowania podczas rozmowy telefonicznej,
- ubiera się i zachowuje kulturalnie podczas wizyty w kinie, teatrze, muzeum.

Procedura osiągania celów i treści programowe
Program będzie realizowany w oparciu o:
- słuchanie wierszy czytanych przez nauczyciela,
- wspólne rozmowy na temat najważniejszych wątków wierszy, postępowania bohaterów
- rozmowę, dyskusję na temat różnych sposobów zachowania,
- inscenizowanie przez nauczyciela i dzieci wybranych zachowań związanych z savoir-vivre,
- działalność plastyczną,
- wspólne tworzenie zasad zachowania,
- wyrażanie ekspresji poprzez ruch, taniec i muzykę,
- wyrażanie emocji poprzez grupowe zabawy ruchowe,
- organizowane wyjścia do teatru, kina, muzeum.

Scenariusze zajęć
Scenariusz nr 1
Temat: Uśmiech, powitanie, pożegnanie.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności kulturalnego witania się i pożegnania.
Cele operacyjne: dziecko:
- integruje się z grupą,
- uważnie słucha,
- ocenia postępowanie bohatera wiersza,
- odgrywa zaproponowaną scenkę – wchodzi w rolę,
- zna różne sposoby powitania i pożegnania,
- stosuje różne formy powitania i pożegnania na co dzień odpowiednio do spotkanej osoby,
- wita się i żegna w sposób miły i kulturalny.
Metody:
- słowne: głośne czytanie, rozmowa kierowana, objaśnienie, instruktaż, opis, pogadanka,
- praktyczne: warsztatowe, naśladownictwo, inscenizacje,
- aktywizujące: burza mózgów, pedagogika zabawy.
Formy pracy:
- praca indywidualna,
- praca w parach,
- praca w grupie
Środki dydaktyczne: tekst wiersza „Uśmiech na co dzień” A. Nożyńskiej – Demianiuk (załącznik nr 1), nagranie dowolnej melodii, odtwarzacz CD.

Przebieg zajęć
1. Zabawa integracyjna z kręgu pedagogiki zabawy „Wyspa”. Nauczycielka prosi, żeby dzieci wyobraziły sobie, że są na wyspie, na której nikogo nie znają. Chodzą ze spuszczonymi głowami. Po chwili podnoszą oczy na wysokość kolan kolegów, następnie na wysokość brzuchów, potem szyi a na koniec patrzą sobie w oczy i serdecznie się witają.
2. Wiersz „Uśmiech na co dzień” A. Nożyńska – Demianiuk.

3. Rozmowa na temat usłyszanego wiersza – ocena zachowania Kacpra wobec sąsiadki i wobec kolegi. Jak Kacper powinien się zachować? Co powinien zrobić i odpowiedzieć sąsiadce i koledze?

4. Scenki dramowe odgrywane przez dzieci:
• Uprzejmie i grzecznie pozdrawiam sąsiadkę.
• Miło i wesoło odpowiadam na powitanie kolegi lub koleżanki.

5. Jak powinno się witać i żegnać z różnymi osobami – wspólne ustalenie zasad powitania i pożegnania – burza mózgów.
• Sąsiadka, nauczyciel, sprzedawca w sklepie, mama lub tata kolegi, koleżanki: dzień dobry, dobry wieczór, dobranoc, do widzenia.
• Babcia, dziadek: dzień dobry, do widzenia, dobry wieczór, dobranoc, do zobaczenia, podanie ręki, przytulenie się, całus.
• Kolega, koleżanka: cześć, hej, hejka, czołem, na razie, podanie ręki, przybicie „piątki”, „żółwik”
• Brat, siostra: cześć, hej, hejka, czołem, na razie, podanie ręki, przybicie „piątki”, „żółwik”, przytulenie się, całus.
• Mama, tata: cześć, pa, do zobaczenia, przytulenie się, całus.

6. Zabawa muzyczno-ruchowa „Witamy się – żegnamy się”. Podczas muzyki dzieci tańczą, a w przerwie nauczycielka wymienia osobę, z którą dzieci witają się na różne sposoby, ale za każdym razem z innym dzieckiem: podają sobie dłoń, posyłają całusy, przybijają "piąteczkę" oraz używają odpowiednich zwrotów typu: witam Cię, cześć, dzień dobry, hejka. Po kilku zmianach dzieci żegnają się, używając zwrotów odpowiednich do wymienionej przez nauczycielkę osoby.

7. Podsumowanie zajęć poprzez odczytanie przez nauczycielkę „Złotych zasad” na temat powitania na podstawie książki G. Herbst „Dobre maniery czyli savoir-vivre dla dzieci”.

Złote zasady:
1. Witaj innych słowami: dzień dobry, dobry wieczór, cześć lub podaniem ręki.
2. Wymieniając podczas powitania imię kolegi lub koleżanki, okazujesz sympatię
i dajesz im odczuć, że są dla ciebie ważni.
3. Osoba starsza, kobieta, dziewczynka pierwsza podaje rękę.
4. Zawsze pierwszy pozdrawia ten, kto wchodzi.
5. Nie mijaj znajomej osoby bez powitania.
6. Kiedy się z kim witasz, wyjmij ręce z kieszeni.
7. Nie zapominaj o uśmiechu i spojrzeniu w oczy.

Scenariusz nr 2
Temat: Czystość i elegancja.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności przestrzeganie zasad higieny i dbania o wygląd zewnętrzny.
Cele operacyjne: dziecko:
- uważnie słucha,
- podaje przykłady właściwego i nieeleganckiego zachowania związanego z higieną osobistą,
- chętnie bierze udział w zabawie tanecznej,
- starannie koloruje obrazek,
- ocenia usłyszane stwierdzenia – prawda, fałsz,
- dba o higienę osobistą i wygląd zewnętrzny.
Metody:
- słowne: głośne czytanie, rozmowa kierowana, objaśnienie, instruktaż, opis, pogadanka,
- praktyczne: warsztatowe, naśladownictwo,
Formy pracy:
- praca indywidualna,
- praca w grupie

Środki dydaktyczne: poplamione ubranie, czyste ubranie, tekst wiersza „Czystość i elegancja” G. Herbst (załącznik nr 2), brystol z narysowaną tabelą, naklejki z ilustracjami zwyczajów higienicznych, nagranie piosenki „Mydło lubi zabawę” zespołu Fasolki (załącznik nr 3), odtwarzacz CD, obrazek związany z higieną.

Przebieg zajęć
1. Nauczycielka wchodzi do sali z potarganymi włosami, w poplamionej bluzce lub sukience, ubrudzona na twarzy. Widzi zdziwienie dzieci i pyta: O co chodzi? Czy coś się stało? Dzieci zwracają jej uwagę, że jest brudna, nieuczesana. Prowadząca wyraża zdziwienie, pyta czy im się to nie podoba i dlaczego powinna się umyć i założyć czyste ubranie. Wypowiedzi dzieci powinny zmierzać do pokazania, że bycie czystym jest ważne, zdrowe i estetyczne. Nauczycielka przyznaje im rację i idzie się szybko przebrać i umyć.

2. Wiersz „Czystość i elegancja” G. Herbst. Wyłonienie na podstawie wysłuchanego wiersza eleganckich i nieeleganckich zwyczajów związanych z higieną osobistą. Wpisanie ich przez nauczycielkę do tabeli podzielonej na dwie części. Nad pierwszą kolumną jest wyraz TAK, a nad drugą NIE. Przyklejanie w tabeli odpowiednich obrazków ilustrujących dane zachowanie.

3. Zabawa taneczna przy piosence „Mydło lubi zabawę” zespołu „Fasolki”.

4. Kolorowanie obrazka związanego z tematyką zajęć.

5. Podsumowanie zajęć w postaci pytań: prawda, fałsz.

- Należy się myć raz w tygodniu.
- Do mycia zębów używamy miodu.
- Ręce trzeba myć po wyjściu z toalety, po zabawie w piasku, po zabawie ze zwierzętami i przed jedzeniem.
- Włosy myjemy codziennie.
- Bieliznę i skarpetki zmieniamy raz w tygodniu.
- Gumę do żucia można wyrzucić na chodnik albo przykleić np. do stołu.
- Można dłubać w nosie, wtedy, kiedy chcemy.
- Kiedy kichasz lub kaszlesz trzeba zasłonić usta dłonią lub chusteczką.

Scenariusz nr 3
Temat: Trzy magiczne słowa.
Cel ogólny: Wdrażanie do używania zwrotów grzecznościowych.
Cele operacyjne: dziecko:
- integruje się z grupą,
- uważnie słucha,
- potrafi wymienić sytuacje, w jakich należy używać słów: proszę, dziękuję, przepraszam,
- chętnie bierze udział w zabawie tanecznej,
- wykonuje prezent (obrazek) dla kolegi, koleżanki,
- wręcza obrazek koledze lub koleżance używając zwrotów: proszę, dziękuję,
- stosuje zwroty grzecznościowe na co dzień.
Metody:
- słowne: głośne czytanie, rozmowa kierowana, objaśnienie, instruktaż, opis, pogadanka,
- praktyczne: warsztatowe, naśladownictwo,
Formy pracy:
- praca indywidualna,
- praca w parach,
- praca w grupie
Środki dydaktyczne: tekst wiersza "Przepraszam, proszę, dziękuję" Grażyny Herbst (załącznik nr 4), nagranie piosenki „Niechcący” autorstwa M. Jakucy i R. Dziekańskiego (załącznik nr 5), odtwarzacz CD, pastele olejne, kartki z bloku,

1. Powitanie.
Zabawa integracyjna "Ludzie do Ludzi". Dzieci dobierają się parami i stoją na przeciwko siebie. Prowadząca wydaje polecenia, które dzieci w parach wykonują np.: noga do nogi, ucho do ucha, ręka do ręki, brzuch do brzucha. Na polecenie: Ludzie do ludzi – dzieci zmieniają pary.

2. Wysłuchanie wiersza "Przepraszam, proszę, dziękuję" Grażyny Herbst. W oparciu o tekst dzieci wymieniają magiczne słowa i przytaczają sytuacje, w jakich powinno się ich używać. Próbują też określić, czy mówienie tych słów jest dla nich zawsze łatwe. Czy z jakimś słowem mają czasami problem?

3. Zabawa „Podziękuj za prezent”. Dzieci siedzą w kole i podają sobie kolejno pluszaka. Dziecko, które podaje zabawkę mówi: proszę, a dziecko, które ją otrzymuje mówi: dziękuję. Krótkie podsumowanie w postaci pytań: Czy zawsze powinno się dziękować za prezent? Czy jeśli prezent się nie podoba to powinno się za niego podziękować czy nie? Czy powinno się pokazać komuś, że prezent się nie podoba? Dlaczego? Co można zrobić z nietrafionym prezentem?

4. Zabawa przy piosence „Niechcący” autorstwa M. Jakucy i R. Dziekańskiego. (załącznik nr )

5. Praca plastyczna – „Obrazek dla kolegi, koleżanki”. Dzieci rysują pastelami olejnymi dowolny rysunek. Starają się namalować go jak najlepiej. Po wykonaniu prac wręczają rysunek wylosowanemu koledze lub koleżance używając słów: proszę, dziękuję.

Scenariusz nr 4
Temat: Dobre maniery przy stole.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności kulturalnego zachowania się przy stole.
Cele operacyjne: dziecko:
- integruje się z grupą,
- uważnie słucha,
- podaje przykłady niewłaściwego zachowania się przy stole,
- potrafi posługiwać się sztućcami,
- zna i przestrzega zasad zachowania się przy stole.
Metody:
- słowne: głośne czytanie, rozmowa kierowana, objaśnienie, instruktaż, opis, pogadanka,
- praktyczne: warsztatowe, naśladownictwo, inscenizacje,
- aktywizujące: burza mózgów, pedagogika zabawy.
Formy pracy:
- praca indywidualna,
- praca w parach,
- praca w grupie
Środki dydaktyczne: tekst wiersza „Przy stole” A. Nożyńskiej – Demianiuk (załącznik nr 6), brystol, mazak, emblematy z owocami, talerze, kubeczki, noże, widelce, serwetki.

1. Zabawa na powitanie „Miło zacznij nowy dzień i uśmiechnij do mnie się, klaśnij w ręce raz i dwa, usiądź w kole tak jak ja”.

2. Słuchanie wiersza „Przy stole” A. Nożyńskiej-Demianiuk. Rozmowa na temat zachowania Krzysia przy stole.

3. Stworzenie zestawu zabronionych zachowań podczas posiłków – burza mózgów. Zapisywanie pomysłów dzieci na brystolu np.:
Podczas posiłku zabrania się:
- siorbania, mlaskania, skrobania po talerzu, dłubania w zębach, cmokania, czyszczenia paznokci, opierania sztućców o brzeg talerza, oblizywania palców, rozmazywania potraw na talerzu, picia z łyżeczką w szklance, dmuchania na gorące potrawy itp.

4. Zabawa ruchowa „Sałatka owocowa”. Dzieci siedzą w kole na krzesełkach i otrzymują emblematy z owocami np.: jabłka, banany, truskawki, gruszki. Na polecenie nauczyciela: Robię sałatkę owocową z jabłek i bananów – dzieci z emblematami tych owoców zamieniają się miejscami. Na wezwanie: Sałatka owocowa! Wszystkie dzieci zamieniają się miejscami. Zabawę powtarzamy kilka razy.

5. Zabawa dydaktyczna „Kulturalnie zachowuję się przy stole”. Można ją przeprowadzić z użyciem rekwizytów w sali lub w trakcie obiadu na stołówce przedszkolnej. Zabawa polega na inscenizowaniu zachowania podczas posiłku i jest podzielona na trzy etapy:

• Przed posiłkiem: myjemy ręce, nakrywamy do stołu (zwrócenie uwagi na położenie sztućców po właściwej stronie talerza), siadamy do stołu powoli, bez przepychania, życzymy wszystkim „smacznego”.
• Podczas posiłku: siedzimy prosto, nie opieramy łokci na stole, odpowiedni sposób trzymania sztućców, nie sięgamy ręką przez cały stół, tylko prosimy o podanie danej potrawy, jemy wolno, małymi kęsami, nie mówimy za dużo, używamy słów „proszę, dziękuję”.
• Po posiłku: wycieramy usta i palce serwetką, łyżkę zostawiamy na talerzu, widelec i nóż składamy równolegle do siebie na talerzu, wstajemy od stołu razem ze wszystkimi, wsuwamy krzesło pod stół, dziękujemy za posiłek, nawet, jeśli nam nie smakowało.

6. Staramy się utrwalać prawidłowe zachowanie przy każdym posiłku.

Scenariusz nr 5
Temat: Kulturalna rozmowa.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności kulturalnego komunikowania się z innymi.
Cele operacyjne: dziecko:
- integruje się z grupą,
- uważnie słucha i ogląda inscenizację,
- potrafi wskazać cechy złego i dobrego dialogu,
- uważnie słucha wiersza,
- odgrywa scenki używając elementów dobrego dialogu,
- kulturalnie komunikuje się z innymi na co dzień.
Metody:
- słowne: głośne czytanie, rozmowa kierowana, objaśnienie, instruktaż, opis, pogadanka,
- praktyczne: warsztatowe, naśladownictwo, inscenizacje,
- aktywizujące: burza mózgów, pedagogika zabawy.
Formy pracy:
- praca w parach,
- praca w grupie

Środki dydaktyczne: kukiełki dwóch zwierzątek, tekst wiersza „Dobre maniery podczas rozmowy” G. Herbst (załącznik nr 7).

Przebieg zajęć:
1. Zabawa na powitanie „Iskierka przyjaźni”. Wszyscy stoją w kręgu, trzymając się za ręce. Nauczycielka mówi: „Iskierkę przyjaźni puszczam w krąg, niech powróci do mych rąk” i w tym samym czasie ściska dłoń stojącego obok dziecka. Zabawa polega na tym, aby każdy kto poczuje uścisk jednej dłoni, przekazał uścisk następnej osobie. Gdy nauczycielka „otrzyma” uścisk drugiej dłoni wówczas mówi „Iskierka przyjaźni krąg zatoczyła, do mych rąk wróciła”.

2. Wprowadzenie do zajęć poprzez zainscenizowanie sceny rozmowy między dwoma zwierzątkami (kukiełkami). W trakcie scenki jedno zwierzątko próbuje spokojnie i wyraźnie opowiedzieć coś drugiemu, a drugie ciągle mu przerywa, odwraca się, zmienia temat. W końcu pierwsze zwierzątko rezygnuje i kończy rozmowę.

3. Rozmowa na temat obejrzanej scenki i wypunktowanie niewłaściwego zachowania drugiego zwierzątka.

4. Wysłuchanie wiersza „Dobre maniery podczas rozmowy” G. Herbst. Dzieci wymieniają prawidłowe zachowania w czasie rozmowy.

5. Odegranie scenki z kukiełkami zwierzątek z uwzględnieniem zasad właściwego zachowania podczas rozmowy przez chętne dzieci.

6. Zabawa na pożegnanie „Iskierka przyjaźni”.

Scenariusz nr 6

Temat: Uprzejmość przez telefon.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności kulturalnego komunikowania się przez telefon.
Cele operacyjne: dziecko:
- integruje się z grupą,
- uważnie słucha,
- wspólnie z innymi ustala zasady grzecznej rozmowy przez telefon,
- potrafi zagrać scenkę rozmowy telefonicznej na zaproponowany temat,
- starannie wykleja plasteliną kontur telefonu komórkowego.
Metody:
- słowne: głośne czytanie, rozmowa kierowana, objaśnienie, instruktaż, opis, pogadanka,
- praktyczne: warsztatowe, naśladownictwo, inscenizacje,
- aktywizujące: burza mózgów, drama
Formy pracy:
- praca indywidualna
- praca w parach,
- praca w grupie
Środki dydaktyczne: prawdziwe lub zabawkowe telefony komórkowe tekst wiersza „Halo” A. Nożyńskiej-Demianiuk (załącznik nr 8), plastelina, kartki z konturem telefonu, tekst wiersza G. Herbst „Uprzejmość przez telefon” (załącznik nr 9).

Przebieg zajęć:
1. Powitanie.
Zabawa „Głuchy telefon”. Dzieci stoją jeden za drugim. Pierwsze dziecko mówi szeptem na ucho koledze jakieś słowo, a on mówi je następnemu, aż słowo dojdzie do ostatniego dziecka, które wypowie je na głos. Zabawę powtarzamy kilkakrotnie.

2. Nauczycielka inscenizuje z chętnym dzieckiem wiersz pt.: „Halo” A. Nożyńskiej-Demianiuk. Wypowiedzi dzieci dotyczące usłyszanej rozmowy telefonicznej.

3. Wspólne wypracowanie zestawu dobrych manier podczas rozmowy telefonicznej – burza mózgów. Przykładowe zasady:
• Nie wypada dzwonić przed 9 rano i po 21.00.
• Gdy do kogoś dzwonimy należy się przywitać, przedstawić, a po zakończeniu rozmowy pożegnać się.
• Jeśli nie ma osoby, z którą chcemy rozmawiać, możemy poprosić
o przekazanie jej wiadomości.
• Rozmowę powinna kończyć osoba, która ją rozpoczęła.
• Telefon komórkowy należy wyłączyć przed wejściem do kościoła, teatru, kina.

4. Odgrywanie przez chętne dzieci scenek telefonicznych na następujące tematy:
• Dzwonisz do koleżanki, ale jej nie zastałeś.
• Dzwonisz do koleżanki, żeby się dowiedzieć, dlaczego nie przyszła do przedszkola.
• Dzwonisz do babci, bo chcesz ją poprosić, żeby do ciebie przyjechała.

5. Praca plastyczna: wyklejanie plasteliną obrazka telefonu komórkowego. Wystawa prac.

6. Podsumowanie zajęć poprzez odczytanie przez nauczycielkę wiersza G. Herbst „Uprzejmość przez telefon”.

Ewaluacja
Ewaluacja zostanie przeprowadzona na podstawie obserwacji zachowań dzieci podczas zajęć oraz w trakcie ich codziennego pobytu w przedszkolu. Pod koniec roku szkolnego zostaną także przeprowadzone rozmowy z rodzicami dotyczące ewentualnych zmian w zachowaniu dzieci w zakresie przestrzegania przez nie zasad dobrego wychowania.

Bibliografia
Herbst G.: Dobre maniery czyli savoir-vivre dla dzieci, Wydawnictwo Aksjomat, Kraków 2017
Jachimska M.: Grupa bawi się i pracuje. Zbiór grupowych gier i ćwiczeń psychologicznych, Oficyna Wydawnicza UNUS, Wałbrzych 1994
Nożyńska-Demianiuk A.: Savoir-vivre dla najmłodszych czyli zasady towarzyskiej ogłady, Wydawnictwo IBIS, Poznań 2016.

Załączniki
Załacznik nr 1
„Uśmiech na co dzień” A. Nożyńska –Demianiuk
Kacper dziś od rana chodzi zły jak osa!
Może jakaś mucha wpadła mu do nosa?
Nie wita sąsiadki: Dzień dobry, sąsiadko!
Choć na Kacpra szczeka – Hau! – jej piesek z łatką.

O, kolega Kacpra z naprzeciwka zmierza!
- Czołem, brachu! – woła, lecz on nie zamierza
Odpowiedzieć ładnie na to przywitanie.
- Ma nas wszystkich w nosie, panowie i panie!

Nie chodź po ulicy jak chmura gradowa –
Pięknego uśmiechu na co dzień nie chowaj!
Starszym, gdy ich spotkasz, „Dzień dobry” mów grzecznie,
Kumpli: „Cześć!” lub „Hejka!” – pozdrawiaj serdecznie.

A jeśli rozmawiasz z kimś przez dłuższą chwilę,
Niechże stać cię będzie przynajmniej na tyle,
By nie uciec szybko i bez pożegnania ...
Mów więc „Do widzenia!”, ucz się zachowania!

Załącznik nr 2
„Czystość i elegancja” Grażyna Herbst

Jesteś jedyny, niepowtarzalny,
Nie ma takiego drugiego smyka.
Więc czy o siebie dbasz jak należy
I do higieny pilnie nawykasz?

Czy nie obgryzasz czasem paznokci?
Czyste masz ręce i oddech świeży?
Czy utrzymujesz ciało w czystości,
Czy ci nie bardzo na tym zależy?

Odzież masz brudną, kudły na głowie
I pomazane lodami usta.
Nie dziw się zatem, gdy ktoś ci powie:
- czy zaglądałeś dzisiaj do lustra?

Zadbaj o uśmiech. Nie szczędź wysiłku,
By zęby zdrowe były i białe.
Pamiętaj, umyj je po posiłku!
A pasty dużo nie trzeba wcale.

O ustalonej zasypiaj porze.
Trzymaj się z prosto, zażywaj ruchu.
Schludną i czystą noś zawsze odzież
I nie dłub w zębach, w nosie i w uchu.

Osłaniaj buzię podczas kichania.
Nie bądź flejtuchem! Nigdy nikomu
Nie daj powodu do narzekania,
Że nie wyniosłeś czystości z domu!
Załącznik nr 3

„Mydło lubi zabawę” - Fasolki
Mydło lubi zabawę w chowanego pod wodą,
Każda taka zabawa jest wspaniałą przygodą.
Kiedy dobry ma humor to zamienia się w pianę,
A jak znajdzie gdzieś słomkę, puszcza bańki mydlane.

Ref.:
Mydło wszystko umyje, nawet uszy i szyję.
Mydło, mydło pachnące jak kwiatki na łące.

Mydło lubi kąpiele, kiedy woda gorąca,
Skacząc z ręki do ręki, złapie czasem zająca.
Lubi bawić się w berka, z gąbką chętnie gra w klasy,
I do wspólnej zabawy wciąga wszystkie brudasy.

Załącznik nr 4
„Niechcący”
Wstałam dzisiaj lewą nogą,
mam zły humor, spuszczam głowę.
Nawet nie wiem, jak się stało,
że zraniłam Cię złym słowem.

Refren
Ja nie chciałam, ja przepraszam,
chociaż wiem, że jest ci smutno.
Podaj rękę przyjacielu
i zakończmy naszą kłótnię!

Piękny zamek ktoś zbudował,
piłka mi się potoczyła.
Wpadła w środek układanki,
wszystkie klocki rozrzuciła.

Refren
Ja nie chciałam... jw.

Na podwórku biegaliśmy,
pełno śmiechu, wrzawy, krzyku,
lecz z szałasu koleżanki
został tylko stos patyków.

Refren
Ja nie chciałam...
Słowa: Małgorzata Jakucy, muzyka: Robert Dziekański

Załącznik nr 5
"Przepraszam, proszę, dziękuję" Grażyna Herbst
"Przepraszam”, „proszę”, „dziękuję" –
To są magiczne, jak mówią, słowa.
Lecz co to znaczy – wciąż mnie nurtuje.
Czy siła drzemie w nich wyjątkowa?

Czy za pomocą tych właśnie słów
Można uczynić maleńki cud?
Albo dokonać niezwykłych rzeczy,
Których istnienia nikt nie zaprzeczy?

Chciałem mieć rower – to go dostałem.
O taki rower mamę błagałem.
Mówiłem bratu: - Ratuj mnie, proszę!
Więc mi pożyczył ostatnie grosze.

Może się mylę, ale te słowa
Jednak potrafią czasem czarować.
Weźmy na przykład słowo „przepraszam” –
Cuda się dzieją, gdy je wygłaszam.

Sąsiadka uśmiech śle mi uroczy,
Bo przeprosiłem, patrząc jej w oczy.
Przyjaciel zaraz okazał względy,
Gdy przeprosiłem za liczne błędy.

Niech ci się zawsze docenić uda
Drobne grzeczności – maleńkie cuda.
I choć tych wielkich wciąż nam brakuje,
Naucz się mówić słowo „dziękuję”.

Załącznik nr 6
„Przy stole” A. Nożyńska-Demianiuk
Krzyś z psem Brysiem wpadł do cioci
Na obiadek i kompocik!
- Chlip! Chlip! – kto przy stole chlipie?
Bryś już z dołu oczkiem łypie,
No, a dziadek bardzo stary
Aż założył okulary,
By zobaczyć, kto tam szepcze
I tak głośno zupę chłepcze!
Wylizuje ją jak kot,
Potem słychać: „Skrob! Skrob! Skrob!”

Wszyscy siedzą tak zdziwieni,
A właściwie zawstydzeni,
Bo im mowę odebrało!
- Phochę, jedhcie? Co hę stało?
Krzyś pochwycił kawał mięsa.
- Dla psa nie ma ani kęsa?
Ciocia już z półmiskiem leci,
Żeby drugi zjadł kotlecik!
- Wezmę, pewnie!
Krzyś wnet bierze –
Sześć kotletów! Mówię szczerze!
Psu dam pięć, a jeden zjem!
- Wszystko wziąłeś? – przecież wiem!
Lecz dla innych nie zostało!
- Nic wielkiego się nie stało!

Wnet przeżuwa, siorbie, mlaska.
Dziadek woła: „Dać mu klapsa!”
- Lepiej uczmy go kultury,
Bo inaczej w mysie dziury
Mama z tatą się schowają!
Wstyd im, że bęcwała mają!
Załącznik nr 7
„Dobre maniery podczas rozmowy” G. Herbst
Podczas rozmowy,
Kto grzeczność ceni,
Niechaj nie trzyma
Rąk swych w kieszeni.

Niech kulturalną
Czyni swą mowę
I ordynarnym
nie zraża słowem.

Sprawą też ważną
Jest niebywale,
By mówić jasno
I zrozumiale.

Wymawiać słowa
Wolno, wyraźnie.
Słuchać cierpliwie,
Chętnie, uważnie.
I nie przerywać
Innym w pół słowa,
Bo się niegrzeczna
Staje rozmowa.
Załącznik nr 8
„Halo” A. Nożyńska-Demianiuk
- Halo! Jesteś? To wspaniale!
Zaraz ci się czymś pochwalę –
Wreszcie mam spódniczkę w pasy
I bluzeczkę w mazajasy ...,
Byłam w nich na imieninach,
Wczoraj poszłam też do kina ...
Co? To ja nie mówię z Helą?
Nie? To z kim rozmawiam? Z Melą?
Ooo, przepraszam, ja myślałam ...
Z Helą porozmawiać chciałam!
- A kto mówi?
- Mówi ta, co sto koleżanek ma!

Załącznik nr 9

„Uprzejmość przez telefon” G. Herbst

Gdy do kogoś dzwonisz
Użyj pozdrowienia
I przedstaw się grzecznie
Z nazwiska, imienia.

Pamiętaj, że dzwonisz
Do czyjegoś domu,
Więc staraj się nabrać
Przyjaznego tonu.

Nie krzycz, nie jedz, nie żuj,
Nie wyrażaj złości.
Przyjazna rozmowa
Wymaga grzeczności.

Przykrą niespodziankę
Komuś zrobić możesz,
Dzwoniąc wczesnym rankiem
Lub o późnej porze.

„To pomyłka – słyszysz -
Źle wybrałeś numer”.
Nie rzucaj słuchawki,
Bo przeprosić umiesz.

I niech ci przypadkiem
Nie przyjdzie do głowy,
By przyłożyć ucho
Do cudzej rozmowy.

Podsłuchujesz innych,
Wydzwaniasz dla draki –
Z pewnością w kulturze
Masz ogromne braki.