Ja też mogę być zuchem. Zuchowa podróż po krajach i narodach. Program autorski

Program autorski „ JA TEŻ MOGĘ BYĆ ZUCHEM” -„ZUCHOWA PODRÓŻ PO KRAJACH I NARODACH „
Autor : Małgorzata Jaborska , wychowawca – nauczyciel w Zespole Placówek Szkolno Wychowawczo Rewalidacyjnych w Cieszynie , Instruktor ZHP .

Program został skonstruowany w oparciu o założenia programowe ZHP , z wykorzystaniem zuchowych form pracy, przystosowanych do dzieci z niepełnosprawnością intelektualną i fizyczną przebywających w internacie Zespołu Placówek Szkolno Wychowawczo Rewalidacyjnych w Cieszynie po wcześniejszej obserwacji grupy docelowej i ocenie indywidualnych potrzeb wychowanków.

I Zakres :
Program przeznaczony dla uczniów klas szkoły podstawowej , przebywających w internacie.
Realizacja programu odbywać się będzie cyklicznie trzy razy w miesiącu po 1,5 h w ramach zajęć popołudniowych , pozalekcyjnych na terenie internatu placówki w roku szkolnym 2016/2017.

II Cele i zamierzenia wychowawcze :
Głównym celem wprowadzenia programu jest uzyskanie lepszych efektów pracy wychowawczo – dydaktycznej przez
- usprawnienie funkcjonowania dziecka
- efektywniejsze współdziałanie w zespole
- wzrost samodzielności w dążeniu do celu
- zminimalizowanie problemów wychowawczych
- wzbogacenie form nauczania, spędzania czasu wolnego podczas pobytu w internacie
- nawiązanie bliższej współpracy z rodzicami
-rozwijanie zdolności poznawczych i ukierunkowanie zainteresowań dziecka

Cele szczegółowe:
1. Stworzenie warunków do wszechstronnego, intelektualnego, społecznego, duchowego, emocjonalnego i fizycznego rozwoju dziecka.
2. Kształtowanie osobowości wychowanków przy poszanowaniu jego praw wolności i godności.
3. Upowszechnianie i umocnienie przywiązania do wartości związanych z rodziną, kulturą, lokalną grupą społeczną, ojczyzną.

III Formy pracy programu
1. Zuchowe znaki, zwyczaje i obrzędy to coś co stanowi o przynależności do danej gromady, wyróżnia ją poprzez uznany system wartości zachowań czyli Prawo Zucha. Obrzędami związanymi z przebiegiem zbiórki jest każdorazowe rozpoczęcie i zakończenie w kręgu, lista spraw , krąg rady ułatwiający utrzymanie dyscypliny na zajęciach. Gromada będzie posiadała swój totem, skarbiec i kronikę.
2. Gawęda – spełnia wiele funkcji wychowawczych, służy do przekazania wielu informacji o świecie, ludziach, jest formą przekazania wzorów do naśladowania. Ułatwia wprowadzenie nowych norm, pobudza wyobrażnię, wprowadza nastrój.
3. Gry i ćwiczenia; Turnieje o ściśle określonych zasadach zwykle fizyczne, intelektualne formy usprawniające umiejętności ucznia podczas których uczymy się wygrywać ale i przegrywać, oraz to że szlachetnie jest ustępować w sporze a szanse wszystkich muszą być równe. Ćwiczony będzie refleks, zręczność, sprawność, bystrość, słuch, węch, smak, dotyk, umysł.
4. Majsterka zuchowa jest wykonaniem czegoś potrzebnego do dalszej zabawy, pracy na zbiórce , uczy znajdowania radości w pożytecznym działaniu, wyrabia zręczność i umiejętności praktyczne, kształtuje wyczucie estetyki, uczy solidarności pracy, ćwiczy współdziałania w zespole,
5. Piosenki i pląsy odgrywające ważną rolę poprzez rozwijanie inwencji twórczej zucha , są upustem dla przeżyć i emocji, zaspakajają potrzebę zabawy, wpływają na umuzykalnienie, ćwiczą pamięć, uwagę, wprowadzają nastrój, integrują, są dobrym przerywnikiem podczas zbiórki.
6. Pożyteczne prace czyli prace na rzecz innych , forma mająca olbrzymie znaczenie wychowawcze, społeczne.
7. Zabawy tematyczne polegające na spontanicznym odtwarzaniu działalności ludzi dorosłych z podziałem na role, dziecko nabywa wiedzy o otaczającym go świecie i pomaga przygotować się do dorosłego życia i pełnienia różnych ról społecznych.
8. Zuchowy teatr pomaga w rozwijaniu wyobrażni, pomysłowości i inicjatywy, ćwiczy pamięć, dykcję, płynność ruchów, uczy współdziałania w zespole, wczucia się w uczucia i myśli innych osób. Forma ta może również pomóc w rozwiązywaniu problemów moralnych, zrozumieniu trudnych sytuacji, wewnętrznych konfliktów dziecka.
9. Zwiady ; Rajdy pozwalające na zdobycie umiejętności w poruszaniu się po drogach, określaniu kierunków stron, lepszej orientacji przestrzennej.

IV Instrumentami metodycznymi będą:

-Prawo Zucha zbiór ogólnie przyjętych w ZHP wartości, norm.
-Gwiazdki Zuchowe zbiór zadań do wykonania, wyuczenia aby otrzymać gwiazdkę zucha ochoczego, sprawnego czy gospodarnego
- Sprawności zespołowe realizowane podczas zbiórek zuchowych takie jak
"Ambasador przyjaźni"
"Pan Kleks przyjacielem planety ziemia"
"Doktor dla ciała i duszy"

- Sprawności indywidualne współtowarzyszące, realizowane przede wszystkim w środowisku rodzinnym – domowym co pozwoli na uaktywnienie rodziców, opiekunów.
"Dobry opiekun"
"Hodowca kwiatów"
"Kuchcik"
"Przyjaciel książek"

W programie uwzględniono podstawowe elementy pracy metodą zuchową ZHP:
• zasadę logicznego ciągu
• zasadę przemienności elementów
• stałości obrzędów
• stosowania zawsze czegoś nowego na zbiórce
• zasadę właściwego tempa
• zasadę prowadzący bawi się razem z dziećmi

Całości programu ma przyświecać nadrzędna myśl:
"Powiedz mi, to zapomnę, pokaż mi to może zapamiętam, zainteresuj mnie to zrozumiem."
V Bloki tematyczne, sprawności zespołowych które będą realizowane na cyklicznych zajęciach- zbiórkach

"Poznajemy Prawo Zucha"
1. Zuch kocha Boga i Polskę
2. Zuch jest dzielny
3. Zuch mówi prawdę
4. Zuch pamięta o swoich obowiązkach
5. Zuch stara się być coraz lepszy
6. Wszystkim jest z zuchem dobrze

"Ambasador przyjaźni"
1. Nasi najbliżsi sąsiedzi
2. Tradycje i zwyczaje narodów
3. Pragniemy pokoju dla wszystkich dzieci świata
4. Moja religia i Twoja religia
5. Dom nasza mała ojczyzna

"Pan Kleks przyjacielem planety ziemia"
1. Zakładamy Akademię Pana Kleksa
• Bajki i baśnie różnych narodów
• Nam geografia nie straszna
2. Kuchenne rewolucje Pana Kleksa w krajach naszych sąsiadów
3. Podróż z Panem Kleksem w poszukiwaniu szczęśliwej planety w kosmosie
4. Ziemia planetą wszystkich ludzi

"Doktor dla ciała i duszy"
1. Dbamy o swoje zdrowie
2. Polski Czerwony Krzyż, Akcje Humanitarne dla uchodzców
3. Uśmiech jak lekarstwo
4. W zdrowym ciele zdrowy duch

VI Oczekiwane rezultaty
• Zintegrowanie grupy młodszych dzieci przebywających na terenie internatu.
• Przełamanie zahamowań w wyrażaniu własnych odczuć, myśli
• Zwiększenie poczucia własnej wartości,
• Wzrost poczucia tolerancji, uwrażliwienie na potrzeby innych ludzi.
• Nabycie umiejętności samokrytyki i samooceny
• Uzmysłowienie zależności pomiędzy naszym zachowaniem a odbieraniem nas przez otoczenie
• Wzrost poczucia przynależności do danej kultury narodowej
• Przełożenie zdobytych na zajęciach doświadczeń i umiejętności na życie w domu rodzinnym
• Poznanie wybranych elementów wiedzy dotyczącej historii, kultury, religii narodów.
• Wzrost świadomości w zakresie dbania o swój stan zdrowia.
• Zaangażowanie rodziców, opiekunów w proces wychowawczo – dydaktyczny dziecka.

VI Ewaluacja
Prezentowany program jest przedsięwzięciem organizacyjno – metodyczno – programowym który po przeprowadzonych blokach tematycznych zostanie poddawany ocenie programu.
Ewaluacja dokonywana będzie na podstawie obserwacji dzieci podczas zajęć oraz na podstawie ankiety skierowanej do rodziców.
Elementami poddanymi ocenie będzie wiedza i umiejętności wychowanka, jego praca w grupie, ilość i jakość samodzielnej pracy.

Osiągnięcia wychowanków będą kontrolowane poprzez
- zadania praktyczne wykonane pod kontrolą wychowawcy
- etap zdobytej sprawności
-aktywność w trakcie pracy indywidualnej i grupowej
- rozmowy z rodzicami, opiekunami o stopniu realizacji sprawności indywidualnych.
- stan przygotowania do złożenia Obietnicy Zuchowej w Namiestnictwie Hufca Ziemi Cieszyńskiej.

Anonimowa ankieta ewaluacyjna skierowana do rodziców, opiekunów dzieci uczestniczących w programie po jego zakończeniu.

1.Czy dziecko chętnie realizowało w domu zadania z samodzielnie wybranej sprawności indywidualnej?
A)tak
B)nie
2.Czy pozwoliło to Państwu na uatrakcyjnienie czasu wolnego spędzanego z dzieckiem w domu?

A)tak
B) nie

3.W jaki sposób dziecko dzieliło się z Państwem zdobytą na zajęciach – zbiórkach wiedzą i nowymi umiejętnościami?
........................................

4.Czy uważacie Państwo że wasze dziecko nabyło większej pewności siebie, stało się bardziej zaradne , uspokoiły się pewne problemy wychowawcze?
A)Tak
B)Nie

5.Czy taka forma współpracy placówki z rodzicami odpowiada Państwu?
A) Tak
B) Nie

Literatura:
1.Brosche H. "170 gier i zabaw w domu i w podróży" Wydawnictwo Św. Antoniego, Wrocław 2001.
2.Frantiśek A. Elsner "Na tropie przygody" . Wydawnictwo Śląsk 1989.
3.Główna Kwatera ZHP "Zbiór instrukcji i regulaminów Zuch" Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1988.
4.Kowalska B. "Zabawa tematyczna" HOW, Kraków 1987.
5.Taylor Ch. "Zaburzenia przywiązania u dzieci i młodzieży" GWP, Sopot 2016.
6.Wardęcki M. "Zuchy" Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1983.