Indywidualny program terapii logopedycznej dla dziecka z afazją ruchową

Imię i nazwisko dziecka: .........
Data urodzenia:2014 rok
Grupa: 3-latki
Rodzaj zajęć: zajęcia rewalidacyjne - terapia logopedyczna
Prowadząca: mgr Ewa Wawer – nauczyciel logopeda
Wymiar zajęć: 2 godziny tygodniowo (8 x 15 minut)
Okres realizacji zajęć: od 27.11.2017 do 30.06.2018

Cele główne terapii:
1. Stymulowanie opóźnionego rozwoju mowy.
2. Kształtowanie prawidłowej mowy poprzez korygowanie zaburzeń w zakresie strony fonetycznej, leksykalnej, gramatycznej.
3. Doskonalenie wymowy już ukształtowanej.
4. Wzbudzanie motywacji do mówienia i wiary we własne możliwości.
Cele szczegółowe terapii:
- rozwijanie komunikacji werbalnej z otoczeniem,
- wzbogacanie zasobu leksykalnego,
- rozbudzanie ciekawości poznawczej dziecka,
- stymulacja rozwoju słownika dziecka,
- poprawa warunków rozwoju mowy w obszarze kompleksu ustno-twarzowego,
- usprawnianie motoryki narządów artykulacyjnych,
- wypracowanie nosowego toru oddychania,
- usprawnianie czynności połykania,
- rozwijanie sprawności aparatu oddechowego – wydłużanie fazy wydechowej,
- doskonalenie sprawności fonacyjnej,
- doskonalenie zdolności rozumienia mowy,
- rozwijanie percepcji słuchowej i słuchu fonematycznego,
- budowanie systemu językowego,
- rozwijanie sprawności językowej,
- kształcenie umiejętności stosowania poprawnych form gramatycznych: końcówek fleksyjnych, przyimków, zaimków,
- rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego,
- rozwijanie orientacji w schemacie własnego ciała,
- rozwijanie orientacji w przestrzeni,
- rozwijanie sprawności manualnej i grafomotorycznej,
- rozwijanie koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej,
- kształtowanie umiejętności kategoryzowania,
- stymulacja lewopółkulowa.

Przewidywane efekty – dziecko:
- naśladuje dźwięki wydawane przez zwierzęta, pojazdy, instrumenty muzyczne,
- wskazuje i nazywa części ciała u siebie i innych,
- wskazuje i nazywa zwierzęta, przedmioty, pojazdy z najbliższego otoczenia,
- wskazuje i nazywa członków rodziny, osoby z przedszkola, kolegów i koleżanki
z grupy,
- wskazuje i nazywa miejsca i przedmioty ze swojego otoczenia: dom, plac zabaw, park, łąka, las, morze, góry,
- prawidłowo wykonuje ćwiczenia oddechowe,
- prawidłowo wykonuje ćwiczenia motoryki narządów artykulacyjnych,
- prawidłowo gospodaruje oddechem podczas mówienia, śpiewania,
- komunikuje się z otoczeniem za pomocą prostych zdań,
- orientuje się w schemacie własnego ciała,
- posiada zasób słownictwa odpowiedni do wieku,
- orientuje się w przestrzeni: prawidłowo używa przyimków: na, nad, pod, za,
- posiada dużą motywację do mówienia,
- wierzy we własne możliwości.

Metody pracy z dzieckiem:
- Metody czynne, oglądowe, słowne, metoda dialogu i narracji, drama, pedagogika zabawy, teatrzyk kukiełkowy, logopedyczne (ćwiczenia logopedyczne: oddechowe, artykulacyjne, fonacyjne, usprawniające motorykę i kinestezję narządów mowy, autokontroli słuchowej, słuchu fonematycznego, uczulanie miejsc artykulacji, pokaz
i wyjaśnianie ułożenia narządów artykulacyjnych, odczytywanie mowy z ruchu ust, mechaniczne układanie narządów artykulacyjnych za pomocą szpatułek, wykorzystanie pewnych nieartykułowanych dźwięków lub czynności fizjologicznych organizmu do tworzenia nowych głosek, np. wibrację, chuchanie itp., ćwiczenia praksji oralnej, masaż Shantala), elementy stymulacyjnej terapii ustno-twarzowej wg koncepcji R. C. Moralesa.

Formy pracy: praca indywidualna

Środki dydaktyczne:
- piłeczki pingpongowe, piłeczki styropianowe, piórka, wiatraczki, bańki mydlane, słomki, bibuła, karty pracy, chrupki, miód, nutella, pacynki, pomoce laminowane, historyjki obrazkowe, ilustracje, kredki, farby, nożyczki, odtwarzacz CD, płyty CD, układanki, memory logopedyczne, gry logopedyczne, zestaw pomocy dla dzieci
z opóźnionym rozwojem mowy: „Wędrówka Języczka-Podróżniczka w świat mowy”
M. Bryły i A. Muszyńskiej, seria „Słucham i uczę się mówić” J. Cieszyńskiej
i E. Wianeckiej, „Odmiana przymiotników”, „Fleksja”, „Przyimek na” – Centrum Metody Krakowskiej, „Opowiedz o...” A. Tońska-Szyfelbein, „Krok po kroku – jak rozwijać mowę dziecka” K. Szłapa, I. Tomasik, S. Wrzesiński, „Świat opowiadany”
D. Szubstarska, „Kto posłucha ten usłyszy” M. Barańska, M. Hinz i inne.

Sposoby realizacji programu:

1. Rozwijanie umiejętności mowy i komunikacji:

a. Zabawy dźwiękonaśladowcze:
- rozpoznawanie i naśladowanie dźwięków wydawanych przez różne przedmioty, pojazdy, zwierzęta

b. Rozwijanie mowy biernej:
- wskazywanie przedmiotów w sali lub na obrazku
- oglądanie obrazków, książek z rysunkami tematycznymi (zabawki, ubrania, pojazdy, przedmioty codziennego użytku, czynności)
- słuchanie rymowanek, wierszyków, opowiadań, bajek

c. Rozwijanie mowy czynnej:
- nazywanie pokazywanych przedmiotów,
- nazywanie czynności pokazywanych na obrazku lub demonstrowanych przez logopedę,
- zabawy paluszkowe,
– określanie słownie koloru, kształtu, wielkości, faktury różnych przedmiotów,
- utrwalanie znaczenia określeń przyimkowych: na, pod, nad, za i wdrażanie do posługiwania się nimi w wypowiedzi,
- utrwalanie prawidłowych form zaimków osobowych: ja, ty, on, ona, mój, twój,
- zachęcanie do wypowiadania się na określony temat,
- zabawy teatralne z wykorzystaniem kukiełek, pacynek,
- odgadywanie zagadek o danych przedmiotach, zwierzętach, roślinach,
- słuchanie opowiadań i sprawdzanie poziomu rozumienia wysłuchanego tekstu,
- opowiadanie ilustracji,
- opowiadanie historyjek obrazkowych,
- samodzielne i zrozumiałe wypowiadanie się na określony temat.

2. Ćwiczenia rozwijające sprawność aparatu artykulacyjnego:
- masaże obszaru ustno-twarzowego,
- usprawnianie czynności połykania,
- ćwiczenia narządów artykulacyjnych – usprawniające motorykę języka, warg, podniebienia miękkiego i żuchwy;
- wypracowanie nosowego toru oddychania,
- ćwiczenia oddechowe – wydłużanie fazy wydechowej,
- ćwiczenia emisyjno – głosowe.

3. Ćwiczenia rozwijające percepcję słuchową
- rozpoznawanie głosów z otoczenia i płyty CD: instrumenty muzyczne, pojazdy, zwierzęta, mowa ludzka
- powtarzanie rymowanek
- nauka piosenek i wierszyków
- powtarzanie sylab, wyrazów, zdań

4. Ćwiczenia orientacji przestrzennej

a. Ćwiczenia w schemacie własnego ciała
- nazywanie i pokazywanie części ciała,
- powtarzanie sekwencji ruchowych demonstrowanych przez logopedę,
- chodzenie pod dyktando,
- ćwiczenia przed lustrem.

b. Ćwiczenia rozwijające orientację i określanie kierunków w przestrzeni
- ćwiczenia kształtujące rozumienie określeń: góra, dół, do przodu, do tyłu, w bok, przed, za.

c. Określanie położenia przedmiotów w przestrzeni
- układanie przedmiotów, zabawek zgodnie z poleceniem logopedy,
- prawidłowe używanie określeń w stosunku do przedmiotów w sali, na podwórku, na placu zabaw: na, w, pod, nad, obok.

5.Ćwiczenia koordynacji wzrokowo-ruchowej:

a. Podnoszenie ogólnej sprawności ruchowej
- zabawy ruchowe
- skakanie na prawej, lewej nodze

b. Ćwiczenia manualne
- malowanie farbami za pomocą palców
- lepienie z mas plastycznych
- wydzieranki, wycinanie
- nawlekanie koralików
- ugniatani kul małych i dużych z gazet
- naśladowanie gry na fortepianie

c. Ćwiczenia grafomotoryczne
- zamalowywanie konturów liniami falistymi, ukośnymi, pionowymi, poziomymi
- kolorowanie płaszczyzn
- obrysowanie gotowych szablonów o prostych kształtach

6. Rozwijanie myślenia:
- utrwalanie znajomości kolorów,
- kategoryzowanie,
- dostrzeganie zmian w ustawieniach przedmiotów, obrazków,
- łączenie takich samych przedmiotów, obrazków,
- grupowanie przedmiotów, które do siebie pasują,
- dobieranie parami przedmiotów na obrazkach na zasadzie cech przeciwstawnych,
- stymulacja lewopółkulowa – układanie sekwencji w postaci ciągu,
- zabawy tematyczne,

Ewaluacja programu będzie się odbywać na podstawie:
- zapisów w dzienniku zajęć,
- obserwacji postępów chłopca,
- spostrzeżeń nauczycieli,
- spostrzeżeń rodziców.

Opracowała: mgr Ewa Wawer