Studium przypadku - badanie z wykorzystaniem testów projekcyjnych oraz zadań badających funkcje poznawcze

Badanie na podstawie testów projekcyjnych oraz zadań badających funkcje poznawcze.

Osoba X

Dzień 1.

Tego dnia u X można było zaobserwować pozytywny nastrój. Od początku zajęć, a także już podczas drogi, wykazywał on duże chęci do pracy oraz entuzjastyczne podejście.

Zadania, jakie zostały wykonane przez podopiecznego do dwa testy projekcyjne: Test Zdań Niedokończonych J. Kostrzewskiego oraz Test Drzewa Charles’a Koch’a. Także wykorzystane zostały narzędzia do pomiaru funkcji poznawczych: językowych oraz wzrokowo przestrzennych.

X rozwiązując Test Zdań Niedokończonych bardzo sprawnie poradził sobie z niemal każdym zdaniem. Nieco bardziej problematyczne były zdania, w których trzeba było odbiec dalej w przyszłość, bądź te, które dotyczyły ojca podopiecznego. Zdania, które dotyczyły mamy uzupełniane były bardzo szybko. Złożoność zdań różniła się w zależności od ich rodzaju. Najdłuższe były te, dotyczące mamy lub marzeń. W trakcie rozwiązywania X był bardzo skupiony, a po ukończeniu testu, stwierdził, że bardzo mu się podobało to ćwiczenie.
Kolejnym wykorzystanym narzędziem był Test Drzewa, z którym X również poradził sobie sprawnie, rysując je na kartce A4. Rysunek drzewa w Teście Drzewa jest bardzo wyrazisty. Drzewo ma charakter raczej statyczny, choć mimo braku przechylenia drzewa, jakie miałoby miejsce podczas zawiei, gałęzie są umieszczone po jego prawej stronie, a także korona ma widoczne liście po prawej stronie, a w jej wnętrzu widoczny jest wir. Rysunek jest uporządkowany ze względu na powtarzalność elementów, natomiast nie jest pod względem wnętrza korony drzewa oraz umieszczenia go z lewej strony kartki. Charakter nastroju drzewa jest nieco ponury, a bogactwo elementów niewielkie. Drzewo nie ma widocznych korzeni, jedynie zalążek pojedynczego korzenia, natomiast pień drzewa na dole się nieco poszerza i zaciemnia się kora, podczas gdy reszta długiego pnia jest wąska. Gałęzie, jak już wcześniej wspomniałam, widnieją tylko po prawej stronie i są narysowane pojedynczymi kreskami. Korona drzewa jest bardzo zwarta, nierozłożysta, skupiona i zapełniona liniami długopisu. Rysunek jest dość oryginalny i indywidualny. Na koronie nie widać pojedynczych liści ani owoców, jedynie z prawej strony korona przyjmuje falowany kształt, przypominający odstające liście. Drzewo jest średniej wielkości i mieści się na kartce.
Następnym zadaniem było dokańczanie sylab, tak aby powstałe wyrazy były nazwami ubrań. Z tym ćwiczeniem także bardzo sprawnie sobie poradził. W zadaniu, które polegało na ułożeniu z liter odpowiednich, logicznych słów, także poradził sobie bez problemu, jedyne, którego nie odgadł od razu było słowo “WRÓBEL” z liter ułożonych w ten sposób: “LERWÓB”. Kolejne zadanie dotyczyło podania skojarzenia do podanego określenia - do przymiotników należało dopisać odpowiedni rzeczownik. Zadanie to wykonał poprawnie, a każdy powstały epitet był spójny i tworzył logiczną całość. Z następnym ćwiczeniem X nieco dłużej pracował i zastanawiał się, a zadanie to polegało na wypisaniu jak największej ilości wyrazów do sylaby “JE”. W ciągu 5 minut udało się mu wypisać 8 wyrazów. Kolejne ćwiczenie polegało na wypisaniu przeciwieństw do podanych określeń. Z wszystkimi antonimami poradził sobie bardzo dobrze i sprawnie. Zadania dotyczące funkcji wzrokowo-przestrzennych także zostały przez niego bezbłędnie wykonane - zarówno poprawianie błędów w tekście, jak również znajdowanie strzałek skierowanych grotem do góry wśród całej grupy rozsypanych strzałek. Wszystkie zadania sprawiały mu dużo radości, szczególnie wtedy, gdy szybko i bezbłędnie udało mu się je rozwiązać.

Z Testu Zdań Niedokończonych wynika, że X ma pozytywny stosunek do siebie, swoich bliskich oraz otaczającego go świata. Duży nacisk kładzie na swój rozwój i pogłębianie swej wiedzy i umiejętności. Pragnie się usamodzielnić, a zdobycie niezależności w wielu aspektach życia mogłoby sprawić, że X byłby jeszcze szczęśliwszy, na co wskazuje wiele dokończonych przez niego zdań. Zdanie mało konfliktowe wyrażało obawę o to, jak sobie poradzi w jakiejś nowej sytuacji życiowej - to jego największy lęk, zaraz po “dużych psach”. Z analizy zdań może także wynikać, że podopieczny ma bardzo dobre relacje z bliskimi, szczególnie z mamą, z którą spędza najwięcej czasu. Także często myśli o swojej babci. O tacie wspomina, że dużo pracuje i pragnie dla niego, aby był szczęśliwy, a zarazem aby więcej czasu spędzał z nim w domu. Emocjonalne więzi rodzinne są u niego bardzo silne i pozytywne. X ceni dobro innych i pragnie zdrowia i szczęścia dla każdego człowieka, ale także wysoko stawia swoje cele i dążenia, a potencjalnie wygrane pieniądze przeznaczyłby na podróże. Wykazuje zachowania prospołeczne (także chęci takich zachowań). Można także wnioskować, że rodzina darzy go dużym wsparciem, chociażby ze względu na fakt, że członkowie rodziny spędzają z nim dużo czasu, często ze sobą rozmawiają, pomagają sobie w codziennych czynnościach oraz mają pozytywne zdanie o X. W teście pojawia się także wiele zdań o neutralnym zabarwieniu oraz jedno ogólne, którego dokończenie mnie zaskoczyło: “Ja wiem że... marzenia się spełniają.”, które zarazem może podkreślać optymistyczny stosunek do życia oraz motywację do działania i dążenia do realizacji swych planów, bo wychodząc z założenia że marzenia się spełniają, łatwiej będzie mu podjąć próby ich realizacji bądź w ogóle je posiadać.
Test Drzewa może wskazywać na niektóre cechy osobowościowe oraz spostrzeżenia człowieka, jego pamięci i stylizacji. Średnia wysokość drzewa oraz to, że mieści się ono na kartce może wskazywać na adekwatną ocenę siebie oraz to, że osoba badana wie czego chce. Po podziale na linię ego (linię życia), dominuje prawa strona rysunku (więcej liści i gałęzi), co może wskazywać na otwartość, kontakty z otoczeniem, ekspansywność, a także na to, że jest to osoba sprawcza, optymistyczna, nie bojąca się przyszłości. Poza tym korona jest prawie symetryczna, co może wskazywać na osobowość dość dojrzałą społecznie i emocjonalnie, i w miarę adekwatną do wieku z umiarkowanymi możliwościami przystosowawczymi i rozwojowymi. Prosty pień symbolizuje silne ego, przecenianie materialnej strony życia, ale też zaradność, pewność siebie oraz przedsiębiorczość, natomiast chudość pnia osłabia to ego, świadczy o niepewności i skłonnościach do krytyki. Korona drzewa po części jest okrągła, co symbolizuje indywidualizm i brak podatności na wpływy, jednak z prawej strony przybiera postać chmurki, co wskazuje z kolei na podatność na wpływy, ale też zdolność kontroli emocji i możliwość kierowania się nimi. Małe poplątania na zewnątrz korony mogą symbolizować lęk bądź obawy, natomiast poplątany wir wewnątrz korony może być symbolem ukrytej agresji. Cienkie, skierowane lekko w górę gałęzie mogą świadczyć o asertywności, wewnętrznym poczuciu kontroli oraz pogodnym usposobieniu. Odcięte korzenie mogą świadczyć o odrzuceniu tego, co bolesne, o potrzebie sprawdzania siebie oraz o własnych normach. Mała ilość liści może świadczyć o przedwczesnej dojrzałości, zmęczeniu, małym zaufaniu i energii życiowej. Brak owoców może świadczyć o niskiej wewnątrzsterowności i nieoczekiwaniu natychmiastowej nagrody w dążeniu do sukcesu. Brak kwiatów oznacza brak egoizmu i narcyzmu.
Zadania dotyczące językowych funkcji poznawczych oraz wzrokowo-przestrzennych wskazują na bardzo dobre funkcjonowanie procesów poznawczych u podopiecznego.
W dalszej pracy z X można by było się skupić teraz na innych funkcjach uwagi oraz procesów poznawczych.

Na pojawiające się nieliczne spowolnienia podczas wykonywania zadań oraz dłuższe chwile namysłu mogły wpływać dystraktory takie jak rozmowy innych podopiecznych oraz pojawiający się kilkakrotnie dźwięk wiertarki.

Dzień 2.

X tego dnia był w bardzo dobrym nastroju. Wykazywał pozytywne nastawienie zarówno do samej chęci współpracy jak i treści oraz formy zadań.

Wykorzystałam do przeprowadzenia ćwiczeń takie narzędzia jak test projekcyjny – Rysunek Rodziny oraz Wyobrażony Rysunek Rodziny, a także zadania badające uwagę, szczególnie taki jej aspekt jak przeszukiwanie pola percepcyjnego oraz językowe funkcje uwagi i wzrokowo przestrzenne.

Jako pierwszy został wykonany przez X test projekcyjny, polegający na narysowaniu swojej rodziny. X poradził sobie sprawnie z rysunkiem i umieścił na nim 4 członków rodziny (wraz ze sobą). W zmodyfikowanej wersji zadania, jaką miał następnie wykonać, należało wyobrazić sobie, że jest się czarodziejem i można zaczarować swoją rodzinę, a później narysować jak by ona wyglądała. Z tym zadaniem X miał duży problem i narysował tylko siebie, jako zwierzę – psa, pomijając resztę członków rodziny.
Zadania dotyczące przeszukiwania pola percepcyjnego i innych funkcji uwagi X wykonał poprawnie i bez żadnych problemów. Sprawnie odszukiwał on ukryte wyrazy w ciągu literowych zlepek, także bardzo dobrze odnalazł wszystkie ukryte litery w ciągu złożonym z innych liter, przypominających swym kształtem szukaną literę (np. wśród „B” odszukać należało „P”, a wśród „M” – „N”). Także wybrane cyfry zamieszczone wśród innych były odnajdywane przez X bardzo dobrze. Bardzo podobało się X zadanie polegające na odszukaniu poszczególnych wyrazów, przydzieleniu ich do odpowiedniej spośród trzech kategorii oraz wpisaniu ich do tabeli. To zadnie także wykonał bez problemu. Ćwiczenie przypominające standardową wykreślankę także przypadło X do gustu i poraził sobie z nim bardzo dobrze. Polegało na wykreśleniu podanych w poleceniu wyrazów spośród całej listy rozłożonych w linijkach pojęć. Można było zaobserwować, że podczas rozwiazywania tego zadania X korzystał z różnych sposobów przeszukiwania pola percepcyjnego i używał np. techniki przeglądania poszczególnych linijek poziomych, kolejno przeszukiwał także pionowe rzędy wyrazów, również kierował się szukając konkretnego wyrazu wybranego spośród podanych w poleceniu, ale też spoglądał na rozsypane wyrazy w polu percepcyjnym i starał się wyszukać jakiś z zapamiętanych z polecenia. W kolejnym zadaniu należało odszukać wiele razy pojawiające się słowo „saper” spośród podanych innych wyrazów, które nie tworzyły już rzędów, ale były losowo rozsypane w polu percepcyjnym, które wyznaczały granice prostokąta, a następnie policzyć ile razy szukane słowo się pojawiło. X wykonał to zadanie w bardzo krótkim czasie, poprawnie i nie wykazywał on żadnych problemów podczas jego rozwiązywania.

Biorąc pod uwagę aspekt formalny interpretacji Rysunku Rodziny, wykorzystałam normy testu F. Goodenough’a, aby sprawdzić, czy test odpowiada wiekowi badanego. Prawdopodobnie jest to rysunek z końca okresu przedschematu uproszczonego, gdzie już pojawia się ubiór i początku okresu schematu, w którym to z kolei głowa zaczyna przypominać kształt owalu, a usta z kreski przechodzą w owal (ale na rysunku X ta druga cecha nie ma miejsca i usta są nadal tworzone przez kreskę). Takie cechy rysunku byłyby odpowiednie dla osoby np. 7 letniej, natomiast u X poziom rysunku powinien być wyższy, odpowiedni do jego wieku. Nie musi to świadczyć o obniżonej inteligencji badanego (ale można to sprawdzić odpowiednim testem badającym inteligencję). Przyczynami wyjaśniającymi gorszy poziom mogły by być wtedy albo zaburzenia lateralizacji albo zaburzenia emocjonalne. Może to także być spowodowane tym, że przy tym temacie został on wykonany gorzej, ale gdy na przykład badany będzie mniej zahamowany emocjonalnie, rysunek będzie na wyższym poziomie. Jeśli chodzi natomiast o typ rysunku, moim zdaniem mamy do czynienia z typem mieszanym i występują tutaj zarówno cechy rysunku sensorycznego/ emocjonalnego, jak również racjonalnego. Na fakt istnienia tego pierwszego wpływają takie cechy rysunku jak występowanie linii krzywych, zaokrąglonych, dynamicznych, a na dowód istnienia typu drugiego wpływa obecność linii prostych i sztywnych, wyizolowane, sztywne umiejscowienie postaci schematycznie obok siebie w nieruchomych pozycjach, niewidoczne są tutaj interakcje, a postaci są jakby stereotypowo reprodukowane, ale zawierają szczegóły. Cechy racjonalne rysunku wykazują osoby zahamowane przez wewnętrzną cenzurę oraz poddające się regułom. Także wpływ osobowości może wpływać na to, jakie osoba badana preferuje rysunki. Spontaniczność i dynamiczność rysunku maleje wraz z wiekiem, a także na wpływ rysunku racjonalnego ma działanie przystosowanie szkolne, gdzie uczy się dyscypliny umysłowej, czy też myślenia racjonalnego. X wykonuje wiele zadań szkolnych w grupach spotkaniowych oraz z członkami rodziny (szczególnie z mamą), co także może przybliżać jego rysunek ku temu typowi. Skupiając się na elementach graficznych, możemy zauważyć rozmach i dużą siłę kreski. Kreska „rozmachowa”, długa, powstająca od jednego pociągnięcia ma miejsce na przykład przy rysunku włosów oraz te owalne, tworzące głowę i tułów. Te kreski mogą świadczyć o energii, odwadze i łatwości uzewnętrzniania swoich tendencji. Natomiast większą część (szczególnie przy kończynach) stanowią kreski krótkie, wahające się, a przy liniach dłuższych są one złożone z kilku elementów, co z kolei wskazuje na większe zahamowanie niż uzewnętrznianie. Siła nacisku kreski także ma znaczenie. W znacznym stopniu dominuje umiarkowany nacisk, ale pojawia się też grubsza kreska, jednak nie tak silna aby przebijała się przez papier, co może świadczyć o pewnym napięciu, odwadze, czasem gwałtowności. Słaby nacisk kreski, której tutaj niewiele mamy (ale może na to mieć wpływ także miękkość rysiku wykorzystanego ołówka, którym słabe kreski trudniej było zrobić) mógłby wskazywać na nieśmiałość, łagodność, ale niekiedy też na nerwice lub obecny niepokój. Jeśli chodzi natomiast o przestrzeń rysunku i jej wykorzystanie przez X, został on skośnie umieszczony, nie zajmując całości kartki, lecz pewną jej część. X trzymał kartkę poziomo i narysował postaci bliżej górnej części kartki oraz bliżej lewej jej strony. Największa część rysunku znajduje się w ćwiartce o nazwie „woda”, która wiąże się z początkiem życia (życie wyszło z wód oceanu, człowiek rozpoczyna życie w wodach płodowych z matką) i rysowanie w ćwiartce sąsiadującej z tym rogiem może świadczyć o zajęciu się sobą, zatrzymaniu w rozwoju, regresji, chęci cofnięcia się do wcześniejszego etapu życia, który może wydawać się bardziej szczęśliwy, w którym to było się pod czujną i ciepłą opieką. O tendencjach regresywnych mówi też rysowanie od prawej do lewej strony u praworęcznych, co miało miejsce w przypadku X. Narysował on trzy postaci od prawej do lewej, a następnie w pustym miejscu umieścił czwartą postać, wracając do prawej strony. Przesunięcie rysunku w górę świadczy o idealizmie lub marzeniach wyobraźni. Rysowanie z lewej strony kartki mówi o przeszłości i bierności, natomiast nieco rysunku z prawej strony – o przyszłości i aktywności. Według niektórych lewa strona wiąże się też z introwersją. Przestrzenie białe, które pojawiły się na rysunku mogą świadczyć o problemach wypartych, stłumionych. U neurotyków jest bardzo dużo wolnych przestrzeni, wskazujących na sprawy, których nie chcą dopuścić do świadomości. Osoba, z którą badany jest najbardziej związany, którą najbardziej podziwia, kocha, która jest dla niego najważniejsza, jest w rysunku waloryzowana, to znaczy przedstawiona w jakimś sensie lepiej niż inne osoby. Na rysunku X jest nią prawdopodobnie mama. Jej postać została narysowana jako pierwsza, jest największa, posiada szczegóły, takie jak kolczyki i ma buty na obcasie, podczas gdy inne postaci nie charakteryzują się tymi elementami (co prawda babcia ma również kolczyki, jednak są one pojedyncze, a u mamy X są to podwójnie zwisające łańcuszki). Postać ta była najdłużej i najstaranniej rysowana. X ma bardzo dobry kontakt z mamą, co wyniknęło już z wcześniejszych badań, ale też z rozmowy. X spędza z nią najwięcej czasu, przez co również może być bardziej do niej przywiązany niż do reszty członków rodziny. W dalszej kolejności narysował siebie. Jest to postać najmniejsza i posiada niewielkie zaczernienia elementów, co może wskazywać na niepokój, obawę, niepewność. Postacią kolejną był tata. X znajduje się pomiędzy mamą a tatą i trzyma ręce rozpostarte w kierunku obojga rodziców, nieco dłuższa jest ręka wyciągana do taty. Może to świadczyć o chęci nawiązania bliższych, bardziej emocjonalnych relacji, a z wcześniejszych badań i wywiadu wynikało, że tata ze względu na pracę, mało czasu spędza z X, który chciałby, aby tego ich wspólnego czasu było więcej. Mama na rysunku ma ręce opuszczone w dół, a tata lewą rękę ma opuszczoną, natomiast prawą, która jest ze strony X, jest podniesiona w górę. Może to świadczyć właśnie o tej trudności w kontakcie z tatą i małej ilości czasu jaką spędzają razem. Takie ukazanie ręki może świadczyć również o agresji stosowanej wobec dziecka przez rodzica, co jednak jestem prawdopodobnie w stanie wykluczyć, ze względu na przeprowadzone wcześniej badania i wywiad. Ukazanie postaci babci na końcu oraz z brakującymi elementami, jakimi są ręce, może świadczyć o najsłabszym kontakcie, jednak z rozmowy i wcześniejszych testów wynika, że X ma bardzo dobry kontakt z babcią, łączy ich również silna więź emocjonalna, lecz brakuje mu obecności babci na co dzień, a szczególnie, gdy wyjeżdża gdzieś bez niej (np. na wakacje). Rysunek rodziny prawdziwej wskazuje na to, że X jest prawdopodobnie zadowolony ze swojej sytuacji i z przyjemnością ją przedstawia, lub też, że jego spontaniczność jest zahamowana. X ukazał identyfikację świadomą, wskazał siebie na obrazku określając „to jestem ja”. Nie widać tutaj konfliktów w rodzinie, czy agresji ani też pomieszania identyfikacji np. płci. Na rysunku, na którym miał przedstawić swoją rodzinę, gdyby mógł ją zaczarować, narysował tylko siebie jako zwierzę- psa oraz widoczną obok piłeczką, co może świadczyć np. o chęci zabawy i spędzania z kimś więcej czasu, ale też np. o chęci obrony swojej rodziny, odwadze i zapewnieniu bezpieczeństwa niczym właśnie czworonożny przyjaciel.
Z pozostałymi zadaniami (dotyczącymi uwagi i szczególnie jednej z jej funkcji, jaką jest przeszukiwanie pola percepcyjnego) X poradził sobie bardzo dobrze i sprawnie, wykonując poprawnie każde z nich.

Można stwierdzić, iż X bardzo dobrze funkcjonuje w rodzinie, brak mu jedynie częstszego spędzania czasu z tatą oraz większej samodzielności, a przede wszystkim tego, by mógł sam o sobie decydować w różnych aspektach jego życia. Także mogłoby to pozwolić oderwać się od wewnętrznej potrzeby opieki mamy i regresji w pewnych obszarach rozwoju.
Uwaga X funkcjonuje bardzo dobrze, natomiast warto byłoby poćwiczyć wyobraźnię, kreatywność oraz myślenie abstrakcyjne, gdyż z tym X ma problem.

Dzień 3.

Dzisiejszego dnia X był w bardzo dobrym nastroju, jego nastawienie do zadań było pozytywne i wykazywał duże chęci do współpracy.

Wykorzystałam do pracy z X takie narzędzia jak Montrealska skala oceny funkcji poznawczych (test MoCA), zadania badające funkcje uwagowe oraz ćwiczenia rozwijające kreatywność i abstrakcyjne myślenie.

X wykonał test MoCA osiągając 27 punktów na 30 możliwych. Podczas rozwiązywania znajdujących się w nim zadań problemy wystąpiły jedynie w kategorii zadań wzrokowo-przestrzennych, kiedy należało skopiować figurę przestrzenną oraz podczas rysowania zegara z określoną godziną. Jedynie okrąg został naszkicowany, ale mimo sporej przestrzeni do jego narysowania, X umieścił go w rogu, a jego wielkość była bardzo mała. Także małe zastanowienie, w porównaniu do wykonywanej reszty zadań, wykazał w ćwiczeniu wykorzystującym abstrahowanie, ale ostatecznie wykonał je poprawnie.
Poza testem MoCA, X doskonale poradził sobie z zadaniami badającymi funkcje uwagowe, takie jak przeszukiwanie pola percepcyjnego, koncentrację uwagi, funkcje językowe oraz pamięć, np. znajdując smutne minki wśród wielu rzędów uśmiechniętych buziek, nazywając emocje na obrazkach z twarzami przedstawiającymi różną ekspresję twarzy. Wykonał także zadanie, w którym należało do rozłożonych na stole 8 kart z nazwami emocji, dopasować odpowiednie zdania spośród 30 paseczków z wypisanymi zdaniami, nacechowanymi emocjonalnie. Wykonał to zadanie bardzo dobrze, problem wystąpił jedynie przy zdaniach wyrażających kilka emocji, wtedy trudno mu było zdecydować, która jest dominująca. W ostatnim przeprowadzonym zadaniu wykorzystałam grę „Zgadnij kto to?”, w której X mógł ćwiczyć odpowiednie zadawanie pytań, aby osiągnąć określony cel, co robił bardzo dobrze i sprawnie, także dokonywał odpowiedniej kategoryzacji oraz przeszukiwał pole percepcyjne w celu znalezienia odpowiednich postaci. Zadawał pytania poprawnie je formułując oraz zwracał uwagę na szczegóły w twarzach postaci, aby jak najefektywniej odgadnąć poszukiwaną osobę z fotografii jaką trzymałam (pytania musiały być tak sformułowane, abym mogła udzielić odpowiedzi jedynie „tak” lub „nie”). Poradził sobie z tym zadaniem świetnie. Także w interakcji z kolegą Michałem świetnie poradził sobie z tą grą (w tym czasie wykonywałam zadania uwagowe, sprawdzające świadomość emocji oraz umiejętność kategoryzacji z Anią).

X świetnie poradził sobie z większością zadań. Zadanie z łączeniem punktów w teście MoCA wskazało na dobre funkcjonowanie wzrokowo-przestrzenne w tego typu zadaniach, a także na umiejętność zmiany poziomu przetwarzania z kategorii liter na kategorie liczbowe. Zdolności wrokowo-przestrzenne nie były już tak dobre podczas wykonywania zadań ze skopiowaniem figury (sześcianu) oraz z rysunkiem zegara. X ma problem ze stworzeniem reprezentacji figury/przedmiotu/zjawiska w umyśle, manewrowaniem nim, przetworzeniem i eksternalizacją. Także nie potrafi gospodarować przestrzenią oraz ukazać dzięki symbolicznemu i abstrakcyjnemu myśleniu odpowiedniej godziny na zegarze. Zadania z nazywaniem, pamięcią i uwagą zostały wykonane bardzo dobrze, co wskazuje na dobre funkcjonowanie tych aspektów poznawczych. Podobnie można powiedzieć o zadaniach z liczeniem, powtarzaniem zdań oraz fluencją słowną, które wykonał poprawnie. Zadanie badające myślenie abstrakcyjne w teście MoCA także zostało bezbłędnie wykonane, z niewielkim jedynie namysłem, co wskazuje, że niektóre zależności (takie jak wskazywanie co łączy ze sobą dwa wyrazy, wskazanie odpowiedniej kategorii) nie stanowi dla X takiego problemu jak inne zadania wykorzystujące myślenie abstrakcyjne. Pokazał w tym zadaniu nie tylko umiejętność kategoryzacji, ale także zależności przyczynowo-skutkowe, opowiadając o wykorzystaniu danego przedmiotu, narzędzia. Przypominanie odroczone również bardzo dobrze funkcjonuje. X wykazuje także bardzo dobrą orientację w czasie i przestrzeni.
Przeszukiwanie pola percepcyjnego nie stanowiło dla badanego problemu, jeśli chodzi o zadanie z buźkami, także odróżnił on świetnie emocje ukazane na twarzach z obrazków, co świadczy o dobrej świadomości emocjonalnej X i znajomości emocji, a także spostrzegawczości szczegółów w mimice twarzy. Badany nie ma problemów z kategoryzacją, potrafi dobrze dobrać zdania do odpowiadających im emocji, potrafi empatyzować z autorem wypowiedzi. Podejmowanie decyzji staje się dla X trudniejsze, gdy staje on w obliczu zadania, które niejednoznacznie posiada kilka poprawnych odpowiedzi (gdy np. w zdaniu pojawiła się więcej niż jedna emocja). Doskonale poradził sobie natomiast z zadaniem, w którym zadawał odpowiednie pytania, aby odgadnąć kim jest poszukiwana przez niego osoba. Dobrze dobierał on słowa i wybierał najistotniejsze informacje, dzięki którym mógł odrzucić jak największą liczbę kart z osobami, które nie wykazywały cech, o jakie pytał X. Tutaj także dobrze działała kategoryzacja oraz pewne aspekty myślenia abstrakcyjnego oraz wyobraźni.

Można wywnioskować, że X bardzo dobrze funkcjonuje poznawczo, z wyjątkiem funkcji wzrokowo-przestrzennej, uwzględniającej kopiowanie figury, a także problemem jest jej reprezentacja w umyśle, manewrowanie i jej eksternalizacja. Twórcze myślenie i abstrakcyjność pojęć także stanowi pole do dalszych ćwiczeń, co X bardzo odpowiada- widać, że zadania, które sprawiają mu pewną trudność, jednocześnie sprawiają mu też radość. Chętnie wykonuje te zadania, które mogą go rozwinąć i czegoś nauczyć.

Należy pamiętać, iż testy projekcyjne powinny być jedynie pomocą diagnostyczną, a nie powinny być jedynym elementem formułowania wniosków.

Wioletta Kluczniok