Stanisław Moniuszko, jego utwory i wkład w polską muzykę. Scenariusz zajęcia umuzykalniającego

Scenariusz przeprowadzony w grupie dzieci 5 letnich.

Cel główny:
- zapoznanie z postacią wybitnego, polskiego kompozytora i jego utworami
- rozwijanie umiejętności uważnego słuchania muzyki poważnej,
- określanie nastroju i emocji towarzyszących wysłuchanemu utworowi muzycznemu,
- stwarzanie sytuacji wdrażających do rytmicznej gry na instrumentach perkusyjnych.
- rozwijanie poczucia rytmu, inwencji twórczej podczas tańca
- wdrażanie do uważnego słuchania poleceń nauczyciela i zachowania zasad bezpiecznego poruszania się podczas zajęć

Metody:
- słowna, oglądowa, działań praktycznych.
Forma:
- praca z całą grupą, indywidualna.

Środki dydaktyczne:
- nagrania CD F. Moniuszki “Prząśniczki”, “Halka”
- ilustracje,
- napisy do globalnego czytania,
- niteczki kolorowe chustki;
- instrumenty: talerze, tamburyna, drewienka

Przebieg:

1. Powitanie. przywitanie z rytmicznym tańcem i klaskaniem
Słuchanie utworu “Prząśniczki” Moniuszki w wykonaniu Ireny Santor na płycie CD

1.U prząśniczki siedzą jak anioł dzieweczki,
Przędą sobie, przędą jedwabne niteczki.
Kręć się kręć wrzeciono, wić się tobie, wić!
Ta pamięta lepiej, czyja dłuższa nić!
Kręć się kręć wrzeciono, wić się tobie, wić!
Ta pamięta lepiej, czyja dłuższa nić!
2.Poszedł do Królewca młodzieniec z wiciną,
Łzami się zalewał, żegnając z dziewczyną.
Kręć się kręć wrzeciono, wić się tobie, wić!
Ta pamięta lepiej, czyja dłuższa nić!
Kręć się kręć wrzeciono, wić się tobie, wić!
Ta pamięta lepiej, czyja dłuższa nić!
3.Gładko idzie przędza wesołej dziewczynie,
Pamiętała trzy dni o wiernym chłopczynie.
Kręć się kręć wrzeciono, wić się tobie, wić!
Ta pamięta lepiej, czyja dłuższa nić!
Kręć się kręć wrzeciono, wić się tobie, wić!
Ta pamięta lepiej, czyja dłuższa nić!
4.Inny się młodzieniec podsuwa z ubocza
I innemu rada dziewczyna ochocza.
Kręć się kręć wrzeciono! Prysła wątła nić. ...
Wstydem dziewczę płonie,
WKręć się kręć wrzeciono! Prysła wątła nić. ...
Wstydem dziewczę płonie,
Wstydź się dziewczę, wstydź!!
wstydź się dziewczę, wstydź!!

2. Rozmowa na temat wysłuchanego utworu:
- Jaki nastrój wywołał w was ten utwór?
- Co wyobraziłeś sobie słuchając tego utworu?
- Jakie nastroje towarzyszą tej muzyce (smutek, złość, radość, powaga, spokój).
- Wybranie przez dzieci minki z odpowiednią miną (smutną, poważną, wesołą) zgodnie z nastrojem wysłuchanego utworu.

3. Pokaz obrazu przedstawiającego prząśniczki przy kołowrotkach, które przędą wełnę - wyjaśnienie trudnych, nowych słów (prząśniczka, wrzeciono).

4. Zabawa rytmiczna “kręć się wrzeciono” - dzieci stają na linii dywanu i do melodii prząśniczki przekładają w rytm melodii dłonie (2 zwrotki) następnie chwytają koniec nitki i takim samym ruchem do muzyki przeciągają do końca niteczki.

5. Improwizacja muzyczna “Dyrygent i orkiestra” do utworu Prząśniczki z wykorzystaniem tamburynek i grzechotek/ drewienek

6. Improwizacja taneczna do utworu śpiewanego przez I. Santor (chustki)a następnie do uwspółcześnionej wersji “Prząśniczki” granej na gitarze - dzieci tańczą z kolorowymi chustkami lub naśladują grę na gitarze.

7. Pokaz portretu S. Moniuszki
- poznanie najważniejszych informacji z życia polskiego kompozytora
- globalne czytanie imienia i nazwiska - określanie pierwszej głoski w imieniu i nazwisku , przeliczanie sylab w imieniu i nazwisku.
- urodził się bardzo dawno temu (1819) w Ubielu koło Mińska - pokaz fotografii domu, od dziecka był bardzo uzdolniony muzycznie, zapamiętywał od razu każdą usłyszaną melodię - najczęściej śpiewała mu mama głównie pieśni historyczne i potrafił ją zaśpiewać,.
Legenda mówi, że gdy mały Staś leżał w swojej kołysce nad nim pojawiła się jaskółka i tuż nad jego głową zaczęła lepić swoje gniazdko. Wszyscy mówili, że jest to dobry znak i zapewni Stasiowi szczęście w życiu. Tak też się było. Staś rósł, rozwijał swój talent, pisał piękne utwory muzyczne, które jeszcze za jego życia przyniosły mu sławę na całym świecie. Grał na fortepianie, był dyrygentem i organistą - grał w kościele oraz udzielał lekcji gry na fortepianie.Tworzył utwory o charakterze poważnym wplatając w nie elementy ludowe opisując życie i zwyczaje ludzi mieszkających na wsi.Zmarł mając 53 lata na chorobę serca a jego grób znajduję się na cmentarzu w Warszawie.
8. Wysłuchanie fragmentu opery “Halka” o nieszczęśliwej miłości góralki do bogatego Janusza - odwołanie się do doświadczeń dzieci i znajomości ludowej piosenki Małgorzatka.

9. Zbiorowy śpiew piosenki “Małgorzatka”

10. Podsumowanie:
S. Moniuszko żył bardzo dawno, ale ludzie w Polsce i na całym świecie znają jego postać i jego muzykę.
- jego utwory są nadal grane w teatrze,
- ma pomniki w Polsce w Katowicach, w Częstochowie, w Warszawie
- jego nazwiskiem nazwano wiele ulic w Polsce - np. w Mielcu restauracja Mcdonalds jest przy ul. Moniuszki.
- wiele instytucji związanych z muzyka nosi jego imię np. filharmonia w Koszalinie, akademia muzyczna – w Gdańsku,
- napisano o nim wiele książek
- jego podobizna znalazła się na dawnym banknocie sprzed denominacji o nominale 100 000 zł.będącym w obiegu w latach 1990-1996

opracowała:
Bożena Golba