Procesy w systemie operacyjnym Linux. Scenariusz lekcji wraz z kartą pracy

Temat lekcji: Procesy w systemie operacyjnym Linux
Cele lekcji:
Uczeń potrafi:
• Wyjaśnić co to jest proces;
• Wyświetlić procesy swoje oraz wszystkich użytkowników;
• Zakańczać działanie procesów;
• Posługiwać się poleceniem top, jobs, bg, kill, ps;

Przebieg lekcji

1. Czynności wstępne: sprawdzenie obecności uczniów.
2. Podanie tematu lekcji bieżącej i zapisanie go na tablicy.
3. Przypomnienie wiadomości z ostatniej lekcji. Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela dotyczące architektury systemu Linux..
4. Wprowadzenie do lekcji bieżącej.
Proces to egzemplarz wykonywanego programu, mający własną przestrzeń adresową. Linux jest system wielozadaniowym, czyli wykonuje wiele procesów równocześnie. Planista to program, którego zadaniem jest realizacja algorytmu szeregowania procesów w kolejce do przyznania czasu procesora. Gdy system ma mniej dostępnych procesorów niż zadań do wykonania, wtedy czas działania procesora jest dzielony między wszystkie zadania.
Aby sprawnie zarządzać procesami używamy następujących poleceń:
ps wyświetla listę uruchomionych procesów użytkownika, który uruchomił polecenie.
ps -aux wyświetla listę procesów wszystkich użytkowników
Polecenie ps wyświetla :
• identyfikator procesu PID;
• TTY- identyfikator konsoli, z której proces został uruchomiony;
• TIME- czas procesora wykorzystany do tej pory;
• CMD- poleceni, którym uruchomiono proces.
kill służy do usuwania procesów
Komunikować się z uruchomionymi procesami możemy poprzez wysyłanie do nich sygnałów poprzez polecenie kill.
Sygnały są opcjami polecenia kill
-2 (Sigint) przerwanie wykonania procesu nakazane z klawiatury poprzez naciśnięcie przycisków [Ctrl]+[C].
-3 (Sigquit) zakończenie wykonania procesu nakazane z klawiatury poprzez naciśnięcie przycisków [Ctr]+[]. Jednocześnie tworzony jest obraz pamięci procesu w pliku core w bieżącym katalogu.
-9 (Sigkill) bezwarunkowe zakończenie procesu. Przy jego użyciu należy być ostrożnym, gdyż usunięcie ważnego systemowego procesu może spowodować unieruchomienie całego systemu.
-15 (Sigterm) domyślne programowe (miękkie) zakończenie procesu poprzez wydanie polecenia kill bez opcji.
-19 (Sigstop) zatrzymanie wykonania procesu z możliwością późniejszego jego wznowienia. Naciśnięcie przycisków [Ctrl]+[z].
top, htop śledzenia na bieżąco listy aktywnych procesów.
fg wznowienie zatrzymanego zadania.
5. Praca z kartą pracy ucznia przy stanowiskach komputerowych. Nauczyciel na bieżąco obserwuję pracę uczniów, pomaga w razie problemów.
6. Podsumowanie lekcji. Sprawdzenie prac uczniów.
Nagrodzenie plusem uczniów, którzy wykonali poprawnie wszystkie zadania z karty pracy ucznia.
Metody i formy pracy:
• metoda ćwiczeń przy zestawie komputerowym,
• elementy wykładu,
• samodzielna praca z kartą pracy ucznia
Pomoce dydaktyczne:
• zestawy komputerowe z zainstalowanym systemem Linux, projektor multimedialny
Sposoby ewaluacji:
• ustne podsumowanie lekcji.

Karta pracy ucznia
Wyniki zadań umieść w sprawozdaniu i przedstaw nauczycielowi.
1. Na pierwszej konsoli wyświetl listę aktualnie uruchomionych procesów ps -a
2. Na drugiej konsoli uruchom polecenie ls –R /
3. Na pierwszej konsoli wyświetl listę aktualnie uruchomionych procesów.
4. Zamknij zadanie uruchomiona w drugiej konsoli, użyj identyfikatora PID kill PID
5. Porównaj działania polecenia top i htop. Który z programów bardziej Ci się podoba, swoją odpowiedź uzasadnij.
6. Uruchom 5 razy polecenie ls –R / . Zatrzymaj polecenia za pomocą przycisków [Ctrl]+[Z].
7. Wyświetl listę zatrzymanych zadań.
8. Pierwsze zadanie zamknij za pomocą polecenia kill %1
9. Drugie zadanie zakończ bez możliwości wznowienia kill -9 %2
10. Wyświetl listę zatrzymanych zadań za pomocą polecenia jobs
11. Wznów zadanie numer cztery fg %4