Innowacja pedagogiczna: Kształtowanie postaw i wychowanie do wartości poprzez rozwijanie zainteresowań czytelniczych uczniów klas II szkoły podstawowej

Innowacja pedagogiczna
„Kształtowanie postaw i wychowanie do wartości poprzez rozwijanie zainteresowań czytelniczych uczniów klas II szkoły podstawowej”.

Wstęp
Powszechna dostępność multimediów, szybkie tempo życia, nadmiar zajęć i obowiązków oraz ciągły brak czasu to tylko nieliczne czynniki mające znaczący wpływ na spadek czytelnictwa w Polsce. Brak zainteresowania książką wśród rodziców niestety ma determinujący wpływ na zainteresowania czytelnicze uczniów. Umberto Eco powiedział, że „Kto czyta, ten żyje podwójnie”. Jako nauczyciele pracujący z najmłodszymi dziećmi pragniemy położyć nacisk właśnie na promowanie czytelnictwa wśród uczniów klas II.
Celem prowadzonej przez nas innowacji będzie promowanie literatury pięknej – baśni dla dzieci. Jest to gatunek niezwykle dla dzieci atrakcyjny, gdyż wprowadza czytelnika w świat, w którym opowieść literacka staje się dziecku bliska. Dotyka tych sfer, które są dla dziecka ważne i tłumaczy zjawiska w sposób dla niego zrozumiały. Ponadto baśnie pełnią rolę wychowawczą wpływając na kształtowanie się postaw u dzieci. Ukazują to, co ważne, wychowują do wartości.
Czytanie dzieciom i z dziećmi przede wszystkim pozwala szybciej opanować technikę czytania i czytania ze zrozumieniem. Poprawia pamięć, ma znaczny wpływ na rozwój słownictwa biernego i czynnego, rozwija wyobraźnię i w przystępny sposób uczy myślenia przyczynowo – skutkowego. Wpływa na sposób budowania wypowiedzi ustnych i pisemnych, pobudza kreatywność, a nade wszystko może i powinno pełnić funkcję relaksacyjną. Tymczasem dla przeciętnego ucznia czytanie książek kojarzy się zwykle z przykrą koniecznością.
Zasadniczym celem prowadzonej innowacji jest zachęcenie dzieci do samodzielnego i częstego czytania. Pragniemy współpracować z rodzicami, by z ich pomocą wprowadzać w domach dobre nawyki czytania książek i czasopism. Wierzymy, iż podjęte przez nas działania znacząco wpłyną na poprawę jakości czytelnictwa wśród uczniów oraz wskażą uczniom te wartości, którymi warto się w życiu kierować.

Opis innowacji
Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej i eksperymentalnej poprzez publiczne szkoły i placówki (Dz. U. nr 56 z dnia 15. 05. 2002 r., poz. 506).
Typ innowacji: programowo – metodyczna.
Miejsce innowacji: Szkoła Podstawowa nr 28 im. Gen. J. Kustronia w Bielsku – Białej.
Autorki: mgr Małgorzata Dąbrowska, mgr Janina Skwarło.
Zasięg: uczniowie klas IIb i II e.
Czas realizacji: zajęcia prowadzone w ramach zajęć edukacji wczesnoszkolnej oraz jednej dodatkowej godziny lekcyjnej tygodniowo.
Koszty i źródła realizacji: Szkoła zapewnia odpowiednie warunki lokalowe i organizacyjne niezbędne do realizacji planowanych zajęć.
Cele innowacji:
• propagowanie czytelnictwa wśród dzieci;
• rozwijanie umiejętności poprawnego budowania wypowiedzi ustnych i pisemnych, czytania i czytania ze zrozumieniem;
• kształtowanie postaw u uczniów i wychowanie do wartości;
• zapoznanie uczniów z mniej znanymi baśniami z kanonu literatury dziecięcej;
• pobudzanie ucznia do aktywnego spędzania czasu wolnego oraz do działań na rzecz drugiego człowieka;
• integracja zespołu klasowego.

Procedury osiągania celów:
• współpraca z rodzicami uczniów poprzez uczestnictwo w spotkaniach dla rodziców, współpracy w zakresie przygotowań do występów oraz pomoc w przygotowywaniu uczniów do występów;
• współpraca z nauczycielami klas I Szkoły Podstawowej nr 28 oraz z nauczycielami oddziału przedszkolnego Przedszkola nr 43 w Bielsku – Białej;
• stosowanie atrakcyjnych dla dzieci form pracy na lekcji tj. wspólne czytanie, opowiadanie baśni przez nauczyciela, wprowadzenie motywującej rywalizacji wśród uczniów poprzez wprowadzenie „wieży czytelniczej”;
• dobór metod i form pracy w czasie zajęć tj. metody aktywizujące;
• utrzymanie przyjaznej atmosfery zajęć poprzez kładzenie nacisku na spontaniczną aktywność dzieci, prezentowanie ich osiągnięć i postępów wśród rodziców oraz młodszych kolegów i koleżanek.
Oczekiwane efekty wdrożenia innowacji pedagogicznej:
• zainteresowanie uczniów literaturą dla dzieci;
• rozwój kompetencji językowych dzieci (budowanie wypowiedzi ustnych i pisemnych);
• podniesienie jakości techniki czytania u uczniów klas II (poprawność, płynność, szybkość, właściwa intonacja);
• doskonalenie czytania ze zrozumieniem;
• praca dziecka na rzecz drugiego człowieka (czytanie młodszym kolegom, samodzielne wykonanie książek).

Treści innowacji
1. Tworzymy grupę (1 godz.)
Cel główny: integracja zespołu klasowego.
Cele operacyjne: Uczeń:
• integruje się w zespole klasowym poprzez gry i zabawy integracyjne;
• dokonuje autoprezentacji czytelniczej.
2. Moja ulubiona książka – tworzenie klasowej biblioteki (1 godz.)
Cel główny: rozwijanie zainteresowań czytelniczych.
Cele operacyjne: Uczeń:
• prezentuje swoją ulubioną książkę pozostałym uczestnikom grupy;
• opowiada o treści utworu;
• argumentuje swój wybór;
• zachęca do przeczytania książki;
• aranżuje klasową bibliotekę (dobór książek, tworzenie kart bibliotecznych);
• angażuje się w ustalenie zasad i częstotliwości korzystania z klasowej biblioteki.
3. W bibliotece jak u siebie (1 godz.)
Cel główny: zachęcenie uczniów do korzystania z biblioteki szkolnej
Cele operacyjne: Uczeń:
• potrafi zdefiniować pojęcia: biblioteka, czytelnia, katalog czytelniczy;
• wie, jak należy zachować się w bibliotece szkolnej;
• wie, w jaki sposób wypożyczyć książkę;
• rozumie, iż należy dotrzymywać terminów zwrotu książki.
4. Książka na dobre i na złe (1 godz.)
Cel główny: rozwijanie zainteresowań czytelniczych
Cele operacyjne: Uczeń
• wykazuje zainteresowanie książką jako jednym ze sposobów spędzania wolnego czasu;
• samodzielnie przegląda książki o wybranej tematyce;
• dokonuje wyborów interesujących go pozycji;
• wypowiada się na temat treści przeczytanych utworów i ilustracji w nich zawartych;
• uczy się klasyfikować książki pod względem ich kategorii (albumy, przewodniki, słowniki itp.), budowy i formy (autor, tytuł, rozdział, spis treści);
• poznaje w jaki sposób powstaje książka;
• poznaje zawody związane z tworzeniem książek i czasopism (pisarz, ilustrator, redaktor, korektor, wydawca, drukarz, księgarz, bibliotekarz);
• tworzy dłuższe wypowiedzi pisemne, przede wszystkim listy, w których dzieli się doświadczeniami czytelniczymi z rówieśnikami ze szkoły w innym mieście.
5. Drzwi do baśniowej krainy (codziennie po zajęciach edukacji wczesnoszkolnej oraz 10 godzin zajęć dodatkowych)
Cel główny: rozwijanie zainteresowań czytelniczych
Cele operacyjne: Uczeń:
• uważnie słucha opowiadanych lub czytanych przez nauczyciela baśni z różnych stron świata;
• poznaje mniej popularne utwory z kanonu literatury dziecięcej;
• czerpie radość i odprężenie ze słuchania utworu;
• formułuje swobodną wypowiedź na temat wysłuchanego utworu (określa czas i miejsce akcji, bohaterów, plan wydarzeń, ocenia postępowanie bohaterów, określa, co mu się podobało a co nie i dlaczego);
• uczy się rozwiązywać problemy i pokonywać trudności poprzez naśladowanie bohaterów czytanych utworów;
• rozumie przekaz zawarty w baśni;
• bierze udział w quizach i konkursach związanych z tematyką czytanych utworów.
6. Ogród sztuki (2 godz.)
Cel główny: zapoznanie uczniów z różnymi dziedzinami sztuki.
Cele operacyjne: Uczeń:
• rozumie pojęcie sztuki;
• potrafi pokrótce scharakteryzować poszczególne dziedziny sztuki tj. literatura, malarstwo, rzeźba, fotografia, teatr, kinematografia, muzyka, taniec, śpiew;
• Staje się odbiorcą sztuki – uczestniczy w wyjściach do kina, teatru, poznaje malarstwo, rzeźbę, fotografię, słucha muzyki, ogląda występy artystyczne.
7. Uczeń twórcą (10 godz.)
Cel główny: organizowanie przestrzeni do spontanicznej aktywności własnej uczniów pod kierunkiem nauczyciela.
Cele operacyjne: Uczeń:
• improwizuje literaturę dziecięcą poprzez ruch, muzykę, taniec;
• uczestniczy w grach i zabawach dramowych na podstawie omawianego tekstu;
• czyta teksty z podziałem na role;
• pracuje z ciałem – odgrywa sceny pantomimiczne, bez słów;
• we współpracy z grupą kolegów tworzy scenariusz przedstawienia teatralnego;
• współtworzy scenografię i kostiumy;
• prezentuje przygotowane przedstawiania teatralne;
• tworzy ilustrowany katalog przeczytanych książek;
• tworzy własną książkę – opowieść z morałem;
• recytuje utwory z pamięci.
8. Czytam z zawodowcem (w miarę możliwości osób czytających)
Cel główny: rozwijanie zainteresowań czytelniczych poprzez kontakt z osobami różnych zawodów czytającymi utwory dla dzieci.
Cele operacyjne: Uczeń:
• poznaje zagadnienia związane z zawodem gościa;
• zadaje pytania związane z wykonywaną przez gościa pracą, z jego zainteresowaniami;
• uważnie słucha czytanego tekstu;
• wyciąga wnioski.
Ewaluacja
1. Zbadanie, czy w wyniku działań innowacyjnych wzrosło zainteresowanie uczniów literaturą dla dzieci:
• ankieta ewaluacyjna dla rodziców i dzieci;
• obserwacja wzrostu lub spadku zainteresowania książką poprzez analizę kart bibliotecznych z biblioteki klasowej i szkolnej;
• aktywny udział dzieci w zajęciach (włączanie się w tok zajęć, prezentowanie własnych poglądów i ocen, propozycje działań na zajęciach).
2. Określenie, czy u uczniów uczestniczących w innowacji podniósł się poziom kompetencji językowych:
• analiza ocen uczniów z zakresu edukacji polonistycznej w przedziale od września do czerwca;
• konkurs czytania ze zrozumieniem dla uczniów;
• konkurs pięknego, głośnego czytania.
3. Obserwacja zmiany zachowania i postaw u uczniów:
• kierowanie się wartościami w sytuacjach życia codziennego;
• samodzielne napisanie przez uczniów książeczki z morałem.