Program pracy korekcyjno - kompensacyjnej dla dzieci 6-letnich

CEL GŁÓWNY

Wspomaganie wszechstronnego rozwoju dzieci - wyrównywanie szans edukacyjnych.

OBSZARY TEMATYCZNE:

- Stymulowanie procesów emocjonalno-społecznych,
- Stymulowanie sprawności grafomotorycznej,
- Wspomaganie koordynacji wzrokowo - ruchowej,
- Wspomaganie rozwoju funkcji słuchowo - językowych,
- Kształtowanie orientacji przestrzennej
- Wzbogacanie ogólnej wiedzy dziecka o otaczającym środowisku społeczno-przyrodniczym.

ORGANIZACJA ZAJĘĆ

Zajęcia organizowane są 2 razy w tygodniu po 30 minut w trakcje pobytu dzieci w przedszkolu. Grupa liczy dwoje dzieci. Praca korekcyjno – kompensacyjna odbywa się w formie zespołowej, gdzie stosuję się wspólny program, stosując zasadę pełnej indywidualności. W trakcie zajęć nauczyciel podkreśla mocne strony ucznia, stara się nawiązać z nim jak najlepszy kontakt, zachęca go do pracy oraz pomaga pokonać trudności.

TREŚCI PROGRAMU

Zaproponowany układ treści ma stanowić pomoc przy organizacji pracy zajęć korekcyjno-kompensacyjnych i doborze ćwiczeń dla poszczególnych dzieci z uwzględnieniem rodzaju i stopnia zaburzeń.

I. Podnoszenie kompetencji emocjonalno-społecznych
Cele szczegółowe:
• rozpoznawanie emocji i uczuć pozytywnych i negatywnych;
• rozumienie i przestrzeganie zasad emocjonalno – społecznych;
• kształtowanie empatii;
• zdobywanie umiejętności zrównoważonego reagowania w sytuacjach trudnych;
• budowanie pozytywnego obrazu samego siebie;
• kształtowanie poczucia własnej wartości.

Rodzaje ćwiczeń:
- wyjaśnienie norm i zasad obowiązujących w życiu społecznym;
- nazywanie i rozpoznawanie różnych emocji;
- wyrażanie emocji przez gesty, postawy, mimikę twarzy (zabawy z lustrem, scenki, pantomimy, zabawy z elementem dramy);
- łączenie ekspresji emocjonalnej z sytuacją społeczną;
- zabawy ruchowe w parze, uczące naprzemienności ról, współdziałania, dialogu;
- zabawy tematyczne (np. w sklep, wizyta u lekarza, przyjęcie urodzinowe, itp.);
- rozumienie sytuacji społecznych przedstawionych na obrazkach (historyjki obrazkowe);
- rozumienie sytuacji zaistniałej wprost – opis sytuacji;
- stosowanie pochwał za wykonywane prace, polecenia, współdziałanie;
- dyskusje, rozmowy, pogadanki;
- gry i zabawy ruchowe wspomagające rozwój społeczny i emocjonalny dzieci;
- bajkoterapia (bajki edukacyjne, terapeutyczne, relaksacyjne).

II. Stymulowanie sprawności grafomotorycznej

Cele szczegółowe:
• rozwijanie elastyczności i precyzji ruchów dłoni oraz palców;
• zmniejszenie napięcia mięśniowego;
• ćwiczenia ruchów postępujących od strony lewej do prawej;
• ćwiczenie dokładnej kontroli nad ruchami graficznymi.

Rodzaje ćwiczeń:
1. Ćwiczenia graficzne:
– rysowanie kształtów poprzez łączenie punktów za pomocą linii ciągłej;
– rysowanie po śladzie;
– dokańczanie szlaczków ;
– odwzorowywanie różnorodnych kształtów;
– kalkowanie ilustracji;
– dokańczanie brakującego fragmentu określonego kształtu;
– obrysowywanie szablonów z zewnątrz, od wewnątrz w różnych kształtach, tworzenie kompozycji;
– labirynty.

III. Wspomaganie koordynacji wzrokowo – ruchowej

Cele szczegółowe:
• rozwijanie i doskonalenie koordynacji wzrokowo-ruchowej dziecka - przygotowanie do nauki pisania .
Rodzaje ćwiczeń:

1. Ćwiczenia ruchowe:
– maszerowanie;
– bieganie;
– skakanie;
– chodzenie na szczudłach;
– gra w klasy.
2. Ćwiczenia zręcznościowe:
– rzucanie i łapanie piłki, woreczka;
– przerzucanie, podrzucanie piłek, woreczków z ręki do ręki;
– rzucanie przedmiotów do celu;
– rzucanie przedmiotów na odległość;
– toczenie piłki do celu;
– gra w kręgle, bierki, serso;
– leniwa ósemka.
3. Ćwiczenia spostrzegania na materiale konkretnym (obrazkowym):
– wyliczanie przedmiotów znajdujących się na obrazku;
– dobieranie jednakowych obrazków;
– składanie obrazka z części;
– wyszukiwanie różnic między obrazkami;
– układanie puzzli;
– układanie układanek obrazkowo-klockowych;
– porządkowanie historyjek obrazkowych;
– loteryjki obrazkowe ;
– domino obrazkowe.
4. Ćwiczenia spostrzegania na materiale abstrakcyjnym (figury geometryczne):
- rozpoznawanie figur płaskich ( koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt);
- uzupełnianie niekompletnych figur;
- domino z figurami geometrycznymi;
- różnicowanie w zestawie figur geometrycznych;
- obrysowywanie prostych figur geometrycznych;
- scalanie figur geometrycznych;
- układanie kompozycji z figur geometrycznych;
- układanie rytmów odtworzonych wg wzoru oraz z pamięci.
5. Ćwiczenia spostrzegania na materiale literowym:
- rozpoznawanie kształtu liter, cyfr;
- wyszukiwanie i egregowanie takich samych liter;
- loteryjka literowa;
- układanie pociętych liter;
- dobieranka obrazkowo-literowa;
- wyszukiwanie takich samych sylab;
- domino sylabowe;
- szukanie takich samych wyrazów;
- Loteryjka wyrazowa.

IV. Stymulowanie rozwoju funkcji słuchowo - językowych

Cele szczegółowe:
• rozwijanie słuchu fonematycznego - przygotowanie dziecka do nauki czytania poprzez:

Rodzaje ćwiczeń:
1. Rozpoznawanie różnorodnych dźwięków:
– z otoczenia;
– zjawisk akustycznych;
– odgłosów zwierząt;
– instrumentów perkusyjnych;
– określanie kierunków dźwięków;
– określanie ilości i kolejności występowania dźwięków.
2. Odtwarzanie rytmu:
– wyklaskiwanie, wytupywanie, wystukiwanie podanego rytmu;
– odtwarzanie rytmu przedstawionego graficznie.
3. Analiza i synteza sylabowa:
– wyklaskiwanie sylab;
– podliczanie sylab w wyrazie;
– kończenie wyrazów;
– szukanie wyrazów na zadaną sylabę;
– rozpoznawanie ostatniej sylaby w wyrazie;
– rymowanki.

4. Analiza i synteza dźwiękowa wyrazu:
– dzielenie wyrazu na sylaby, przeliczanie sylab, budowanie schematów sylabowych;
– wyszukiwanie obrazka na podaną głoskę;
– dobieranie par obrazków rozpoczynających się na tę samą głoskę;
– wyszukiwanie głoski powtarzającej się w wyrazie;
– wyodrębnianie pierwszej i ostatniej głoski w wyrazie;
– lokalizacja głoski w wyrazie (początek, koniec, środek wyrazu);
– analiza i synteza wyrazu, budowanie schematów głoskowych;
– Domino logopedyczne.
5. Ćwiczenie pamięci słuchowej:
– wspólne recytacje wierszyków z wyrazami dźwiękonaśladowczymi;
– nauka wierszyków słowno-obrazkowych;
– nauka wyliczanek;
– powtarzanie ciągów wyrazów;
– powtarzanie ciągów cyfr;
– powtarzanie zdań.

V. Kształtowanie orientacji przestrzennej

Cele szczegółowe:
• kształtowanie świadomości własnego ciała;
• różnicowania prawej i lewej strony ciała;
• kształtowanie własnego punktu widzenia;
• wdrażania do przyjmowania punktu widzenia drugiej osoby;
• kształtowanie orientacji przestrzennej na kartce papieru.

Rodzaje ćwiczeń:
1. Wskazywanie dziecku części ciała i nazywanie ich.
2. Ćwiczenia w utrwalaniu kierunków względem siebie prawej i lewej strony ciała np.:
– podaj mi lewą rękę;
– podnieś prawą nogę do góry;
– dotknij prawą ręką do lewego ucha;
– wskaż lewą ręką prawe oko;
– podnieś prawą rękę i lewą nogę;
– ręka lewa w bok, noga prawa do przodu;
3. Utrwalanie kierunków przestrzennych np.: w zabawach ruchowych:
– zrób krok do przodu;
– obejrzyj się do tyłu;
– zrób 2 kroki w bok- w lewo 2 kroki do przodu, zwrot w prawo i stajemy na lewej nodze;
– chwyć zielony ołówek i połóż go po prawej stronie na ławce;
– weź do prawej ręki ołówek leżący po lewej stronie i połóż go na zeszycie;
– zabawa w ciepło-zimno: idź do przodu, do tyłu, w bok- w prawo, w lewo;
4. Ćwiczenia orientacji w schemacie ciała osoby znajdującej się naprzeciwko:
– pokaż jej lewą rękę, prawe oko, lewą nogę ( i podobne ćwiczenia);
– weź lewą ręką czerwony ołówek i połóż po mojej prawej stronie (stoimy przed dzieckiem przodem).
5. Ćwiczenia w określaniu stosunków między przedmiotami:
– na lewo od szafy, na prawo od okna (i podobne ćwiczenia);
– w górę od biurka - w dół od lampy.
6. Ćwiczenia graficzne kształtujące orientację w przestrzeni na kartce papieru np.:
– narysuj słońce w prawym górnym rogu kartki;
– w lewym dolnym rogu umieść kwadrat.

VI. Wzbogacanie ogólnej wiedzy dziecka o otaczającym środowisku społeczno-przyrodniczym.

Cele szczegółowe:
• podejmowanie działań usprawniających procesy poznawcze oraz wzbogacających wiadomości o otaczającym świecie.

Rodzaje ćwiczeń:
- dostarczenie informacji na temat rodziny, miejsca zamieszkania, wykonywanej pracy;
- zaznajamianie z najbliższym otoczeniem, miastem, ulicą, na której mieszka dziecko, obiektami kulturowymi w najbliższej okolicy;
- prowadzenie rozmów na różne tematy, zadawanie pytań odtwórczych, problemowych;
- rozróżnianie prawda/fałsz na materiale słownym, obrazkowym;
- poszerzanie wiedzy o otaczającym świecie przyrodniczym,
- dostarczenie wiedzy o tym jaki pozytywny oraz negatywny wpływ ma człowiek na środowisko przyrodnicze;
- rozwiązywanie zadań, zagadek, rebusów, krzyżówek;
- uzupełnianie kart pracy;
- gry planszowe, edukacyjne, dydaktyczne;
- czytanie opowiadań, zainteresowanie dziecka literaturą dziecięca;
- prowadzenie zabaw w oparciu o zabawki dydaktyczne rozwijające myślenie;
- zadawanie pytań co trzeba zrobić żeby... np. upiec ciasto, zrobić sobie kanapkę (dziecko ma wymienić następujące po sobie czynności);
- prowadzenie zabaw uczących klasyfikacji rozpoznawania podobieństw i różnic, tworzenia zbiorów, liczebników porządkowych, dodawania i odejmowania.

METODY AKTYWIZUJĄCE.

- Metody czynnościowe- angażujące dziecko w działaniu;
- Metoda samodzielnych doświadczeń;
- Metoda zadań;
- Metody oglądowe: pokaz, wzór, przykład;
- Metody słowne: rozmowa, opowiadanie, instrukcja słowna;
- Gry i zabawy dydaktyczne, integracyjne, ruchowe;
- Elementy Metody Dobrego Startu wg M. Bogdanowicz;
- Elementy Kinezjologii edukacyjnej G. Dennisona;
- Muzykoterapia
- Bajkoterapia
- Wybrane techniki relaksacyjne
- Elementy metody- Pedagogika zabawy

EWALUACJA PROGRAMU

Ewaluacja programu przeprowadzona jest w formie:

– obserwacji zachowania dzieci na zajęciach, w trakcie zabaw tematycznych, naśladowczych, muzyczno – ruchowych ;
– analizy kart pracy dzieci;
– rozmów z uczniem, z wychowawcą kl, z rodzicami.

Ewaluacja pozwoli dostrzec wpływ przekazywanych treści edukacyjnych na umiejętności i zachowania uczniów oraz będzie stanowiło podstawę planowania dalszej pracy z uczniami.
Ewaluacja przeprowadzona będzie w czerwcu.

Literatura
1. Lidia Kołodziej, Elżbieta Zgondek, Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w przedszkolu Koordynacja wzrokowo-słuchowo-ruchowa,Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2017.
2. Lidia Kołodziej, Elżbieta Zgondek, Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w przedszkolu Funkcjonowanie społeczne, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2017.
3. Lidia Kołodziej, Elżbieta Zgondek, Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w przedszkolu Orientacja przestrzenna, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2017.
4. Lidia Kołodziej, Elżbieta Zgondek, Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w przedszkolu Percepcja słuchowa, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 2017.

Opracowała: mgr Monika Jaskuła