Warunki niezbędne do stworzenia i utrzymania dobrego kontaktu dorosłego z nastolatkiem

Nastolatki, w związku z dojrzewaniem płciowym, mogą czasami przejawiać zachowania antyspołeczne, co jest spowodowane szybkimi zmianami fizycznymi i hormonalnymi i są w znacznej mierze uzależnione od czynników środowiskowych. Na tym etapie rozwoju zaznacza się kryzys autorytetu dorosłych (w tym rodziców), następuje silne osłabienie więzi emocjonalnej z rodzicami, ponieważ dążąca do samodzielności młodzież często popada w konflikty z dorosłymi spowodowane ich antagonistyczną postawą do wszystkich i wszystkiego. Dojrzewający młodzi ludzie są często rozgoryczeni, wściekli, źli, szyderczy, obojętni. Burza hormonalna, którą młodzi przeżywają, sprawia, że mogą być agresywni, wywoływać bójki, kłótnie, spierać się z dorosłymi, znajdując ich najdrobniejsze nawet błędy, odstępstwa od norm i zasad przez nich głoszonych.
Do stworzenia i utrzymania dobrego kontaktu dorosłego z nastolatkiem niezbędne będzie zatem:
• stanowcze, konsekwentne (ale nie despotyczne), stabilne zachowanie dorosłych
• zachowanie zgodne z głoszonymi i przekazywanymi wartościami i zasadami
• stanowienie dla młodych ludzi mocnego punktu odniesienia
• wystrzeganie się postawy uległości, ugodowości za wszelką cenę, konformizmu, „bycia niewyraźnym”
• stanowczość w ważnych sprawach
• wiarygodność
• docenianie działań, nie tylko jego efektów (nie porównywać z innymi)
• pomaganie młodej osobie w budowaniu pozytywnego obrazu siebie poprzez wzmacnianie jej poczucia wartości
• rozmawianie, konstruktywne spieranie się, argumentowanie
• zwracanie uwagi na uczucia i potrzeby młodego człowieka
• sprawiedliwe traktowanie
• stosowanie prośby (by nie były one jednak tylko ugrzecznionym rozkazem)
• stosowanie zasady równości zobowiązań
• szanowanie młodego człowieka, jego intymności
• udzielanie rzeczowych informacji
• unikanie stereotypowego myślenia o nastolatkach
• używanie humoru m. in. do rozładowania sytuacji trudnych
• wspólne rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji
• wzmacnianie pozytywnych zmian
• zaprzestanie dokonywania jakiejkolwiek generalizacji.

Literatura
1. Brzezińska A., Psychologiczne portrety człowieka, GWP, Gdańsk 2005
2. Carr A., Depresja i próby samobójcze młodzieży, GWP, Gdańsk 2004
3. Cialdini R., Wywieranie wpływu na ludzi: teoria i praktyka, GWP, Gdańsk 1998
4. Kendall P.C., Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji, GWP, Gdańsk 2004
5. Rosenberg M.B., Porozumienie bez przemocy, Wyd. Czarna Owca, Warszawa 2009